فرود مرگبار در منطقه مسکونی
شرق: بررسی‌ها برای پی‌بردن به علت سانحه برای هواپیمای بويینگ 707 باری که در حوالی فرودگاه فتح کرج از باند خارج شد، آغاز شده است. از 16 سرنشین این هواپیمای بویینگ قرمز‌رنگ 707 همه به جز یک مهندس پرواز جان خود را از دست دادند. این حادثه ساعت 8:30 صبح دیروز در شهرک زیبا، در منطقه زیبادشت کرج به وقوع پیوست و ابتدا صدای یک انفجار مهیب شنیده شد. 10 دقیقه بعد از این حادثه نیروهای امدادی به محل رسیدند تا انفجارهای بعدی را مهار کنند. امدادگران بعد از ایمن‌سازی محل وقوع حادثه به جست‌وجو در میان لاشه هواپیما پرداختند و پیکرهای بی‌جان و سوخته 15 نفر را بیرون کشیدند.
هواپیما از کجا می‌آمد
هرچند در ابتدا گفته شد که هواپیمای بویینگ 707 متعلق به قرقیزستان بوده و از بیشکک آمده و قرار بوده در باند فرودگاه پیام کرج فرود آید، بعد معلوم شد که هواپیما متعلق به ارتش جمهوری اسلامی ایران است. بر اساس اطلاعیه‌ای که ارتش صادر کرده این هواپیما از بیشکک برخاسته و برای طرح مردم‌یاری که ارتش نیز در آن شرکت دارد، از قرقیزستان گوشت وارد کشور کرده بود. بر اساس گفته مسئولان حاضر در منطقه و امدادگران لاشه‌های زیادی از دام‌ها نیز از هواپیما بیرون کشیده شده است.
سؤال مطرح‌شده این است که چرا هواپیما که از نظر فنی نیز سالم بود، با این شرایط از باند خارج شد؟
سعید عابدین‌پور، یک خلبان، به ایسنا گفته است: احتمال دارد به‌دلیل هم‌راستایی باندهای فرود فرودگاه پیام و فتح، خلبان در انتخاب محل فرود اشتباه کرده باشد. او افزود: وقوع یک حادثه هوایی به عوامل بسیار زیادی از جمله آشنانبودن خلبان با منطقه فرود، بدی هوا، کاهش دید و... بستگی دارد.
عابدین‌پور تصریح کرد: عامل حادثه‌ای که برای هواپیمای کارگو ارتش رخ داد باید بررسی شود، اما احتمال دارد به‌دلیل هم‌راستایی باندهای فرود پیام و فتح، هواپیما باند اشتباهی را برای فرود انتخاب کرده باشد و از آنجایی که بويینگ 707 برای فرود به یک باند بلند نیاز دارد و باند فتح چنین شرایطی را ندارد، این حادثه رخ داده است. او با بیان اینکه این هواپیما از قرقیزستان به مقصد فرودگاه پیام در حال حرکت بوده است، ادامه داد: باند فرود پیام و فتح در یک فاصله از هم تقریبا هم‌راستا هستند، اشتباه در انتخاب باند به دلیل این هم‌راستایی موضوعی غیرعادی نیست و از دهه‌های گذشته تاکنون ایرلاین‌های زیادی بوده‌اند که در جهان بر اثر چنین اشتباهی دچار حادثه شده‌اند. این خلبان خاطرنشان کرد: این یک احتمال برای حادثه امروز است و علت دقیق آن باید کارشناسی شود.
شاهدان چه گفتند
یکی از اهالی شهرک زیبا که دقایقی بعد از حادثه در محل حاضر شده است و به گفته خودش یکی از اولین کسانی بود که در محل حضور یافت، می‌گوید: این منطقه نظامی است و باند فرودگاه دارد به همین دلیل چندان برای ما عجیب نبود که صداهای مختلف بشنویم. ما با صدای هلی‌کوپتر‌های گشت و هواپیما کاملا آشنا هستیم و گاهی هم صداهای مهیبی دارند و اصلا از شنیدن آن تعجب نمی‌کنیم، اما صدایی که دیروز بلند شد، صدای یک انفجار مهیب مثل انفجار بمب بود. یک‌دفعه آسمان را دود گرفت. من در این منطقه زندگی می‌کنم و راه‌ها و مسیرها را به‌خوبی می‌شناسم، به‌همین‌دلیل خودم را به محل رساندم تقریبا با نیروهای امدادی هم‌زمان رسیدیم. دود همه‌جا را گرفته بود. بوی کربن هم خیلی زیاد بود؛ انگار بنزین نشت کرده باشد همه‌جا را بوی بنزین گرفته بود. وقتی مأموران آتش‌نشانی آمدند جمعیت زیادی در محل حضور داشت و آنها نمی‌توانستند نزدیک هواپیما شوند؛ پلیس به‌زور توانست راهی باز کند تا مأموران وارد شوند و بعد هم منطقه را بستند و مردم را از منطقه دور کردند.
این شاهد عینی می‌گوید: هواپیما وارد یک خانه شده بود. ما فکر می‌کردیم حتما کسی هم در خانه هست و شاید مرده یا زخمی باشد. مردم سعی کردند وارد شوند که پلیس مانع شد و گفت که باید نیروهای امدادی وارد شوند و کسی حق ورود ندارد خوشبختانه بعدا شنیدم کسی در خانه نبوده است.
از شدت انفجار و برخورد آن با خانه شیشه‌های خانه‌های اطراف هم شکست و خرد شد. هرچند افرادی هستند که در این منطقه زندگی می‌کنند و همیشه در خانه حضور دارند، اما برخی خانه‌ها هم ییلاقی است و فقط چند ماه از سال سکنه دارد این خانه نیز خوشبختانه خالی بود.
شهروند دیگری که با صدای انفجار در جریان آنچه رخ داده قرار گرفته بود، می‌گوید: به محض اینکه صدای انفجار آمد، انگار شهرک از حالت عادی خارج شد. ماشین‌های آرم‌دار در شهرک راه افتادند و آژیر کشیدند ما فکر کردیم در باند اتفاقی افتاده است، اما بعد فهمیدیم هواپیما وارد یک خانه شده است. بوی بنزین بوی غالبی بود که در فضا پیچیده بود، دود آن‌قدر شدید بود که اگر کسی کمی مشکل تنفسی داشت نمی‌توانست از خانه خارج شود. در این نزدیکی دو باند فرودگاه هست و صدای هواپیما همیشه شنیده می‌شود، چندی پیش هم گفتند که یک هواپیما در همین باند اشتباهی فرود آمده است، اما بعد خوشبختانه بلند شده و به خیر گذشته است. ما اینجا صدای انواع هواپیما را می‌شنویم. من در آن لحظه در حال خرید بودم که این اتفاق افتاد. یک‌دفعه شیشه‌های مغازه ریخت. فروشنده فکر کرد زلزله آمده است. صدای انفجار هم خیلی مهیب بود و به محض اینکه بوی بنزین آمد، همه فهمیدیم که در باند فرودگاه اتفاقی افتاده است. یک‌دفعه صدای آژیر در شهرک پیچید و بعد هم که گفتند هواپیما وارد یک خانه شده است. مسئولان شهرک به کسانی که حساسیت تنفسی دارند پیشنهاد دادند از خانه خارج نشوند؛ چراکه
بوی بنزین و دود خیلی شدید بود. وضعیت هوای شهرک خیلی آلوده شد.
شهروند دیگری که در نزدیکی خانه‌ای که هواپیما در آن سقوط کرده است، سکونت دارد می‌گوید: افراد کمی به این خانه رفت‌و‌آمد دارند. ابتدا صدای فرود هواپیما پیچید، خیلی نزدیک بود چند دقیقه‌ای خانه ما می‌لرزید؛ صدا و لرزش طوری بود که ما فکر کردیم زلزله آمده است چون گفته بودند در زلزله کرمانشاه اول صدا شنیده شده است. پناه گرفته بودیم که یک‌دفعه صدای انفجار آمد به محض آمدن صدا، دود بلند شد و بو هم همراه آن پیچید. وقتی بیرون رفتیم دیدیم که هواپیمایی در حال سوختن است. البته همان لحظه منفجر شده بود و شعله‌های آتش زیاد نبود.
مشخصات هواپیما
بويينگ ۷۰۷ یک هواپیمای جت تجاری باریک‌پیکر دوربرد با اندازه متوسط و دارای چهار موتور جت است و به وسیله شرکت بويينگ طراحی و ساخته شده است. از این هواپیما در فاصله بین سال‌های ۱۹۵۸ تا ۱۹۷۹ به تعداد هزارو 10 فروند ساخته و تحویل داده شده است. این هواپیما بین ۱۴۰ تا ۲۱۹ مسافر ظرفیت دارد و بُرد آن بین چهارهزارو 630 تا 10هزارو 650 کیلومتر است.
۷۰۷، لقب اولین هواپیمای جت ساخت بويينگ را دارد و بال‌های آن متمایل و مجهز به غلاف موتور طراحی شده است. ۷۰۷ اولین هواپیمای مسافربری جت طراحی‌شده نبود؛ اما اولین نمونه‌ای بود که به موفقیت تجاری دست یافت. تسلط کامل بر حمل‌و‌نقل هوایی مسافری در دهه ۶۰ میلادی و همچنین حضور مستمر در دهه ۷۰ به بويينگ ۷۰۷ اعتبار پیشتاز‌بودن در عصر جت را بخشید. این هواپیما بويينگ را به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین سازندگان هواپیمای مسافربری در دنیا مطرح کرد و منجر به تولید مجموعه جت‌های تجاری با اسم 7X7 شد. هواپیماهای ۷۲۰، ۷۲۷، ۷۳۷ و ۷۵۷ که بعدها ساخته شدند، عناصر طراحی مشترک زیادی در بدنه با بويينگ ۷۰۷ دارند. ۷۰۷ برای پروازهای داخلی، بین‌قاره‌ای و بین‌اقیانوسی و همچنین حمل بار و کاربردهای نظامی استفاده شده است. یک گونه قابل تبدیل مسافری-باری با نام 707-320C نیز در سال ۱۹۶۳ وارد خدمت شده و گونه‌های مسافری نیز به نمونه باری تبدیل شده‌اند.
خلبان هواپیمایی بویینگ 707 که بود؟
براساس اطلاعات منتشر‌شده ، امیر خلبان قجاوند، سرهنگ خلبان جواد سلیمانی، سرهنگ معلم خلبان ندری، سرهنگ معلم خلبان عبدلی، سرمهماندار فریدون شیخی، عزیزاله علیزاده، شاکر آجرلو، مریم زارعی‌نژاد، علی افروغ و سعید قاسمی در این حادثه جان خود را از دست دادند. همچنین اسامی سرنشینان هواپیما که کار تشخیص هویت آنها ادامه دارد، نیز عبارت‌اند از محمدرضا طاهری، مصطفی محمودی، جواد مرادی، حمیدرضا لطفیان و داود ذوالفقاری. مدیر ستاد مدیریت بحران سازمان پزشکی قانونی کشور همچنین اعلام کرد: فرشاد مهدوی‌نژاد، (مهندس پرواز) در این حادثه سقوط زنده ماند و به مراکز درمانی اعزام شده است.
بررسی سوابق اعضای کادر پرواز نشان می‌دهد امیر خلبان قجاوند، خلبان باسابقه و ماهری بود که در سال 84 وقتی که هواپیمای مسافربری که هدایت آن را برعهده داشت، با مشکل هنگام فرود روبه‌رو شد، توانست با کمترین خسارت آن را به زمین نشانده و جان صدها مسافر را نجات دهد. او براساس اسناد موجود در سال 84 و در آن زمان نیز هدایت بویینگ 707 ساها را برعهده داشت. حادثه قبلی در پرواز شماره ۱۷۱ هواپیمایی ساها در ۳۱ فروردین ۱۳۸۴ از فرودگاه بین‌المللی کیش به مقصد فرودگاه بین‌المللی مهرآباد در تهران رخ داد و هواپیما هنگام فرود دچار حادثه شد و بعد از فرودآمدن در باند فرودگاه مهرآباد از باند خارج شد و به رودخانه کن رسید. آن حادثه به دلیل تخریب بخش انتهایی رودخانه کن و البته بازنشدن یکی از چرخ‌های هواپیما رخ داد.
کاپیتان قجاوند خلبان بويينگ ۷۰۷ حادثه‌دیده شرکت هواپیمایی ساها در همان زمان در اظهار‌نظری گفته بود: اگر قسمت تخریب‌شده رودخانه کن، انتهای باند فرودگاه مهرآباد را قطع نکرده بود، به احتمال قریب به یقین هواپیما داخل رودخانه نمی‌افتاد و این حادثه به وقوع نمی‌پیوست.
کاپیتان قجاوند به مؤثرنبودن اقدامات لازم برای نگه‌داشتن هواپیما بعد از فرود روی باند اشاره کرده و گفته بود با عیبی که در هواپیما ایجاد شده بود، سیستم ترمز عمل نمی‌کرد. من بنا به وظایف خود باید تعادل هواپیما را روی باند نگه می‌داشتم تا بال آن که قسمت سوخت‌رسانی هواپیماست، آتش نگیرد و این کار را هم انجام دادم. او به وضع آشفته‌ای که هنگام حادثه در داخل هواپیما ایجاد شده بود، اشاره کرده و گفته بود با مشاهده ناگهانی رودخانه بلافاصله هواپیما را به سمت راست مقابل تپه خاکی هدایت کردم و هواپیما بعد از برخورد با این تپه داخل رودخانه کن افتاد. در این هنگام برق همه قسمت‌های هواپیما قطع شد، موتور دوم آن در سمت چپ آتش گرفت و موتور سوم نیز از جا کنده شد. از نظر من مناسب‌ترین راه برای تخلیه مسافران درهای سمت راست جلوی هواپیما بود که گروه پروازی، مهمانداران و خودم به مدت پنج دقیقه این کار را به‌خوبی انجام دادیم.
در این حادثه، زهرا عاطفه‌یکتا (۳۰ساله) و احمد عاطفه‌یکتا (۷۱ساله) بر اثر سقوط در رودخانه کن و خفگی و وحشت جان باختند. همچنین یک کودک چهارساله به نام آرین در رودخانه افتاد و مفقود شد. همچنین 48 مسافر نیز زخمی و به بیمارستان‌های اطراف محل حادثه منتقل و مدتی بعد نیز مرخص شدند.
کارشناسان در زمان حادثه عنوان کردند کنترل هواپیمای مسافربری در آن وضعیت کار بسیار دشواری بوده که خلبان موفق به انجام آن شده و اگر مهارت این خلبان نبود، قطعا تلفات بسیار بالا بود و ما با یک فاجعه مواجه می‌شدیم. همچنین بعدها گزارش شد که میزان خسارت به این هواپیما به حدی بوده که امکان تعمیر مجدد هواپیما وجود نداشته است. این بار نیز خلبان قجاوند تمام تلاشش را به کار گرفت تا مانع حادثه مرگبار شود؛ اما موفق به این کار نشد و اکنون باید منتظر ماند تا بررسی‌های لازم انجام و اطلاعات دو جعبه سیاه هواپیما که در محل حادثه پیدا شده، استخراج شود تا معلوم شود حادثه به چه دلایلی رخ داده است.
شرق: بررسی‌ها برای پی‌بردن به علت سانحه برای هواپیمای بويینگ 707 باری که در حوالی فرودگاه فتح کرج از باند خارج شد، آغاز شده است. از 16 سرنشین این هواپیمای بویینگ قرمز‌رنگ 707 همه به جز یک مهندس پرواز جان خود را از دست دادند. این حادثه ساعت 8:30 صبح دیروز در شهرک زیبا، در منطقه زیبادشت کرج به وقوع پیوست و ابتدا صدای یک انفجار مهیب شنیده شد. 10 دقیقه بعد از این حادثه نیروهای امدادی به محل رسیدند تا انفجارهای بعدی را مهار کنند. امدادگران بعد از ایمن‌سازی محل وقوع حادثه به جست‌وجو در میان لاشه هواپیما پرداختند و پیکرهای بی‌جان و سوخته 15 نفر را بیرون کشیدند.
هواپیما از کجا می‌آمد
هرچند در ابتدا گفته شد که هواپیمای بویینگ 707 متعلق به قرقیزستان بوده و از بیشکک آمده و قرار بوده در باند فرودگاه پیام کرج فرود آید، بعد معلوم شد که هواپیما متعلق به ارتش جمهوری اسلامی ایران است. بر اساس اطلاعیه‌ای که ارتش صادر کرده این هواپیما از بیشکک برخاسته و برای طرح مردم‌یاری که ارتش نیز در آن شرکت دارد، از قرقیزستان گوشت وارد کشور کرده بود. بر اساس گفته مسئولان حاضر در منطقه و امدادگران لاشه‌های زیادی از دام‌ها نیز از هواپیما بیرون کشیده شده است.
سؤال مطرح‌شده این است که چرا هواپیما که از نظر فنی نیز سالم بود، با این شرایط از باند خارج شد؟
سعید عابدین‌پور، یک خلبان، به ایسنا گفته است: احتمال دارد به‌دلیل هم‌راستایی باندهای فرود فرودگاه پیام و فتح، خلبان در انتخاب محل فرود اشتباه کرده باشد. او افزود: وقوع یک حادثه هوایی به عوامل بسیار زیادی از جمله آشنانبودن خلبان با منطقه فرود، بدی هوا، کاهش دید و... بستگی دارد.
عابدین‌پور تصریح کرد: عامل حادثه‌ای که برای هواپیمای کارگو ارتش رخ داد باید بررسی شود، اما احتمال دارد به‌دلیل هم‌راستایی باندهای فرود پیام و فتح، هواپیما باند اشتباهی را برای فرود انتخاب کرده باشد و از آنجایی که بويینگ 707 برای فرود به یک باند بلند نیاز دارد و باند فتح چنین شرایطی را ندارد، این حادثه رخ داده است. او با بیان اینکه این هواپیما از قرقیزستان به مقصد فرودگاه پیام در حال حرکت بوده است، ادامه داد: باند فرود پیام و فتح در یک فاصله از هم تقریبا هم‌راستا هستند، اشتباه در انتخاب باند به دلیل این هم‌راستایی موضوعی غیرعادی نیست و از دهه‌های گذشته تاکنون ایرلاین‌های زیادی بوده‌اند که در جهان بر اثر چنین اشتباهی دچار حادثه شده‌اند. این خلبان خاطرنشان کرد: این یک احتمال برای حادثه امروز است و علت دقیق آن باید کارشناسی شود.
شاهدان چه گفتند
یکی از اهالی شهرک زیبا که دقایقی بعد از حادثه در محل حاضر شده است و به گفته خودش یکی از اولین کسانی بود که در محل حضور یافت، می‌گوید: این منطقه نظامی است و باند فرودگاه دارد به همین دلیل چندان برای ما عجیب نبود که صداهای مختلف بشنویم. ما با صدای هلی‌کوپتر‌های گشت و هواپیما کاملا آشنا هستیم و گاهی هم صداهای مهیبی دارند و اصلا از شنیدن آن تعجب نمی‌کنیم، اما صدایی که دیروز بلند شد، صدای یک انفجار مهیب مثل انفجار بمب بود. یک‌دفعه آسمان را دود گرفت. من در این منطقه زندگی می‌کنم و راه‌ها و مسیرها را به‌خوبی می‌شناسم، به‌همین‌دلیل خودم را به محل رساندم تقریبا با نیروهای امدادی هم‌زمان رسیدیم. دود همه‌جا را گرفته بود. بوی کربن هم خیلی زیاد بود؛ انگار بنزین نشت کرده باشد همه‌جا را بوی بنزین گرفته بود. وقتی مأموران آتش‌نشانی آمدند جمعیت زیادی در محل حضور داشت و آنها نمی‌توانستند نزدیک هواپیما شوند؛ پلیس به‌زور توانست راهی باز کند تا مأموران وارد شوند و بعد هم منطقه را بستند و مردم را از منطقه دور کردند.
این شاهد عینی می‌گوید: هواپیما وارد یک خانه شده بود. ما فکر می‌کردیم حتما کسی هم در خانه هست و شاید مرده یا زخمی باشد. مردم سعی کردند وارد شوند که پلیس مانع شد و گفت که باید نیروهای امدادی وارد شوند و کسی حق ورود ندارد خوشبختانه بعدا شنیدم کسی در خانه نبوده است.
از شدت انفجار و برخورد آن با خانه شیشه‌های خانه‌های اطراف هم شکست و خرد شد. هرچند افرادی هستند که در این منطقه زندگی می‌کنند و همیشه در خانه حضور دارند، اما برخی خانه‌ها هم ییلاقی است و فقط چند ماه از سال سکنه دارد این خانه نیز خوشبختانه خالی بود.
شهروند دیگری که با صدای انفجار در جریان آنچه رخ داده قرار گرفته بود، می‌گوید: به محض اینکه صدای انفجار آمد، انگار شهرک از حالت عادی خارج شد. ماشین‌های آرم‌دار در شهرک راه افتادند و آژیر کشیدند ما فکر کردیم در باند اتفاقی افتاده است، اما بعد فهمیدیم هواپیما وارد یک خانه شده است. بوی بنزین بوی غالبی بود که در فضا پیچیده بود، دود آن‌قدر شدید بود که اگر کسی کمی مشکل تنفسی داشت نمی‌توانست از خانه خارج شود. در این نزدیکی دو باند فرودگاه هست و صدای هواپیما همیشه شنیده می‌شود، چندی پیش هم گفتند که یک هواپیما در همین باند اشتباهی فرود آمده است، اما بعد خوشبختانه بلند شده و به خیر گذشته است. ما اینجا صدای انواع هواپیما را می‌شنویم. من در آن لحظه در حال خرید بودم که این اتفاق افتاد. یک‌دفعه شیشه‌های مغازه ریخت. فروشنده فکر کرد زلزله آمده است. صدای انفجار هم خیلی مهیب بود و به محض اینکه بوی بنزین آمد، همه فهمیدیم که در باند فرودگاه اتفاقی افتاده است. یک‌دفعه صدای آژیر در شهرک پیچید و بعد هم که گفتند هواپیما وارد یک خانه شده است. مسئولان شهرک به کسانی که حساسیت تنفسی دارند پیشنهاد دادند از خانه خارج نشوند؛ چراکه
بوی بنزین و دود خیلی شدید بود. وضعیت هوای شهرک خیلی آلوده شد.
شهروند دیگری که در نزدیکی خانه‌ای که هواپیما در آن سقوط کرده است، سکونت دارد می‌گوید: افراد کمی به این خانه رفت‌و‌آمد دارند. ابتدا صدای فرود هواپیما پیچید، خیلی نزدیک بود چند دقیقه‌ای خانه ما می‌لرزید؛ صدا و لرزش طوری بود که ما فکر کردیم زلزله آمده است چون گفته بودند در زلزله کرمانشاه اول صدا شنیده شده است. پناه گرفته بودیم که یک‌دفعه صدای انفجار آمد به محض آمدن صدا، دود بلند شد و بو هم همراه آن پیچید. وقتی بیرون رفتیم دیدیم که هواپیمایی در حال سوختن است. البته همان لحظه منفجر شده بود و شعله‌های آتش زیاد نبود.
مشخصات هواپیما
بويينگ ۷۰۷ یک هواپیمای جت تجاری باریک‌پیکر دوربرد با اندازه متوسط و دارای چهار موتور جت است و به وسیله شرکت بويينگ طراحی و ساخته شده است. از این هواپیما در فاصله بین سال‌های ۱۹۵۸ تا ۱۹۷۹ به تعداد هزارو 10 فروند ساخته و تحویل داده شده است. این هواپیما بین ۱۴۰ تا ۲۱۹ مسافر ظرفیت دارد و بُرد آن بین چهارهزارو 630 تا 10هزارو 650 کیلومتر است.
۷۰۷، لقب اولین هواپیمای جت ساخت بويينگ را دارد و بال‌های آن متمایل و مجهز به غلاف موتور طراحی شده است. ۷۰۷ اولین هواپیمای مسافربری جت طراحی‌شده نبود؛ اما اولین نمونه‌ای بود که به موفقیت تجاری دست یافت. تسلط کامل بر حمل‌و‌نقل هوایی مسافری در دهه ۶۰ میلادی و همچنین حضور مستمر در دهه ۷۰ به بويينگ ۷۰۷ اعتبار پیشتاز‌بودن در عصر جت را بخشید. این هواپیما بويينگ را به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین سازندگان هواپیمای مسافربری در دنیا مطرح کرد و منجر به تولید مجموعه جت‌های تجاری با اسم 7X7 شد. هواپیماهای ۷۲۰، ۷۲۷، ۷۳۷ و ۷۵۷ که بعدها ساخته شدند، عناصر طراحی مشترک زیادی در بدنه با بويينگ ۷۰۷ دارند. ۷۰۷ برای پروازهای داخلی، بین‌قاره‌ای و بین‌اقیانوسی و همچنین حمل بار و کاربردهای نظامی استفاده شده است. یک گونه قابل تبدیل مسافری-باری با نام 707-320C نیز در سال ۱۹۶۳ وارد خدمت شده و گونه‌های مسافری نیز به نمونه باری تبدیل شده‌اند.
خلبان هواپیمایی بویینگ 707 که بود؟
براساس اطلاعات منتشر‌شده ، امیر خلبان قجاوند، سرهنگ خلبان جواد سلیمانی، سرهنگ معلم خلبان ندری، سرهنگ معلم خلبان عبدلی، سرمهماندار فریدون شیخی، عزیزاله علیزاده، شاکر آجرلو، مریم زارعی‌نژاد، علی افروغ و سعید قاسمی در این حادثه جان خود را از دست دادند. همچنین اسامی سرنشینان هواپیما که کار تشخیص هویت آنها ادامه دارد، نیز عبارت‌اند از محمدرضا طاهری، مصطفی محمودی، جواد مرادی، حمیدرضا لطفیان و داود ذوالفقاری. مدیر ستاد مدیریت بحران سازمان پزشکی قانونی کشور همچنین اعلام کرد: فرشاد مهدوی‌نژاد، (مهندس پرواز) در این حادثه سقوط زنده ماند و به مراکز درمانی اعزام شده است.
بررسی سوابق اعضای کادر پرواز نشان می‌دهد امیر خلبان قجاوند، خلبان باسابقه و ماهری بود که در سال 84 وقتی که هواپیمای مسافربری که هدایت آن را برعهده داشت، با مشکل هنگام فرود روبه‌رو شد، توانست با کمترین خسارت آن را به زمین نشانده و جان صدها مسافر را نجات دهد. او براساس اسناد موجود در سال 84 و در آن زمان نیز هدایت بویینگ 707 ساها را برعهده داشت. حادثه قبلی در پرواز شماره ۱۷۱ هواپیمایی ساها در ۳۱ فروردین ۱۳۸۴ از فرودگاه بین‌المللی کیش به مقصد فرودگاه بین‌المللی مهرآباد در تهران رخ داد و هواپیما هنگام فرود دچار حادثه شد و بعد از فرودآمدن در باند فرودگاه مهرآباد از باند خارج شد و به رودخانه کن رسید. آن حادثه به دلیل تخریب بخش انتهایی رودخانه کن و البته بازنشدن یکی از چرخ‌های هواپیما رخ داد.
کاپیتان قجاوند خلبان بويينگ ۷۰۷ حادثه‌دیده شرکت هواپیمایی ساها در همان زمان در اظهار‌نظری گفته بود: اگر قسمت تخریب‌شده رودخانه کن، انتهای باند فرودگاه مهرآباد را قطع نکرده بود، به احتمال قریب به یقین هواپیما داخل رودخانه نمی‌افتاد و این حادثه به وقوع نمی‌پیوست.
کاپیتان قجاوند به مؤثرنبودن اقدامات لازم برای نگه‌داشتن هواپیما بعد از فرود روی باند اشاره کرده و گفته بود با عیبی که در هواپیما ایجاد شده بود، سیستم ترمز عمل نمی‌کرد. من بنا به وظایف خود باید تعادل هواپیما را روی باند نگه می‌داشتم تا بال آن که قسمت سوخت‌رسانی هواپیماست، آتش نگیرد و این کار را هم انجام دادم. او به وضع آشفته‌ای که هنگام حادثه در داخل هواپیما ایجاد شده بود، اشاره کرده و گفته بود با مشاهده ناگهانی رودخانه بلافاصله هواپیما را به سمت راست مقابل تپه خاکی هدایت کردم و هواپیما بعد از برخورد با این تپه داخل رودخانه کن افتاد. در این هنگام برق همه قسمت‌های هواپیما قطع شد، موتور دوم آن در سمت چپ آتش گرفت و موتور سوم نیز از جا کنده شد. از نظر من مناسب‌ترین راه برای تخلیه مسافران درهای سمت راست جلوی هواپیما بود که گروه پروازی، مهمانداران و خودم به مدت پنج دقیقه این کار را به‌خوبی انجام دادیم.
در این حادثه، زهرا عاطفه‌یکتا (۳۰ساله) و احمد عاطفه‌یکتا (۷۱ساله) بر اثر سقوط در رودخانه کن و خفگی و وحشت جان باختند. همچنین یک کودک چهارساله به نام آرین در رودخانه افتاد و مفقود شد. همچنین 48 مسافر نیز زخمی و به بیمارستان‌های اطراف محل حادثه منتقل و مدتی بعد نیز مرخص شدند.
کارشناسان در زمان حادثه عنوان کردند کنترل هواپیمای مسافربری در آن وضعیت کار بسیار دشواری بوده که خلبان موفق به انجام آن شده و اگر مهارت این خلبان نبود، قطعا تلفات بسیار بالا بود و ما با یک فاجعه مواجه می‌شدیم. همچنین بعدها گزارش شد که میزان خسارت به این هواپیما به حدی بوده که امکان تعمیر مجدد هواپیما وجود نداشته است. این بار نیز خلبان قجاوند تمام تلاشش را به کار گرفت تا مانع حادثه مرگبار شود؛ اما موفق به این کار نشد و اکنون باید منتظر ماند تا بررسی‌های لازم انجام و اطلاعات دو جعبه سیاه هواپیما که در محل حادثه پیدا شده، استخراج شود تا معلوم شود حادثه به چه دلایلی رخ داده است.