وزير خارجه امروز در صدر هيئتي راهي بغداد مي‌شود
عراق کانون رايزني‌هاي تجاري
محمدجواد ظريف امروز راهي بغداد مي‌شود. سفر وزير خارجه ايران به بغداد البته هيچ شباهتي به سفر همتاي آمريکايياش ندارد. ظريف در صدر هيئت سياسي و اقتصادي به عراق مي‌رود و در اين سفر ضمن ديدار با مقامات بلندپايه عراقي در همايش تجاري مشترک دو کشور در چند شهر، به‌ويژه کربلا و سليمانيه شرکت خواهد کرد. جزئيات سفر را سخنگوي وزارت خارجه اعلام کرده و سفر منطقه‌اي ظريف را مهم دانسته است، در شرايطي که همين هفته گذشته هواپيماي مايک پمپئو به طور غيرمنتظره در بغداد به زمين نشست تا او در سفري ازپيش‌تعيين‌نشده با مقامات عراقي ديدار کند. به گفته منابع آگاه عراقي، پمپئو در ديدار با عادل عبدالمهدي خواستار کاهش فعاليت شرکت‌هاي ايراني در عراق شده. اين درخواست را البته بايد در کنار معافيت 90 روزه آمريکا به عراق براي واردات برق و گاز از ايران ديد، هرچند هشت کشور ديگر هم معافيت‌هاي شش‌ماهه از تحريم‌هاي يک‌جانبه آمريکا عليه ايران دريافت کردند. بااين‌حال «رويترز» ديروز گزارش داده که رئيس گروه «اقدام عليه ايران» در کنفرانس خبري در ابوظبي گفته که معافيت از تحريم‌هاي نفتي ايران تمديد نمي‌شود. به گفته برايان هوک، معافيت‌هاي پيشين براي
جلوگيري از جهش ناگهاني قيمت نفت بوده و احتمال ادامه آنها در ماه می (ارديبهشت) منتفي است.
دومين سفر در شرايط تحريم
اين سومين سفر ظريف به عراق است. او در آغاز دولت يازدهم در سال 92 به بغداد رفت، در شرايطي که اولويت ارتباط با همسايگان از کليدواژه‌هاي سخنراني‌هاي انتخاباتي حسن روحاني بود. سفر بعدي ظريف به بغداد اما در شرايط کاملا متفاوتي روي داد. سه سال پيش او در حالي به عراق رفت که مذاکرات هسته‌اي با 1+5 در قالب برجام به نتيجه رسيده بود. در آن مقطع ظريف سفري منطقه‌اي را آغاز کرد و به عراق هم رفت تا بعد از مذاکرات هسته‌اي به همسايه‌هاي ايران درباره اين توافق اطمينان‌خاطر بدهد. اوضاع اما دوباره دگرگون شده. آمريکا ارديبهشت امسال از برجام خارج شد و حالا ايران تحت فشار دور دوم تحريم‌هاي يک‌جانبه اين کشور است. ظريف در شرايطي امروز راهي بغداد مي‌شود که عراق ذيل معافيت‌هاي آمريکا قادر به واردکردن برق و گاز از ايران است؛ معافيتي که ابتدا 45 روزه بود و بعد به گفته منابع عراقي، با تلاش و رايزني‌هاي مقامات اين کشور 90 روز ديگر هم تمديد شد. نخست‌وزير عراق پيش از اين گفته بود که عراق بخشي از تحريم‌هاي آمريکا عليه ايران نخواهد بود. هرچند عبدالمهدي روي درنظرگرفتن منافع عراق تأکيد کرده بود؛ عبارتي که از کليدواژه‌هاي ادبيات تيم جديد عراق؛
از رئيس‌جمهور گرفته تا نخست‌وزير است. برهم صالح، رئيس‌جمهور اين کشور، نيز وقتي اواخر آبان سال جاري به ايران آمد، در ديدار با حسن روحاني گفت: «امروز پيامي روشن از بغداد آورده‌ام که در عراق اهميت روابط با جمهوري اسلامي ايران را درک مي‌کنيم و اين روابط فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي بين دو کشور، ريشه در تاريخ دارد».
سفر اقتصادي وزير خارجه
محمدجواد ظريف پيش از اينکه امروز راهي عراق شود، همراه هيئتي 70 نفره به هند رفته بود. او در آن سفر گفته بود که با شرکاي سنتي خود مثل هند، چين و روسيه در راستاي منافع مردم ايران همکاري مي‌کنيم. حالا با توجه به برنامه‌هاي تجاري که در برنامه‌هاي وزير خارجه به چشم مي‌خورد، به نظر مي‌رسد وجه اقتصادي سفر به عراق نيز پررنگ‌تر از وجه سياسي است. درحالي‌که عراق در وضعيت بازسازي است و دبير ستاد توسعه روابط اقتصادي ايران با عراق اخيرا گفته که ايران رتبه اول صادرات به عراق در 9 ماهه نخست سال جاري است. حسن دانايي‌فرد به «ايسنا» گفته که پيش‌بيني اين است که امسال در بخش انرژي 3.5 ميليارد دلار و در بخش کالا نيز به ميزان حداقل 8.1 ميليارد دلار صادرات به عراق انجام گيرد، البته اين امر به اين معنا نيست که ظرفيت صادراتي کشور به همين ميزان است، چراکه ايران توان جذب حداکثري بازار عراق و سوريه را دارد. او در حوزه انرژي نيز گفته: «تعامل ايران و عراق در حوزه انرژي مطلوب است، به‌طوري‌که درحال‌حاضر هزار و ٣٠٠ مگاوات ظرفيت صادراتي انرژي به عراق وجود دارد که گاهي بيش از اين ظرفيت، صادرات انجام مي‌شود. دو خط گاز نفت خانه- بغداد و خرمشهر-
بصره با ظرفيت ٢٥ ميليون مترمکعب احداث شده است، همچنين ٤٠ درصد برق عراق توسط ايران توليد و تأمين مي‌شود و در اين راستا ٣.٥ ميليارد دلار در سال جاري صادرات انجام شده است».
حضور در سليمانيه
در اين شرايط وزير خارجه در سفر به عراق به اقليم کردستان هم خواهد رفت. در نوبت پيشين ظريف براي شرکت در مراسم تشييع و خاک‌سپاري جلال طالباني به سليمانيه رفته بود؛ رئيس‌جمهور سابق و سياست‌مدار فقيد عراق که کمتر از 10 روز بعد از همه‌پرسي اقليم کردستان براي استقلال درگذشت؛ موضوعي که حالا بعد از گذشت بيش از يک سال ديگر مطرح نيست. در اين بين سفر ظريف به اقليم کردستان اولين حضور او در اقليم بعد از حمله موشکي سپاه به مقر حزب دموکرات کردستان هم محسوب مي‌شود؛ حمله‌اي که با شليک پنج موشک زمين‌به‌زمين سپاه به مقر حزب دموکرات کردستان انجام شد. فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي اين حمله را انتقام از تروريست‌ها دانسته و گفته بود که آنهايي که در اطراف و در شعاع دو هزارکيلومتري خاک مقدس ايران، نيرو، پايگاه و تجهيزات دارند بايد بدانند که همه موشک‌هاي سپاه پاسداران از دقت بالايي برخوردارند. آسو حسن‌زاده، معاون دبيرکل حزب دموکرات کردستان، از کشته‌شدن دست‌کم ۱۵ کادر حزب و زخمي‌شدن نزديک به ۴۰ نفر ديگر در حمله موشکي سپاه خبر داده بود، اما اين حمله در بين مقامات پيشين عراق هم واکنش‌هايي برانگيخت. پارلمان اقليم کردستان عراق
در بيانيه‌اي اعلام کرد که خواستار توقف نقض حاکميت عراق در اين اقليم است. مسعود بارزاني، رئيس حزب دموکرات اقليم کردستان عراق، هم در اين زمينه گفته بود که از تمام طرف‌ها مي‌خواهيم که اقليم کردستان را به ميدان جنگ تبديل نکنند؛ زيرا اين اقليم با مشکلات، چالش‌ها و تهديدات زيادي مواجه است. در اين بين موضوع ازسرگيري صادرات نفت کرکوک در مهرماه سال جاري نيز مطرح است، هرچند توافق براي پروژه صادرات آن، در زمان نخست‌وزيري حيدر العبادي اتفاق افتاده بود. بااين‌حال وزارت خارجه آمريکا ازسرگيري و افزايش صادرات نفت کرکوک را در جهت جبران کمبود نفت خام در پي تحريم‌هاي نفتي خود عليه ايران مفيد دانست. ريک پري، وزير انرژي آمريکا، هم در سفر به عراق و ديدار با مسرور بارزاني، مشاور امنيت ملي اقليم کردستان، درباره افزايش نقش اقليم در حذف وابستگي عراق در حوزه انرژي به ايران رايزني کرده بود. در اين شرايط ناظم دباغ، نماينده اقليم کردستان عراق در ايران پيش از اين به «شرق» گفته بود که سياست‌هاي اقليم در قبال ايران و تحريم‌هاي آمريکا همسو با دولت مرکزي است. دباغ درعين‌حال تأکيد کرده بود که اقليم با دشمنان ايران همراهي نمي‌کند.محمدجواد
ظريف امروز به بغداد مي‌رود. به موازات او سفر منطقه‌اي همتاي آمريکايياش هم ادامه دارد. مايک پمپئو از بحرين به امارات، عربستان‌سعودي، کويت و عمان خواهد رفت و ايران محور رايزني‌های او خواهد بود.
محمدجواد ظريف امروز راهي بغداد مي‌شود. سفر وزير خارجه ايران به بغداد البته هيچ شباهتي به سفر همتاي آمريکايياش ندارد. ظريف در صدر هيئت سياسي و اقتصادي به عراق مي‌رود و در اين سفر ضمن ديدار با مقامات بلندپايه عراقي در همايش تجاري مشترک دو کشور در چند شهر، به‌ويژه کربلا و سليمانيه شرکت خواهد کرد. جزئيات سفر را سخنگوي وزارت خارجه اعلام کرده و سفر منطقه‌اي ظريف را مهم دانسته است، در شرايطي که همين هفته گذشته هواپيماي مايک پمپئو به طور غيرمنتظره در بغداد به زمين نشست تا او در سفري ازپيش‌تعيين‌نشده با مقامات عراقي ديدار کند. به گفته منابع آگاه عراقي، پمپئو در ديدار با عادل عبدالمهدي خواستار کاهش فعاليت شرکت‌هاي ايراني در عراق شده. اين درخواست را البته بايد در کنار معافيت 90 روزه آمريکا به عراق براي واردات برق و گاز از ايران ديد، هرچند هشت کشور ديگر هم معافيت‌هاي شش‌ماهه از تحريم‌هاي يک‌جانبه آمريکا عليه ايران دريافت کردند. بااين‌حال «رويترز» ديروز گزارش داده که رئيس گروه «اقدام عليه ايران» در کنفرانس خبري در ابوظبي گفته که معافيت از تحريم‌هاي نفتي ايران تمديد نمي‌شود. به گفته برايان هوک، معافيت‌هاي پيشين براي
جلوگيري از جهش ناگهاني قيمت نفت بوده و احتمال ادامه آنها در ماه می (ارديبهشت) منتفي است.
دومين سفر در شرايط تحريم
اين سومين سفر ظريف به عراق است. او در آغاز دولت يازدهم در سال 92 به بغداد رفت، در شرايطي که اولويت ارتباط با همسايگان از کليدواژه‌هاي سخنراني‌هاي انتخاباتي حسن روحاني بود. سفر بعدي ظريف به بغداد اما در شرايط کاملا متفاوتي روي داد. سه سال پيش او در حالي به عراق رفت که مذاکرات هسته‌اي با 1+5 در قالب برجام به نتيجه رسيده بود. در آن مقطع ظريف سفري منطقه‌اي را آغاز کرد و به عراق هم رفت تا بعد از مذاکرات هسته‌اي به همسايه‌هاي ايران درباره اين توافق اطمينان‌خاطر بدهد. اوضاع اما دوباره دگرگون شده. آمريکا ارديبهشت امسال از برجام خارج شد و حالا ايران تحت فشار دور دوم تحريم‌هاي يک‌جانبه اين کشور است. ظريف در شرايطي امروز راهي بغداد مي‌شود که عراق ذيل معافيت‌هاي آمريکا قادر به واردکردن برق و گاز از ايران است؛ معافيتي که ابتدا 45 روزه بود و بعد به گفته منابع عراقي، با تلاش و رايزني‌هاي مقامات اين کشور 90 روز ديگر هم تمديد شد. نخست‌وزير عراق پيش از اين گفته بود که عراق بخشي از تحريم‌هاي آمريکا عليه ايران نخواهد بود. هرچند عبدالمهدي روي درنظرگرفتن منافع عراق تأکيد کرده بود؛ عبارتي که از کليدواژه‌هاي ادبيات تيم جديد عراق؛
از رئيس‌جمهور گرفته تا نخست‌وزير است. برهم صالح، رئيس‌جمهور اين کشور، نيز وقتي اواخر آبان سال جاري به ايران آمد، در ديدار با حسن روحاني گفت: «امروز پيامي روشن از بغداد آورده‌ام که در عراق اهميت روابط با جمهوري اسلامي ايران را درک مي‌کنيم و اين روابط فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي بين دو کشور، ريشه در تاريخ دارد».
سفر اقتصادي وزير خارجه
محمدجواد ظريف پيش از اينکه امروز راهي عراق شود، همراه هيئتي 70 نفره به هند رفته بود. او در آن سفر گفته بود که با شرکاي سنتي خود مثل هند، چين و روسيه در راستاي منافع مردم ايران همکاري مي‌کنيم. حالا با توجه به برنامه‌هاي تجاري که در برنامه‌هاي وزير خارجه به چشم مي‌خورد، به نظر مي‌رسد وجه اقتصادي سفر به عراق نيز پررنگ‌تر از وجه سياسي است. درحالي‌که عراق در وضعيت بازسازي است و دبير ستاد توسعه روابط اقتصادي ايران با عراق اخيرا گفته که ايران رتبه اول صادرات به عراق در 9 ماهه نخست سال جاري است. حسن دانايي‌فرد به «ايسنا» گفته که پيش‌بيني اين است که امسال در بخش انرژي 3.5 ميليارد دلار و در بخش کالا نيز به ميزان حداقل 8.1 ميليارد دلار صادرات به عراق انجام گيرد، البته اين امر به اين معنا نيست که ظرفيت صادراتي کشور به همين ميزان است، چراکه ايران توان جذب حداکثري بازار عراق و سوريه را دارد. او در حوزه انرژي نيز گفته: «تعامل ايران و عراق در حوزه انرژي مطلوب است، به‌طوري‌که درحال‌حاضر هزار و ٣٠٠ مگاوات ظرفيت صادراتي انرژي به عراق وجود دارد که گاهي بيش از اين ظرفيت، صادرات انجام مي‌شود. دو خط گاز نفت خانه- بغداد و خرمشهر-
بصره با ظرفيت ٢٥ ميليون مترمکعب احداث شده است، همچنين ٤٠ درصد برق عراق توسط ايران توليد و تأمين مي‌شود و در اين راستا ٣.٥ ميليارد دلار در سال جاري صادرات انجام شده است».
حضور در سليمانيه
در اين شرايط وزير خارجه در سفر به عراق به اقليم کردستان هم خواهد رفت. در نوبت پيشين ظريف براي شرکت در مراسم تشييع و خاک‌سپاري جلال طالباني به سليمانيه رفته بود؛ رئيس‌جمهور سابق و سياست‌مدار فقيد عراق که کمتر از 10 روز بعد از همه‌پرسي اقليم کردستان براي استقلال درگذشت؛ موضوعي که حالا بعد از گذشت بيش از يک سال ديگر مطرح نيست. در اين بين سفر ظريف به اقليم کردستان اولين حضور او در اقليم بعد از حمله موشکي سپاه به مقر حزب دموکرات کردستان هم محسوب مي‌شود؛ حمله‌اي که با شليک پنج موشک زمين‌به‌زمين سپاه به مقر حزب دموکرات کردستان انجام شد. فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي اين حمله را انتقام از تروريست‌ها دانسته و گفته بود که آنهايي که در اطراف و در شعاع دو هزارکيلومتري خاک مقدس ايران، نيرو، پايگاه و تجهيزات دارند بايد بدانند که همه موشک‌هاي سپاه پاسداران از دقت بالايي برخوردارند. آسو حسن‌زاده، معاون دبيرکل حزب دموکرات کردستان، از کشته‌شدن دست‌کم ۱۵ کادر حزب و زخمي‌شدن نزديک به ۴۰ نفر ديگر در حمله موشکي سپاه خبر داده بود، اما اين حمله در بين مقامات پيشين عراق هم واکنش‌هايي برانگيخت. پارلمان اقليم کردستان عراق
در بيانيه‌اي اعلام کرد که خواستار توقف نقض حاکميت عراق در اين اقليم است. مسعود بارزاني، رئيس حزب دموکرات اقليم کردستان عراق، هم در اين زمينه گفته بود که از تمام طرف‌ها مي‌خواهيم که اقليم کردستان را به ميدان جنگ تبديل نکنند؛ زيرا اين اقليم با مشکلات، چالش‌ها و تهديدات زيادي مواجه است. در اين بين موضوع ازسرگيري صادرات نفت کرکوک در مهرماه سال جاري نيز مطرح است، هرچند توافق براي پروژه صادرات آن، در زمان نخست‌وزيري حيدر العبادي اتفاق افتاده بود. بااين‌حال وزارت خارجه آمريکا ازسرگيري و افزايش صادرات نفت کرکوک را در جهت جبران کمبود نفت خام در پي تحريم‌هاي نفتي خود عليه ايران مفيد دانست. ريک پري، وزير انرژي آمريکا، هم در سفر به عراق و ديدار با مسرور بارزاني، مشاور امنيت ملي اقليم کردستان، درباره افزايش نقش اقليم در حذف وابستگي عراق در حوزه انرژي به ايران رايزني کرده بود. در اين شرايط ناظم دباغ، نماينده اقليم کردستان عراق در ايران پيش از اين به «شرق» گفته بود که سياست‌هاي اقليم در قبال ايران و تحريم‌هاي آمريکا همسو با دولت مرکزي است. دباغ درعين‌حال تأکيد کرده بود که اقليم با دشمنان ايران همراهي نمي‌کند.محمدجواد
ظريف امروز به بغداد مي‌رود. به موازات او سفر منطقه‌اي همتاي آمريکايياش هم ادامه دارد. مايک پمپئو از بحرين به امارات، عربستان‌سعودي، کويت و عمان خواهد رفت و ايران محور رايزني‌های او خواهد بود.