آغاز مهر و حال آموزش‌وپرورش

آغاز مهرماه، آغاز دوباره مدرسه‌هاست. مهرماه، آغاز پاییز طبیعت است؛ اما برای آموزش، آغاز بهار است. از شوروشادی کودکان می‌توان این بهار را در کوچه و خیابان دید و احساس کرد. نزد ایرانیان قدیم هم روز اورمزد، در همین روزها بوده است. به گفته فردوسی بزرگ: «همان اورمزد و همان روز مهر / بشوید به آب خرد جان و چهر» و قرار ما هم در مدرسه همین است که با آب و خرد، جان و چهر بشوییم؛ اما مهر یک مناسبت آموزشی برجسته جهانی را هم با خود همراه دارد؛ پنجم اکتبر (13 مهر) روز جهانی آموزگار. یونسکو سال‌هاست به مناسبت این روز شعاری اعلام می‌کند و شعار امسال (2017)
«Teaching in Freedom , Empowering Teachers» (آموزش در آزادی، اختیار‌بخشیدن به آموزگاران) است. البته یونسکو در تارنمای خود همراه با این شعار، پیامی هم منتشر کرده است که در بخشی از آن از عضوهای خود می‌خواهد: «تضمین کنند که آموزگاران و آموزشگران، اختیارمند هستند، به اندازه کافی استخدام می‌شوند، به خوبی آموزش می‌بینند، از نظر حرفه‌ای، کیفی و انگیزه‌مند هستند و در نظام‌های دولتی کارا و کارآمدی مشغول به کارند که از نظر مالی به ‌خوبی تأمین اعتبار می‌شوند». تأکید بر اختیارمندی و قدرت‌مندی آموزگاران در شعار 2015 یونسکو هم دیده می‌شود. نگاهی کوتاه بر پیام یونسکو، روشن می‌کند این نهاد جهانی، راه بهسازی آموزش‌وپرورش را چگونه می‌بیند. تأکید بر داشتن آموزگارانی کیفی که از اختیار بایسته برخوردارند و نظامی آموزشی که دغدغه مالی ندارد، شیوه‌ای در بهسازی آموزش است که با آنچه در برخی کشورهای جهان و از آن میان ایران می‌گذرد، چندان همخوانی ندارد. ‌اکنون که نگارنده مشغول نوشتن این یادداشت کوتاه است، سخن از‌ هزار‌ میلیارد تومان بدهی آموزش‌وپرورش به فرهنگیان سراسر کشور است. ایران، به گواه بسیار، کشوری ثروتمند است و با شاخص تولید ناخالص داخلی، یکی از 20 کشور نخست جهان به‌شمار می‌رود؛ اما از نظر سهم آموزش‌وپرورش از تولید ناخالص داخلی، تقریبا در ردیف صدم جهان به بعد قرار می‌گیرد. خوشبختانه دیگر کمترکسی پیدا می‌شود که ادعا کند وضعیت آموزش‌وپرورش ما خوب است و ما هم به اندازه کافی، برای آموزش هزینه صرف می‌کنیم. چند سال پیش، این‌گونه نبود و بسیاری از مسئولان این واقعیت‌ها را انکار می‌کردند. در بهسازی‌های آموزشی کامیاب جهانی، یکی از بخش‌های برجسته، وجود تربیت معلم کیفی است. چندی پیش، در برنامه «پرسشگر» تلویزیون، محمود مهرمحمدی، سرپرست دانشگاه فرهنگیان ایران، از حدود 10‌ هزار‌ میلیارد تومان نیاز مالی سخن می‌گفت که این دانشگاه ‌اکنون نیازمند آن است تا بتواند کار خود را بدون نیازهای مالی شدید، پیش ببرد. آنچه از زبان دانشجو- آموزگاران دانشگاه فرهنگیان شنیده می‌شود و در فضای مجازی بازتاب می‌یابد، نشان می‌دهد وضعیت این دانشگاه به‌هیچ‌رو امیدوار‌کننده نیست. بگذریم از اینکه برخی بر این باورند که بهتر است هرچه می‌توان از شمار دانشجویان این دانشگاه کاست و از دانش‌آموختگان بی‌کار به‌جای آنان به صورت حق‌التدریس بهره گرفت. به‌هر‌حال در آغاز مهر هستیم و «حال آموزش‌وپرورش خوب نیست».

آغاز مهرماه، آغاز دوباره مدرسه‌هاست. مهرماه، آغاز پاییز طبیعت است؛ اما برای آموزش، آغاز بهار است. از شوروشادی کودکان می‌توان این بهار را در کوچه و خیابان دید و احساس کرد. نزد ایرانیان قدیم هم روز اورمزد، در همین روزها بوده است. به گفته فردوسی بزرگ: «همان اورمزد و همان روز مهر / بشوید به آب خرد جان و چهر» و قرار ما هم در مدرسه همین است که با آب و خرد، جان و چهر بشوییم؛ اما مهر یک مناسبت آموزشی برجسته جهانی را هم با خود همراه دارد؛ پنجم اکتبر (13 مهر) روز جهانی آموزگار. یونسکو سال‌هاست به مناسبت این روز شعاری اعلام می‌کند و شعار امسال (2017)
«Teaching in Freedom , Empowering Teachers» (آموزش در آزادی، اختیار‌بخشیدن به آموزگاران) است. البته یونسکو در تارنمای خود همراه با این شعار، پیامی هم منتشر کرده است که در بخشی از آن از عضوهای خود می‌خواهد: «تضمین کنند که آموزگاران و آموزشگران، اختیارمند هستند، به اندازه کافی استخدام می‌شوند، به خوبی آموزش می‌بینند، از نظر حرفه‌ای، کیفی و انگیزه‌مند هستند و در نظام‌های دولتی کارا و کارآمدی مشغول به کارند که از نظر مالی به ‌خوبی تأمین اعتبار می‌شوند». تأکید بر اختیارمندی و قدرت‌مندی آموزگاران در شعار 2015 یونسکو هم دیده می‌شود. نگاهی کوتاه بر پیام یونسکو، روشن می‌کند این نهاد جهانی، راه بهسازی آموزش‌وپرورش را چگونه می‌بیند. تأکید بر داشتن آموزگارانی کیفی که از اختیار بایسته برخوردارند و نظامی آموزشی که دغدغه مالی ندارد، شیوه‌ای در بهسازی آموزش است که با آنچه در برخی کشورهای جهان و از آن میان ایران می‌گذرد، چندان همخوانی ندارد. ‌اکنون که نگارنده مشغول نوشتن این یادداشت کوتاه است، سخن از‌ هزار‌ میلیارد تومان بدهی آموزش‌وپرورش به فرهنگیان سراسر کشور است. ایران، به گواه بسیار، کشوری ثروتمند است و با شاخص تولید ناخالص داخلی، یکی از 20 کشور نخست جهان به‌شمار می‌رود؛ اما از نظر سهم آموزش‌وپرورش از تولید ناخالص داخلی، تقریبا در ردیف صدم جهان به بعد قرار می‌گیرد. خوشبختانه دیگر کمترکسی پیدا می‌شود که ادعا کند وضعیت آموزش‌وپرورش ما خوب است و ما هم به اندازه کافی، برای آموزش هزینه صرف می‌کنیم. چند سال پیش، این‌گونه نبود و بسیاری از مسئولان این واقعیت‌ها را انکار می‌کردند. در بهسازی‌های آموزشی کامیاب جهانی، یکی از بخش‌های برجسته، وجود تربیت معلم کیفی است. چندی پیش، در برنامه «پرسشگر» تلویزیون، محمود مهرمحمدی، سرپرست دانشگاه فرهنگیان ایران، از حدود 10‌ هزار‌ میلیارد تومان نیاز مالی سخن می‌گفت که این دانشگاه ‌اکنون نیازمند آن است تا بتواند کار خود را بدون نیازهای مالی شدید، پیش ببرد. آنچه از زبان دانشجو- آموزگاران دانشگاه فرهنگیان شنیده می‌شود و در فضای مجازی بازتاب می‌یابد، نشان می‌دهد وضعیت این دانشگاه به‌هیچ‌رو امیدوار‌کننده نیست. بگذریم از اینکه برخی بر این باورند که بهتر است هرچه می‌توان از شمار دانشجویان این دانشگاه کاست و از دانش‌آموختگان بی‌کار به‌جای آنان به صورت حق‌التدریس بهره گرفت. به‌هر‌حال در آغاز مهر هستیم و «حال آموزش‌وپرورش خوب نیست».