بررسي بهكارگيري انواع قير در ايران در گفتوگوي «شرق» با كارشناسان و فعالان اقتصادي
با قير مانند بنزين رفتار ميكنند
شرق: مصرف قير در آسفالت، يكي از مهمترين مواردي است كه به عمر آسفالت در جادهها، آزادراهها، بزرگراهها و فرودگاهها كمك ميكند؛ بنابراين اينكه از چه نوع قيري در آسفالت بهره گرفته شود، بسيار بااهميت است. وجود تعداد بالاي كارخانههاي توليدكننده قير (چيزي حدود 95درصد) كه اغلب نيز تا چند سال گذشته، به گفته منابع آگاه، استانداردهاي كافي نداشتند و مواد اوليه پالايشگاهي را با مواد زائد ديگر مخلوط كرده و كيفيت قير را كاهش ميدادند، تبديل به معضلي شد تا مسئولان به فكر آن باشند كه 600 كارخانه توليدكننده آسفالت الزام داشته باشند حتما از مركز تحقيقات وزارت راه و شهرسازي كشور مجوزهاي لازم را دريافت كنند. اينجا موارد ديگري نيز مطرح ميشود؛ بالاخره كدام قير مناسبتر است؟ قير اگر بخواهد مطلوبيت كافي را داشته باشد هم بايد از لحاظ اقتصادي مقرونبهصرفه باشد و هم از نظر زيستمحيطي آسيب كمتري به محيط بزند. در چنين شرايطي، چه قيري ميتواند مطلوب تلقي شود؟ استفاده از قير تا امروز از بازه قيرهايي بود كه بهطور معمول در جادهها و فرودگاهها مورد بهرهبرداري قرار ميگرفت؛ اما با درنظرگرفتن اينكه استفاده قير در آسفالت يكي از
بخشهاي زيرساختي را پوشش ميدهد، اين الزام وجود دارد كه علاوه بر كيفيت، بودجه كمتري هم صرف آن شود. بااینحال شاهد هستيم كه به گفته برخي فعالان اقتصادي، با قير در ايران مانند بنزين رفتار ميكنند. عمده قيرها حدود دو سال دوام ميآورند و در بهترين حالت، پنج سال دوام را تجربه ميكنند. بااينحال، قيرهاي اصلاحشده ميتواند طول عمر نزديك به 20 سال را براي جادهها به ارمغان بياورد و اين بسته به نگاه يك مدير است كه كداميك از اين قيرها ميتواند براي آنها بهصرفه باشد. با درنظرگرفتن كاهش بودجه دولت، شايد بهترين راهحل آن باشد كه دنبال قيرهاي اصلاحشده برويم که علاوه بر آنكه در بلندمدت كاهش هزينه را به همراه ميآورند، از لحاظ زيستمحيطي نيز به نفع جامعه باشند. بااينحال، سيدحسين ميرشفيع، عضو هیئتمدیره شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل، در گفتوگو با «شرق» خبر از بررسي توليد قير با استفاده از پودر لاستيك ميدهد كه هم هزينههايي كمتر از قير پليمري دارد و هم ميتواند آثار مخرب زيستمحيطي كمتري داشته باشد. علي رستمي، مديرعامل شرکت شهر فرودگاهي امام خميني(ره) نيز كه يكي از بخشهايي است كه به علت برخورد لاستيك هواپیما
با آسفالت، دچار اصطكاك بالايي است و قيرهاي پليمري ميتواند در آنجا به استفاده مطلوب برسد، در گفتوگويي كوتاه با «شرق» ميگويد بررسي درباره اينكه كدام نوع قير را با درنظرگرفتن بازدهي اقتصادي بايد به كار بگيريم، بر عهده وزارت راه است و هر آنچه از آن ناحيه ابلاغ شود، در دستور كار قرار ميدهيم. حالا بايد ديد كداميك از اين قيرها ميتواند با درنظرگرفتن بازه تحمل آنها در برابر حرارت و برودت در تنوع مناطق گرمسيري و سردسيري، مناسب ارزيابي شود.
درصد پايين استفاده از قيرهاي پليمري در كشور
میرشفیع با بيان اينكه بهندرت از قیرهای پلیمری در برخی از راههای کشور استفاده کردهایم، ميگويد: در مناطقی که بار ترافیکی زیاد یا دامنه اختلاف حرارتی زیادی داشته باشند، مجبوریم از قیر پلیمری استفاده کنیم. بااینحال، با توجه به قیمت قیر و نوسانات آن و محدودیتهای مالی در این چند سال، با وجود آنکه توجیه داشته که قیر پلیمری استفاده شود، عملا چنین نشده است. از آن طرف، صنعت تولید قیر پلیمری پیشرفت داشته است. او در تحليلهاي خود معتقد است هرچند متناسب با نيازها بايد از قيرهاي پليمري يا انواع ديگر قير استفاده شود، احتمالا آنطور که بايد فراگیر نشده و به نظر میرسد فقط بتوانیم چهار تا پنج درصد از مصرف قیر کشور را به قيرهاي پليمري اختصاص دهيم.
قير در ايران مطلوبيت كافي ندارد
ميرشفيع با نگاهي به كيفيت قيرهاي موجود در كشور ميگويد: قیرهای کنونی مطلوبیت کافی دارد. تخریب آسفالت در کشور عمدتا ناشی از مصالح سنگی و انتخاب مصالح و دانههای نامرغوب و اشکالات زیرسازی و زهکشی است که در آسفالت وجود دارد. به گفته او، مشاور بر اساس نیازهای منطقه، نوع قير را تعیین میکند. اكنون نيز شرایط موجود اقتصادی سبب میشود که دید بلندمدت براي استفاده از قيرهاي پليمري وجود نداشته باشد. او در مواجهه با این موضوع که با کاهش ضخامت قیرهای پلیمری، هزینه آنها با قیر معمولی سربهسر میشود، میگوید: مشاوران کمتر ریسک میکنند، اما بهتر آن است که مقایسه قیمتی هم در این زمینه داشته باشند.
قير پليمري براي فرودگاهها مناسب است
اين مقام مسئول با بيان اينكه در فرودگاهها توصيه ميشود از قيرهای پليمري استفاده شود، ميگويد: توصیه میکنم که در فرودگاهها از قیر پلیمری استفاده کنند، زیرا ضخامت قیر در فرودگاه باید بیشتر باشد. بااينحال او در پاسخ به اين پرسش كه چند فرودگاه در كشور از قيرهاي پليمري استفاده كردهاند، ميگويد: تاکنون به دلیل کمبود بودجه، در فرودگاهها بهسازي آسفالت انجام نشده است که انتظار داشته باشیم قیر پلیمری به کار گرفته شود.
استفاده از پودر لاستيك در آسفالت
او همچنين خبر ميدهد: مرکز تحقیقات روی تهیه آسفالت با پودر لاستیک تمرکز کرده است. تا حدودی هم این روش توانسته جای پلیمر را بگیرد. با بهکارگیری درصدی از پودر لاستیک، هزینهها نیز کاهش مییابد و در جهت حفظ محیط زیست هم کارایی دارد.
انتخاب قير در جادهها با درنظرگرفتن دما در مناطق
عبدالهاشم حسننیا، معاون وزیر و رئیس سازمان راهداری و حملونقل جادهای، در گفتوگو با «شرق» با بيان اينكه بيشترين دامنه فعاليت اين معاونت استفاده از آسفالتهاي گرم است، ملاك انتخاب نوع قير در جادهها را اينگونه توصيف ميكند: انتخاب قير براي جادهها متناسب با بازه حرارتي در مناطق مختلف انتخاب ميشود. او در پاسخ به اين پرسش كه در چه زمانی از قيرهاي پليمري كه عمر بيشتر و كيفيت بالاتري نسبت به قيرهاي معمولي دارند استفاده ميشود، ميگويد: در برخي پروژههايي كه مهندسان مشاور طرح آن را ميدهند يا در درزگيريهايي كه در اثر انبساط و انقباض در جادهها ايجاد شده است، از قيرهاي پليمري استفاده ميشود. حسننيا با بيان اينكه درصد فراواني قيرهاي پليمري نسبت به قيرهاي معمولي بسيار كمتر است، ميافزايد: عمر قير بستگي به مشخصات قير در فرايند توليد آسفالت دارد. توليد آسفالت بهصرف اينكه قير آن مناسب است يا خير، قابل قضاوت نيست، اما قيرهايي كه در ايران توليد ميشوند، عمدتا در زمره قيرهايي هستند كه متقاضي فراواني دارند كه نشان ميدهد از حداقل قابلقبولي برخوردارند. او با بيان اينكه اگر قير مناسب باشد تا پنج سال نيز دوام
ميآورد، توضيح ميدهد: اكنون 600 كارخانه توليد آسفالت در كشور وجود دارد كه عمده آنها در حال طيكردن فرايند نظارتي مركز تحقيقات وزارت راه و شهرسازي هستند. اين جمله از سوي حسننيا از آن زاويه مطرح شد كه پيشتر تا 95 درصد توليدكنندگان قير در كشور، غيرمجاز بودند و استانداردهاي كافي را رعايت نميكردند. او با اشاره به موارد استفاده قيرهاي پليمري ميگويد: ميتوان از اين نوع قيرها در جادههاي جديد يا بهسازي راهها نيز بهره برد. حسننيا ادامه ميدهد: درهرحال استفاده از اين نوع قيرها بايد از سوي مهندسين مشاور به ما اعلام شود، در غير اين صورت مورد استفاده پيمانكاران قرار نميگيرد.
5 استان از قير پليمري استفاده كردهاند
به گفته او، بااينحال درست است كه اگر بتوانيم قيرهاي پليمري را مورد استفاده قرار دهيم و قيمت آن نيز مناسب باشد، براي جادهها مفيدتر است و در دستور كار قرار ميگيرد.
او خبر ميدهد: تاكنون پنج استان تهران، البرز، فارس، كرمان و سمنان از آسفالت پليمري استفاده كردهاند. بااينحال، هنوز گذر زمان را تجربه نكردهايم كه بسنجيم ميزان تابآوري و عمر آنها چقدر است.
موضعگيري شديد مسئولان در برابر قيرهاي پليمري
در اين زمینه با برخي از فعالان حوزه قير پليمري نيز صحبت كرديم. شمس، يكي از فعالان اين حوزه، با نقد شيوه همكاري مراكز دولتي با توليدكنندگان قير پليمري در كشور به «شرق» ميگويد: در اروپا عمر قير 20 سال است و شهرداريها يا مسئولان حوزههاي راه، 20 سال گارانتي از پيمانكار ميخواهند، اما در ايران عمر قير دو سال است. شمس با بيان اينكه قير پليمري كه در ايران توليد ميشود با استانداردهاي بينالمللي همخواني دارد، ميگويد: وقتي ميگفتيم 10 يا 15 سال گارانتي ميدهيم كه اصلا آسفالت ترك نخورد، با موضعگيريهاي شديد از ناحيه مسئولان روبهرو ميشديم. او با اشاره به اينكه در دو فرودگاه اصفهان و شيراز از قيرهاي پليمري استفاده شده و با گذشت 11 سال، حتي يك ترك نيز نخورده است، تصريح ميكند: پيمانكاران با اين نوع فعاليتها مخالفت هستند؛ زيرا ميخواهند آسفالت خراب شده و هر دو سال كار بگيرند. مديران هم نگاه كوتاهمدت دارند و فقط به بازه فعاليت خود در مجموعه فكر ميكنند و به اينكه آيا به سود جامعه خواهد بود یا نه، فكر نميكنند.
به گفته او، درحالحاضر به خاطر كسري بودجهاي كه به وجود آمده، متوجه شدهاند كه بودجه بزرگي هدر ميرود، فضا بهتر شده و شهرداري ابراز تمايل كرده است. همچنين مركز تحقيقات وزارت راه هم روي قيرهاي اصلاحشده كار ميكند.
اين فعال حوزه قير با بيان اينكه قير يك سرمايه ملي و ماندگار است؛ اما مانند سوخت برخورد ميكنند، ادامه ميدهد: اكنون بودجه وزارت راه براي آسفالت، حدود 17 هزار ميليارد تومان است و با كاهش روبهرو شده است و بايد به فكر آن باشيم كه بودجه كمتري از دولت در اين زمينه صرف شود.
غفوري، يكي از ديگر فعالان اين حوزه، به «شرق» ميگويد: توليدكنندگان قير پليمري در كشور ميتوانند علاوه بر صرفهجويي در بودجه دولت، از خروج ارز از كشور نيز جلوگيري كنند.
برابري هزينه تمامشده قير عادي و پليمري
او با اشاره به اينكه قيمت تمامشده قير عادي با قير پليمري تقريبا برابر است، ميگويد: در مرحله اوليه قيمت قير عادي و پليمري برابر است؛ زيرا قير پليمري 30 تا 50 درصد كاهش ضخامت آسفالت را به دنبال دارد. در نتيجه قير كمتري را استفاده ميكند.
كاهش 500درصدي هزينه با استفاده از قيرهاي پليمري
او در مزيت قيرهاي پليمري ميافزايد: برگشتپذيري قير كه در قيرهايي كه در توليد آسفالت ايران رايج است، يك درصد است. در اين قيرها 90 درصد است. قير پليمري مثل يك لاستيك است؛ اما قيرهاي معمولي متريالي دارند كه شكستني است. در محاسبه قيمت، قيمت قير را در ابتداي كار در نظر ميگيرند؛ اما اگر بازه زماني را دخيل كنيم، برای قير معمولي هر 10 سال چهار بار بايد روكش عوض كنيم؛ اما در قير پليمري تا 20 سال هم نيازمند تغيير روكش نيستيم؛ بنابراين اگر بازه 10ساله را در نظر بگيريم، 500 درصد ارزانتر تمام ميشود.
استفاده از قير پليمري در مناطق با اصطكاك بالا
اين فعال اقتصادي با بيان اينكه بيشترين استفاده از قيرهاي پليمري در فرودگاههاست، ميافزايد: قير پليمري به صورت تخصصي براي بخشهايي است كه اصطكاك در آنها بالاست؛ مانند استفاده در فرودگاهها كه اصطكاك بالايي در محل برخورد لاستيك هواپيما با زمين ايجاد ميشود. هر چند وقت يك بار كارگران فرودگاه، آن مكان را جارو ميكنند؛ زيرا پودر لاستيك هواپيما به همراه آسفالت كنده ميشود؛ درحاليكه اگر قير پليمري باشد، نبايد آسفالت به همراه لاستيك هواپيما كنده شود. اين نقطه بارها در فرودگاهها ترميم ميشود. اين قير ساختهشده براي فرودگاه، رمپها و بزرگراههاست كه اصطكاك بالايي دارند.
با قير مانند بنزين رفتار ميكنند
او با بيان اينكه در ايران با قير مانند بنزين رفتار ميكنند، ميگويد: در ايران بايد نگاه بلندمدت براي كاهش هزينهها باشد؛ اما چنين نيست. در نظر بگيريد كه براي قير معمولي در هر تن بالاي سه ميليون تومان و براي قير پليمري در هر تن پنج ميليون تومان است؛ اما با 30 درصد كاهش ضخامت آسفالت (قير پنج درصد آسفالت را به خود اختصاص ميدهد)، با حذف هزينه سنگدانه و پخش در مرحله اوليه قيمت برابر ميشود. در بازه 10ساله، رقم قير پليمري كاهش مييابد؛ اما باقي انواع قير به واسطه تجديدشدن، هزينهها را افزايش ميدهد.
او با بيان اينكه ميتوانيم در قشم و كيش اين محصول را بوميسازي كنيم، توضيح ميدهد: حساسيت دمايي قير پليمري بالاست و 82 درجه بالاي صفر و منفي 22 درجه زير صفر، مشكلي براي اين نوع قير ايجاد نميشود.
شرق: مصرف قير در آسفالت، يكي از مهمترين مواردي است كه به عمر آسفالت در جادهها، آزادراهها، بزرگراهها و فرودگاهها كمك ميكند؛ بنابراين اينكه از چه نوع قيري در آسفالت بهره گرفته شود، بسيار بااهميت است. وجود تعداد بالاي كارخانههاي توليدكننده قير (چيزي حدود 95درصد) كه اغلب نيز تا چند سال گذشته، به گفته منابع آگاه، استانداردهاي كافي نداشتند و مواد اوليه پالايشگاهي را با مواد زائد ديگر مخلوط كرده و كيفيت قير را كاهش ميدادند، تبديل به معضلي شد تا مسئولان به فكر آن باشند كه 600 كارخانه توليدكننده آسفالت الزام داشته باشند حتما از مركز تحقيقات وزارت راه و شهرسازي كشور مجوزهاي لازم را دريافت كنند. اينجا موارد ديگري نيز مطرح ميشود؛ بالاخره كدام قير مناسبتر است؟ قير اگر بخواهد مطلوبيت كافي را داشته باشد هم بايد از لحاظ اقتصادي مقرونبهصرفه باشد و هم از نظر زيستمحيطي آسيب كمتري به محيط بزند. در چنين شرايطي، چه قيري ميتواند مطلوب تلقي شود؟ استفاده از قير تا امروز از بازه قيرهايي بود كه بهطور معمول در جادهها و فرودگاهها مورد بهرهبرداري قرار ميگرفت؛ اما با درنظرگرفتن اينكه استفاده قير در آسفالت يكي از
بخشهاي زيرساختي را پوشش ميدهد، اين الزام وجود دارد كه علاوه بر كيفيت، بودجه كمتري هم صرف آن شود. بااینحال شاهد هستيم كه به گفته برخي فعالان اقتصادي، با قير در ايران مانند بنزين رفتار ميكنند. عمده قيرها حدود دو سال دوام ميآورند و در بهترين حالت، پنج سال دوام را تجربه ميكنند. بااينحال، قيرهاي اصلاحشده ميتواند طول عمر نزديك به 20 سال را براي جادهها به ارمغان بياورد و اين بسته به نگاه يك مدير است كه كداميك از اين قيرها ميتواند براي آنها بهصرفه باشد. با درنظرگرفتن كاهش بودجه دولت، شايد بهترين راهحل آن باشد كه دنبال قيرهاي اصلاحشده برويم که علاوه بر آنكه در بلندمدت كاهش هزينه را به همراه ميآورند، از لحاظ زيستمحيطي نيز به نفع جامعه باشند. بااينحال، سيدحسين ميرشفيع، عضو هیئتمدیره شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل، در گفتوگو با «شرق» خبر از بررسي توليد قير با استفاده از پودر لاستيك ميدهد كه هم هزينههايي كمتر از قير پليمري دارد و هم ميتواند آثار مخرب زيستمحيطي كمتري داشته باشد. علي رستمي، مديرعامل شرکت شهر فرودگاهي امام خميني(ره) نيز كه يكي از بخشهايي است كه به علت برخورد لاستيك هواپیما
با آسفالت، دچار اصطكاك بالايي است و قيرهاي پليمري ميتواند در آنجا به استفاده مطلوب برسد، در گفتوگويي كوتاه با «شرق» ميگويد بررسي درباره اينكه كدام نوع قير را با درنظرگرفتن بازدهي اقتصادي بايد به كار بگيريم، بر عهده وزارت راه است و هر آنچه از آن ناحيه ابلاغ شود، در دستور كار قرار ميدهيم. حالا بايد ديد كداميك از اين قيرها ميتواند با درنظرگرفتن بازه تحمل آنها در برابر حرارت و برودت در تنوع مناطق گرمسيري و سردسيري، مناسب ارزيابي شود.
درصد پايين استفاده از قيرهاي پليمري در كشور
میرشفیع با بيان اينكه بهندرت از قیرهای پلیمری در برخی از راههای کشور استفاده کردهایم، ميگويد: در مناطقی که بار ترافیکی زیاد یا دامنه اختلاف حرارتی زیادی داشته باشند، مجبوریم از قیر پلیمری استفاده کنیم. بااینحال، با توجه به قیمت قیر و نوسانات آن و محدودیتهای مالی در این چند سال، با وجود آنکه توجیه داشته که قیر پلیمری استفاده شود، عملا چنین نشده است. از آن طرف، صنعت تولید قیر پلیمری پیشرفت داشته است. او در تحليلهاي خود معتقد است هرچند متناسب با نيازها بايد از قيرهاي پليمري يا انواع ديگر قير استفاده شود، احتمالا آنطور که بايد فراگیر نشده و به نظر میرسد فقط بتوانیم چهار تا پنج درصد از مصرف قیر کشور را به قيرهاي پليمري اختصاص دهيم.
قير در ايران مطلوبيت كافي ندارد
ميرشفيع با نگاهي به كيفيت قيرهاي موجود در كشور ميگويد: قیرهای کنونی مطلوبیت کافی دارد. تخریب آسفالت در کشور عمدتا ناشی از مصالح سنگی و انتخاب مصالح و دانههای نامرغوب و اشکالات زیرسازی و زهکشی است که در آسفالت وجود دارد. به گفته او، مشاور بر اساس نیازهای منطقه، نوع قير را تعیین میکند. اكنون نيز شرایط موجود اقتصادی سبب میشود که دید بلندمدت براي استفاده از قيرهاي پليمري وجود نداشته باشد. او در مواجهه با این موضوع که با کاهش ضخامت قیرهای پلیمری، هزینه آنها با قیر معمولی سربهسر میشود، میگوید: مشاوران کمتر ریسک میکنند، اما بهتر آن است که مقایسه قیمتی هم در این زمینه داشته باشند.
قير پليمري براي فرودگاهها مناسب است
اين مقام مسئول با بيان اينكه در فرودگاهها توصيه ميشود از قيرهای پليمري استفاده شود، ميگويد: توصیه میکنم که در فرودگاهها از قیر پلیمری استفاده کنند، زیرا ضخامت قیر در فرودگاه باید بیشتر باشد. بااينحال او در پاسخ به اين پرسش كه چند فرودگاه در كشور از قيرهاي پليمري استفاده كردهاند، ميگويد: تاکنون به دلیل کمبود بودجه، در فرودگاهها بهسازي آسفالت انجام نشده است که انتظار داشته باشیم قیر پلیمری به کار گرفته شود.
استفاده از پودر لاستيك در آسفالت
او همچنين خبر ميدهد: مرکز تحقیقات روی تهیه آسفالت با پودر لاستیک تمرکز کرده است. تا حدودی هم این روش توانسته جای پلیمر را بگیرد. با بهکارگیری درصدی از پودر لاستیک، هزینهها نیز کاهش مییابد و در جهت حفظ محیط زیست هم کارایی دارد.
انتخاب قير در جادهها با درنظرگرفتن دما در مناطق
عبدالهاشم حسننیا، معاون وزیر و رئیس سازمان راهداری و حملونقل جادهای، در گفتوگو با «شرق» با بيان اينكه بيشترين دامنه فعاليت اين معاونت استفاده از آسفالتهاي گرم است، ملاك انتخاب نوع قير در جادهها را اينگونه توصيف ميكند: انتخاب قير براي جادهها متناسب با بازه حرارتي در مناطق مختلف انتخاب ميشود. او در پاسخ به اين پرسش كه در چه زمانی از قيرهاي پليمري كه عمر بيشتر و كيفيت بالاتري نسبت به قيرهاي معمولي دارند استفاده ميشود، ميگويد: در برخي پروژههايي كه مهندسان مشاور طرح آن را ميدهند يا در درزگيريهايي كه در اثر انبساط و انقباض در جادهها ايجاد شده است، از قيرهاي پليمري استفاده ميشود. حسننيا با بيان اينكه درصد فراواني قيرهاي پليمري نسبت به قيرهاي معمولي بسيار كمتر است، ميافزايد: عمر قير بستگي به مشخصات قير در فرايند توليد آسفالت دارد. توليد آسفالت بهصرف اينكه قير آن مناسب است يا خير، قابل قضاوت نيست، اما قيرهايي كه در ايران توليد ميشوند، عمدتا در زمره قيرهايي هستند كه متقاضي فراواني دارند كه نشان ميدهد از حداقل قابلقبولي برخوردارند. او با بيان اينكه اگر قير مناسب باشد تا پنج سال نيز دوام
ميآورد، توضيح ميدهد: اكنون 600 كارخانه توليد آسفالت در كشور وجود دارد كه عمده آنها در حال طيكردن فرايند نظارتي مركز تحقيقات وزارت راه و شهرسازي هستند. اين جمله از سوي حسننيا از آن زاويه مطرح شد كه پيشتر تا 95 درصد توليدكنندگان قير در كشور، غيرمجاز بودند و استانداردهاي كافي را رعايت نميكردند. او با اشاره به موارد استفاده قيرهاي پليمري ميگويد: ميتوان از اين نوع قيرها در جادههاي جديد يا بهسازي راهها نيز بهره برد. حسننيا ادامه ميدهد: درهرحال استفاده از اين نوع قيرها بايد از سوي مهندسين مشاور به ما اعلام شود، در غير اين صورت مورد استفاده پيمانكاران قرار نميگيرد.
5 استان از قير پليمري استفاده كردهاند
به گفته او، بااينحال درست است كه اگر بتوانيم قيرهاي پليمري را مورد استفاده قرار دهيم و قيمت آن نيز مناسب باشد، براي جادهها مفيدتر است و در دستور كار قرار ميگيرد.
او خبر ميدهد: تاكنون پنج استان تهران، البرز، فارس، كرمان و سمنان از آسفالت پليمري استفاده كردهاند. بااينحال، هنوز گذر زمان را تجربه نكردهايم كه بسنجيم ميزان تابآوري و عمر آنها چقدر است.
موضعگيري شديد مسئولان در برابر قيرهاي پليمري
در اين زمینه با برخي از فعالان حوزه قير پليمري نيز صحبت كرديم. شمس، يكي از فعالان اين حوزه، با نقد شيوه همكاري مراكز دولتي با توليدكنندگان قير پليمري در كشور به «شرق» ميگويد: در اروپا عمر قير 20 سال است و شهرداريها يا مسئولان حوزههاي راه، 20 سال گارانتي از پيمانكار ميخواهند، اما در ايران عمر قير دو سال است. شمس با بيان اينكه قير پليمري كه در ايران توليد ميشود با استانداردهاي بينالمللي همخواني دارد، ميگويد: وقتي ميگفتيم 10 يا 15 سال گارانتي ميدهيم كه اصلا آسفالت ترك نخورد، با موضعگيريهاي شديد از ناحيه مسئولان روبهرو ميشديم. او با اشاره به اينكه در دو فرودگاه اصفهان و شيراز از قيرهاي پليمري استفاده شده و با گذشت 11 سال، حتي يك ترك نيز نخورده است، تصريح ميكند: پيمانكاران با اين نوع فعاليتها مخالفت هستند؛ زيرا ميخواهند آسفالت خراب شده و هر دو سال كار بگيرند. مديران هم نگاه كوتاهمدت دارند و فقط به بازه فعاليت خود در مجموعه فكر ميكنند و به اينكه آيا به سود جامعه خواهد بود یا نه، فكر نميكنند.
به گفته او، درحالحاضر به خاطر كسري بودجهاي كه به وجود آمده، متوجه شدهاند كه بودجه بزرگي هدر ميرود، فضا بهتر شده و شهرداري ابراز تمايل كرده است. همچنين مركز تحقيقات وزارت راه هم روي قيرهاي اصلاحشده كار ميكند.
اين فعال حوزه قير با بيان اينكه قير يك سرمايه ملي و ماندگار است؛ اما مانند سوخت برخورد ميكنند، ادامه ميدهد: اكنون بودجه وزارت راه براي آسفالت، حدود 17 هزار ميليارد تومان است و با كاهش روبهرو شده است و بايد به فكر آن باشيم كه بودجه كمتري از دولت در اين زمينه صرف شود.
غفوري، يكي از ديگر فعالان اين حوزه، به «شرق» ميگويد: توليدكنندگان قير پليمري در كشور ميتوانند علاوه بر صرفهجويي در بودجه دولت، از خروج ارز از كشور نيز جلوگيري كنند.
برابري هزينه تمامشده قير عادي و پليمري
او با اشاره به اينكه قيمت تمامشده قير عادي با قير پليمري تقريبا برابر است، ميگويد: در مرحله اوليه قيمت قير عادي و پليمري برابر است؛ زيرا قير پليمري 30 تا 50 درصد كاهش ضخامت آسفالت را به دنبال دارد. در نتيجه قير كمتري را استفاده ميكند.
كاهش 500درصدي هزينه با استفاده از قيرهاي پليمري
او در مزيت قيرهاي پليمري ميافزايد: برگشتپذيري قير كه در قيرهايي كه در توليد آسفالت ايران رايج است، يك درصد است. در اين قيرها 90 درصد است. قير پليمري مثل يك لاستيك است؛ اما قيرهاي معمولي متريالي دارند كه شكستني است. در محاسبه قيمت، قيمت قير را در ابتداي كار در نظر ميگيرند؛ اما اگر بازه زماني را دخيل كنيم، برای قير معمولي هر 10 سال چهار بار بايد روكش عوض كنيم؛ اما در قير پليمري تا 20 سال هم نيازمند تغيير روكش نيستيم؛ بنابراين اگر بازه 10ساله را در نظر بگيريم، 500 درصد ارزانتر تمام ميشود.
استفاده از قير پليمري در مناطق با اصطكاك بالا
اين فعال اقتصادي با بيان اينكه بيشترين استفاده از قيرهاي پليمري در فرودگاههاست، ميافزايد: قير پليمري به صورت تخصصي براي بخشهايي است كه اصطكاك در آنها بالاست؛ مانند استفاده در فرودگاهها كه اصطكاك بالايي در محل برخورد لاستيك هواپيما با زمين ايجاد ميشود. هر چند وقت يك بار كارگران فرودگاه، آن مكان را جارو ميكنند؛ زيرا پودر لاستيك هواپيما به همراه آسفالت كنده ميشود؛ درحاليكه اگر قير پليمري باشد، نبايد آسفالت به همراه لاستيك هواپيما كنده شود. اين نقطه بارها در فرودگاهها ترميم ميشود. اين قير ساختهشده براي فرودگاه، رمپها و بزرگراههاست كه اصطكاك بالايي دارند.
با قير مانند بنزين رفتار ميكنند
او با بيان اينكه در ايران با قير مانند بنزين رفتار ميكنند، ميگويد: در ايران بايد نگاه بلندمدت براي كاهش هزينهها باشد؛ اما چنين نيست. در نظر بگيريد كه براي قير معمولي در هر تن بالاي سه ميليون تومان و براي قير پليمري در هر تن پنج ميليون تومان است؛ اما با 30 درصد كاهش ضخامت آسفالت (قير پنج درصد آسفالت را به خود اختصاص ميدهد)، با حذف هزينه سنگدانه و پخش در مرحله اوليه قيمت برابر ميشود. در بازه 10ساله، رقم قير پليمري كاهش مييابد؛ اما باقي انواع قير به واسطه تجديدشدن، هزينهها را افزايش ميدهد.
او با بيان اينكه ميتوانيم در قشم و كيش اين محصول را بوميسازي كنيم، توضيح ميدهد: حساسيت دمايي قير پليمري بالاست و 82 درجه بالاي صفر و منفي 22 درجه زير صفر، مشكلي براي اين نوع قير ايجاد نميشود.