فیروزان و شهر کتاب

به مناسبتی در معرفی فیروزان گفتم شناگری است خواهان پهنه دریا نه تنگنای استخر. در مسند مدیریت هر سازمانی نشسته، به فضای آن در شئون متعدد وسعت بخشیده و از هر حیث سالم و به دور از آلودگی و فساد نگه داشته است. او هماره گرایش داشته که با دستیاران و همکاران خود رابطه انسانی برقرار کند. از این رو، کارگردانان حوزه مدیریتش صمیمانه برنامه‌های عملیاتی او را اجرا کرده‌اند و دستاوردهای او در دوره تصدی چشمگیر بوده است.

فیروزان در انتخاب مسئولان امور قوه تشخیص کم‌نظیری دارد و با سماحت خود آنان را شیفته خویش می‌كند؛ هنرها و توانایی‌های یکایک آنان را می‌سنجد، به ابتکار آنان میدان می‌دهد و به نسبت سهمشان در فراورده‌های سازمان قدر و حرمت و اجرشان را منظور می‌كند. وی در قبال ضعف‌ها و کج‌روی‌ها نیز بیشتر به اقدامات تربیتی تمایل دارد تا تنبیهی. کوتاه سخن، فیروزان در مدیریت با انسان‌ها سروکار دارد نه با مهره‌ها. فیروزان از قماش مدیرانی نیست که مقام خود را به منزله پله‌ای از نردبان ترقی تلقی می‌کنند و خود را هم از نخست ميهمان سازمان می‌شمارند. وی به‌خلاف، سازمان حوزه مدیریت خود را خانه ملکی خویش می‌بیند نه اجاره‌ای؛ به نگهداری آن، مرمت آن، توسعه آن، خاطراتی که از آن دارد، دلبسته است. حکم مربی تیم فوتبالی را دارد که درصدد تقویت تیم خود و بالابردن جایگاه آن و کسب شهرت و اعتبار برای آن است. اقدام متهورانه او در بنیان‌گذاری شهر کتاب و وسعت‌بخشیدن به آن و تبدیل آن به بنیادي فرهنگی و فعال ستودنی است. لازمه توفیق در این اقدام، آن هم در شرایطي بس دشوار، حل مشکلات عدیده مادی و سازمانی بود و امکانات صرفا دولتی نمی‌توانست جواب‌گوی آنها باشد و فیروزان تنها در پرتو روابط جانبی مختص خود توانست بر آن فائق‌ آید. شهر کتاب در عرصه توزیع و نشر، هم از حیث گزینش آثار و هم از حیث وسعت دایره عرضه آنها هماره در رأس مراکز انتشاراتی جای داشته و هم از حیث آراستگی، نظم و انتظام فضای نشر کتاب جلب نظر کرده است. این سازمان یگانه سازمان نشر و توزیع در ایران است که تنها به عرضه کتاب قناعت نکرده بلکه با تشکیل جلسات هفتگی معرفی و نقد گزیده‌های تازه‌های نشر، جامعه کتاب‌خوان را به مجاری سالم و درست رهنمون شده است. این جلسات با اقبال کم‌نظیر فرهیختگان و علاقه‌مندان به کتاب‌خوانی روبه‌رو شده و در بالابردن سطح ارزش‌سنجی و فرهنگ و ذوق خوانندگان نقش مؤثری داشته است. همچنین دوره‌های متعدد و مستمر آموزشی آزاد و رایگان به عطش نسل جوان برای کسب معلومات تازه جواب مساعد داده است. در نقد و بررسی و در فعالیت‌های آموزشی از امکانات مراکز دانشگاهی و از شخصیت‌های سرشناس نسل پیشین و نسل تازه بهره‌جویی شده است. برنامه نقد و بررسی و همچنین دوره‌های آموزشی به ادبیات و علوم انسانی محدود بوده و شاید گشودن راه برای علوم دقیقه و دستاورد نوبه‌نو نیز بتواند در برنامه فعالیت‌های این بنیاد قرار گیرد.

رابطه و تبادل فرهنگی با کشورهای دیگر، هرچند بسیار محدود و در سطحی نه‌چندان شایسته، کوره‌راهی برای ارتباط وسیع‌تر و عمیق‌تر و در سطح علمی و فرهنگی درخور گشوده است. البته ارتقای رابطه به سطح بالاتر مستلزم مدیریتی به درجات قوی‌تر و فرهیخته‌تر است. در گام‌های آینده، بالابردن سطح فرهنگی شعبات شهر کتاب در شهرستان‌ها می‌تواند در برنامه قرار گیرد که درحال‌حاضر جواب‌گوی توقع و انتظار جامعه علمی و ادبی در استان‌ها و شهرستان‌ها نیست. در مواردی، صرفا ذوق و روابط شخصی متولیان شهر کتاب در نقد و آموزش دخیل بوده که در عرصه علم، ادب و فرهنگ مقبول نیست و جا دارد در تولیت این امور، مشاوره با جمع صاحب‌نظران و نه ذائقه و رأی شخصی در سطح نه‌چندان موجه و معتبر اساس قرار گیرد.

به مناسبتی در معرفی فیروزان گفتم شناگری است خواهان پهنه دریا نه تنگنای استخر. در مسند مدیریت هر سازمانی نشسته، به فضای آن در شئون متعدد وسعت بخشیده و از هر حیث سالم و به دور از آلودگی و فساد نگه داشته است. او هماره گرایش داشته که با دستیاران و همکاران خود رابطه انسانی برقرار کند. از این رو، کارگردانان حوزه مدیریتش صمیمانه برنامه‌های عملیاتی او را اجرا کرده‌اند و دستاوردهای او در دوره تصدی چشمگیر بوده است.

فیروزان در انتخاب مسئولان امور قوه تشخیص کم‌نظیری دارد و با سماحت خود آنان را شیفته خویش می‌كند؛ هنرها و توانایی‌های یکایک آنان را می‌سنجد، به ابتکار آنان میدان می‌دهد و به نسبت سهمشان در فراورده‌های سازمان قدر و حرمت و اجرشان را منظور می‌كند. وی در قبال ضعف‌ها و کج‌روی‌ها نیز بیشتر به اقدامات تربیتی تمایل دارد تا تنبیهی. کوتاه سخن، فیروزان در مدیریت با انسان‌ها سروکار دارد نه با مهره‌ها. فیروزان از قماش مدیرانی نیست که مقام خود را به منزله پله‌ای از نردبان ترقی تلقی می‌کنند و خود را هم از نخست ميهمان سازمان می‌شمارند. وی به‌خلاف، سازمان حوزه مدیریت خود را خانه ملکی خویش می‌بیند نه اجاره‌ای؛ به نگهداری آن، مرمت آن، توسعه آن، خاطراتی که از آن دارد، دلبسته است. حکم مربی تیم فوتبالی را دارد که درصدد تقویت تیم خود و بالابردن جایگاه آن و کسب شهرت و اعتبار برای آن است. اقدام متهورانه او در بنیان‌گذاری شهر کتاب و وسعت‌بخشیدن به آن و تبدیل آن به بنیادي فرهنگی و فعال ستودنی است. لازمه توفیق در این اقدام، آن هم در شرایطي بس دشوار، حل مشکلات عدیده مادی و سازمانی بود و امکانات صرفا دولتی نمی‌توانست جواب‌گوی آنها باشد و فیروزان تنها در پرتو روابط جانبی مختص خود توانست بر آن فائق‌ آید. شهر کتاب در عرصه توزیع و نشر، هم از حیث گزینش آثار و هم از حیث وسعت دایره عرضه آنها هماره در رأس مراکز انتشاراتی جای داشته و هم از حیث آراستگی، نظم و انتظام فضای نشر کتاب جلب نظر کرده است. این سازمان یگانه سازمان نشر و توزیع در ایران است که تنها به عرضه کتاب قناعت نکرده بلکه با تشکیل جلسات هفتگی معرفی و نقد گزیده‌های تازه‌های نشر، جامعه کتاب‌خوان را به مجاری سالم و درست رهنمون شده است. این جلسات با اقبال کم‌نظیر فرهیختگان و علاقه‌مندان به کتاب‌خوانی روبه‌رو شده و در بالابردن سطح ارزش‌سنجی و فرهنگ و ذوق خوانندگان نقش مؤثری داشته است. همچنین دوره‌های متعدد و مستمر آموزشی آزاد و رایگان به عطش نسل جوان برای کسب معلومات تازه جواب مساعد داده است. در نقد و بررسی و در فعالیت‌های آموزشی از امکانات مراکز دانشگاهی و از شخصیت‌های سرشناس نسل پیشین و نسل تازه بهره‌جویی شده است. برنامه نقد و بررسی و همچنین دوره‌های آموزشی به ادبیات و علوم انسانی محدود بوده و شاید گشودن راه برای علوم دقیقه و دستاورد نوبه‌نو نیز بتواند در برنامه فعالیت‌های این بنیاد قرار گیرد.

رابطه و تبادل فرهنگی با کشورهای دیگر، هرچند بسیار محدود و در سطحی نه‌چندان شایسته، کوره‌راهی برای ارتباط وسیع‌تر و عمیق‌تر و در سطح علمی و فرهنگی درخور گشوده است. البته ارتقای رابطه به سطح بالاتر مستلزم مدیریتی به درجات قوی‌تر و فرهیخته‌تر است. در گام‌های آینده، بالابردن سطح فرهنگی شعبات شهر کتاب در شهرستان‌ها می‌تواند در برنامه قرار گیرد که درحال‌حاضر جواب‌گوی توقع و انتظار جامعه علمی و ادبی در استان‌ها و شهرستان‌ها نیست. در مواردی، صرفا ذوق و روابط شخصی متولیان شهر کتاب در نقد و آموزش دخیل بوده که در عرصه علم، ادب و فرهنگ مقبول نیست و جا دارد در تولیت این امور، مشاوره با جمع صاحب‌نظران و نه ذائقه و رأی شخصی در سطح نه‌چندان موجه و معتبر اساس قرار گیرد.