|

فعالان سیاسی تأکید کردند

ضرورت حفظ برجام و تحقق وفاق ملی

بعد از خروج ترامپ از برجام نیروهای سیاسی داخلی تحلیل و موضع‌گیری خود را در قبال این اتفاق، آینده برجام و مهم‌تر از همه، آینده ایران مطرح کرده و می‌کنند. نهضت آزادی هم در بیانیه‌ای تحلیلی با امضای «محمد توسلی» موضع خود را اعلام کرد. عنوان بیانیه «ضرورت حفظ برجام و تحقق وفاق ملی» است؛ عنوانی که خط‌مشی بیانیه را پیشاپیش مشخص می‌کند. این بیانیه، این‌گونه آغاز می‌شود: «در شامگاه 18 اردیبهشت 1397 و پس از گذشت حدود سه سال از توافق هسته‌ای میان ایران و 1+5، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، در اقدامی قابل پیش‌بینی و در راستای سیاست‌های تهاجمی خود، از توافق‌نامه بین‌المللی موسوم به «برجام» خارج شد و جهان را در برابر عملی انجام‌شده قرار داد. این عهدشکنی درحالی صورت گرفت که افکار عمومی مردم جهان، حتی اکثریت ملت آمریکا و همچنین، سایر کشورهای امضاکننده از برجام حمایت می‌کنند و گزارشات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز دلالت بر پایبندی کامل دولت ایران به تعهداتش دارد. مقامات کاخ سفید در بیاناتی صریح عنوان کرده‌اند که به‌دنبال یک توافق جدید با دولتمردان ایران به‌منظور حل کلان مناقشات فی‌مابین هستند. به نظر می‌رسد که تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا در راستای برنامه‌های توسعه نفوذ در خاورمیانه و چانه‌زنی‌های دوباره و گفت‌وگوی مستقیم برای وضعیتی است که از آن به «تغییر رفتار نظام» تعبیر می‌شود». این بیانیه ادامه می‌دهد: «برجام تنها یک سند حقوقی میان چند کشور نبود، بلکه الگویی صلح‌آمیز و راه‌حلی واقع‌بینانه و مبتنی بر منطق اخلاقی «برد-برد» قلمداد می‌شد که در چارچوب مناسبات حقوق بین‌المللی و تأمین امنیت جهانی و برای گشودن گره‌های کور در روابط دولت‌ها شکل گرفت. نفی «برجام» نقض صلح و سلب امید از مردم جهان است و حداقل سه پیامد قطعی دارد: نخست، معوق‌ماندن روند صلح خاورمیانه و ممانعت از شکل‌گیری کشور مستقل فلسطینی، دوم، توسعه نفوذ رژیم نژادپرست اسرائیل و کشورهای واپس‌گرای عربی و سوم، رشد بنیادگرایی جهادی در منطقه.
بنابراین بی‌دلیل نیست که بلافاصله پس از اعلام خروج دولت آمریکا از «برجام»، زبانه‌های جنگ در خاورمیانه شعله‌ کشید. اسرائیل بیش از هر زمان دیگر، تحت فشار شدیدی از افکار عمومی در داخل و خارج قرار دارد تا اولا امکانات فناوری هسته‌ای جنگی خود را مهار کند و ثانیا، به موجودیت کشور مستقل فلسطین تن دهد؛ از‌همین‌رو نیاز اساسی دارد تا به هر نحوی شده، از این مخمصه رهایی یابد. مجموعه مواضع کابینه راستگرای اسرائیل در طول سالیان اخیر، حکایت از اهداف شومی به‌منظور تجزیه ایران و بالکانیزه‌شدن خاورمیانه دارد و به همین دلیل، سال‌هاست که به‌دنبال تدارک شرایطی برای رویارویی نظامی ایران با آمریکا و غرب می‌باشد».

با چنین تحلیلی از اوضاع منطقه است که این بیانیه رویکرد حسن روحانی و برخی مقامات جمهوری اسلامی را بعد از خروج ترامپ از برجام، «مدبرانه» بیان می‌کند و می‌افزاید: «راه دیپلماسی و مدار تعامل ایران با جهان، هنوز بسته نشده و می‌توان با مذاکره و گفت‌وگو و با تقویت همکاری‌های بین‌المللی با سایر کشورها، ایالات متحده و معدود حامیانش را در موضوع برجام و حقوق حقه ایران در انزوا قرار داد». در ادامه آمده است: «نهضت آزادی ایران امیدوار است که این رویکرد عقلانی در خارج، به پشتوانه‌های جدی در داخل کشور نیز اتکا پیدا کند. ما در طول سالیان پس از انقلاب، همواره اعلام کرده‌ایم که پذیرش حقوق اساسی ملت و اصلاحات سیاسی دموکراتیک، یگانه راهکار واقع‌بینانه و ممکن در راستای حل بحران‌های کلان جامعه و حفظ دستاوردها و آرمان‌های انقلاب، یعنی آزادی، حاکمیت ملت و حاکمیت ملی است». در ادامه این بیانیه با اشاره‌ای به بیانات مقام معظم رهبری در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲ مبنی بر اینکه «حتی مخالفان جمهوری اسلامی هم به‌خاطر منافع ایران در انتخابات شرکت کرده و رأی دهند» از سران نظام خواسته شده تا «به خاطر منافع ملی و تمامیت ارضی ایران، پیش‌گام در پذیرش اصلاحات اساسی درراستای وفاق ملی شده و پیش‌نیاز آن، یعنی زمینه‌های عملی گفت‌وگوی ملی را فراهم آورند». به تعبیر این بیانیه «تغییرات دموکراتیک» امری است در مسیر «آرمان‌های انقلاب و مطالبات تاریخی ایرانیان» که «ماهیت تحولات پیش‌‌رو را در چارچوب نظام، درون‌زا و مسالمت‌آمیز خواهد کرد. همچنین هرگونه احتمال برای تغییرات تحمیلی از سوی نیروهای برانداز و دولت‌های متخاصم را که هدفی جز بازگرداندن مناسبات کلان ایران به پیش از بهمن 1357 و تجزیه کشور ندارند، مرتفع و غیرممکن می‌سازد».

بعد از خروج ترامپ از برجام نیروهای سیاسی داخلی تحلیل و موضع‌گیری خود را در قبال این اتفاق، آینده برجام و مهم‌تر از همه، آینده ایران مطرح کرده و می‌کنند. نهضت آزادی هم در بیانیه‌ای تحلیلی با امضای «محمد توسلی» موضع خود را اعلام کرد. عنوان بیانیه «ضرورت حفظ برجام و تحقق وفاق ملی» است؛ عنوانی که خط‌مشی بیانیه را پیشاپیش مشخص می‌کند. این بیانیه، این‌گونه آغاز می‌شود: «در شامگاه 18 اردیبهشت 1397 و پس از گذشت حدود سه سال از توافق هسته‌ای میان ایران و 1+5، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، در اقدامی قابل پیش‌بینی و در راستای سیاست‌های تهاجمی خود، از توافق‌نامه بین‌المللی موسوم به «برجام» خارج شد و جهان را در برابر عملی انجام‌شده قرار داد. این عهدشکنی درحالی صورت گرفت که افکار عمومی مردم جهان، حتی اکثریت ملت آمریکا و همچنین، سایر کشورهای امضاکننده از برجام حمایت می‌کنند و گزارشات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز دلالت بر پایبندی کامل دولت ایران به تعهداتش دارد. مقامات کاخ سفید در بیاناتی صریح عنوان کرده‌اند که به‌دنبال یک توافق جدید با دولتمردان ایران به‌منظور حل کلان مناقشات فی‌مابین هستند. به نظر می‌رسد که تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا در راستای برنامه‌های توسعه نفوذ در خاورمیانه و چانه‌زنی‌های دوباره و گفت‌وگوی مستقیم برای وضعیتی است که از آن به «تغییر رفتار نظام» تعبیر می‌شود». این بیانیه ادامه می‌دهد: «برجام تنها یک سند حقوقی میان چند کشور نبود، بلکه الگویی صلح‌آمیز و راه‌حلی واقع‌بینانه و مبتنی بر منطق اخلاقی «برد-برد» قلمداد می‌شد که در چارچوب مناسبات حقوق بین‌المللی و تأمین امنیت جهانی و برای گشودن گره‌های کور در روابط دولت‌ها شکل گرفت. نفی «برجام» نقض صلح و سلب امید از مردم جهان است و حداقل سه پیامد قطعی دارد: نخست، معوق‌ماندن روند صلح خاورمیانه و ممانعت از شکل‌گیری کشور مستقل فلسطینی، دوم، توسعه نفوذ رژیم نژادپرست اسرائیل و کشورهای واپس‌گرای عربی و سوم، رشد بنیادگرایی جهادی در منطقه.
بنابراین بی‌دلیل نیست که بلافاصله پس از اعلام خروج دولت آمریکا از «برجام»، زبانه‌های جنگ در خاورمیانه شعله‌ کشید. اسرائیل بیش از هر زمان دیگر، تحت فشار شدیدی از افکار عمومی در داخل و خارج قرار دارد تا اولا امکانات فناوری هسته‌ای جنگی خود را مهار کند و ثانیا، به موجودیت کشور مستقل فلسطین تن دهد؛ از‌همین‌رو نیاز اساسی دارد تا به هر نحوی شده، از این مخمصه رهایی یابد. مجموعه مواضع کابینه راستگرای اسرائیل در طول سالیان اخیر، حکایت از اهداف شومی به‌منظور تجزیه ایران و بالکانیزه‌شدن خاورمیانه دارد و به همین دلیل، سال‌هاست که به‌دنبال تدارک شرایطی برای رویارویی نظامی ایران با آمریکا و غرب می‌باشد».

با چنین تحلیلی از اوضاع منطقه است که این بیانیه رویکرد حسن روحانی و برخی مقامات جمهوری اسلامی را بعد از خروج ترامپ از برجام، «مدبرانه» بیان می‌کند و می‌افزاید: «راه دیپلماسی و مدار تعامل ایران با جهان، هنوز بسته نشده و می‌توان با مذاکره و گفت‌وگو و با تقویت همکاری‌های بین‌المللی با سایر کشورها، ایالات متحده و معدود حامیانش را در موضوع برجام و حقوق حقه ایران در انزوا قرار داد». در ادامه آمده است: «نهضت آزادی ایران امیدوار است که این رویکرد عقلانی در خارج، به پشتوانه‌های جدی در داخل کشور نیز اتکا پیدا کند. ما در طول سالیان پس از انقلاب، همواره اعلام کرده‌ایم که پذیرش حقوق اساسی ملت و اصلاحات سیاسی دموکراتیک، یگانه راهکار واقع‌بینانه و ممکن در راستای حل بحران‌های کلان جامعه و حفظ دستاوردها و آرمان‌های انقلاب، یعنی آزادی، حاکمیت ملت و حاکمیت ملی است». در ادامه این بیانیه با اشاره‌ای به بیانات مقام معظم رهبری در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲ مبنی بر اینکه «حتی مخالفان جمهوری اسلامی هم به‌خاطر منافع ایران در انتخابات شرکت کرده و رأی دهند» از سران نظام خواسته شده تا «به خاطر منافع ملی و تمامیت ارضی ایران، پیش‌گام در پذیرش اصلاحات اساسی درراستای وفاق ملی شده و پیش‌نیاز آن، یعنی زمینه‌های عملی گفت‌وگوی ملی را فراهم آورند». به تعبیر این بیانیه «تغییرات دموکراتیک» امری است در مسیر «آرمان‌های انقلاب و مطالبات تاریخی ایرانیان» که «ماهیت تحولات پیش‌‌رو را در چارچوب نظام، درون‌زا و مسالمت‌آمیز خواهد کرد. همچنین هرگونه احتمال برای تغییرات تحمیلی از سوی نیروهای برانداز و دولت‌های متخاصم را که هدفی جز بازگرداندن مناسبات کلان ایران به پیش از بهمن 1357 و تجزیه کشور ندارند، مرتفع و غیرممکن می‌سازد».

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها