3 تحقيق‌وتفحص روي ميز شورا

شرق: شوراي پنجم شهر تهران از همان ابتدا با شعار و برنامه شفافيت روي کار آمد و بناي تغييراتي را گذاشت که برخي از آنها تا امروز هنوز شروع نشده و برخي هم فقط استارتي اوليه داشته است. شايد تنها موردي که در اين مدت به‌طور مشخص پيگيري شد و به نتيجه رسيد، تحقيق‌وتفحص از مؤسسه همشهري بود که پس از سال‌ها که در شوراهاي قبل پيگيري نشد، به نتيجه رسيد. با وجود اين در اين مورد برخي از اعضاي شوراي پنجم که از روزهاي اول حضورشان در شورا دست روي برخي موارد مهم گذاشته بودند، حتي با وجود برخي شکايت‌ها و پيگيري‌هاي قضائي، دست از پيگيري اين موارد تا امروز بر نداشته‌اند. محمود ميرلوحي، يکي از 21 نفری بود که از همان روزهاي اول شوراي پنجم موضوع واگذاري املاک به افرادي در داخل و بيرون از شهرداري را دنبال کرد. معاون اجرائي شوراي شهر تهران فارغ از پيگيري‌هايي که در پرونده املاک نجومي در حال انجام بود، موضوع ديگري را مطرح کرد و گفت: براساس گزارشي که به دست من رسيده، در مديريت شهري گذشته ۶۷۰ ملک به افراد خاص واگذار شده بود که تاکنون ۶۰ مورد از آنها مسترد شده است و اگر لازم باشد؛ اسامي همه افرادي که ۶۷۰ ملک نجومي را گرفته‌اند، منتشر خواهيم کرد.
پيگيري‌هايي از اين دست موجب شکايت از ميرلوحي شد و او همين هفته گذشته به دادستاني تهران فراخوانده شده بود و تا امروز درباره جزئيات اين جلسه چيزي نگفته است؛ اما او فارغ از اين موضوع، همچنان دست از چند مورد مهم و مبهم در مديريت قبلي شهرداري تهران برنداشته است. او مي‌گويد سه فقره تحقيق‌وتفحص در واگذاري املاک به اشخاص حقيقي و حقوقي، موضوع هولوگرام و مسئله بدهي شهرداري به شورا تقديم شده، اما هنوز نشانه‌اي از بررسي اين تحقيق‌وتفحص‌ها در شورا ديده نمي‌شود. او در تذکر پيش از دستور خود در جلسه علني شوراي شهر تهران اين موضوع را يادآوري کرد و از رياست شورا خواست هر‌چه‌زودتر اين موضوع در دستور قرار گيرد و فرايند تحقيق‌وتفحص بررسي شود. البته محسن هاشمي، رئيس شورا هم گفت موضوع تحقيق‌وتفحص به دست ما رسيده است و براساس روش تحقيق‌وتفحص ارجاع داده‌ايم. او به «شرق» هم گفت از تحويل اين درخواست‌ها بيش از دو هفته مي‌گذرد و به‌زودي اين موضوعات در دستور کار شورا قرار مي‌گيرند.
او در توضيحي گفت يکي از سه فقره تحقيق‌وتفحص مورد تأييد اعضاي شورا، موضوع هولوگرام‌ها و توافق‌نامه 20 هزار ميلياردي است که شهردار وقت تهران در سال 94 امضا کرده و انتهاي اين توافق‌نامه به جريان شرکت رسا تجارت‌ مبين (ياس) که پرونده آن در مراجع قضائي در حال رسيدگي است، مي‌رسد و منابع شهرداري هم در اين ميان بلاتکليف است. او مي‌گويد شورا مي‌خواهد اصل اين توافق‌نامه و اختياراتي را که منجر به چنين توافقاتي شده، بررسي کند.
او ادامه مي‌دهد: يکي ديگر از موضوعات تحقيق‌وتفحص، واگذاري املاک شهرداري به افراد است، زيرا طبق بند 6 ماده 55، اين واگذاري‌ها بايد با مجوز شورا و انجمن شهر باشد و شهرداري حق واگذاري نداشته است. اينکه از چه تاريخي، بر چه اساسي، به چه کساني و بر مبناي چه قراردادهايي، اين واگذاري‌ها انجام شده، مبناي تحقيق‌وتفحص دوم است. تقريبا قراردادي درباره اين واگذاري‌ها انجام نشده است. همچنين قصد داريم بررسي کنيم اين واگذاري‌ها بر چه اساسي، چه ضابطه و آيين‌نامه‌اي انجام شده که اميدواريم مبناي تمامي اين موارد در تحقيق‌وتفحص مشخص شود؛ اينکه چه مناسباتي بين اشخاص و واگذاري‌هاي املاک وجود دارد.
ميرلوحي موضوع سومين درخواست تحقيق‌وتفحص را بدهي‌هاي مديران گذشته شهرداري عنوان مي‌کند و مي‌گويد: شهردار اسبق تهران در دانشگاه تهران بدهي‌هاي شهرداري را که در زمان او ايجاد شده، انکار مي‌کند و همچنان نيز بر سر حرف خود است، درحالي‌که صورت‌جلسه‌اي که در آن بدهي‌هاي شهرداري مشخص شده و به امضاي معاونان و مسئولان مالي شهرداري رسيده است، مشخص مي‌کند که شهرداري تهران 56 هزار ميليارد تومان بدهي دارد که ما در اين مدت، در حال پرداخت بدهي‌ها هستيم که سقف بدهي‌ها حفظ شده، درحالي‌که اگر پرداختي صورت نمي‌گرفت، با توجه به سود بانکي شاهد افزايش رقم بدهي‌ها بوديم. با وجود اين باز هم شهردار اسبق تهران در آخرين سخنراني‌اش در دانشگاه تهران، منکر اين بدهي‌ها شده است.
عضو کميسيون برنامه و بودجه شوراي اسلامي شهر تهران تأکيد مي‌کند: زمان گزارش تحقيق‌وتفحص‌های پنج‌ساله آخر عمر مديريت سابق شهرداري تهران يعني از سال 90 تا 96 است و اگر در جريان تهيه گزارش به اين نتيجه برسيم که به بررسي سال‌هاي بيشتري نياز داريم، اين فاصله زماني را بيشتر خواهيم کرد. ميرلوحي در پاسخ به اين پرسش که آيا درباره توافق 20 هزار ميلياردي، اسناد و اطلاعات مورد نياز در دسترس مديران فعلي شهر تهران است؟ توضيح مي‌دهد: مسئولان شهرداري هنوز هم مذاکرات خود را با تعاوني سپاه دنبال مي‌کنند و شماره توافق‌نامه نيز در درخواست گزارش تحقيق‌وتفحص آمده است؛ بنابراين مشکلي درباره دسترسي به اطلاعات و اسناد نداريم.توافقي که ميرلوحي درباره آن صحبت مي‌کند، يکي از ابهامات در اقدامات مديريت قبل شهرداري تهران است؛ زیرا حتي اعضاي شوراي شهر تهران هم جز رئيس آن از اين توافق خبر نداشتند و مدتي بعد از اين ماجرا مطلع شدند. گويا اين توافق‌نامه محور واگذاري پروژه‌هاي عمراني شهري تهران تا سقف 20 هزار ميليارد تومان به بنياد تعاون يا ساير زيرمجموعه‌های اجرائي مانند قرارگاه خاتم‌الانبيا بوده است. آن زمان اخباري تأييد‌نشده حاکي از آن بود که نيمي از اين مبلغ توافقي به صورت نقدي و نيمي ديگر به صورت غيرنقدي بابت اجراي پروژه‌هاي عمراني به طرف دوم در مدت چهار سال واگذار مي‌شود. بعدها البته مشخص شد که بخشي از اين توافق در راستای بدهي‌هاي شهرداري تهران بوده است.
همان زمان در شوراي شهر تعدادي از اعضاي شورا به اين تفاهم‌نامه اعتراض کردند و در ادامه با ارائه تعريفي از تفاوت تفاهم‌نامه با قرارداد اعلام شد که هنوز توافقی نهايي و تبديل به قرارداد نشده است. غلامرضا انصاري، عضو اصلاح‌طلب شوراي چهارم، همان زمان گفت: «زماني که قرارداد افشا شد، هيچ‌کس در شورا از اين قرارداد خبر نداشت. شهرداري براي اين توافق‌نامه نه‌تنها از شورا مصوبه‌اي نداشت؛ بلکه حتي شورا را مورد مشورت قرار نداد.
به‌هر‌حال اين تفاهم‌نامه که شکل قرارداد دارد، هم در بخش تهاتر و هم در بخش قيمت تمام‌شده پروژه، مشکل قانوني دارد. اگر رقابت وجود داشته باشد، هم در کيفيت و هم در کمّيت قابليت کنترل وجود دارد. زماني که اين انحصار به وجود مي‌آيد، مورد مشابهي نيست که بتوان مقايسه کرد که آيا قيمت تمام‌شده قيمت واقعي است يا نه و قيمت تمام‌شده بيشتر يا کمتر از هزينه پرداخت‌شده است يا خير». همان روز ابوالفضل قناعتي، عضو اصولگراي شورا، هم با دفاع از بنيه قوي سپاه در تکميل پروژه‌هاي شهري و تعامل مثبت با شهرداري تهران در پاسخ به اينکه علت بي‌اطلاعي اعضاي شوراي شهر درباره انعقاد تفاهم‌نامه 20 هزار ميليارد توماني تهران چه بوده است، گفته بود: «اين يک ايراد است و ما هم ديروز متوجه چنين تفاهمي شديم و بايد اين موضوع در شورا مطرح مي‌شد؛ هرچند قانون به شهرداري اجازه داده است چنين فعاليت‌هايي را با رقم‌هاي مختلف داشته باشد؛ اما خوب بود که اين موضوع به شورا اطلاع داده مي‌شد».
البته از آن زمان تا امروز هيچ اطلاع بيشتري درباره اين تفاهم‌نامه و اجرا‌شدن و نشدن يا حتي منتفي‌شدنش مطرح نشده است. چندي قبل که محمد‌علي افشاني، شهردار سابق تهران و عبادالله عبداللهي، فرمانده اسبق قرارگاه خاتم‌الانبيا، ديداري مشترک داشتند، گفته شد که بخشي از اين تفاهم‌ها مربوط به تحقق همين تفاهم‌نامه و تهاتر بدهي‌هاي دو‌طرفه و تکميل پروژه‌هاي شهري بوده است؛ اما اين موضوع هم هيچ‌گاه به طور رسمي بيان نشد و اين دو نفر هم از مسئوليت‌شان رفتند و حالا بايد منتظر ماند و ديد شوراي پنجم با اين آزمون مهم در تحقيق‌وتفحص چه مي‌کند و به چه ميزان شفافيت را محقق مي‌کند.

شرق: شوراي پنجم شهر تهران از همان ابتدا با شعار و برنامه شفافيت روي کار آمد و بناي تغييراتي را گذاشت که برخي از آنها تا امروز هنوز شروع نشده و برخي هم فقط استارتي اوليه داشته است. شايد تنها موردي که در اين مدت به‌طور مشخص پيگيري شد و به نتيجه رسيد، تحقيق‌وتفحص از مؤسسه همشهري بود که پس از سال‌ها که در شوراهاي قبل پيگيري نشد، به نتيجه رسيد. با وجود اين در اين مورد برخي از اعضاي شوراي پنجم که از روزهاي اول حضورشان در شورا دست روي برخي موارد مهم گذاشته بودند، حتي با وجود برخي شکايت‌ها و پيگيري‌هاي قضائي، دست از پيگيري اين موارد تا امروز بر نداشته‌اند. محمود ميرلوحي، يکي از 21 نفری بود که از همان روزهاي اول شوراي پنجم موضوع واگذاري املاک به افرادي در داخل و بيرون از شهرداري را دنبال کرد. معاون اجرائي شوراي شهر تهران فارغ از پيگيري‌هايي که در پرونده املاک نجومي در حال انجام بود، موضوع ديگري را مطرح کرد و گفت: براساس گزارشي که به دست من رسيده، در مديريت شهري گذشته ۶۷۰ ملک به افراد خاص واگذار شده بود که تاکنون ۶۰ مورد از آنها مسترد شده است و اگر لازم باشد؛ اسامي همه افرادي که ۶۷۰ ملک نجومي را گرفته‌اند، منتشر خواهيم کرد.
پيگيري‌هايي از اين دست موجب شکايت از ميرلوحي شد و او همين هفته گذشته به دادستاني تهران فراخوانده شده بود و تا امروز درباره جزئيات اين جلسه چيزي نگفته است؛ اما او فارغ از اين موضوع، همچنان دست از چند مورد مهم و مبهم در مديريت قبلي شهرداري تهران برنداشته است. او مي‌گويد سه فقره تحقيق‌وتفحص در واگذاري املاک به اشخاص حقيقي و حقوقي، موضوع هولوگرام و مسئله بدهي شهرداري به شورا تقديم شده، اما هنوز نشانه‌اي از بررسي اين تحقيق‌وتفحص‌ها در شورا ديده نمي‌شود. او در تذکر پيش از دستور خود در جلسه علني شوراي شهر تهران اين موضوع را يادآوري کرد و از رياست شورا خواست هر‌چه‌زودتر اين موضوع در دستور قرار گيرد و فرايند تحقيق‌وتفحص بررسي شود. البته محسن هاشمي، رئيس شورا هم گفت موضوع تحقيق‌وتفحص به دست ما رسيده است و براساس روش تحقيق‌وتفحص ارجاع داده‌ايم. او به «شرق» هم گفت از تحويل اين درخواست‌ها بيش از دو هفته مي‌گذرد و به‌زودي اين موضوعات در دستور کار شورا قرار مي‌گيرند.
او در توضيحي گفت يکي از سه فقره تحقيق‌وتفحص مورد تأييد اعضاي شورا، موضوع هولوگرام‌ها و توافق‌نامه 20 هزار ميلياردي است که شهردار وقت تهران در سال 94 امضا کرده و انتهاي اين توافق‌نامه به جريان شرکت رسا تجارت‌ مبين (ياس) که پرونده آن در مراجع قضائي در حال رسيدگي است، مي‌رسد و منابع شهرداري هم در اين ميان بلاتکليف است. او مي‌گويد شورا مي‌خواهد اصل اين توافق‌نامه و اختياراتي را که منجر به چنين توافقاتي شده، بررسي کند.
او ادامه مي‌دهد: يکي ديگر از موضوعات تحقيق‌وتفحص، واگذاري املاک شهرداري به افراد است، زيرا طبق بند 6 ماده 55، اين واگذاري‌ها بايد با مجوز شورا و انجمن شهر باشد و شهرداري حق واگذاري نداشته است. اينکه از چه تاريخي، بر چه اساسي، به چه کساني و بر مبناي چه قراردادهايي، اين واگذاري‌ها انجام شده، مبناي تحقيق‌وتفحص دوم است. تقريبا قراردادي درباره اين واگذاري‌ها انجام نشده است. همچنين قصد داريم بررسي کنيم اين واگذاري‌ها بر چه اساسي، چه ضابطه و آيين‌نامه‌اي انجام شده که اميدواريم مبناي تمامي اين موارد در تحقيق‌وتفحص مشخص شود؛ اينکه چه مناسباتي بين اشخاص و واگذاري‌هاي املاک وجود دارد.
ميرلوحي موضوع سومين درخواست تحقيق‌وتفحص را بدهي‌هاي مديران گذشته شهرداري عنوان مي‌کند و مي‌گويد: شهردار اسبق تهران در دانشگاه تهران بدهي‌هاي شهرداري را که در زمان او ايجاد شده، انکار مي‌کند و همچنان نيز بر سر حرف خود است، درحالي‌که صورت‌جلسه‌اي که در آن بدهي‌هاي شهرداري مشخص شده و به امضاي معاونان و مسئولان مالي شهرداري رسيده است، مشخص مي‌کند که شهرداري تهران 56 هزار ميليارد تومان بدهي دارد که ما در اين مدت، در حال پرداخت بدهي‌ها هستيم که سقف بدهي‌ها حفظ شده، درحالي‌که اگر پرداختي صورت نمي‌گرفت، با توجه به سود بانکي شاهد افزايش رقم بدهي‌ها بوديم. با وجود اين باز هم شهردار اسبق تهران در آخرين سخنراني‌اش در دانشگاه تهران، منکر اين بدهي‌ها شده است.
عضو کميسيون برنامه و بودجه شوراي اسلامي شهر تهران تأکيد مي‌کند: زمان گزارش تحقيق‌وتفحص‌های پنج‌ساله آخر عمر مديريت سابق شهرداري تهران يعني از سال 90 تا 96 است و اگر در جريان تهيه گزارش به اين نتيجه برسيم که به بررسي سال‌هاي بيشتري نياز داريم، اين فاصله زماني را بيشتر خواهيم کرد. ميرلوحي در پاسخ به اين پرسش که آيا درباره توافق 20 هزار ميلياردي، اسناد و اطلاعات مورد نياز در دسترس مديران فعلي شهر تهران است؟ توضيح مي‌دهد: مسئولان شهرداري هنوز هم مذاکرات خود را با تعاوني سپاه دنبال مي‌کنند و شماره توافق‌نامه نيز در درخواست گزارش تحقيق‌وتفحص آمده است؛ بنابراين مشکلي درباره دسترسي به اطلاعات و اسناد نداريم.توافقي که ميرلوحي درباره آن صحبت مي‌کند، يکي از ابهامات در اقدامات مديريت قبل شهرداري تهران است؛ زیرا حتي اعضاي شوراي شهر تهران هم جز رئيس آن از اين توافق خبر نداشتند و مدتي بعد از اين ماجرا مطلع شدند. گويا اين توافق‌نامه محور واگذاري پروژه‌هاي عمراني شهري تهران تا سقف 20 هزار ميليارد تومان به بنياد تعاون يا ساير زيرمجموعه‌های اجرائي مانند قرارگاه خاتم‌الانبيا بوده است. آن زمان اخباري تأييد‌نشده حاکي از آن بود که نيمي از اين مبلغ توافقي به صورت نقدي و نيمي ديگر به صورت غيرنقدي بابت اجراي پروژه‌هاي عمراني به طرف دوم در مدت چهار سال واگذار مي‌شود. بعدها البته مشخص شد که بخشي از اين توافق در راستای بدهي‌هاي شهرداري تهران بوده است.
همان زمان در شوراي شهر تعدادي از اعضاي شورا به اين تفاهم‌نامه اعتراض کردند و در ادامه با ارائه تعريفي از تفاوت تفاهم‌نامه با قرارداد اعلام شد که هنوز توافقی نهايي و تبديل به قرارداد نشده است. غلامرضا انصاري، عضو اصلاح‌طلب شوراي چهارم، همان زمان گفت: «زماني که قرارداد افشا شد، هيچ‌کس در شورا از اين قرارداد خبر نداشت. شهرداري براي اين توافق‌نامه نه‌تنها از شورا مصوبه‌اي نداشت؛ بلکه حتي شورا را مورد مشورت قرار نداد.
به‌هر‌حال اين تفاهم‌نامه که شکل قرارداد دارد، هم در بخش تهاتر و هم در بخش قيمت تمام‌شده پروژه، مشکل قانوني دارد. اگر رقابت وجود داشته باشد، هم در کيفيت و هم در کمّيت قابليت کنترل وجود دارد. زماني که اين انحصار به وجود مي‌آيد، مورد مشابهي نيست که بتوان مقايسه کرد که آيا قيمت تمام‌شده قيمت واقعي است يا نه و قيمت تمام‌شده بيشتر يا کمتر از هزينه پرداخت‌شده است يا خير». همان روز ابوالفضل قناعتي، عضو اصولگراي شورا، هم با دفاع از بنيه قوي سپاه در تکميل پروژه‌هاي شهري و تعامل مثبت با شهرداري تهران در پاسخ به اينکه علت بي‌اطلاعي اعضاي شوراي شهر درباره انعقاد تفاهم‌نامه 20 هزار ميليارد توماني تهران چه بوده است، گفته بود: «اين يک ايراد است و ما هم ديروز متوجه چنين تفاهمي شديم و بايد اين موضوع در شورا مطرح مي‌شد؛ هرچند قانون به شهرداري اجازه داده است چنين فعاليت‌هايي را با رقم‌هاي مختلف داشته باشد؛ اما خوب بود که اين موضوع به شورا اطلاع داده مي‌شد».
البته از آن زمان تا امروز هيچ اطلاع بيشتري درباره اين تفاهم‌نامه و اجرا‌شدن و نشدن يا حتي منتفي‌شدنش مطرح نشده است. چندي قبل که محمد‌علي افشاني، شهردار سابق تهران و عبادالله عبداللهي، فرمانده اسبق قرارگاه خاتم‌الانبيا، ديداري مشترک داشتند، گفته شد که بخشي از اين تفاهم‌ها مربوط به تحقق همين تفاهم‌نامه و تهاتر بدهي‌هاي دو‌طرفه و تکميل پروژه‌هاي شهري بوده است؛ اما اين موضوع هم هيچ‌گاه به طور رسمي بيان نشد و اين دو نفر هم از مسئوليت‌شان رفتند و حالا بايد منتظر ماند و ديد شوراي پنجم با اين آزمون مهم در تحقيق‌وتفحص چه مي‌کند و به چه ميزان شفافيت را محقق مي‌کند.