تخصیص ارز كاغذ به نابلدها

لیلا مرگن: براساس اطلاعات جدول واردات كاغذ كه از سوی تعزیرات منتشر شده است، شركت «جام جم بازرگانان پیشرو» دو‌هزار‌و 260 تُن كاغذ به ارزش یك‌میلیون‌و 423‌هزار‌و 530 یورو به كشور وارد كرده است؛ اما كاغذی كه این شركت برای روزنامه‌ وارد كرده است، به درد بسیاری از رسانه‌های مكتوب جریان اصلی نمی‌خورد. بررسی‌های «شرق» نشان می‌دهد كه به جز چند نشریه، سایر نشریات كشور قادر به استفاده از كاغذی با قطر رول 120 سانتی‌متر در چاپخانه‌های خود نیستند؛ به‌همین‌دلیل، كاغذی كه این شركت وارد كرده و ارشاد یارانه چهارهزارو 200 تومانی به آن اختصاص داده است، مرهمی بر درد مشكل كمبود كاغذ مطبوعات نخواهد بود. به‌تازگی شركت جام جم بازرگانان پیشرو از مطبوعات خواسته كه به صورت مكتوب اعلام كنند كه كاغذ وارداتی این شركت به كار آنها می‌آید یا نه. این درخواست مكتوب، شائبه انتقال كاغذ یارانه‌ای مطبوعات به بخش صنعت را هم تقویت كرده است؛ زیرا كاغذ وارداتی بیشتر به درد لمینت و كار چاپ بر روی جعبه‌های خرما و... می‌خورد. ابراهیم سپهری، مدیر‌عامل شركت بازرگانان جام جم پیشرو، به «شرق» درباره دلیل ورود این كاغذ نامناسب برای روزنامه می‎گوید: این كاغذ متعلق به روزنامه خاصی بوده است و استانداردهای آن مطابق با نیاز آن روزنامه تعیین شده و با تصویب كارگروه كاغذ وزارت ارشاد به كشور وارد شده است؛ اما بعد از ورود به كشور، وزارت ارشاد تصمیم گرفته است كه آن را بین روزنامه‌های مختلف توزیع كند. او اضافه می‌كند: اگر روزنامه‌ها به صورت مكتوب اعلام كنند كه این كاغذ به كار آنها نمی‌آید، وزارت ارشاد آنها را به شركت دیگری برای دریافت كاغذ ارجاع خواهد داد. سید‌حسین باقری‌مهرآبادی، رئیس اتحادیه فروشندگان كاغذ و مقوا، مشكلات ایجاد‌شده را ناشی از ورود افراد غیر‌متخصص به توزیع كاغذ می‌داند. با وجود توضیحات مدیر‌عامل شركت بازرگانان جام جم، یك پرسش مهم و اصلی باقی می‌ماند و آن این است: در‌صورتی‌كه استانداردهای چاپ تمام روزنامه‌های جریان اصلی با استانداردهای كاغذ وارداتی همخوانی ندارد، كدام روزنامه این‌قدر ثروتمند بوده كه یك شركت، این حجم از كاغذ را به سفارش این روزنامه به كشور وارد كند و چگونه ارشاد به این روزنامه خاص، این میزان ارز چهارهزارو 200تومانی را اختصاص داده است.
آمارهای ارائه‌شده از سوی تعزیرات نشان می‌دهد كه شركت جام جم بازرگانان پیشرو دو‌هزار‌و 260 تُن كاغذ به ارزش یك‌میلیون‌و 423‌هزار‌و 530 یورو به كشور وارد كرده است. این شركت برای واردات كاغذ از ارز یارانه‌ای استفاده كرده است. آن‌طور كه ابوالفضل سلطانی، فعال چاپ و نشر، به «شرق» می‌گوید: قطر رول كاغذهایی كه این شركت وارد كرده است، 120 سانتی‌متر است و این قطر مناسب برای 90 درصد ماشین‌های چاپ تهران نیست. نهایت ماشین چاپ‌ها قطرشان صد سانتی‌متر است؛ ولی قطر این كاغذ وارداتی 125 سانتی‌متر است.
او اضافه می‌كند: این كاغذ بیشتر به درد لمینت كارها و كارهای صنعتی می‌خورد. آنها پول خوبی بابت این كاغذ می‌دهند. روزنامه‌ها برای استفاده از این كاغذ یارانه‌ای باید آن را پاره كنند كه زمینه هدر‌رفت كاغذ را فراهم می‌كند و زیان هنگفتی برای مطبوعات دارد.
به گفته سلطانی هر رول كاغذ با پهنای 70 سانتی‌متر كمتر از 400 كیلوگرم وزن دارد؛ ولی كاغذ وارداتی شركت جام جم بیش از 700 گرم وزن دارد.
او ادامه می‌دهد: این كاغذ را می‌توان در بازار با كاغذهای مناسب برای روزنامه معاوضه كرد؛ اما چندی است كه شركت مربوطه برای ما نامه فرستاده است كه تأیید كنیم كاغذ وارداتی آنها به لحاظ فنی كاغذ سالمی است؛ در‌حالی‌كه این‌گونه نیست و این كاغذ به درد ماشین‌های چاپ موجود در كشور نمی‌خورد. نمی‌دانیم چرا به این شركت كه كاغذ را نمی‌شناسد، ارز دولتی داده‌اند كه كاغذ وارد كند.
‌بهترین كاغذ را با مجوز ارشاد وارد كردیم
ابراهیم سپهری، مدیر‌عامل شركت بازرگانان جام جم پیشرو، در گفت‌وگو با «شرق» درباره دلایل ورود این كاغذ نامناسب به كشور توضیح می‌دهد.
او می‌گوید: كاغذ وارداتی، كاغذ UPM و از بهترین كاغذهای دنیاست كه در كارگروه كاغذ وزارت ارشاد، برای روزنامه‌ای مثل شما تصویب شده است. كارگروه در سال گذشته تشكیل جلسه می‌داد و با توجه به درخواست شما عزیزان روزنامه، میزان كالایی را به متقاضی اختصاص می‌داد و ما بازرگان‌ها آن را وارد می‌كردیم.
او ادامه می‌دهد: این كاغذ برای روزنامه خاصی كه نمی‌توانم اسم آن را بیاورم، سفارش داده شد. امسال كه كاغذ به كشور وارد شد، خود وزارت ارشاد به محض ورود محموله به كشور گفت كه نباید كاغذ وارداتی به این روزنامه تحویل شود و باید وزارت ارشاد با این محموله كمبود بازار را جبران كند. به‌همین‌دلیل نام 43 نشریه و روزنامه را به ما اعلام كرده است. سپهری تأکید می‌كند كه كاغذ وارداتی این شركت با استانداردهای روزنامه خاص سفارش‌دهنده، همخوانی دارد.
به گفته او سه عرض 70، 80 و صد سانتی‌متر برای كاغذ وجود دارد كه هر سه عرض یادشده توسط شركت تحت نظارت او به ایران وارد شده و طبق نظر روزنامه‌ها، بر اساس فهرست اعلام‌شده از سوی ارشاد، به متقاضیان تحویل داده می‌شود.
سپهری، مدیرعامل شركت بازرگانان جام‌جم پیشرو، درباره دلیل ارسال نامه برای دریافت تأییدیه كتبی نیز بیان می‌كند: بعد از آنكه یكی از روزنامه‌ها درباره ما مطلب نوشت، تصمیم گرفتیم از روزنامه‌های دریافت‌كننده كاغذ تأییدیه كتبی نیز قبل از فاكتورشدن و خروج محموله از انبار دریافت كنیم؛ زیرا اگر كاغذ به درد كسی نخورد، آن را تحویل نگیرد.
او درباره سرنوشت كاغذها در صورت تحویل‌نگرفتن از سوی روزنامه‌ها می‌گوید: وزارت ارشاد مجدد به ما فهرست جایگزین می‌دهد. همه كسانی كه كاغذ وارد می‌كنند، می‌توانند مابه‌التفاوت نرخ كاغذ را بدهند و محصول خود را با نرخ نیمایی بفروشند. ما چون این كار را نكردیم، ظاهرا زیر سؤال هم باید برویم.
سپهری همچنین تعویض كاغذ در بازار را اقدامی نادرست توصیف و توصیه می‌كند روزنامه‌‎ها با اعلام نظر خود به ارشاد، نام شركت دیگری را برای تحویل كاغذ یارانه‌ای دریافت كنند؛ زیرا این كاغذ برای یك روزنامه كاربرد دارد، اما ممكن است برای روزنامه‌ای مثل «شرق» كاربرد نداشته باشد. او با تأکید بر اینكه شركت تحت مدیریتش از سال 86 دستی در بازار واردات كاغذ روزنامه داشته است، برای حل مشكل استفاده از كاغذ وارداتی این شركت نیز راهكار ارائه می‌دهد و می‌گوید: ریزول‌كردن (یعنی رول را به دو قسمت از نظر طول تقسیم‌كردن) راهی است كه سبب خواهد شد مشكل روزنامه‌ها حل شود و هدر‌رفتی هم نداشته باشند.
‌افزایش هزینه چاپ
با ریزول‌كردن
اگرچه مدیرعامل شركت بازرگانان جام‌جم پیشرو تقسیم رول كاغذ از طول را عاملی برای حل مشكل كاغذ وارداتی این شركت معرفی می‌كند، اما سلطانی، فعال چاپ و نشر، به «شرق» می‌گوید: وقتی كاغذها را ریزول می‌كنیم از آنجا كه مجدد نمی‌توان رول را استاندارد پیچید، كاغذ در دستگاه چاپ پاره می‌شود و فرایند چاپ مطبوعات دچار خسارات زیادی می‌شود.
او اضافه می‌كند: بررسی‌های من نشان می‌دهد كاغذی كه این شركت وارد كرده است، برای بسیاری از مطبوعات جریان اصلی كشور كاربرد ندارد. این كاغذ فقط برای «رواق»، «نیازمندی‌های همشهری» و «هنر سرزمین من» كاربرد دارد.
‌حذف اتحادیه كاغذ و مقوا از بازار
به نظر می‌رسد وزارت ارشاد اسلامی به كاغذی مجوز ورود داده است كه به درد روزنامه‌ها نمی‌خورد، اما آیا مجموعه‌ای كه تجربه كافی در زمینه توزیع كاغذ داشته باشد، در كشور وجود ندارد كه ارشاد وارد گود توزیع شده است؟ سیدحسین باقری‌مهرآبادی، رئیس اتحادیه فروشندگان كاغذ و مقوا، در گفت‌وگو با «شرق» دلیل بروز مشكل در استاندارد كاغذهای وارداتی را استفاده‌نکردن از تخصص و تجربه این اتحادیه معرفی می‌كند.
به گفته او، روزنامه‌ها بسته به شرایط دستگاه چاپ، نیاز به كاغذهای مختلفی دارند و سالانه نزدیك به 50 هزار تُن كاغذ در كشور برای چاپ روزنامه مصرف می‌شود.
او با طرح این پرسش كه چرا باید كار توزیع كاغذ از اتحادیه تحت مدیریت او گرفته شود، آمادگی این اتحادیه را برای ساماندهی بازار كاغذ اعلام می‌كند.
به گفته باقری‌مهرآبادی تاكنون ارشاد به هیچ‌یك از نامه‌های اتحادیه كاغذ و مقوا پاسخ نداده است و ورود این وزارتخانه به بازار كاغذ در 11 ماه گذشته، علاوه بر اینكه زمینه بی‌كارشدن اعضای این اتحادیه را فراهم كرده است، سبب شده قیمت هر رول كاغذ از 140 تا 150 هزار تومان به 480 تا 500 هزار تومان برسد. دلیل آن نیز این است كه كاری را كه تخصص یك اتحادیه است، به افراد غیرمتخصص واگذار كرده‌اند.
او از ورود برخی اتحادیه‌های غیرمرتبط به تصمیم‌سازی برای بازار كاغذ خبر می‌دهد. رئیس اتحادیه كاغذ و مقوا اضافه می‌كند: برخی اعلام كرده‌اند ما اتحادیه كاغذ و مقوا نداریم؛ این خیلی زشت است، چرا باید همدیگر را تخریب كنیم. این تخریب‌كردن هیچ فایده‌ای جز ایجاد زمینه سودجویی در این عرصه نخواهد داشت.

لیلا مرگن: براساس اطلاعات جدول واردات كاغذ كه از سوی تعزیرات منتشر شده است، شركت «جام جم بازرگانان پیشرو» دو‌هزار‌و 260 تُن كاغذ به ارزش یك‌میلیون‌و 423‌هزار‌و 530 یورو به كشور وارد كرده است؛ اما كاغذی كه این شركت برای روزنامه‌ وارد كرده است، به درد بسیاری از رسانه‌های مكتوب جریان اصلی نمی‌خورد. بررسی‌های «شرق» نشان می‌دهد كه به جز چند نشریه، سایر نشریات كشور قادر به استفاده از كاغذی با قطر رول 120 سانتی‌متر در چاپخانه‌های خود نیستند؛ به‌همین‌دلیل، كاغذی كه این شركت وارد كرده و ارشاد یارانه چهارهزارو 200 تومانی به آن اختصاص داده است، مرهمی بر درد مشكل كمبود كاغذ مطبوعات نخواهد بود. به‌تازگی شركت جام جم بازرگانان پیشرو از مطبوعات خواسته كه به صورت مكتوب اعلام كنند كه كاغذ وارداتی این شركت به كار آنها می‌آید یا نه. این درخواست مكتوب، شائبه انتقال كاغذ یارانه‌ای مطبوعات به بخش صنعت را هم تقویت كرده است؛ زیرا كاغذ وارداتی بیشتر به درد لمینت و كار چاپ بر روی جعبه‌های خرما و... می‌خورد. ابراهیم سپهری، مدیر‌عامل شركت بازرگانان جام جم پیشرو، به «شرق» درباره دلیل ورود این كاغذ نامناسب برای روزنامه می‎گوید: این كاغذ متعلق به روزنامه خاصی بوده است و استانداردهای آن مطابق با نیاز آن روزنامه تعیین شده و با تصویب كارگروه كاغذ وزارت ارشاد به كشور وارد شده است؛ اما بعد از ورود به كشور، وزارت ارشاد تصمیم گرفته است كه آن را بین روزنامه‌های مختلف توزیع كند. او اضافه می‌كند: اگر روزنامه‌ها به صورت مكتوب اعلام كنند كه این كاغذ به كار آنها نمی‌آید، وزارت ارشاد آنها را به شركت دیگری برای دریافت كاغذ ارجاع خواهد داد. سید‌حسین باقری‌مهرآبادی، رئیس اتحادیه فروشندگان كاغذ و مقوا، مشكلات ایجاد‌شده را ناشی از ورود افراد غیر‌متخصص به توزیع كاغذ می‌داند. با وجود توضیحات مدیر‌عامل شركت بازرگانان جام جم، یك پرسش مهم و اصلی باقی می‌ماند و آن این است: در‌صورتی‌كه استانداردهای چاپ تمام روزنامه‌های جریان اصلی با استانداردهای كاغذ وارداتی همخوانی ندارد، كدام روزنامه این‌قدر ثروتمند بوده كه یك شركت، این حجم از كاغذ را به سفارش این روزنامه به كشور وارد كند و چگونه ارشاد به این روزنامه خاص، این میزان ارز چهارهزارو 200تومانی را اختصاص داده است.
آمارهای ارائه‌شده از سوی تعزیرات نشان می‌دهد كه شركت جام جم بازرگانان پیشرو دو‌هزار‌و 260 تُن كاغذ به ارزش یك‌میلیون‌و 423‌هزار‌و 530 یورو به كشور وارد كرده است. این شركت برای واردات كاغذ از ارز یارانه‌ای استفاده كرده است. آن‌طور كه ابوالفضل سلطانی، فعال چاپ و نشر، به «شرق» می‌گوید: قطر رول كاغذهایی كه این شركت وارد كرده است، 120 سانتی‌متر است و این قطر مناسب برای 90 درصد ماشین‌های چاپ تهران نیست. نهایت ماشین چاپ‌ها قطرشان صد سانتی‌متر است؛ ولی قطر این كاغذ وارداتی 125 سانتی‌متر است.
او اضافه می‌كند: این كاغذ بیشتر به درد لمینت كارها و كارهای صنعتی می‌خورد. آنها پول خوبی بابت این كاغذ می‌دهند. روزنامه‌ها برای استفاده از این كاغذ یارانه‌ای باید آن را پاره كنند كه زمینه هدر‌رفت كاغذ را فراهم می‌كند و زیان هنگفتی برای مطبوعات دارد.
به گفته سلطانی هر رول كاغذ با پهنای 70 سانتی‌متر كمتر از 400 كیلوگرم وزن دارد؛ ولی كاغذ وارداتی شركت جام جم بیش از 700 گرم وزن دارد.
او ادامه می‌دهد: این كاغذ را می‌توان در بازار با كاغذهای مناسب برای روزنامه معاوضه كرد؛ اما چندی است كه شركت مربوطه برای ما نامه فرستاده است كه تأیید كنیم كاغذ وارداتی آنها به لحاظ فنی كاغذ سالمی است؛ در‌حالی‌كه این‌گونه نیست و این كاغذ به درد ماشین‌های چاپ موجود در كشور نمی‌خورد. نمی‌دانیم چرا به این شركت كه كاغذ را نمی‌شناسد، ارز دولتی داده‌اند كه كاغذ وارد كند.
‌بهترین كاغذ را با مجوز ارشاد وارد كردیم
ابراهیم سپهری، مدیر‌عامل شركت بازرگانان جام جم پیشرو، در گفت‌وگو با «شرق» درباره دلایل ورود این كاغذ نامناسب به كشور توضیح می‌دهد.
او می‌گوید: كاغذ وارداتی، كاغذ UPM و از بهترین كاغذهای دنیاست كه در كارگروه كاغذ وزارت ارشاد، برای روزنامه‌ای مثل شما تصویب شده است. كارگروه در سال گذشته تشكیل جلسه می‌داد و با توجه به درخواست شما عزیزان روزنامه، میزان كالایی را به متقاضی اختصاص می‌داد و ما بازرگان‌ها آن را وارد می‌كردیم.
او ادامه می‌دهد: این كاغذ برای روزنامه خاصی كه نمی‌توانم اسم آن را بیاورم، سفارش داده شد. امسال كه كاغذ به كشور وارد شد، خود وزارت ارشاد به محض ورود محموله به كشور گفت كه نباید كاغذ وارداتی به این روزنامه تحویل شود و باید وزارت ارشاد با این محموله كمبود بازار را جبران كند. به‌همین‌دلیل نام 43 نشریه و روزنامه را به ما اعلام كرده است. سپهری تأکید می‌كند كه كاغذ وارداتی این شركت با استانداردهای روزنامه خاص سفارش‌دهنده، همخوانی دارد.
به گفته او سه عرض 70، 80 و صد سانتی‌متر برای كاغذ وجود دارد كه هر سه عرض یادشده توسط شركت تحت نظارت او به ایران وارد شده و طبق نظر روزنامه‌ها، بر اساس فهرست اعلام‌شده از سوی ارشاد، به متقاضیان تحویل داده می‌شود.
سپهری، مدیرعامل شركت بازرگانان جام‌جم پیشرو، درباره دلیل ارسال نامه برای دریافت تأییدیه كتبی نیز بیان می‌كند: بعد از آنكه یكی از روزنامه‌ها درباره ما مطلب نوشت، تصمیم گرفتیم از روزنامه‌های دریافت‌كننده كاغذ تأییدیه كتبی نیز قبل از فاكتورشدن و خروج محموله از انبار دریافت كنیم؛ زیرا اگر كاغذ به درد كسی نخورد، آن را تحویل نگیرد.
او درباره سرنوشت كاغذها در صورت تحویل‌نگرفتن از سوی روزنامه‌ها می‌گوید: وزارت ارشاد مجدد به ما فهرست جایگزین می‌دهد. همه كسانی كه كاغذ وارد می‌كنند، می‌توانند مابه‌التفاوت نرخ كاغذ را بدهند و محصول خود را با نرخ نیمایی بفروشند. ما چون این كار را نكردیم، ظاهرا زیر سؤال هم باید برویم.
سپهری همچنین تعویض كاغذ در بازار را اقدامی نادرست توصیف و توصیه می‌كند روزنامه‌‎ها با اعلام نظر خود به ارشاد، نام شركت دیگری را برای تحویل كاغذ یارانه‌ای دریافت كنند؛ زیرا این كاغذ برای یك روزنامه كاربرد دارد، اما ممكن است برای روزنامه‌ای مثل «شرق» كاربرد نداشته باشد. او با تأکید بر اینكه شركت تحت مدیریتش از سال 86 دستی در بازار واردات كاغذ روزنامه داشته است، برای حل مشكل استفاده از كاغذ وارداتی این شركت نیز راهكار ارائه می‌دهد و می‌گوید: ریزول‌كردن (یعنی رول را به دو قسمت از نظر طول تقسیم‌كردن) راهی است كه سبب خواهد شد مشكل روزنامه‌ها حل شود و هدر‌رفتی هم نداشته باشند.
‌افزایش هزینه چاپ
با ریزول‌كردن
اگرچه مدیرعامل شركت بازرگانان جام‌جم پیشرو تقسیم رول كاغذ از طول را عاملی برای حل مشكل كاغذ وارداتی این شركت معرفی می‌كند، اما سلطانی، فعال چاپ و نشر، به «شرق» می‌گوید: وقتی كاغذها را ریزول می‌كنیم از آنجا كه مجدد نمی‌توان رول را استاندارد پیچید، كاغذ در دستگاه چاپ پاره می‌شود و فرایند چاپ مطبوعات دچار خسارات زیادی می‌شود.
او اضافه می‌كند: بررسی‌های من نشان می‌دهد كاغذی كه این شركت وارد كرده است، برای بسیاری از مطبوعات جریان اصلی كشور كاربرد ندارد. این كاغذ فقط برای «رواق»، «نیازمندی‌های همشهری» و «هنر سرزمین من» كاربرد دارد.
‌حذف اتحادیه كاغذ و مقوا از بازار
به نظر می‌رسد وزارت ارشاد اسلامی به كاغذی مجوز ورود داده است كه به درد روزنامه‌ها نمی‌خورد، اما آیا مجموعه‌ای كه تجربه كافی در زمینه توزیع كاغذ داشته باشد، در كشور وجود ندارد كه ارشاد وارد گود توزیع شده است؟ سیدحسین باقری‌مهرآبادی، رئیس اتحادیه فروشندگان كاغذ و مقوا، در گفت‌وگو با «شرق» دلیل بروز مشكل در استاندارد كاغذهای وارداتی را استفاده‌نکردن از تخصص و تجربه این اتحادیه معرفی می‌كند.
به گفته او، روزنامه‌ها بسته به شرایط دستگاه چاپ، نیاز به كاغذهای مختلفی دارند و سالانه نزدیك به 50 هزار تُن كاغذ در كشور برای چاپ روزنامه مصرف می‌شود.
او با طرح این پرسش كه چرا باید كار توزیع كاغذ از اتحادیه تحت مدیریت او گرفته شود، آمادگی این اتحادیه را برای ساماندهی بازار كاغذ اعلام می‌كند.
به گفته باقری‌مهرآبادی تاكنون ارشاد به هیچ‌یك از نامه‌های اتحادیه كاغذ و مقوا پاسخ نداده است و ورود این وزارتخانه به بازار كاغذ در 11 ماه گذشته، علاوه بر اینكه زمینه بی‌كارشدن اعضای این اتحادیه را فراهم كرده است، سبب شده قیمت هر رول كاغذ از 140 تا 150 هزار تومان به 480 تا 500 هزار تومان برسد. دلیل آن نیز این است كه كاری را كه تخصص یك اتحادیه است، به افراد غیرمتخصص واگذار كرده‌اند.
او از ورود برخی اتحادیه‌های غیرمرتبط به تصمیم‌سازی برای بازار كاغذ خبر می‌دهد. رئیس اتحادیه كاغذ و مقوا اضافه می‌كند: برخی اعلام كرده‌اند ما اتحادیه كاغذ و مقوا نداریم؛ این خیلی زشت است، چرا باید همدیگر را تخریب كنیم. این تخریب‌كردن هیچ فایده‌ای جز ایجاد زمینه سودجویی در این عرصه نخواهد داشت.