ترسيم واقعي جايگاه معلم و پرهيز از شعار
تورج فرهادي-شهردار منطقه ۶ تهران
روز شهادت استاد مرتضي مطهري به عنوان روز معلم در تقويم رسمي کشور نام‌گذاري شده است. آيت‌الله مطهري، ايدئولوگ و معلم انقلاب که هم در حوزه و هم در دانشگاه از سرآمدان روزگار خود بود، در حالي به‌دست گروه فرقان به شهادت رسيد که بيش از هر زماني، انقلاب و ايران پس از آن، به افکار مترقي و آرای نافذ و دقيق و مهم او نياز داشت. او چهره شاخص نحله و گرايشي از مجتهدان و مدرسان حوزه بود که با ورود تجدد به ايران فهميده بودند راه مواجه‌شدن با سيطره تجدد وارداتي نه با انفعال و تسليم که با ابتکار و تسليح به علوم مختلف ميسور و ميسر مي‌شود. اوج اين تحليل درست و تأثيرگذاري عميق در مقابله فکري و نظري او با مارکسسيم نمايان شد و درنهايت هم به‌دست طرفداران همين انديشه به شهادت رسيد. واقعيت اين است که مرتضي مطهري از برجسته‌ترين و تأثيرگذارترين شخصيت‌هاي جهان اسلام است که با انديشه، قدرت تفکر، فهم درست از نياز‌هاي زمان، مسئوليت‌شناسي و اخلاق‌مداري جايگاهي کم‌نظير و رشک‌برانگيز در عرصه‌هاي فکري و اسلامي کسب کرده است و نقش بي‌بديل او در تحولات فکري و سياسي و اجتماعي او در تاريخ معاصر ما قابل ترديد و تشکيک نيست. اين استاد دانشگاه با نطق‌هاي آتشين، مستدل، روشنگرانه و روشنفکرانه خود آثار عميق و قدرتمندي در سياست، فلسفه، الهيات و انديشه سياسي اسلام بر جاي گذاشته است، برخلاف ساير چهره‌هاي فکري در عرصه تفکر و انديشه منحصر و متوقف نماند و در فعاليت‌ها و اقدامات سياسي و سازماني نيز در کنار روحانيون نزديک به امام(ره) حضور جدي و تأثيرگذاري داشت؛ تا جايي که به‌همراه تعدادي از روحانيون همفکر خود توانست يک سال پيش از پيروزي انقلاب، جامعه روحانيت مبارز تهران را پايه‌گذاري کند و در سال‌هاي پاياني رژيم شاه و سال‌هاي ابتدايي انقلاب نقش مؤثري در پيروزي و تحکيم و تثبيت فکري انقلاب ايفا کند. هرچند سال‌ها پيش از تشکيل جامعه روحانيت، او در تشکيل و رونق حسينيه ارشاد به‌مثابه کانون انديشه انقلاب، در کنار افراد ديگري ازجمله دکتر علي شريعتي هم نقش مؤثري برعهده داشت و در تحولات بعدي توانست در چالش فکري مارکسيسم و اسلام، هژموني انديشه اسلامي را با صلابت، صراحت و صداقت بي‌نظيري محقق کند و در مقابله با انديشه‌هاي التقاطي و انحرافي کارنامه‌اي پربار ارائه دهد. آيت‌الله شهيد فقط ۸۰ روز در کنار انقلاب ماند، اما انديشه‌ها و آرای او در نهضت اسلامي انقلابي ايران به‌مثابه منبع و ميراثي مهم و ارزشمند مي‌تواند در تحولات فکري و سياسي ما کارگشا و کارساز باشد. اينک روز شهادت او که استوانه دين و دانش بود به عنوان روز معلم گرامي داشته مي‌شود.
اين پرسش مطرح مي‌شود که به‌راستي چرا روز شهادت ايدئولوگ انقلاب که امام خميني او را فرزندي عزيز براي خود، پشتوانه‌اي محکم براي حوزه‌هاي ديني و علمي و خدمتگزاري سودمند براي ملت و کشور مي‌دانست به عنوان روز معلم نام‌گذاري شده است؟ واقعيت اين است که بنيادي‌ترين موضوع در هر جامعه‌اي تعليم‌و‌تربيت و آموزش است که به‌عنوان يکي از ارکان اساسي رشد و توسعه کشور جايگاهي بي‌بديل به معلمان داده است. بديهي است سنگ‌بناي توسعه، آموزش است و سرمايه‌گذاري در اين عرصه علاوه‌بر جنبه‌هاي فرهنگي که به تقويت فرهنگ در جامعه منجر مي‌شود، به‌منزله يک سرمايه‌گذاري بلندمدت و زيربنايي و استراتريک براي پيشرفت و اعتلاي کشور هم تلقي مي‌شود. بر اين اساس، پاسخ به چرايي اين نام‌گذاري در کنار نقش تاريخي و عميق استاد در پيش‌برد فکري جامعه، مي‌تواند در ترسيم تکريم جايگاه معلم و نقش راهبردي او در بهبود شاخص‌هاي انساني، اخلاقي، فرهنگي و اقتصادي جامعه ازسوي مسئولان کشور مورد تدقيق و مداقه بيشتر و عميق‌تري قرار گيرد و فراتر از مناسک‌گرايي و شعارزدگي در تسهيل و بهبود شرايط جامعه فرهنگي کشور در حوزه‌هاي اقتصادي، سازماني، اجتماعي و شهري گام‌هاي بلندتري برداشته شود.
روز شهادت استاد مرتضي مطهري به عنوان روز معلم در تقويم رسمي کشور نام‌گذاري شده است. آيت‌الله مطهري، ايدئولوگ و معلم انقلاب که هم در حوزه و هم در دانشگاه از سرآمدان روزگار خود بود، در حالي به‌دست گروه فرقان به شهادت رسيد که بيش از هر زماني، انقلاب و ايران پس از آن، به افکار مترقي و آرای نافذ و دقيق و مهم او نياز داشت. او چهره شاخص نحله و گرايشي از مجتهدان و مدرسان حوزه بود که با ورود تجدد به ايران فهميده بودند راه مواجه‌شدن با سيطره تجدد وارداتي نه با انفعال و تسليم که با ابتکار و تسليح به علوم مختلف ميسور و ميسر مي‌شود. اوج اين تحليل درست و تأثيرگذاري عميق در مقابله فکري و نظري او با مارکسسيم نمايان شد و درنهايت هم به‌دست طرفداران همين انديشه به شهادت رسيد. واقعيت اين است که مرتضي مطهري از برجسته‌ترين و تأثيرگذارترين شخصيت‌هاي جهان اسلام است که با انديشه، قدرت تفکر، فهم درست از نياز‌هاي زمان، مسئوليت‌شناسي و اخلاق‌مداري جايگاهي کم‌نظير و رشک‌برانگيز در عرصه‌هاي فکري و اسلامي کسب کرده است و نقش بي‌بديل او در تحولات فکري و سياسي و اجتماعي او در تاريخ معاصر ما قابل ترديد و تشکيک نيست. اين استاد دانشگاه با نطق‌هاي آتشين، مستدل، روشنگرانه و روشنفکرانه خود آثار عميق و قدرتمندي در سياست، فلسفه، الهيات و انديشه سياسي اسلام بر جاي گذاشته است، برخلاف ساير چهره‌هاي فکري در عرصه تفکر و انديشه منحصر و متوقف نماند و در فعاليت‌ها و اقدامات سياسي و سازماني نيز در کنار روحانيون نزديک به امام(ره) حضور جدي و تأثيرگذاري داشت؛ تا جايي که به‌همراه تعدادي از روحانيون همفکر خود توانست يک سال پيش از پيروزي انقلاب، جامعه روحانيت مبارز تهران را پايه‌گذاري کند و در سال‌هاي پاياني رژيم شاه و سال‌هاي ابتدايي انقلاب نقش مؤثري در پيروزي و تحکيم و تثبيت فکري انقلاب ايفا کند. هرچند سال‌ها پيش از تشکيل جامعه روحانيت، او در تشکيل و رونق حسينيه ارشاد به‌مثابه کانون انديشه انقلاب، در کنار افراد ديگري ازجمله دکتر علي شريعتي هم نقش مؤثري برعهده داشت و در تحولات بعدي توانست در چالش فکري مارکسيسم و اسلام، هژموني انديشه اسلامي را با صلابت، صراحت و صداقت بي‌نظيري محقق کند و در مقابله با انديشه‌هاي التقاطي و انحرافي کارنامه‌اي پربار ارائه دهد. آيت‌الله شهيد فقط ۸۰ روز در کنار انقلاب ماند، اما انديشه‌ها و آرای او در نهضت اسلامي انقلابي ايران به‌مثابه منبع و ميراثي مهم و ارزشمند مي‌تواند در تحولات فکري و سياسي ما کارگشا و کارساز باشد. اينک روز شهادت او که استوانه دين و دانش بود به عنوان روز معلم گرامي داشته مي‌شود.
اين پرسش مطرح مي‌شود که به‌راستي چرا روز شهادت ايدئولوگ انقلاب که امام خميني او را فرزندي عزيز براي خود، پشتوانه‌اي محکم براي حوزه‌هاي ديني و علمي و خدمتگزاري سودمند براي ملت و کشور مي‌دانست به عنوان روز معلم نام‌گذاري شده است؟ واقعيت اين است که بنيادي‌ترين موضوع در هر جامعه‌اي تعليم‌و‌تربيت و آموزش است که به‌عنوان يکي از ارکان اساسي رشد و توسعه کشور جايگاهي بي‌بديل به معلمان داده است. بديهي است سنگ‌بناي توسعه، آموزش است و سرمايه‌گذاري در اين عرصه علاوه‌بر جنبه‌هاي فرهنگي که به تقويت فرهنگ در جامعه منجر مي‌شود، به‌منزله يک سرمايه‌گذاري بلندمدت و زيربنايي و استراتريک براي پيشرفت و اعتلاي کشور هم تلقي مي‌شود. بر اين اساس، پاسخ به چرايي اين نام‌گذاري در کنار نقش تاريخي و عميق استاد در پيش‌برد فکري جامعه، مي‌تواند در ترسيم تکريم جايگاه معلم و نقش راهبردي او در بهبود شاخص‌هاي انساني، اخلاقي، فرهنگي و اقتصادي جامعه ازسوي مسئولان کشور مورد تدقيق و مداقه بيشتر و عميق‌تري قرار گيرد و فراتر از مناسک‌گرايي و شعارزدگي در تسهيل و بهبود شرايط جامعه فرهنگي کشور در حوزه‌هاي اقتصادي، سازماني، اجتماعي و شهري گام‌هاي بلندتري برداشته شود.