|

كارشناسان چرايي شكل‌گيري سيلاب‌هاي اخير كشور را بررسي كردند

ناكارآمدي مديريت، مقصر جریان سیل

ليلا مرگن : كشور هنوز در معرض خطر سيلاب است و حرف‌وحديث‌ها درباره دلايل شكل‌گيري سيلاب‌هاي اين روزهاي ايران فراوان است. يكي بارورسازي ابرها را دليل بروز اين پديده طبيعي اعلام مي‌كند و آن ديگري تغيير اقليم را مسبب وضعيت امروز كشور مي‌داند. به همين دليل دانشگاه خواجه نصير طوسي با حضور چهار نفر از كارشناسان بخش آب، در «ميزگرد بررسي سيلاب‌هاي اخير» به واكاوي دلايل اين پديده پرداخت. تمام كارشناسان حاضر در نشست به‌طور مشترك اعتقاد داشتند كه بارش‌هاي بي‌سابقه، ايران را درگير سيلاب‌هاي گسترده كرده است؛ سيلاب‌هايي كه وقوع آنها به مفهوم ورود به دوره ترسالي نيست. از نگاه كارشناسان حاضر در نشست، بحث درباره ورود به ترسالي در ايران، منشأ علمي ندارد. سيلاب‌هاي اخير سبب شده سدسازان هم بيش از گذشته بر ضرورت ساخت سدهاي عظيم در كشور تأكيد كنند، اما از نگاه هدايت فهمي، رئیس مرکز پژوهشی پژوه‌آب‌گستر، سيلاب‌هاي اخير جلوه خاصي از ناكارآمدي مديريت سرزمینی را پيش‌رويمان قرار داده است، زيرا در سدي مثل كرخه، خروجي 12 هزار مترمكعب براي اين سازه بتوني طراحي مي‌شود، اما نقشه پهنه‌بندي سيلاب در پايين‌دست سد تهيه نمي‌شود تا متناسب با آن، برنامه‌ريزي انجام شود. اين روزها كه امواج خروشان سيلاب بيش از 25 استان كشور را تحت‌تأثير قرار داده است، سدسازان هم تلاش مي‌كنند كه اين سازه‌هاي بتوني را ناجي ايران معرفي كنند. حتي مسئولان وزارت نيرو هم تأكيد دارند كه بايد سدهاي بيشتري در كشور ساخته شود، اما هدایت فهمی، رئیس مرکز پژوهشی پژوه‌آب‌گستر، در واكنش به سخنان يكي از كارشناسان مهاب قدس كه در جلسه توضيحاتي درباره مديريت مخزن سد كرخه ارائه كرد و دليل كاهش خروجي سد كرخه را مقاومت مردم پايين‌دست به علت آب‌گرفتگي دانست، عنوان كرد: ما خروجی سد را 12 هزار مترمکعب طراحی کردیم، اما براي اين خروجي پهنه‌بندی سیل نداشتیم تا بر اساس اين پهنه‌بندي، مديريت پايين‌دست را انجام دهيم. سیلاب‌هاي اخير جلوه خاصی از ناکارآمدی مدیریت سرزمینی بود. به اعتقاد فهمي، بارش‌هاي اين روزهاي كشور بي‌سابقه بود. دو سامانه مديترانه‌اي و درياي سرخ كه در ايران باعث بارش مي‌شدند، هيچ‌گاه با هم وارد كشور نمي‌شدند، اما اين‌بار، اين دو سامانه به‌يك‌باره فعال شده و به‌طور هم‌زمان ايران را تحت‌تأثير قرار دادند. اين مسئله به همراه ناهنجاري‌هاي اقليمي كه بايد مورد مطالعه هواشناسان قرار بگيرد، سيلاب‌هاي اين روزهاي كشور را رقم زده است. او اضافه كرد: سيلاب‌هاي امسال را فقط با دوره بازگشت نبايد تحليل كرد و بايد در تحليل‌ها احتیاط لازم را داشت. فهمی، هشت عامل شامل بارش‌هاي سنگين و استثنايي، دست‌اندازي در مسير بستر رودخانه‌ها و مسيل‌ها، ضعف در ساماندهي و لايروبي رودخانه‌ها و مسيل‌ها، نبود برنامه جامع مديريت سيلاب، طراحي و اجراي نادرست زيرساخت‌هاي شهري و روستايي، تخليه ديرهنگام برخي مخازن سدها و كاهش پوشش گياهي و جنگل‌تراشي‌ها را در بروز سيلاب‌هاي اخير مؤثر دانست. به گفته او، مدیریت سیلاب، سازمان کار می‌خواهد، اما در کشور ما سازمان کاری براي اين مسئله وجود ندارد. معلوم نیست متولی چه کسی است و چگونه در زمان وقوع سيلاب هماهنگی بين دستگاه‌ها بايد انجام شود. در ژاپن مدیریت جامع سیل و خشک‌سالی با هم یک نهاد دارد، اما این نهاد در کشور ما وجود ندارد. فهمي اضافه كرد: این سیلاب نشان داد ما در حکمرانی سرزمین واقعا ضعیف هستیم.
‌نيازمند بازنگري در مديريت سيلاب
اين كارشناس ارشد وزارت نيرو عنوان كرد: بايد در بحث مدیریت سیلاب به‌طور جدی بازنگری کنیم. درس‌هایی که از این پدیده گرفته شد، این بود که ما باید مبتنی‌بر مدیریت ریسک باشیم. ما مدیریت بحران را به بدترین شکل ممکن یاد گرفته‌ایم. به اعتقاد او، براي مديريت سيل، هم به اقدامات سازه‌اي و هم غيرسازه‌اي نياز است، اما ايران به‌عنوان يك كشور نفتي فقط به اقدامات سازه‌اي توجه كرده است. در كشوري كه سيل‌خيز است، نقشه پهنه‌بندي سيلاب وجود ندارد تا استقرار سازه‌ها بر اساس اين نقشه انجام شود و بيمه سيلاب بر پايه اين داده‌ها شكل بگيرد. مدیریت خطرپذیری و ریسک نداریم و آبخیزداری جدی گرفته نشده است. فهمي گفت: تبیین نظام جامع مدیریت سیل بايد در دستور كار قرار گيرد. این مدیریت در ایران وجود ندارد. دستورالعمل نداریم و کسی نمی‌داند در زمان وقوع سیل چگونه باید عمل کرد. براي پخش سیلاب در اراضی کم‌ارزش برنامه نداريم. ظرفیت‌سازی برای ارتقای آگاهی‌های عمومی انجام نشده و دانش مردم ما کم است. بسیاری از تلفات انسانی ناشی از عدم اطلاع‌رسانی درست بوده است. او بيان كرد: استقرار سامانه بیمه سیلاب به‌عنوان سیاست از سوی دولت بايد پيگيري شود و مدیریت جامع و یکپارچه حوضه آبریز بايد در دستور كار قرار گيرد.
‌نيازمند سيستم هشدار سيل هستيم
علیرضا دائمی، معاون اسبق وزارت نیرو، نيز در اين نشست با تشريح دلايل بروز سيلاب، بارش‌هاي اخير در كشور را پديده‌اي نادر توصيف كرد. او با نگاهي به وضعيت مديريت مخازن سدها در كشور بيان كرد: در مرحله اول بروز سيلاب، مخازن نيمه‌پر سدها پر شد و در مرحله بعدي مجبور شديم كه سيلاب را از مخازن پر سدها عبور دهيم. اين مسئله باعث شد بخش‌هايي از دشت‌ها زير آب برود. 400 هزار نفر از مردم حوضه سد كرخه تحت تأثير قرار گرفتند و 120 هزار نفر آنها از مناطق تخليه شدند. به اعتقاد معاون اسبق وزارت نيرو ما در ايران با بحث تغيير اقليم روبه‌رو هستيم؛ اما هنوز عده‌اي درباره وقوع اين پديده ترديد دارند و در صدا‌و‌سيما يا مراكز بين‌المللي دنبال اين هستند كه ببينند تغيير اقليم بحثي واقعي است يا نه. او ادامه داد: عده‌اي مي‌گويند كه وارد ترسالي شده‌ايم. ما دوره خشك‌سالي و ترسالي داريم؛ اما افراد با چه استنادي مي‌گويند كه ما وارد ترسالي شده‌ايم؟ به گفته او بايد از مدل‌های تحلیل سیل و سیستم مدیریت هوشمند و پیش‌آگاهی در ايران استفاده كنيم و چنين سيستم‌هايي را در كشور اجرا كنيم. دائمي در پاسخ به شايعاتي در زمينه بارورسازي ابرها بيان كرد: اگر بارورسازي ابرها مي‌توانست چنين بارشي ايجاد كند، برخي ايالات در آمريكا درگير خشك‌سالي طولاني‌مدت نمي‌شدند. او همچنين با اشاره به سخناني درباره مشكل‌ساز‌شدن سدها، بر مهندسي مجدد سازه‌هاي هيدروليكي كشور تأكيد كرد.
‌به ساخت سد، بيش از بهره‌برداري اهميت مي‌دهيم
عليرضا برهانی‌داريان، استاد منابع آب دانشگاه خواجه نصیر، نيز عامل بروز سيلاب‌ها را بارش‌هاي بي‌سابقه اعلام كرد. او درباره دلايل بروز سيلاب گفت: يكي از عوامل تشدید‌کننده سیلاب جنگل‌تراشی است که در استان گلستان مطرح است. آبخیزداری در لرستان نديده گرفته شده است. او ادامه داد: طرح‌های عمراني غلط اجرا شده است. در دروازه‌قرآن شیراز 30 متر عرض رودخانه را مي‌خواستند در یک کالورت یک‌متری خلاصه کنند. یکی از مشکلاتی که ما داریم، اين است كه وزارت راه به کمترین چیزی که می‌پردازد، بحث هیدرولوژی است و اصلا فكر نمي‌كند بارانی که می‌آید، در قالب سیل از کجا باید خارج شود. به گفته برهاني بهره‌برداری غیر‌اصولی از مخازن سدها مسئله مهمي است. در ايران ما به ساخت سد بیش از بهره‌برداری اهمیت می‌دهیم. با توجه به اهمیت آب و بحث منابع آب باید در مواد درسي رشته عمران، بازنگری اساسی انجام شود. او اضافه كرد: لایروبی رودخانه‌ها نکته مهم دیگري است كه به آن توجه نمي‌شود. بايد روي ايجاد سیستم هشدار سیل متمرکز شویم تا جلوی خسارت‌ها را بگیرد. درباره خسارت‌هاي سيل بحث 30 هزار میلیارد تومان مطرح است. اين خسارت معادل نیمی از بودجه عمرانی کشور است. وقتي این ارقام را مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم که اگر چنين سيستم‌هايي راه‌اندازي مي‌شد، چقدر خسارت‌‎ها كاهش مي‌يافت. با استفاده از سيستم هشدار سيل، مي‌توان درباره تخليه مخازن و نياز به جابه‌جايي افراد در پايين‌دست و... به‌درستي تصميم گرفت. به اعتقاد اين استاد منابع آب دانشگاه خواجه نصیر از بحث تغيير اقليم در وقوع سيلاب اين روزها سوء‌استفاده شده است و نبايد زياد روي تغيير اقليم در تشريح دلايل سيلاب‌ها مانور داد. همچنين با چند ماه بارش نمي‌توان گفت كه وارد دوره ترسالي شده‌ايم. او با دفاع از سدها گفت: اگر سد كرخه نبود، سيلاب با پيك هشت‌هزار‌و 200 متر مكعب وارد سيلاب دشت مي‌شد و معلوم نبود چه تلفاتي به بار مي‌آورد. به اعتقاد برهاني به دلايل زيست‌محيطي نزديك به 20 سال است ساخت سد بختياري متوقف شده و سد تنگ معشوره هم درگير اين مسائل است. فشار زیادی که یک‌سری فعال محیط‌زیستی اعمال می‌کنند، در مجموع برای کشور زیان‌آور خواهد بود. او ادامه داد: با توجه به سدسازي‌هاي عراق و ساخت يك سد با ظرفيت مخزن 90 ميليارد متر مكعب (در‌حالي‌كه كل سدهاي ايران 50 ميليارد متر مكعب ظرفيت دارند) نبايد از ساخت سدهاي مرزي جلوگيري شود و هر روز كه ساخت اين سدها متوقف مي‌شود، كشور ضرر بيشتري را تحمل خواهد كرد.
‌فقط سدسازي سيلاب را كنترل نمي‌كند
رضا مکنون، دانشیار دانشگاه صنعتی امیرکبیر، در جمع‌‎بندي مباحث مطرح‌شده در اين نشست گفت: آبخيزداري و جنگل‌كاري باعث كاهش شدت سيل مي‌شود. فقط سدسازي جواب‌گوي كاهش خسارات نيست و ممكن است با ساخت سد و احتياط در رهاسازي آب مخزن به دليل تابستان خشك، در زمان وقوع سيلاب مجبور به انتخاب بين بد و بدتر بشويم و بگوييم كاش آب سد را قبلا رها كرده بوديم. او با تأكيد بر بحث مديريت بحران، با طرح اين پرسش كه چه كساني در حريم رودخانه‌ها به ساخت‌و‌ساز پرداخته‌اند و چرا در ساخت راه‌آهن آق‌قلا، پتانسيل عبور سيلاب ديده نشد، از مديريت لحظه‌اي در زمان وقوع سيلاب انتقاد كرد. به گفته مكنون، چند روز قبل 92 ميليارد متر مكعب بارش در كشور رخ داد كه ما فقط توانسته‌ايم 42 ميليارد متر مكعب آن را رها كنيم؛ در‌حالي‌كه اگر عملكردمان بهتر بود تا دو سال مشكل آب نداشتيم. او ادامه داد: ميزان خسارات سيل از سوی برخي مسئولان 60 هزار ميليارد تومان اعلام شده است. به‌اين‌ترتيب سهم هر ايراني 800 هزار تومان از اين خسارات خواهد بود.

ليلا مرگن : كشور هنوز در معرض خطر سيلاب است و حرف‌وحديث‌ها درباره دلايل شكل‌گيري سيلاب‌هاي اين روزهاي ايران فراوان است. يكي بارورسازي ابرها را دليل بروز اين پديده طبيعي اعلام مي‌كند و آن ديگري تغيير اقليم را مسبب وضعيت امروز كشور مي‌داند. به همين دليل دانشگاه خواجه نصير طوسي با حضور چهار نفر از كارشناسان بخش آب، در «ميزگرد بررسي سيلاب‌هاي اخير» به واكاوي دلايل اين پديده پرداخت. تمام كارشناسان حاضر در نشست به‌طور مشترك اعتقاد داشتند كه بارش‌هاي بي‌سابقه، ايران را درگير سيلاب‌هاي گسترده كرده است؛ سيلاب‌هايي كه وقوع آنها به مفهوم ورود به دوره ترسالي نيست. از نگاه كارشناسان حاضر در نشست، بحث درباره ورود به ترسالي در ايران، منشأ علمي ندارد. سيلاب‌هاي اخير سبب شده سدسازان هم بيش از گذشته بر ضرورت ساخت سدهاي عظيم در كشور تأكيد كنند، اما از نگاه هدايت فهمي، رئیس مرکز پژوهشی پژوه‌آب‌گستر، سيلاب‌هاي اخير جلوه خاصي از ناكارآمدي مديريت سرزمینی را پيش‌رويمان قرار داده است، زيرا در سدي مثل كرخه، خروجي 12 هزار مترمكعب براي اين سازه بتوني طراحي مي‌شود، اما نقشه پهنه‌بندي سيلاب در پايين‌دست سد تهيه نمي‌شود تا متناسب با آن، برنامه‌ريزي انجام شود. اين روزها كه امواج خروشان سيلاب بيش از 25 استان كشور را تحت‌تأثير قرار داده است، سدسازان هم تلاش مي‌كنند كه اين سازه‌هاي بتوني را ناجي ايران معرفي كنند. حتي مسئولان وزارت نيرو هم تأكيد دارند كه بايد سدهاي بيشتري در كشور ساخته شود، اما هدایت فهمی، رئیس مرکز پژوهشی پژوه‌آب‌گستر، در واكنش به سخنان يكي از كارشناسان مهاب قدس كه در جلسه توضيحاتي درباره مديريت مخزن سد كرخه ارائه كرد و دليل كاهش خروجي سد كرخه را مقاومت مردم پايين‌دست به علت آب‌گرفتگي دانست، عنوان كرد: ما خروجی سد را 12 هزار مترمکعب طراحی کردیم، اما براي اين خروجي پهنه‌بندی سیل نداشتیم تا بر اساس اين پهنه‌بندي، مديريت پايين‌دست را انجام دهيم. سیلاب‌هاي اخير جلوه خاصی از ناکارآمدی مدیریت سرزمینی بود. به اعتقاد فهمي، بارش‌هاي اين روزهاي كشور بي‌سابقه بود. دو سامانه مديترانه‌اي و درياي سرخ كه در ايران باعث بارش مي‌شدند، هيچ‌گاه با هم وارد كشور نمي‌شدند، اما اين‌بار، اين دو سامانه به‌يك‌باره فعال شده و به‌طور هم‌زمان ايران را تحت‌تأثير قرار دادند. اين مسئله به همراه ناهنجاري‌هاي اقليمي كه بايد مورد مطالعه هواشناسان قرار بگيرد، سيلاب‌هاي اين روزهاي كشور را رقم زده است. او اضافه كرد: سيلاب‌هاي امسال را فقط با دوره بازگشت نبايد تحليل كرد و بايد در تحليل‌ها احتیاط لازم را داشت. فهمی، هشت عامل شامل بارش‌هاي سنگين و استثنايي، دست‌اندازي در مسير بستر رودخانه‌ها و مسيل‌ها، ضعف در ساماندهي و لايروبي رودخانه‌ها و مسيل‌ها، نبود برنامه جامع مديريت سيلاب، طراحي و اجراي نادرست زيرساخت‌هاي شهري و روستايي، تخليه ديرهنگام برخي مخازن سدها و كاهش پوشش گياهي و جنگل‌تراشي‌ها را در بروز سيلاب‌هاي اخير مؤثر دانست. به گفته او، مدیریت سیلاب، سازمان کار می‌خواهد، اما در کشور ما سازمان کاری براي اين مسئله وجود ندارد. معلوم نیست متولی چه کسی است و چگونه در زمان وقوع سيلاب هماهنگی بين دستگاه‌ها بايد انجام شود. در ژاپن مدیریت جامع سیل و خشک‌سالی با هم یک نهاد دارد، اما این نهاد در کشور ما وجود ندارد. فهمي اضافه كرد: این سیلاب نشان داد ما در حکمرانی سرزمین واقعا ضعیف هستیم.
‌نيازمند بازنگري در مديريت سيلاب
اين كارشناس ارشد وزارت نيرو عنوان كرد: بايد در بحث مدیریت سیلاب به‌طور جدی بازنگری کنیم. درس‌هایی که از این پدیده گرفته شد، این بود که ما باید مبتنی‌بر مدیریت ریسک باشیم. ما مدیریت بحران را به بدترین شکل ممکن یاد گرفته‌ایم. به اعتقاد او، براي مديريت سيل، هم به اقدامات سازه‌اي و هم غيرسازه‌اي نياز است، اما ايران به‌عنوان يك كشور نفتي فقط به اقدامات سازه‌اي توجه كرده است. در كشوري كه سيل‌خيز است، نقشه پهنه‌بندي سيلاب وجود ندارد تا استقرار سازه‌ها بر اساس اين نقشه انجام شود و بيمه سيلاب بر پايه اين داده‌ها شكل بگيرد. مدیریت خطرپذیری و ریسک نداریم و آبخیزداری جدی گرفته نشده است. فهمي گفت: تبیین نظام جامع مدیریت سیل بايد در دستور كار قرار گيرد. این مدیریت در ایران وجود ندارد. دستورالعمل نداریم و کسی نمی‌داند در زمان وقوع سیل چگونه باید عمل کرد. براي پخش سیلاب در اراضی کم‌ارزش برنامه نداريم. ظرفیت‌سازی برای ارتقای آگاهی‌های عمومی انجام نشده و دانش مردم ما کم است. بسیاری از تلفات انسانی ناشی از عدم اطلاع‌رسانی درست بوده است. او بيان كرد: استقرار سامانه بیمه سیلاب به‌عنوان سیاست از سوی دولت بايد پيگيري شود و مدیریت جامع و یکپارچه حوضه آبریز بايد در دستور كار قرار گيرد.
‌نيازمند سيستم هشدار سيل هستيم
علیرضا دائمی، معاون اسبق وزارت نیرو، نيز در اين نشست با تشريح دلايل بروز سيلاب، بارش‌هاي اخير در كشور را پديده‌اي نادر توصيف كرد. او با نگاهي به وضعيت مديريت مخازن سدها در كشور بيان كرد: در مرحله اول بروز سيلاب، مخازن نيمه‌پر سدها پر شد و در مرحله بعدي مجبور شديم كه سيلاب را از مخازن پر سدها عبور دهيم. اين مسئله باعث شد بخش‌هايي از دشت‌ها زير آب برود. 400 هزار نفر از مردم حوضه سد كرخه تحت تأثير قرار گرفتند و 120 هزار نفر آنها از مناطق تخليه شدند. به اعتقاد معاون اسبق وزارت نيرو ما در ايران با بحث تغيير اقليم روبه‌رو هستيم؛ اما هنوز عده‌اي درباره وقوع اين پديده ترديد دارند و در صدا‌و‌سيما يا مراكز بين‌المللي دنبال اين هستند كه ببينند تغيير اقليم بحثي واقعي است يا نه. او ادامه داد: عده‌اي مي‌گويند كه وارد ترسالي شده‌ايم. ما دوره خشك‌سالي و ترسالي داريم؛ اما افراد با چه استنادي مي‌گويند كه ما وارد ترسالي شده‌ايم؟ به گفته او بايد از مدل‌های تحلیل سیل و سیستم مدیریت هوشمند و پیش‌آگاهی در ايران استفاده كنيم و چنين سيستم‌هايي را در كشور اجرا كنيم. دائمي در پاسخ به شايعاتي در زمينه بارورسازي ابرها بيان كرد: اگر بارورسازي ابرها مي‌توانست چنين بارشي ايجاد كند، برخي ايالات در آمريكا درگير خشك‌سالي طولاني‌مدت نمي‌شدند. او همچنين با اشاره به سخناني درباره مشكل‌ساز‌شدن سدها، بر مهندسي مجدد سازه‌هاي هيدروليكي كشور تأكيد كرد.
‌به ساخت سد، بيش از بهره‌برداري اهميت مي‌دهيم
عليرضا برهانی‌داريان، استاد منابع آب دانشگاه خواجه نصیر، نيز عامل بروز سيلاب‌ها را بارش‌هاي بي‌سابقه اعلام كرد. او درباره دلايل بروز سيلاب گفت: يكي از عوامل تشدید‌کننده سیلاب جنگل‌تراشی است که در استان گلستان مطرح است. آبخیزداری در لرستان نديده گرفته شده است. او ادامه داد: طرح‌های عمراني غلط اجرا شده است. در دروازه‌قرآن شیراز 30 متر عرض رودخانه را مي‌خواستند در یک کالورت یک‌متری خلاصه کنند. یکی از مشکلاتی که ما داریم، اين است كه وزارت راه به کمترین چیزی که می‌پردازد، بحث هیدرولوژی است و اصلا فكر نمي‌كند بارانی که می‌آید، در قالب سیل از کجا باید خارج شود. به گفته برهاني بهره‌برداری غیر‌اصولی از مخازن سدها مسئله مهمي است. در ايران ما به ساخت سد بیش از بهره‌برداری اهمیت می‌دهیم. با توجه به اهمیت آب و بحث منابع آب باید در مواد درسي رشته عمران، بازنگری اساسی انجام شود. او اضافه كرد: لایروبی رودخانه‌ها نکته مهم دیگري است كه به آن توجه نمي‌شود. بايد روي ايجاد سیستم هشدار سیل متمرکز شویم تا جلوی خسارت‌ها را بگیرد. درباره خسارت‌هاي سيل بحث 30 هزار میلیارد تومان مطرح است. اين خسارت معادل نیمی از بودجه عمرانی کشور است. وقتي این ارقام را مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم که اگر چنين سيستم‌هايي راه‌اندازي مي‌شد، چقدر خسارت‌‎ها كاهش مي‌يافت. با استفاده از سيستم هشدار سيل، مي‌توان درباره تخليه مخازن و نياز به جابه‌جايي افراد در پايين‌دست و... به‌درستي تصميم گرفت. به اعتقاد اين استاد منابع آب دانشگاه خواجه نصیر از بحث تغيير اقليم در وقوع سيلاب اين روزها سوء‌استفاده شده است و نبايد زياد روي تغيير اقليم در تشريح دلايل سيلاب‌ها مانور داد. همچنين با چند ماه بارش نمي‌توان گفت كه وارد دوره ترسالي شده‌ايم. او با دفاع از سدها گفت: اگر سد كرخه نبود، سيلاب با پيك هشت‌هزار‌و 200 متر مكعب وارد سيلاب دشت مي‌شد و معلوم نبود چه تلفاتي به بار مي‌آورد. به اعتقاد برهاني به دلايل زيست‌محيطي نزديك به 20 سال است ساخت سد بختياري متوقف شده و سد تنگ معشوره هم درگير اين مسائل است. فشار زیادی که یک‌سری فعال محیط‌زیستی اعمال می‌کنند، در مجموع برای کشور زیان‌آور خواهد بود. او ادامه داد: با توجه به سدسازي‌هاي عراق و ساخت يك سد با ظرفيت مخزن 90 ميليارد متر مكعب (در‌حالي‌كه كل سدهاي ايران 50 ميليارد متر مكعب ظرفيت دارند) نبايد از ساخت سدهاي مرزي جلوگيري شود و هر روز كه ساخت اين سدها متوقف مي‌شود، كشور ضرر بيشتري را تحمل خواهد كرد.
‌فقط سدسازي سيلاب را كنترل نمي‌كند
رضا مکنون، دانشیار دانشگاه صنعتی امیرکبیر، در جمع‌‎بندي مباحث مطرح‌شده در اين نشست گفت: آبخيزداري و جنگل‌كاري باعث كاهش شدت سيل مي‌شود. فقط سدسازي جواب‌گوي كاهش خسارات نيست و ممكن است با ساخت سد و احتياط در رهاسازي آب مخزن به دليل تابستان خشك، در زمان وقوع سيلاب مجبور به انتخاب بين بد و بدتر بشويم و بگوييم كاش آب سد را قبلا رها كرده بوديم. او با تأكيد بر بحث مديريت بحران، با طرح اين پرسش كه چه كساني در حريم رودخانه‌ها به ساخت‌و‌ساز پرداخته‌اند و چرا در ساخت راه‌آهن آق‌قلا، پتانسيل عبور سيلاب ديده نشد، از مديريت لحظه‌اي در زمان وقوع سيلاب انتقاد كرد. به گفته مكنون، چند روز قبل 92 ميليارد متر مكعب بارش در كشور رخ داد كه ما فقط توانسته‌ايم 42 ميليارد متر مكعب آن را رها كنيم؛ در‌حالي‌كه اگر عملكردمان بهتر بود تا دو سال مشكل آب نداشتيم. او ادامه داد: ميزان خسارات سيل از سوی برخي مسئولان 60 هزار ميليارد تومان اعلام شده است. به‌اين‌ترتيب سهم هر ايراني 800 هزار تومان از اين خسارات خواهد بود.

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها