انتظار و حقیقت

نیمه‌شعبان سالروز ولادت امام منتَظَر است؛ امامی که می‌خواهد پایانی بر جهان -در اندیشه‌های مذهب- باشد. پایان جهان بودن یک اندیشه، لوازمی به دنبال دارد. پایان جهان به معنای فرجام فهم حقیقت است. در سخنی منسوب به امام زین‌العابدین (ع) در کتاب کمال‌الدین شیخ صدوق آمده است که: «إنّ أهل زمان غيبته، القائلين بإمامته، المنتظرين لظهوره ‏أفضل أهل كلّ زمان. لأنّ اللّه تعالى ذكره أعطاهم من العقول والأفهام والمعرفة ... به‌راستى كه اهل زمان غيبت او كه به امامت ايشان معتقدند و منتظر ظهور او هستند، برترينِ اهل هر زمان هستند؛ زيرا خداوند آن‌چنان به آنان عقل و فهم و معرفت عنايت کرده است...‏». در این روایت امام چهارم می‌گوید منتظران برترین انسان‌هایند؛ چرا‌که در فهم و معرفت سرآمدند. این نوع نگاه به انسان معاصر ظهور یعنی حقیقت گره‌خوردن پایان حقیقت و فرجام نهایی فهم حقیقت به انسان‌های عصر ظهور. این برترین انسان‌ها بودن به معانی مختلفی است که یک معنای بدیهی و بدوی آن شفاف‌شدن زوایای بیشتری از حقیقت برای ایشان است؛ یعنی انسان عصر ظهور گامی بیشتر به فهم حقیقت نزدیک شده است و این یعنی پیش از‌ این عصر نباید از رسیدن و درک تمام حقیقت سخن گفت. نکته دیگری که به این بحث می‌تواند کمک کند، نسبت انتظار و امید است. منتظِر یعنی امیدوار؛ امید به چه؟ متعلق امید می‌تواند بسیاری از امور باشند که کمترین آن در این‌گونه مقولات که ماهیتی اندیشه‌ای دارد، امید به شفاف‌تر‌شدن حقیقت و عمیق‌تر‌شدن فهم حقیقت است. این یعنی حقیقت امری تدریجی‌الوصول و الحصول است. روح ناآرام جهان و آنچه انسان‌ها در جهان به دنبال آن هستند، حقیقت است و پایان حقیقت یعنی پایان جهان که در تئوری انتظار به ظهور آخرین رابط زمین و آسمان گره خورده است.

نیمه‌شعبان سالروز ولادت امام منتَظَر است؛ امامی که می‌خواهد پایانی بر جهان -در اندیشه‌های مذهب- باشد. پایان جهان بودن یک اندیشه، لوازمی به دنبال دارد. پایان جهان به معنای فرجام فهم حقیقت است. در سخنی منسوب به امام زین‌العابدین (ع) در کتاب کمال‌الدین شیخ صدوق آمده است که: «إنّ أهل زمان غيبته، القائلين بإمامته، المنتظرين لظهوره ‏أفضل أهل كلّ زمان. لأنّ اللّه تعالى ذكره أعطاهم من العقول والأفهام والمعرفة ... به‌راستى كه اهل زمان غيبت او كه به امامت ايشان معتقدند و منتظر ظهور او هستند، برترينِ اهل هر زمان هستند؛ زيرا خداوند آن‌چنان به آنان عقل و فهم و معرفت عنايت کرده است...‏». در این روایت امام چهارم می‌گوید منتظران برترین انسان‌هایند؛ چرا‌که در فهم و معرفت سرآمدند. این نوع نگاه به انسان معاصر ظهور یعنی حقیقت گره‌خوردن پایان حقیقت و فرجام نهایی فهم حقیقت به انسان‌های عصر ظهور. این برترین انسان‌ها بودن به معانی مختلفی است که یک معنای بدیهی و بدوی آن شفاف‌شدن زوایای بیشتری از حقیقت برای ایشان است؛ یعنی انسان عصر ظهور گامی بیشتر به فهم حقیقت نزدیک شده است و این یعنی پیش از‌ این عصر نباید از رسیدن و درک تمام حقیقت سخن گفت. نکته دیگری که به این بحث می‌تواند کمک کند، نسبت انتظار و امید است. منتظِر یعنی امیدوار؛ امید به چه؟ متعلق امید می‌تواند بسیاری از امور باشند که کمترین آن در این‌گونه مقولات که ماهیتی اندیشه‌ای دارد، امید به شفاف‌تر‌شدن حقیقت و عمیق‌تر‌شدن فهم حقیقت است. این یعنی حقیقت امری تدریجی‌الوصول و الحصول است. روح ناآرام جهان و آنچه انسان‌ها در جهان به دنبال آن هستند، حقیقت است و پایان حقیقت یعنی پایان جهان که در تئوری انتظار به ظهور آخرین رابط زمین و آسمان گره خورده است.