حمله دوباره به سوريه از تأييد تا تكذيب
شرق: نیمه‌شب دوشنبه، رسانه‌هاي دولتی سوریه و حزب‌الله لبنان خبر دادند سامانه دفاع هوایی این کشور، موشک‌هایی را که به سوی پایگاه‌های هوایی ارتش در «الشعیرات»، واقع در استان حمص و پایگاهی «الضمیر» در نزدیکی دمشق شلیک شده بود، رهگیری و منهدم کردند. برخی از منابع محلی از شنیده‌شدن صدای انفجارهای مهیبی در نزدیکی پایگاه هوایی در استان حمص و قلمون در نزدیکی دمشق که محل دو پایگاه هوایی است، خبر دادند. همان زمان «اریک پاهون»، سخنگوی پنتاگون، اعلام کرد که آمریکا در آن مقطع زمانی، در این ناحیه هیچ فعالیت نظامی‌ای نداشته است. به‌اين‌ترتيب، به نظر مي‌رسد در‌صورتي‌كه اين حمله رخ داده باشد، اسرائيل مسئول آن است. بامداد سه‌شنبه، تلویزیون سوریه از حمله موشکی تازه به الشعیرات خبر داده و تصاویری از یک موشک را نشان داد که به نظر می‌آمد در آسمان منهدم شده است. همچنین رسانه‌های حزب‌الله لبنان گزارش دادند که در مجموع ۹ موشک شلیک شده که شش موشک به‌سوی شعیرات و سه موشک به‌سوی پایگاهی نظامی در نزدیکی دمشق شلیک شده است.
به گزارش «ایرنا» و به نقل از «سانا» سامانه دفاع موشکی سوریه، چندین موشک ناشناس را برفراز پایگاه هوایی الشعیرات در حمص مرکز این کشور رهگیری و منهدم کرد. ستاد تبلیغات جنگ سوریه به نقل از منابع نظامی این کشور تأکید کرد که پایگاه هوایی الشعیرات هدف شش موشک قرار گرفته که همه آنها منهدم شدند. همچنین یک منبع نظامی سوری گفته که پدافند هوایی ارتش سوریه سه فروند موشک را که به فرودگاه الضمیر در قلمون واقع در شرق دمشق شلیک شده بود، رهگیری و منهدم کرد. همچنین برخی رسانه‌ها به نقل از منابع میدانی احتمال دادند که این موشک‌ها از سوی جنگنده‌های رژیم صهیونیستی به سمت پایگاه هوایی الشعیرات شلیک شده باشد. خبرگزاری «الاعلام الحربی» نیز گزارش داد که این موشک‌ها به سمت فرودگاه «الشعیرات» در ریف حمص شلیک شده بودند که از سوی سامانه پدافند هوایی رهگیری شدند.
حمله تکذیب شد
اما ساعاتی بعد خبرگزاری رسمی سوریه به نقل از منابع نظامی، گزارش‌های قبلی خود درباره شلیک موشک به سمت پایگاه‌های هوایی این کشور را پس گرفت و گفت: «پدافند هوایی این کشور به‌دلیل هشدار اشتباه فعال شده و موشکی شلیک نشده است». به گفته این فرمانده سوری، هشدار اشتباه رادارها در نتیجه حمله سایبری مشترک آمریکا و اسرائیل بوده که سبب شلیک موشک ازسوی پدافند هوایی سوریه شده است. او گفته است: «کارشناسان روس در حال بررسی این مسئله هستند». قبل از تکذیب این خبر از سوی خبرگزاری رسمی سوریه، خبرگزاری «رویترز» به نقل از یک فرمانده گروه شبه‌نظامی هوادار دولت سوریه گفته که دیشب حمله‌ای به پایگاه شعیرات رخ نداده و پدافند این پایگاه به‌سبب خطا در سامانه هشدار شلیک کرده است. پایگاه هوایی شعیرات در ماه آوریل 2017، یعنی در فروردین 1396، هدف شلیک ۵۹ موشک آمریکایی قرار گرفت که در واکنش به حمله شیمیایی دولت سوریه به شهر «خان‌شیخون» بود. گفته می‌شود در این حمله 80 نفر کشته شده‌اند.
دوما بهانه شروع حملات
بیستم فروردین صدای بمباران در استان حمص در غرب سوریه به گوش رسید. بامداد روز دوشنبه، پایگاه هوایی «تیفور» (T4) هدف گلوله قرار گرفت. از همان ابتدا ارتش روسیه، اسرائیل را عامل این حملات اعلام کرد، ولی در گزارش‌های اولیه، سوریه این حمله را به آمریکا نسبت داده بود. سخنگوی پنتاگون بالافاصله در بیانیه‌ای به این حمله واکنش نشان داد و گفت: «با وجود اینکه اوضاع سوریه را از نزدیک دنبال می‌کنیم، اما آمریکا دست به حمله هوایی در سوریه نزده است». بعد از مدتی، تلویزیون سوریه بر اساس گزارش «سانا»، خبرگزاری رسمی این کشور، حمله را کار جنگنده‌های اسرائیل دانست و از موضع خود درباره «حمله آمریکا» عقب‌نشینی کرد. به گزارش «المیادین»، موشک‌های شلیک‌شده به پایگاه هوایی «تیفور» از حریم هوایی منطقه «کسروان» و «البقاع» در لبنان عبور کرده و به خاک سوریه رسیده بود. همچنین خبرگزاری «اینترفاکس» روسیه، با اعلام بیانیه وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که دو جنگنده اف--۱ اسرائیل، از طریق حریم هوایی لبنان، با شلیک هشت موشک هوابه‌زمین، به پایگاه نظامی حومه حمص حمله کرده‌اند. بر اساس این گزارش، سامانه دفاعی سوریه پنج فروند از موشک‌ها را «رهگیری»
کرده است. در این حمله ۱۴ نفر جان باختند که هفت نفر از آنها ایرانی بودند. این حمله یک روز بعد از حمله شیمیایی به دوما اتفاق افتاده است.
اسرائیل مسئولیت بمباران را پذیرفت
اگرچه در همان ساعات اولیه خبرگزاری‌های رسمی دنیا و در رأس آنها روسیه، اعلام کردند که اسرائیل مسئول حمله به پایگاه هوایی تیفور است، اما روز گذشته بار دیگر، یک افسر ارشد ارتش اسرائیل به هدف‌قرار‌دادن پایگاه نظامی تیفور سوریه از سوی جنگنده‌های این رژیم اذعان کرد. توماس فریدمن، ستون‌نویس روزنامه نیویورک‌تایمز در مطلبی که یکشنبه منتشر شد، به نقل از یک منبع مطلع نظامی اسرائیل نوشت که اسرائیل مسئول حمله به مرکز فرماندهی پهپادهای ایرانی در سوریه موسوم به «تیفور» بود. این منبع که خواسته نامش فاش نشود، گفته است: «این اولین‌بار بود که ما افراد و تأسيسات ایرانی را هدف می‌گرفتیم. البته یک پهپاد مسلح ایرانی در ماه فوریه وارد آسمان اسرائیل شده بود و اولین‌بار بود که ایران نه به صورت نیابتی بلکه مستقیما علیه اسرائیل اقدام می‌کرد». مقامات ایرانی تأکید کرده‌اند که انتقام حمله به پایگاه تیفور را خواهند گرفت.
سوریه محل تلاقی ایران و اسرائیل
عصر شنبه، بیست‌وپنجم فروردین، برخی از رسانه‌های عربی از شنیده‌شدن صدای انفجار در یک پایگاه نظامی در جنوب حلب خبر دادند. محل این پایگاه «جبل عزان» در جنوب حلب اعلام شد. شبکه خبری «سی‌ان‌ان» ترک اعلام مدعي شد: «این پایگاه متعلق به ایران بوده و دست‌کم ۲۰ نفر کشته شده‌اند». ساعاتی بعد این خبر توسط حزب‌الله لبنان تکذیب شد. به گزارش «ایسنا»، به نقل از سایت شبکه «روسیا الیوم»، حزب‌الله لبنان در بیانیه‌ای که در سایت رسمی خود منتشر کرد، اعلام کرد، آنچه برخی سایت‌های اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی به نقل از رسانه‌های اسرائیلی و افراد شورشی سوری منتشر می‌کنند مبنی‌بر اینکه حمله‌ای اسرائیلی در حومه جنوبی حلب یا جنوب سوریه رخ داده، عاری از صحت است. عمار اسد، نماینده و نایب‌رئیس کمیسیون روابط بین‌الملل در پارلمان سوریه، هم در تماس با اسپوتنیک، وقوع هرگونه بمباران اسرائیلی در حلب را تکذیب کرد.
-------------------------------------------
امنیت سوریه مهم است
عباس پرورده- کارشناس خاورمیانه
مسئله‌ای که امروز ایران در سوریه با آن درگیر شده، چالش با اسرائیل نیست؛ چالش امنیتی ایران با اسرائیل در سوریه یک موضوع ثانوی است. درحال‌حاضر اولویت ایران در سوریه، حفظ حاکمیت سوریه و افزایش امنیت و ثبات و ایجاد حاکمیت سوریه با تمامیت ارضی این کشور است. در شرایط کنونی ایران برای رسیدن به چنین وضعیتی و پیگیری آن ناگزیر به رویارویی با بسیاری از بازیگران منطقه‌ای شده است. در این شرایط اگرچه جمهوری اسلامی ایران در طول چهار دهه تأسيس خود به دلیل حمایت از آرمان و حقوق فلسطین و فلسطینی‌ها پیوسته با اسرائیل و حامیان آن مشکل داشته، اما چالش‌های سیاسی و امنیتی با اسرائیل بعد از بحران سوریه وارد فاز جدیدی شده است. از این جهت وضعیتی را که بین ایران و اسرائیل در شرایط کنونی شاهدیم، وضعیت ثانوی است و سرنوشت بخش بزرگی از شرایط ایران به سرنوشت سوریه بستگی دارد. اگرچه در درازمدت و بر اساس دیدگاه سیاسی، اعتقادی ایران، اسرائیل مشروعیت سیاسی ندارد و باید حقوق فلسطینی‌ها به آنها برگردانده شود، اما وضعیت سوریه، خصومت اسرائیل با ایران را ویژه‌تر کرده است. این شرایط برای خیلی‌ها مهم است، اما پرسش اصلی این است که آیا این شرایط به رویارویی مستقیم بین این دو بازیگر می‌رسد یا نه؟ پاسخ این است که تمامی بازیگران حاضر در خاورمیانه و در بحران سوریه هیچ عزمی برای رویارویی مستقیم با هم ندارند. به دلیل بالا و گزاف‌بودن هزینه جنگ مستقیم و غیرقابل پیش‌بینی‌بودن پیامدهای رویارویی مستقیم تاکنون بازیگران با وجود حضور در جنگ نیابتی و حضور سیاسی و نظامی در منطقه تلاش می‌کنند از رویارویی مستقیم پرهیز کنند. ضمن اینکه جنگ‌های نظامی فعلی در منطقه بخشی از تعارض‌های ژئوپلیتیک منطقه محسوب می‌شوند. شرایط سیاسی منطقه به صورتی است که درگیری نظامی بخشی از منازعه است و بخش دیگر منازعه، جنگ روانی، تحریم اقتصادی و جنگ دیپلماتیک است. از این جهت به نظر می‌رسد که بازیگران در منطقه به دنبال این نیستند که همه عزم خود را در جنگ‌های نظامی صرف کنند و مصمم هستند از سایر وضعیت‌های موجود؛ اعم از رسانه، اقتصاد و دیپلماسی برای پیشبرد اهداف خود بهره‌برداری کنند. به این شکل تحلیل ارائه‌شده دلیلی بر کاهش درگیری نظامی مستقیم بین ایران و اسرائیل و سایر بازیگران است، اما نباید از نظر دور داشت که اگر صحنه رقابت‌های منطقه‌ای همچنان از دیپلماسی فاصله گرفته و به سوی نظامی‌گری سوق یابد، هر حادثه پیش‌بینی‌نشده‌ای می‌تواند پیامدهای ناگواری برای منطقه داشته باشد و از این جهت باید در نظر داشت ملاحظاتی که همچنان بازیگران را از رویارویی مستقیم بازداشته در آن صورت کارایی خود را از دست می‌دهند.
شرق: نیمه‌شب دوشنبه، رسانه‌هاي دولتی سوریه و حزب‌الله لبنان خبر دادند سامانه دفاع هوایی این کشور، موشک‌هایی را که به سوی پایگاه‌های هوایی ارتش در «الشعیرات»، واقع در استان حمص و پایگاهی «الضمیر» در نزدیکی دمشق شلیک شده بود، رهگیری و منهدم کردند. برخی از منابع محلی از شنیده‌شدن صدای انفجارهای مهیبی در نزدیکی پایگاه هوایی در استان حمص و قلمون در نزدیکی دمشق که محل دو پایگاه هوایی است، خبر دادند. همان زمان «اریک پاهون»، سخنگوی پنتاگون، اعلام کرد که آمریکا در آن مقطع زمانی، در این ناحیه هیچ فعالیت نظامی‌ای نداشته است. به‌اين‌ترتيب، به نظر مي‌رسد در‌صورتي‌كه اين حمله رخ داده باشد، اسرائيل مسئول آن است. بامداد سه‌شنبه، تلویزیون سوریه از حمله موشکی تازه به الشعیرات خبر داده و تصاویری از یک موشک را نشان داد که به نظر می‌آمد در آسمان منهدم شده است. همچنین رسانه‌های حزب‌الله لبنان گزارش دادند که در مجموع ۹ موشک شلیک شده که شش موشک به‌سوی شعیرات و سه موشک به‌سوی پایگاهی نظامی در نزدیکی دمشق شلیک شده است.
به گزارش «ایرنا» و به نقل از «سانا» سامانه دفاع موشکی سوریه، چندین موشک ناشناس را برفراز پایگاه هوایی الشعیرات در حمص مرکز این کشور رهگیری و منهدم کرد. ستاد تبلیغات جنگ سوریه به نقل از منابع نظامی این کشور تأکید کرد که پایگاه هوایی الشعیرات هدف شش موشک قرار گرفته که همه آنها منهدم شدند. همچنین یک منبع نظامی سوری گفته که پدافند هوایی ارتش سوریه سه فروند موشک را که به فرودگاه الضمیر در قلمون واقع در شرق دمشق شلیک شده بود، رهگیری و منهدم کرد. همچنین برخی رسانه‌ها به نقل از منابع میدانی احتمال دادند که این موشک‌ها از سوی جنگنده‌های رژیم صهیونیستی به سمت پایگاه هوایی الشعیرات شلیک شده باشد. خبرگزاری «الاعلام الحربی» نیز گزارش داد که این موشک‌ها به سمت فرودگاه «الشعیرات» در ریف حمص شلیک شده بودند که از سوی سامانه پدافند هوایی رهگیری شدند.
حمله تکذیب شد
اما ساعاتی بعد خبرگزاری رسمی سوریه به نقل از منابع نظامی، گزارش‌های قبلی خود درباره شلیک موشک به سمت پایگاه‌های هوایی این کشور را پس گرفت و گفت: «پدافند هوایی این کشور به‌دلیل هشدار اشتباه فعال شده و موشکی شلیک نشده است». به گفته این فرمانده سوری، هشدار اشتباه رادارها در نتیجه حمله سایبری مشترک آمریکا و اسرائیل بوده که سبب شلیک موشک ازسوی پدافند هوایی سوریه شده است. او گفته است: «کارشناسان روس در حال بررسی این مسئله هستند». قبل از تکذیب این خبر از سوی خبرگزاری رسمی سوریه، خبرگزاری «رویترز» به نقل از یک فرمانده گروه شبه‌نظامی هوادار دولت سوریه گفته که دیشب حمله‌ای به پایگاه شعیرات رخ نداده و پدافند این پایگاه به‌سبب خطا در سامانه هشدار شلیک کرده است. پایگاه هوایی شعیرات در ماه آوریل 2017، یعنی در فروردین 1396، هدف شلیک ۵۹ موشک آمریکایی قرار گرفت که در واکنش به حمله شیمیایی دولت سوریه به شهر «خان‌شیخون» بود. گفته می‌شود در این حمله 80 نفر کشته شده‌اند.
دوما بهانه شروع حملات
بیستم فروردین صدای بمباران در استان حمص در غرب سوریه به گوش رسید. بامداد روز دوشنبه، پایگاه هوایی «تیفور» (T4) هدف گلوله قرار گرفت. از همان ابتدا ارتش روسیه، اسرائیل را عامل این حملات اعلام کرد، ولی در گزارش‌های اولیه، سوریه این حمله را به آمریکا نسبت داده بود. سخنگوی پنتاگون بالافاصله در بیانیه‌ای به این حمله واکنش نشان داد و گفت: «با وجود اینکه اوضاع سوریه را از نزدیک دنبال می‌کنیم، اما آمریکا دست به حمله هوایی در سوریه نزده است». بعد از مدتی، تلویزیون سوریه بر اساس گزارش «سانا»، خبرگزاری رسمی این کشور، حمله را کار جنگنده‌های اسرائیل دانست و از موضع خود درباره «حمله آمریکا» عقب‌نشینی کرد. به گزارش «المیادین»، موشک‌های شلیک‌شده به پایگاه هوایی «تیفور» از حریم هوایی منطقه «کسروان» و «البقاع» در لبنان عبور کرده و به خاک سوریه رسیده بود. همچنین خبرگزاری «اینترفاکس» روسیه، با اعلام بیانیه وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که دو جنگنده اف--۱ اسرائیل، از طریق حریم هوایی لبنان، با شلیک هشت موشک هوابه‌زمین، به پایگاه نظامی حومه حمص حمله کرده‌اند. بر اساس این گزارش، سامانه دفاعی سوریه پنج فروند از موشک‌ها را «رهگیری»
کرده است. در این حمله ۱۴ نفر جان باختند که هفت نفر از آنها ایرانی بودند. این حمله یک روز بعد از حمله شیمیایی به دوما اتفاق افتاده است.
اسرائیل مسئولیت بمباران را پذیرفت
اگرچه در همان ساعات اولیه خبرگزاری‌های رسمی دنیا و در رأس آنها روسیه، اعلام کردند که اسرائیل مسئول حمله به پایگاه هوایی تیفور است، اما روز گذشته بار دیگر، یک افسر ارشد ارتش اسرائیل به هدف‌قرار‌دادن پایگاه نظامی تیفور سوریه از سوی جنگنده‌های این رژیم اذعان کرد. توماس فریدمن، ستون‌نویس روزنامه نیویورک‌تایمز در مطلبی که یکشنبه منتشر شد، به نقل از یک منبع مطلع نظامی اسرائیل نوشت که اسرائیل مسئول حمله به مرکز فرماندهی پهپادهای ایرانی در سوریه موسوم به «تیفور» بود. این منبع که خواسته نامش فاش نشود، گفته است: «این اولین‌بار بود که ما افراد و تأسيسات ایرانی را هدف می‌گرفتیم. البته یک پهپاد مسلح ایرانی در ماه فوریه وارد آسمان اسرائیل شده بود و اولین‌بار بود که ایران نه به صورت نیابتی بلکه مستقیما علیه اسرائیل اقدام می‌کرد». مقامات ایرانی تأکید کرده‌اند که انتقام حمله به پایگاه تیفور را خواهند گرفت.
سوریه محل تلاقی ایران و اسرائیل
عصر شنبه، بیست‌وپنجم فروردین، برخی از رسانه‌های عربی از شنیده‌شدن صدای انفجار در یک پایگاه نظامی در جنوب حلب خبر دادند. محل این پایگاه «جبل عزان» در جنوب حلب اعلام شد. شبکه خبری «سی‌ان‌ان» ترک اعلام مدعي شد: «این پایگاه متعلق به ایران بوده و دست‌کم ۲۰ نفر کشته شده‌اند». ساعاتی بعد این خبر توسط حزب‌الله لبنان تکذیب شد. به گزارش «ایسنا»، به نقل از سایت شبکه «روسیا الیوم»، حزب‌الله لبنان در بیانیه‌ای که در سایت رسمی خود منتشر کرد، اعلام کرد، آنچه برخی سایت‌های اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی به نقل از رسانه‌های اسرائیلی و افراد شورشی سوری منتشر می‌کنند مبنی‌بر اینکه حمله‌ای اسرائیلی در حومه جنوبی حلب یا جنوب سوریه رخ داده، عاری از صحت است. عمار اسد، نماینده و نایب‌رئیس کمیسیون روابط بین‌الملل در پارلمان سوریه، هم در تماس با اسپوتنیک، وقوع هرگونه بمباران اسرائیلی در حلب را تکذیب کرد.
-------------------------------------------
امنیت سوریه مهم است
عباس پرورده- کارشناس خاورمیانه
مسئله‌ای که امروز ایران در سوریه با آن درگیر شده، چالش با اسرائیل نیست؛ چالش امنیتی ایران با اسرائیل در سوریه یک موضوع ثانوی است. درحال‌حاضر اولویت ایران در سوریه، حفظ حاکمیت سوریه و افزایش امنیت و ثبات و ایجاد حاکمیت سوریه با تمامیت ارضی این کشور است. در شرایط کنونی ایران برای رسیدن به چنین وضعیتی و پیگیری آن ناگزیر به رویارویی با بسیاری از بازیگران منطقه‌ای شده است. در این شرایط اگرچه جمهوری اسلامی ایران در طول چهار دهه تأسيس خود به دلیل حمایت از آرمان و حقوق فلسطین و فلسطینی‌ها پیوسته با اسرائیل و حامیان آن مشکل داشته، اما چالش‌های سیاسی و امنیتی با اسرائیل بعد از بحران سوریه وارد فاز جدیدی شده است. از این جهت وضعیتی را که بین ایران و اسرائیل در شرایط کنونی شاهدیم، وضعیت ثانوی است و سرنوشت بخش بزرگی از شرایط ایران به سرنوشت سوریه بستگی دارد. اگرچه در درازمدت و بر اساس دیدگاه سیاسی، اعتقادی ایران، اسرائیل مشروعیت سیاسی ندارد و باید حقوق فلسطینی‌ها به آنها برگردانده شود، اما وضعیت سوریه، خصومت اسرائیل با ایران را ویژه‌تر کرده است. این شرایط برای خیلی‌ها مهم است، اما پرسش اصلی این است که آیا این شرایط به رویارویی مستقیم بین این دو بازیگر می‌رسد یا نه؟ پاسخ این است که تمامی بازیگران حاضر در خاورمیانه و در بحران سوریه هیچ عزمی برای رویارویی مستقیم با هم ندارند. به دلیل بالا و گزاف‌بودن هزینه جنگ مستقیم و غیرقابل پیش‌بینی‌بودن پیامدهای رویارویی مستقیم تاکنون بازیگران با وجود حضور در جنگ نیابتی و حضور سیاسی و نظامی در منطقه تلاش می‌کنند از رویارویی مستقیم پرهیز کنند. ضمن اینکه جنگ‌های نظامی فعلی در منطقه بخشی از تعارض‌های ژئوپلیتیک منطقه محسوب می‌شوند. شرایط سیاسی منطقه به صورتی است که درگیری نظامی بخشی از منازعه است و بخش دیگر منازعه، جنگ روانی، تحریم اقتصادی و جنگ دیپلماتیک است. از این جهت به نظر می‌رسد که بازیگران در منطقه به دنبال این نیستند که همه عزم خود را در جنگ‌های نظامی صرف کنند و مصمم هستند از سایر وضعیت‌های موجود؛ اعم از رسانه، اقتصاد و دیپلماسی برای پیشبرد اهداف خود بهره‌برداری کنند. به این شکل تحلیل ارائه‌شده دلیلی بر کاهش درگیری نظامی مستقیم بین ایران و اسرائیل و سایر بازیگران است، اما نباید از نظر دور داشت که اگر صحنه رقابت‌های منطقه‌ای همچنان از دیپلماسی فاصله گرفته و به سوی نظامی‌گری سوق یابد، هر حادثه پیش‌بینی‌نشده‌ای می‌تواند پیامدهای ناگواری برای منطقه داشته باشد و از این جهت باید در نظر داشت ملاحظاتی که همچنان بازیگران را از رویارویی مستقیم بازداشته در آن صورت کارایی خود را از دست می‌دهند.