آسیب اجتماعی اعتیاد در مدارس
مهرنوش محمدی. کارشناس ارشد روان‌شناسی
درباره آسیب‌شناسی‌های اجتماعی مواد مخدر، زیاد صحبت شده است، ولی به‌راستی دلیل اصلی مشکل چیست؟ متأسفانه وقتی انواع و اقسام مواد مخدر در اشکال گوناگون وارد بازار می‌شود و به‌راحتی در دسترس عموم، به‌خصوص نوجوانان قرار می‌گیرد یکی از دلایل آن نداشتن شناخت کافی درباره مواد مخدر و عوارض آن است که حتی خانواده‌ها نیز از این خطر اطلاع کافی ندارند.
برای مثال، یکی از آنها حلوای شادی‌آور بوده که ترکیبی از شاهدانه و مواد مخدر است و ستاد پیشگیری از مواد مخدر استان اردبیل آن را ثبت و ضبط کرد که در دهه عزاداری محرم امسال شناسایی شد. حتی والدین هم درباره خیلی از مواد افیونی به‌دلیل شبیه‌بودن آن به مواد غذایی خوراکی شناختی ندارند؛ مانند کیک ماده مخدر توهم‌زا، کیک گل، گرس و همین حلوای شادی‌آور. والدین تا چه حد از نوجوان خود و افرادی که با او رفت‌وآمد می‌کنند، شناخت و آگاهی دارند. آیا به این مسئله واقفیم که نوجوان ما از مسیر برگشت از محل تحصیل تا منزل کجا می‌رود؟ چه می‌کند و با چه افرادی رفت‌وآمد دارد؟
همان‌گونه که در شماره‌های پیشین هم گفته شد بهتر است درباره آسیب‌شناسی‌های مواد مخدر و لزوم معرفی انواع مواد مخدر و آسیب‌های آن به‌طورجدی با نوجوانان و حتی خانواده‌ها صحبت شود، کلاس‌ها و همایش‌هایی در محل تحصیل برگزار شود تا خانواده‌ها بیشتر با آسیب‌های مواد افیونی و حتی شکل ظاهری این‌گونه مواد آشنا شوند که البته این وظیفه آموزش‌وپرورش است برای برگزاری چنین کلاس‌هایی برنامه‌ریزی دقیق داشته باشد. البته خوشبختانه تا کنون نیز گام‌های مؤثری در این زمینه برداشته شده است.
مسئله مهم‌تر این است که ما خانواده‌ها بیشتر مراقب نوجوان خود باشیم؛ زیاد آزادگذاشتن نوجوان یا سختگیری بیش‌از حد هر دو به یک اندازه آسیب‌زا هستند. بهتر است هر‌از‌گاهی بدون موضع‌گیری خاصی و بدون تعصب نابجا با نوجوان خود حرف بزنیم و مشکل را از زبان خود او جویا شویم؛ ایجاد هرگونه واکنش سخت و تنبیه نه‌تنها باعث می‌شود که او موارد آسیب‌زا را به ما گزارش نکند بلکه باعث می‌شود خیلی از مشکلات را از ما کتمان کند. پس اگر قرار است در هر زمینه‌ای موفق شویم، ابتدا باید تعصب نابجا را کنار گذاشته و به‌جای پاک‌کردن صورت‌مسئله به فکر حل‌کردن آن باشیم.
درباره آسیب‌شناسی‌های اجتماعی مواد مخدر، زیاد صحبت شده است، ولی به‌راستی دلیل اصلی مشکل چیست؟ متأسفانه وقتی انواع و اقسام مواد مخدر در اشکال گوناگون وارد بازار می‌شود و به‌راحتی در دسترس عموم، به‌خصوص نوجوانان قرار می‌گیرد یکی از دلایل آن نداشتن شناخت کافی درباره مواد مخدر و عوارض آن است که حتی خانواده‌ها نیز از این خطر اطلاع کافی ندارند.
برای مثال، یکی از آنها حلوای شادی‌آور بوده که ترکیبی از شاهدانه و مواد مخدر است و ستاد پیشگیری از مواد مخدر استان اردبیل آن را ثبت و ضبط کرد که در دهه عزاداری محرم امسال شناسایی شد. حتی والدین هم درباره خیلی از مواد افیونی به‌دلیل شبیه‌بودن آن به مواد غذایی خوراکی شناختی ندارند؛ مانند کیک ماده مخدر توهم‌زا، کیک گل، گرس و همین حلوای شادی‌آور. والدین تا چه حد از نوجوان خود و افرادی که با او رفت‌وآمد می‌کنند، شناخت و آگاهی دارند. آیا به این مسئله واقفیم که نوجوان ما از مسیر برگشت از محل تحصیل تا منزل کجا می‌رود؟ چه می‌کند و با چه افرادی رفت‌وآمد دارد؟
همان‌گونه که در شماره‌های پیشین هم گفته شد بهتر است درباره آسیب‌شناسی‌های مواد مخدر و لزوم معرفی انواع مواد مخدر و آسیب‌های آن به‌طورجدی با نوجوانان و حتی خانواده‌ها صحبت شود، کلاس‌ها و همایش‌هایی در محل تحصیل برگزار شود تا خانواده‌ها بیشتر با آسیب‌های مواد افیونی و حتی شکل ظاهری این‌گونه مواد آشنا شوند که البته این وظیفه آموزش‌وپرورش است برای برگزاری چنین کلاس‌هایی برنامه‌ریزی دقیق داشته باشد. البته خوشبختانه تا کنون نیز گام‌های مؤثری در این زمینه برداشته شده است.
مسئله مهم‌تر این است که ما خانواده‌ها بیشتر مراقب نوجوان خود باشیم؛ زیاد آزادگذاشتن نوجوان یا سختگیری بیش‌از حد هر دو به یک اندازه آسیب‌زا هستند. بهتر است هر‌از‌گاهی بدون موضع‌گیری خاصی و بدون تعصب نابجا با نوجوان خود حرف بزنیم و مشکل را از زبان خود او جویا شویم؛ ایجاد هرگونه واکنش سخت و تنبیه نه‌تنها باعث می‌شود که او موارد آسیب‌زا را به ما گزارش نکند بلکه باعث می‌شود خیلی از مشکلات را از ما کتمان کند. پس اگر قرار است در هر زمینه‌ای موفق شویم، ابتدا باید تعصب نابجا را کنار گذاشته و به‌جای پاک‌کردن صورت‌مسئله به فکر حل‌کردن آن باشیم.