آمريکا براي خروج از پيمان تسليحاتي به روسيه مهلت داد
ضرب‌الاجل 60 روزه براي كرملين
به نظر مي‌رسد فشارهاي ناتو کارساز بوده و آمريکا به‌جاي خروج يکباره از پيمان تسليحاتي 30ساله با روسيه، 60 روز به مسکو فرصت داده تا پايبندي خود را به اين پيمان ثابت کند. اعضاي ناتو، به رهبري آلمان، در نشست اخير خود در بروکسل از ترس به‌راه‌افتادن دوباره کارزاري تسليحاتي در اروپا، مايک پمپئو، وزير خارجه ايالات متحده را تحت فشار قرار داده بودند تا پيش از خروج از پيمان تسليحاتي سال 1987 با روسيه، به راه‌حل‌هاي ديپلماتيک شانس ديگري دهد. در‌عوض، وزراي خارجه ناتو توافق کرده بودند به‌طور رسمي در بيانيه‌اي در حمايت از آمريکا، روسيه را به تخطي از تعهدات خود در اين پيمان متهم کنند: «ما در حمايت و تأييد يافته‌هاي ايالات متحده دراين‌باره که روسيه عملا اين پيمان را ناديده گرفته است، متفق‌القول هستيم».
در همين راستا، مايک پمپئو که در نشست وزراي خارجه کشورهاي عضو ناتو شرکت کرده بود، گفته است: «ايالات متحده اعلام مي‌کند از تخطي عملي روسيه از پيمان تسليحات ميان‌برد هسته‌اي آگاه است و در نظر دارد اجراي اين پيمان را تا 60 روز آينده متوقف کند؛ مگر اينکه روسيه به‌طور کامل و به شکلي قابل راستي‌آزمايي، اجراي اين پيمان را از سر بگيرد». مايک پمپئو گفت از سال ۲۰۱۳ تاکنون، ايالات متحده در سطوح مختلف ازجمله در عالي‌ترين سطح، نگراني خود را از تخلفات روسيه دست‌کم در 30 مورد به اطلاع مقامات آن کشور رسانده و افزود: «در تمامي موارد، پاسخ روسيه يکي بوده است؛ انکار هرگونه تخلفي، مطالبه اطلاعات و ايراد اتهامات متقابل و بي‌اساس».
واکنش روسيه
روسيه که همواره تخطي از اين پيمان را رد کرده است، اين‌بار نيز به روال سابق به تهديدهاي آمريکا پاسخ داد و البته درخواست اخير اين کشور را رد کرد. وزارت خارجه روسيه با رد درخواست وزير خارجه آمريکا درباره تعيين مهلت براي انجام تعهدات خود در قبال پيمان هسته‌اي بين دو کشور، در بيانيه‌اي اعلام کرد: مسکو به هيچ ضرب‌الاجلي اهميت نداده و آن را در دستور کار قرار نمي‌دهد. ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهور روسيه، نیز گفت: مسکو با لغو معاهده موشک‌هاي هسته‌اي ميان‌برد مخالف است و تأکيد مي‌کند طرف روسي هرگز اين معاهده را نقض نکرده است. به گفته پوتين، آمريکا از قبل قصد خروج از اين پيمان را داشته و فقط روسيه را بهانه قرار داده است. آن‌طور که رئيس‌جمهوري روسيه گفته: «اين تصميمي است که از مدت‌ها قبل گرفته شده است، فقط به‌طور سري. آنها فکر کردند ما توجهي نداريم، اما توسعه اين موشک‌ها در بودجه پنتاگون لحاظ شده است و بعد اعلام کردند از معاهده خارج مي‌شوند. در گام بعدي دنبال مقصر گشتند، آمدند و گفتند روسيه مقصر است؛ اين ساده‌ترين و عادي‌ترين کار براي مردم عادي در غرب است. اين حقيقت ندارد که ما مخالف نابودي اين معاهده هستيم، اما در صورت
لغو، ما نيز واکنش مناسب خواهيم داشت». پوتين در ادامه گفت: «بسياري از ديگر کشورها همچنان سرگرم توسعه موشک‌هاي کوتاه‌برد و ميان‌برد هستند، اما روسيه و آمريکا خود را به اين معاهده متعهد کردند. با‌اين‌حال اگر واشنگتن معتقد است بايد اين سلاح‌ها را داشته باشد، مسکو هم از اين الگو پيروي خواهد کرد». گرچه دولت ترامپ به پيشنهاد ناتو به روسيه ضرب‌الاجل داده، اما خروج از اين پيمان يکي از وعده‌هاي انتخاباتي دونالد ترامپ، رئيس‌جمهوري اين کشور، در کمپين انتخاباتي سال 2016 او بود. او گفته بود در صورت پيروزي در انتخابات، آمريکا را از اين پيمان تسليحاتي خارج خواهد کرد. او قول خروج آمريکا از چندين پيمان جهاني ديگر را هم داده بود که در دو سال گذشته به چند مورد از آن عمل کرده است.
پيمان ديرينه تسليحاتي
پيمان منع کاربرد تسليحات ميان‌برد هسته‌اي در سال ۱۹۸۷ بين دونالد ريگان، رئيس‌جمهوري وقت آمريکا و ميخائيل گورباچف، آخرين رئيس‌جمهوري اتحاد جماهیر شوروي، امضا شد و پس از فروپاشي شوروي، دولت روسيه همه تعهدات شوروي ازجمله در اين مورد را بر عهده گرفت. بر اساس اين معاهده، دو کشور متعهد شدند از استقرار موشک‌هاي کوتاه و ميان‌برد قادر به حمل کلاهک هسته‌اي يا کلاهک متعارف در خاک اروپا خودداري کنند و موشک‌هاي موجود را از بین ببرند. بر اساس گزارش‌هاي اطلاعاتي، اين معاهده باعث جمع‌آوري و نابودي چند هزار موشک شد، اما به گفته دولت کنوني آمريکا، روسيه در سال‌هاي اخير از اجراي اين برنامه خودداري کرده است. به گفته برخي ناظران، اختلاف روسيه و کشورهاي غربي درباره پيمان محدوديت تسليحات موشکي در اروپا، نشانه ديگري از تيرگي روابط بين دو طرف است که از زمان پايان جنگ سرد تاکنون سابقه نداشته است. کشورهاي اروپايي و مشخصا آلمان، هلند و بلژيک نگران‌اند که موشک‌هاي آمريکايي مثل دهه 80 ميلادي دوباره به اروپا فرستاده شوند. اين در حالي است که بر پايه همين پيمان، آمريکا موشک‌هايش را از بريتانيا و آلمان غربي خارج و اتحاد جماهير شوروي سابق
نیز برد موشک‌هايش را از اروپا دور کرد.
به نظر مي‌رسد فشارهاي ناتو کارساز بوده و آمريکا به‌جاي خروج يکباره از پيمان تسليحاتي 30ساله با روسيه، 60 روز به مسکو فرصت داده تا پايبندي خود را به اين پيمان ثابت کند. اعضاي ناتو، به رهبري آلمان، در نشست اخير خود در بروکسل از ترس به‌راه‌افتادن دوباره کارزاري تسليحاتي در اروپا، مايک پمپئو، وزير خارجه ايالات متحده را تحت فشار قرار داده بودند تا پيش از خروج از پيمان تسليحاتي سال 1987 با روسيه، به راه‌حل‌هاي ديپلماتيک شانس ديگري دهد. در‌عوض، وزراي خارجه ناتو توافق کرده بودند به‌طور رسمي در بيانيه‌اي در حمايت از آمريکا، روسيه را به تخطي از تعهدات خود در اين پيمان متهم کنند: «ما در حمايت و تأييد يافته‌هاي ايالات متحده دراين‌باره که روسيه عملا اين پيمان را ناديده گرفته است، متفق‌القول هستيم».
در همين راستا، مايک پمپئو که در نشست وزراي خارجه کشورهاي عضو ناتو شرکت کرده بود، گفته است: «ايالات متحده اعلام مي‌کند از تخطي عملي روسيه از پيمان تسليحات ميان‌برد هسته‌اي آگاه است و در نظر دارد اجراي اين پيمان را تا 60 روز آينده متوقف کند؛ مگر اينکه روسيه به‌طور کامل و به شکلي قابل راستي‌آزمايي، اجراي اين پيمان را از سر بگيرد». مايک پمپئو گفت از سال ۲۰۱۳ تاکنون، ايالات متحده در سطوح مختلف ازجمله در عالي‌ترين سطح، نگراني خود را از تخلفات روسيه دست‌کم در 30 مورد به اطلاع مقامات آن کشور رسانده و افزود: «در تمامي موارد، پاسخ روسيه يکي بوده است؛ انکار هرگونه تخلفي، مطالبه اطلاعات و ايراد اتهامات متقابل و بي‌اساس».
واکنش روسيه
روسيه که همواره تخطي از اين پيمان را رد کرده است، اين‌بار نيز به روال سابق به تهديدهاي آمريکا پاسخ داد و البته درخواست اخير اين کشور را رد کرد. وزارت خارجه روسيه با رد درخواست وزير خارجه آمريکا درباره تعيين مهلت براي انجام تعهدات خود در قبال پيمان هسته‌اي بين دو کشور، در بيانيه‌اي اعلام کرد: مسکو به هيچ ضرب‌الاجلي اهميت نداده و آن را در دستور کار قرار نمي‌دهد. ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهور روسيه، نیز گفت: مسکو با لغو معاهده موشک‌هاي هسته‌اي ميان‌برد مخالف است و تأکيد مي‌کند طرف روسي هرگز اين معاهده را نقض نکرده است. به گفته پوتين، آمريکا از قبل قصد خروج از اين پيمان را داشته و فقط روسيه را بهانه قرار داده است. آن‌طور که رئيس‌جمهوري روسيه گفته: «اين تصميمي است که از مدت‌ها قبل گرفته شده است، فقط به‌طور سري. آنها فکر کردند ما توجهي نداريم، اما توسعه اين موشک‌ها در بودجه پنتاگون لحاظ شده است و بعد اعلام کردند از معاهده خارج مي‌شوند. در گام بعدي دنبال مقصر گشتند، آمدند و گفتند روسيه مقصر است؛ اين ساده‌ترين و عادي‌ترين کار براي مردم عادي در غرب است. اين حقيقت ندارد که ما مخالف نابودي اين معاهده هستيم، اما در صورت
لغو، ما نيز واکنش مناسب خواهيم داشت». پوتين در ادامه گفت: «بسياري از ديگر کشورها همچنان سرگرم توسعه موشک‌هاي کوتاه‌برد و ميان‌برد هستند، اما روسيه و آمريکا خود را به اين معاهده متعهد کردند. با‌اين‌حال اگر واشنگتن معتقد است بايد اين سلاح‌ها را داشته باشد، مسکو هم از اين الگو پيروي خواهد کرد». گرچه دولت ترامپ به پيشنهاد ناتو به روسيه ضرب‌الاجل داده، اما خروج از اين پيمان يکي از وعده‌هاي انتخاباتي دونالد ترامپ، رئيس‌جمهوري اين کشور، در کمپين انتخاباتي سال 2016 او بود. او گفته بود در صورت پيروزي در انتخابات، آمريکا را از اين پيمان تسليحاتي خارج خواهد کرد. او قول خروج آمريکا از چندين پيمان جهاني ديگر را هم داده بود که در دو سال گذشته به چند مورد از آن عمل کرده است.
پيمان ديرينه تسليحاتي
پيمان منع کاربرد تسليحات ميان‌برد هسته‌اي در سال ۱۹۸۷ بين دونالد ريگان، رئيس‌جمهوري وقت آمريکا و ميخائيل گورباچف، آخرين رئيس‌جمهوري اتحاد جماهیر شوروي، امضا شد و پس از فروپاشي شوروي، دولت روسيه همه تعهدات شوروي ازجمله در اين مورد را بر عهده گرفت. بر اساس اين معاهده، دو کشور متعهد شدند از استقرار موشک‌هاي کوتاه و ميان‌برد قادر به حمل کلاهک هسته‌اي يا کلاهک متعارف در خاک اروپا خودداري کنند و موشک‌هاي موجود را از بین ببرند. بر اساس گزارش‌هاي اطلاعاتي، اين معاهده باعث جمع‌آوري و نابودي چند هزار موشک شد، اما به گفته دولت کنوني آمريکا، روسيه در سال‌هاي اخير از اجراي اين برنامه خودداري کرده است. به گفته برخي ناظران، اختلاف روسيه و کشورهاي غربي درباره پيمان محدوديت تسليحات موشکي در اروپا، نشانه ديگري از تيرگي روابط بين دو طرف است که از زمان پايان جنگ سرد تاکنون سابقه نداشته است. کشورهاي اروپايي و مشخصا آلمان، هلند و بلژيک نگران‌اند که موشک‌هاي آمريکايي مثل دهه 80 ميلادي دوباره به اروپا فرستاده شوند. اين در حالي است که بر پايه همين پيمان، آمريکا موشک‌هايش را از بريتانيا و آلمان غربي خارج و اتحاد جماهير شوروي سابق
نیز برد موشک‌هايش را از اروپا دور کرد.