شهردار سوم کیست؟

شرق: از 30 به 23 و از 23 به پنج و در نهایت یک نفر؛ این فرایندی است که شورای شهر کنونی تهران برای انتخاب سومین شهردار خود برای پایتخت آغاز کرده و در حال طی‌کردن است. اعضا ابتدا 30 نفر را معرفی کردند و پس از مدتی هفت نفر از آنها از دور انصراف دادند و 23 نفر باقی ماندند که قرار است از این تعداد امروز پنج نفر به‌عنوان گزینه‌های نهایی انتخاب شوند تا در آخرین دور رقابت یک نفرشان به‌عنوان شهردار پایتخت انتخاب شود.
تصمیم برای انتخاب پنج گزینه مرحله نیمه‌نهایی امروز در صحن شورای اسلامی شهر تهران قرار است انجام شود. پس از آنکه استفساریه در کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی رأی نیاورد و محمدعلی افشانی نتوانست از قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان مستثنا شود. هفته گذشته فهرست 30 نفره‌ای از کاندیداهای شورای شهر تهران توسط نمایندگان شورای شهر تهیه شد تا از آن به این پنج نفر نهایی برسند که قرار است امروز مشخص شوند.
حالا آن‌طور که معاون پارلمانی شهرداری تهران گفته است، 10 روز دیگر پایتخت از شهردار جدید رونمایی می‌کند. قنبری، مشاور پارلمانی شهردار تهران، درباره آخرین وضعیت شهردار گفت: محمدعلی افشانی، شهردار تهران، تا 24 آبان یا به روایتی تا 26 آبان فرصت دارد شهرداری را ترک کند و البته با توجه به مسئولیتی که برعهده وی گذاشته شده، تا آخرین لحظه قانونی مصمم به ادامه فعالیت است.
تا لحظه انتشار این گزارش هفت نفر از فهرست 30 نفره انصراف خود را از کاندیداتوری شهرداری تهران اعلام کرده‌اند و امروز شورای شهر از میان فهرست 23 نفره باید منتخبان خود را انتخاب کند. در میان اسامی مطرح‌شده برای پنج کاندیدای نهایی شورای شهر تهران به نظر می‌رسد، محسن هاشمی‌رفسنجانی، عباس آخوندی، پیروز حناچی، سیدکامل تقوی‌نژاد و سمیع‌الله حسینی‌مکارم‌ شانس بیشتری برای رسیدن به دور پایانی دارند.
محمد علیخانی، رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران، در گفت‌وگو با «شرق» با اعلام اینکه پنج کاندیدای نهایی شهرداری تهران، قطعا از میان همان فهرست 30 نفره انتخاب می‌شوند، گفت: مبنای انتخابی ما همان فهرست 30 نفره خواهد بود و به نظر می‌رسد آقایان محسن هاشمی‌رفسنجانی، عباس آخوندی و سیدکامل تقوی‌نژاد شانس بیشتری دارند. وی در پاسخ به این پرسش که بهانه تصویب قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان، فرصت‌دادن به جوان‌ها برای تصدی پست‌های مدیریتی است، اما چرا این مسئله در انتخاب فهرست 30 نفره مبنا قرار نگرفت، گفت: قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان برای این تصویب شد تا اصلاح‌طلبان را کنار بگذارند و می‌دانید در سایر دستگاه‌ها این قانون اعمال نشد و فقط دستگاه‌های دولتی و شهرداری‌ها را ملزم کردند که دست اصلاح‌طلبان بود و با وضع این قانون دست آنها بسته شد. این نظر و تحلیل من است و بر آن تأکید دارم. وی همچنین در پاسخ به این سؤال که شورا می‌توانست با انتخاب جوانان از این قانون استفاده درستی کند، چرا این کار را نکرد و شهردار 59 ساله تهران کنار گذاشته می‌شود و در اسامی عنوان‌شده از جانب شما به‌عنوان کسانی که شانس بالایی دارند، نام فردی 61 ساله دیده می‌شود، گفت: همین نشان می‌دهد که این قانون چنین هدفی را دنبال نمی‌کرد. ما جلویش ایستادیم تا از ثبات مدیریت حمایت کنیم. ما جایی که توانستیم از جوانان حمایت کردیم. فهرست 30 نفره داشتیم که نام جوانان هم در آن بود که حالا اگر انصراف داده‌اند خواست خودشان بوده. علیخانی تأکید کرد: الان در این فهرست خود آقای محسن هاشمی‌رفسنجانی میانسال هستند. بالاخره شهرداری شرایط خاصی دارد، از اداره یک وزارتخانه در شرایط حاضر اداره شهرداری تهران دشوارتر است. ما شرایط عادی و طبیعی نداریم.
بر همین اساس می‌توان گفت محسن هاشمی‌رفسنجانی یکی از اصلی‌ترین گزینه‌ها برای تصدی پست شهرداری تهران است. محسن هاشمی هم سال‌ها سابقه مدیریت مستقیم در حوزه شهری و به‌خصوص حمل‌و‌نقل شهری -مترو- را دارد و هم از پیشینه سیاسی شناخته‌شده‌ای برخوردار است. بی‌تردید همین موارد نیز در رساندن او به فهرست پنج‌نفره کمک شایانی خواهد کرد؛ هرچند در این مسیر موانع سختی نیز پیش‌رو دارد. پاشنه آشیل هاشمی در این راه را می‌توان ریاست او بر شورای پنجم شهر تهران دانست؛ چراکه بخش عمده‌ای از نمایندگان شورای شهر تهران، مخالفت خود را با حضور هاشمی در شهرداری عنوان کرده‌اند و دلیلشان از‌دست‌رفتن یکپارچگی در شورای شهر است. آنها می‌گویند هنگام ورود به شورای شهر، میثاق‌نامه‌ای از سوی اعضای شورای امضا شده که به موجب آن، هیچ‌یک از اعضای شورا حق به‌هم‌ریختگی این یکپارچگی را ندارند. با این وجود، از همان روز اولی که بحث انتخاب شهرداری پس از قالیباف مطرح شد، نام محسن هاشمی میان گزینه‌های احتمالی وجود داشت و به نظر می‌رسد خود هاشمی شاید چندان همدل با اعضای شورای شهر نباشد؛ چراکه اگر بود، این‌بار مانند هفت فرد مستعفی از فهرست 30 نفره انتخابی، استعفای خود را تقدیم شورای شهر می‌کرد. پس از دو بار مطرح‌شدن بی‌نتیجه برای سمت شهرداری، باید دید بار سوم که امروز قرار است رقم بخورد، به چه سرانجامی خواهد رسید و آیا محسن هاشمی‌رفسنجانی را به سمتی که خودش هم برای رسیدن به آن بی‌میل نیست، رهنمون خواهد کرد؟
گزینه دیگری که چندین روز است بحث درباره بخت او برای رسیدن به سمت شهرداری بیشتر و بیشتر می‌شود، عباس آخوندی 61 ساله، وزیر سابق راه دولت روحانی است که همین چند روز پیش از سمت خود استعفا داد و از دولت کنار کشید. از همان روز گمانه‌زنی‌های زیادی مطرح بود و حتی برخی این استعفا را با هدف رسیدن به سمت شهرداری تهران تفسیر می‌کردند. آخوندی نظریاتی در زمینه موضوعات مرتبط با معماری و ساختار شهری دارد که با عنوان «توسعه شهری در اندیشه ایران‌شهری» تاکنون درباره آنها مقالات، سخنرانی‌ها و همایش‌هایی نیز برگزار کرده است. با این همه، آخوندی هم برای رسیدن به صندلی شهرداری در خیابان بهشت، موانع و مخالفان کمی ندارد. خیلی‌ها به خاطر تفکرات لیبرالی و صریح او که ابایی از ابرازشان ندارد، مخالف آخوندی هستند و از بیرون شورا نیز منتقدان و مخالفان همیشگی‌اش که غالبا از جریان اصولگرایی هستند، در این زمینه سرسختانه با او مخالفت می‌ورزند. علاوه بر این، روز گذشته حتی اصلاح‌طلب شناخته‌شده‌ای مانند عبدالله رمضان‌زاده توییتی نوشت که به وضوح مشخص بود در مخالفت با آخوندی نوشته شده است. او در توییت خود به همین تفکرات لیبرالی اشاره کرد و نوشت کسی با چنین تفکراتی، مناسب شهرداری تهران نیست. علاوه بر همه اینها، سن آخوندی 61ساله نیز خود داستانی دیگر است؛ به‌خصوص حالا که شهردار قبلی با سنی کمتر از این از سمت خود به دلیل بازنشستگی برکنار شد.
گزینه دیگری که بر اساس شنیده‌ها شانس رسیدن به فهرست پنج‌نفره را دارد، سیدکامل تقوی‌نژاد، معاون کنونی وزیر امور اقتصادی و دارایی و رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور است که با بررسی رسانه‌ها و واکنش‌ها و تحلیل‌ها در حوزه اجرائی مرتبط با مدیریتش، به نظر می‌رسد عملکردی موفق در سازمان تحت امر خود داشته است. با‌این‌حال، بی‌ارتباطی حوزه تخصصی و اجرائی تقوی‌نژاد با مدیریت شهری را باید یکی از نقاط ضعف و موانع او در راه رسیدن به شهرداری تهران دانست. تقوی‌نژاد البته بین گزینه‌های دارای شانس، سن‌و‌سال جوان‌تری دارد و بین دیگر گزینه‌ها که همه اغلب سن بالایی دارند، این مزیت می‌تواند برای او مثبت باشد. او متولد 1343 است.
دو گزینه دیگری که به نسبت شانس بیشتری برای رسیدن به فهرست پنج‌نفره دارند، از دل شهرداری می‌آیند؛ یکی پیروز حناچی و دیگری سمیع‌الله حسینی‌مکارم است. حناچی هم مانند تقوی‌نژاد متولد 43 است؛ اما برخلاف او، در زمینه مدیریت شهری و شهرسازی سال‌های سال تجربه و سابقه دارد. او همین الان هم معاون فنی شهرداری تهران است و پیش از این دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و معاون معماری و شهرسازی وزیر راه در دولت یازدهم بود. تخصص حناچی نیز مرتبط با حوزه کاری‌ اوست و دانش‌آموخته معماری از دانشگاه تهران و فارغ‌التحصیل دکترای تخصصی مرمت شهری و باززنده‌سازی شهرهای تاریخی است.
حسینی‌مکارم نیز معاون امور مالی محمدعلی نجفی، شهردار پیشین تهران، بود که پس از استعفای او به‌عنوان جانشین مدتی کوتاه سرپرست و سکان‌دار شهرداری تهران بود. شنیده‌ها حاکی از ‌آن است که مکارم برای ورود به شهرداری تلاش زیادی می‌کند و در حال لابی‌های گسترده است و شاید همین لابی‌ها بتواند به رسیدنش به فهرست نهایی کمک کند.

شرق: از 30 به 23 و از 23 به پنج و در نهایت یک نفر؛ این فرایندی است که شورای شهر کنونی تهران برای انتخاب سومین شهردار خود برای پایتخت آغاز کرده و در حال طی‌کردن است. اعضا ابتدا 30 نفر را معرفی کردند و پس از مدتی هفت نفر از آنها از دور انصراف دادند و 23 نفر باقی ماندند که قرار است از این تعداد امروز پنج نفر به‌عنوان گزینه‌های نهایی انتخاب شوند تا در آخرین دور رقابت یک نفرشان به‌عنوان شهردار پایتخت انتخاب شود.
تصمیم برای انتخاب پنج گزینه مرحله نیمه‌نهایی امروز در صحن شورای اسلامی شهر تهران قرار است انجام شود. پس از آنکه استفساریه در کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی رأی نیاورد و محمدعلی افشانی نتوانست از قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان مستثنا شود. هفته گذشته فهرست 30 نفره‌ای از کاندیداهای شورای شهر تهران توسط نمایندگان شورای شهر تهیه شد تا از آن به این پنج نفر نهایی برسند که قرار است امروز مشخص شوند.
حالا آن‌طور که معاون پارلمانی شهرداری تهران گفته است، 10 روز دیگر پایتخت از شهردار جدید رونمایی می‌کند. قنبری، مشاور پارلمانی شهردار تهران، درباره آخرین وضعیت شهردار گفت: محمدعلی افشانی، شهردار تهران، تا 24 آبان یا به روایتی تا 26 آبان فرصت دارد شهرداری را ترک کند و البته با توجه به مسئولیتی که برعهده وی گذاشته شده، تا آخرین لحظه قانونی مصمم به ادامه فعالیت است.
تا لحظه انتشار این گزارش هفت نفر از فهرست 30 نفره انصراف خود را از کاندیداتوری شهرداری تهران اعلام کرده‌اند و امروز شورای شهر از میان فهرست 23 نفره باید منتخبان خود را انتخاب کند. در میان اسامی مطرح‌شده برای پنج کاندیدای نهایی شورای شهر تهران به نظر می‌رسد، محسن هاشمی‌رفسنجانی، عباس آخوندی، پیروز حناچی، سیدکامل تقوی‌نژاد و سمیع‌الله حسینی‌مکارم‌ شانس بیشتری برای رسیدن به دور پایانی دارند.
محمد علیخانی، رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران، در گفت‌وگو با «شرق» با اعلام اینکه پنج کاندیدای نهایی شهرداری تهران، قطعا از میان همان فهرست 30 نفره انتخاب می‌شوند، گفت: مبنای انتخابی ما همان فهرست 30 نفره خواهد بود و به نظر می‌رسد آقایان محسن هاشمی‌رفسنجانی، عباس آخوندی و سیدکامل تقوی‌نژاد شانس بیشتری دارند. وی در پاسخ به این پرسش که بهانه تصویب قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان، فرصت‌دادن به جوان‌ها برای تصدی پست‌های مدیریتی است، اما چرا این مسئله در انتخاب فهرست 30 نفره مبنا قرار نگرفت، گفت: قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان برای این تصویب شد تا اصلاح‌طلبان را کنار بگذارند و می‌دانید در سایر دستگاه‌ها این قانون اعمال نشد و فقط دستگاه‌های دولتی و شهرداری‌ها را ملزم کردند که دست اصلاح‌طلبان بود و با وضع این قانون دست آنها بسته شد. این نظر و تحلیل من است و بر آن تأکید دارم. وی همچنین در پاسخ به این سؤال که شورا می‌توانست با انتخاب جوانان از این قانون استفاده درستی کند، چرا این کار را نکرد و شهردار 59 ساله تهران کنار گذاشته می‌شود و در اسامی عنوان‌شده از جانب شما به‌عنوان کسانی که شانس بالایی دارند، نام فردی 61 ساله دیده می‌شود، گفت: همین نشان می‌دهد که این قانون چنین هدفی را دنبال نمی‌کرد. ما جلویش ایستادیم تا از ثبات مدیریت حمایت کنیم. ما جایی که توانستیم از جوانان حمایت کردیم. فهرست 30 نفره داشتیم که نام جوانان هم در آن بود که حالا اگر انصراف داده‌اند خواست خودشان بوده. علیخانی تأکید کرد: الان در این فهرست خود آقای محسن هاشمی‌رفسنجانی میانسال هستند. بالاخره شهرداری شرایط خاصی دارد، از اداره یک وزارتخانه در شرایط حاضر اداره شهرداری تهران دشوارتر است. ما شرایط عادی و طبیعی نداریم.
بر همین اساس می‌توان گفت محسن هاشمی‌رفسنجانی یکی از اصلی‌ترین گزینه‌ها برای تصدی پست شهرداری تهران است. محسن هاشمی هم سال‌ها سابقه مدیریت مستقیم در حوزه شهری و به‌خصوص حمل‌و‌نقل شهری -مترو- را دارد و هم از پیشینه سیاسی شناخته‌شده‌ای برخوردار است. بی‌تردید همین موارد نیز در رساندن او به فهرست پنج‌نفره کمک شایانی خواهد کرد؛ هرچند در این مسیر موانع سختی نیز پیش‌رو دارد. پاشنه آشیل هاشمی در این راه را می‌توان ریاست او بر شورای پنجم شهر تهران دانست؛ چراکه بخش عمده‌ای از نمایندگان شورای شهر تهران، مخالفت خود را با حضور هاشمی در شهرداری عنوان کرده‌اند و دلیلشان از‌دست‌رفتن یکپارچگی در شورای شهر است. آنها می‌گویند هنگام ورود به شورای شهر، میثاق‌نامه‌ای از سوی اعضای شورای امضا شده که به موجب آن، هیچ‌یک از اعضای شورا حق به‌هم‌ریختگی این یکپارچگی را ندارند. با این وجود، از همان روز اولی که بحث انتخاب شهرداری پس از قالیباف مطرح شد، نام محسن هاشمی میان گزینه‌های احتمالی وجود داشت و به نظر می‌رسد خود هاشمی شاید چندان همدل با اعضای شورای شهر نباشد؛ چراکه اگر بود، این‌بار مانند هفت فرد مستعفی از فهرست 30 نفره انتخابی، استعفای خود را تقدیم شورای شهر می‌کرد. پس از دو بار مطرح‌شدن بی‌نتیجه برای سمت شهرداری، باید دید بار سوم که امروز قرار است رقم بخورد، به چه سرانجامی خواهد رسید و آیا محسن هاشمی‌رفسنجانی را به سمتی که خودش هم برای رسیدن به آن بی‌میل نیست، رهنمون خواهد کرد؟
گزینه دیگری که چندین روز است بحث درباره بخت او برای رسیدن به سمت شهرداری بیشتر و بیشتر می‌شود، عباس آخوندی 61 ساله، وزیر سابق راه دولت روحانی است که همین چند روز پیش از سمت خود استعفا داد و از دولت کنار کشید. از همان روز گمانه‌زنی‌های زیادی مطرح بود و حتی برخی این استعفا را با هدف رسیدن به سمت شهرداری تهران تفسیر می‌کردند. آخوندی نظریاتی در زمینه موضوعات مرتبط با معماری و ساختار شهری دارد که با عنوان «توسعه شهری در اندیشه ایران‌شهری» تاکنون درباره آنها مقالات، سخنرانی‌ها و همایش‌هایی نیز برگزار کرده است. با این همه، آخوندی هم برای رسیدن به صندلی شهرداری در خیابان بهشت، موانع و مخالفان کمی ندارد. خیلی‌ها به خاطر تفکرات لیبرالی و صریح او که ابایی از ابرازشان ندارد، مخالف آخوندی هستند و از بیرون شورا نیز منتقدان و مخالفان همیشگی‌اش که غالبا از جریان اصولگرایی هستند، در این زمینه سرسختانه با او مخالفت می‌ورزند. علاوه بر این، روز گذشته حتی اصلاح‌طلب شناخته‌شده‌ای مانند عبدالله رمضان‌زاده توییتی نوشت که به وضوح مشخص بود در مخالفت با آخوندی نوشته شده است. او در توییت خود به همین تفکرات لیبرالی اشاره کرد و نوشت کسی با چنین تفکراتی، مناسب شهرداری تهران نیست. علاوه بر همه اینها، سن آخوندی 61ساله نیز خود داستانی دیگر است؛ به‌خصوص حالا که شهردار قبلی با سنی کمتر از این از سمت خود به دلیل بازنشستگی برکنار شد.
گزینه دیگری که بر اساس شنیده‌ها شانس رسیدن به فهرست پنج‌نفره را دارد، سیدکامل تقوی‌نژاد، معاون کنونی وزیر امور اقتصادی و دارایی و رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور است که با بررسی رسانه‌ها و واکنش‌ها و تحلیل‌ها در حوزه اجرائی مرتبط با مدیریتش، به نظر می‌رسد عملکردی موفق در سازمان تحت امر خود داشته است. با‌این‌حال، بی‌ارتباطی حوزه تخصصی و اجرائی تقوی‌نژاد با مدیریت شهری را باید یکی از نقاط ضعف و موانع او در راه رسیدن به شهرداری تهران دانست. تقوی‌نژاد البته بین گزینه‌های دارای شانس، سن‌و‌سال جوان‌تری دارد و بین دیگر گزینه‌ها که همه اغلب سن بالایی دارند، این مزیت می‌تواند برای او مثبت باشد. او متولد 1343 است.
دو گزینه دیگری که به نسبت شانس بیشتری برای رسیدن به فهرست پنج‌نفره دارند، از دل شهرداری می‌آیند؛ یکی پیروز حناچی و دیگری سمیع‌الله حسینی‌مکارم است. حناچی هم مانند تقوی‌نژاد متولد 43 است؛ اما برخلاف او، در زمینه مدیریت شهری و شهرسازی سال‌های سال تجربه و سابقه دارد. او همین الان هم معاون فنی شهرداری تهران است و پیش از این دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و معاون معماری و شهرسازی وزیر راه در دولت یازدهم بود. تخصص حناچی نیز مرتبط با حوزه کاری‌ اوست و دانش‌آموخته معماری از دانشگاه تهران و فارغ‌التحصیل دکترای تخصصی مرمت شهری و باززنده‌سازی شهرهای تاریخی است.
حسینی‌مکارم نیز معاون امور مالی محمدعلی نجفی، شهردار پیشین تهران، بود که پس از استعفای او به‌عنوان جانشین مدتی کوتاه سرپرست و سکان‌دار شهرداری تهران بود. شنیده‌ها حاکی از ‌آن است که مکارم برای ورود به شهرداری تلاش زیادی می‌کند و در حال لابی‌های گسترده است و شاید همین لابی‌ها بتواند به رسیدنش به فهرست نهایی کمک کند.