پاشنه آشیل صلح جهانی
حسن هادی . کارشناس روابط بینالملل
رمز و رازهای پنهانی، اخبار حقیقی و اخبار تصنعی، موضعگیریهای دوپهلو و در مجموع اطاله یک تنش؛ اینها بخشی از ویژگیهای اینروزهای برجام است. کارزار عجیبی است. کاهش تعهدات ایران میتواند دو نمود داشته باشد؛ یکی نشاندادن عزم و اراده ایران برای مقابله با زورگویی و دیگری دورشدن مجدد از جامعه جهانی و امکان پدیدارشدن انزوای موقتی دیگری. جامعه جهانی، بهویژه اروپا، عزم خود را جزم کرده تا از توافقی جمعی صیانت کند. سرکشیهای آمریکاییان در خروج از برجام و قدرتنمایی آنان در مسائل مختلف بینالمللی که بهظاهر با شکست هم مواجه میشوند، یک پیام بیشتر ندارد و آنهم این است که آمریکا قصد دارد نقش مبصر کلاس را برای دنیا بازی کند. در این میان، نتیجه زیاد مهم نیست؛ مهم ایفای این نقش و ژستی است که باید از هر جهت محفوظ بماند. در طول تاریخ، بهویژه بعد از بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی که منجر به پایان جنگ شد و حتی جنایت هدف قراردادن هواپیمای مسافربری ایران در خلیجفارس، این ژست با لبخند تلخ عمو سام پررنگتر شد. هدف آمریکا حفظ این موقعیت است و به همین دلیل، وسیله رسیدن به آن هرچه باشد مهم نیست؛ آمریکا به هر طریق ممکن باید در قله اقتدار بینالمللی باقی بماند؛ از ونزوئلا گرفته تا میانمار، هنگکنگ و کرهشمالی و در خاورمیانه از سوریه و افغانستان گرفته تا کشور قدرتمند ایران از همه ظرفیتهای سیاسیشان برای این قدرتنمایی استفاده میکنند. حال باید دید در نهایت چه کسی بازنده است و چه کسی برنده و در این کارزار نابرابر، چه راهی را برای غلبه بر این غول بیشاخودم باید جستوجو کرد تا کمترین آسیب را دید؟ اینروزها شاهد آن هستیم که رسانه ملی با تمام ظرفیت، همه اخبار خود را معطوف به آمریکا کرده است؛ در هیچ شبکهای مجالی را نمییابیم که صحبت از دشمنی با آمریکا و اخبار مربوط به آمریکا نباشد؛ گویی هیچ موضوع دیگری مهمتر از آمریکا و هیچ کشور دیگری جز آن در دنیا وجود ندارد که تمام حواس ما را به خود مشغول کند. جالب اینکه اصل «59 قانون اساسی» نیز تبدیل به میکروفونی شده است در دست یک خبرنگار که در گوشه و کنار میدان هفتمتیر دنبال نظرات مردم درباره حفظ برجام، افزایش غنیسازی یا مذاکرهکردن و مذاکرهنکردن با آمریکا میگردد.
برای هر تحلیلگری مبرهن است که افزایش سطح غنیسازی اورانیوم تا زیر سقف پنج درصد، برای دنیا زیاد تحریکآمیز نیست و حتی میتواند برای اروپاییها و آمریکا نیز عادی باشد. ولی بیش از این رقم یقینا عکسالعملهای تندی را به دنبال خواهد داشت؛ هرچند تبیین این سیاست و کاهش تعهدات برجامی نشاندهنده تیزهوشی مردان سیاسی دولت است، نباید بیگدار به آب زد. نظام حاکم بر جهان با وجود همه بیعدالتیها و تبعیضهای فاحش، ثابت کرده است در اجماع علیه یا له کشوری شوخی نداشته و در جایی که تصمیمی جمعی برای موضوعی گرفته شود، سازوکار اقدام آن نیز به فوریت فراهم شده و شورای امنیت نیز دستور اجرای آن را صادر میکند. اکنون که دادگاههای ما سرگرم نشاندادن ابتدای راه مبارزه با فساد مفسدان، رانتخواران و اختلاسگران هستند و ارگانهای دیگر هم بسیج شدهاند تا راهی برای مهار تحریمها پیدا کنند که معیشت مردم با مخاطره مواجه نشود، بسیار سنجیده باید عمل کرد. درعینحال که باور بسیاری از صاحبنظران بر این است که ایران از برجام خارج نخواهد شد و سطح غنیسازی را نیز به بیش از پنج درصد نخواهد رساند، اما نباید نگاه تیز دشمنانی مانند رژیم صهیونیستی را که چشم به افروختن جنگ در منطقه دوختهاند، نادیده گرفت. عاقبت برجام روشن است؛ برجام میماند و در آن شکوشبههای نیست و آمریکا هم دیر یا زود به برجام باز خواهد گشت؛ فقط تا آنموقع باید سعهصدر داشت و از اقدامات عجولانه و ناهماهنگ پرهیز کرد. مدیریت واحد در پیشبرد مقابله با تحریمها و حفظ برجام از اصولی اساسی است که همه باید به آن توجه ویژه داشته باشند. برجام پاشنه آشیل صلح جهانی است و این را همه دریافتهاند. اکنون برجام موضوعی مختص ایران نیست، بلکه تبدیل به امتحانی سخت برای همه کشورهای قدرتمند و سازمانهای بینالمللی شده است و ردشدن در این امتحان، یعنی ردشدن در شعار حفظ صلح بینالمللی و به عبارت دیگر، گشودهشدن همه راهها برای جنگ فراگیر جهانی. درست به همین دلیل محکم، همه کشورها نهایت تلاش خود را میکنند تا برجام حفظ شود و در صورت نقض آن از سوی هر قدرت و کشوری، بهویژه ایران که طرف اصلی و موجد این ماجرا بوده، با آن مقابله شده و در صورت امکاننداشتن مذاکره و نجات برجام، با اجماع نظامی برای صیانت از این تصمیم بینالمللی اقدام خواهد شد.
رمز و رازهای پنهانی، اخبار حقیقی و اخبار تصنعی، موضعگیریهای دوپهلو و در مجموع اطاله یک تنش؛ اینها بخشی از ویژگیهای اینروزهای برجام است. کارزار عجیبی است. کاهش تعهدات ایران میتواند دو نمود داشته باشد؛ یکی نشاندادن عزم و اراده ایران برای مقابله با زورگویی و دیگری دورشدن مجدد از جامعه جهانی و امکان پدیدارشدن انزوای موقتی دیگری. جامعه جهانی، بهویژه اروپا، عزم خود را جزم کرده تا از توافقی جمعی صیانت کند. سرکشیهای آمریکاییان در خروج از برجام و قدرتنمایی آنان در مسائل مختلف بینالمللی که بهظاهر با شکست هم مواجه میشوند، یک پیام بیشتر ندارد و آنهم این است که آمریکا قصد دارد نقش مبصر کلاس را برای دنیا بازی کند. در این میان، نتیجه زیاد مهم نیست؛ مهم ایفای این نقش و ژستی است که باید از هر جهت محفوظ بماند. در طول تاریخ، بهویژه بعد از بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی که منجر به پایان جنگ شد و حتی جنایت هدف قراردادن هواپیمای مسافربری ایران در خلیجفارس، این ژست با لبخند تلخ عمو سام پررنگتر شد. هدف آمریکا حفظ این موقعیت است و به همین دلیل، وسیله رسیدن به آن هرچه باشد مهم نیست؛ آمریکا به هر طریق ممکن باید در قله اقتدار بینالمللی باقی بماند؛ از ونزوئلا گرفته تا میانمار، هنگکنگ و کرهشمالی و در خاورمیانه از سوریه و افغانستان گرفته تا کشور قدرتمند ایران از همه ظرفیتهای سیاسیشان برای این قدرتنمایی استفاده میکنند. حال باید دید در نهایت چه کسی بازنده است و چه کسی برنده و در این کارزار نابرابر، چه راهی را برای غلبه بر این غول بیشاخودم باید جستوجو کرد تا کمترین آسیب را دید؟ اینروزها شاهد آن هستیم که رسانه ملی با تمام ظرفیت، همه اخبار خود را معطوف به آمریکا کرده است؛ در هیچ شبکهای مجالی را نمییابیم که صحبت از دشمنی با آمریکا و اخبار مربوط به آمریکا نباشد؛ گویی هیچ موضوع دیگری مهمتر از آمریکا و هیچ کشور دیگری جز آن در دنیا وجود ندارد که تمام حواس ما را به خود مشغول کند. جالب اینکه اصل «59 قانون اساسی» نیز تبدیل به میکروفونی شده است در دست یک خبرنگار که در گوشه و کنار میدان هفتمتیر دنبال نظرات مردم درباره حفظ برجام، افزایش غنیسازی یا مذاکرهکردن و مذاکرهنکردن با آمریکا میگردد.
برای هر تحلیلگری مبرهن است که افزایش سطح غنیسازی اورانیوم تا زیر سقف پنج درصد، برای دنیا زیاد تحریکآمیز نیست و حتی میتواند برای اروپاییها و آمریکا نیز عادی باشد. ولی بیش از این رقم یقینا عکسالعملهای تندی را به دنبال خواهد داشت؛ هرچند تبیین این سیاست و کاهش تعهدات برجامی نشاندهنده تیزهوشی مردان سیاسی دولت است، نباید بیگدار به آب زد. نظام حاکم بر جهان با وجود همه بیعدالتیها و تبعیضهای فاحش، ثابت کرده است در اجماع علیه یا له کشوری شوخی نداشته و در جایی که تصمیمی جمعی برای موضوعی گرفته شود، سازوکار اقدام آن نیز به فوریت فراهم شده و شورای امنیت نیز دستور اجرای آن را صادر میکند. اکنون که دادگاههای ما سرگرم نشاندادن ابتدای راه مبارزه با فساد مفسدان، رانتخواران و اختلاسگران هستند و ارگانهای دیگر هم بسیج شدهاند تا راهی برای مهار تحریمها پیدا کنند که معیشت مردم با مخاطره مواجه نشود، بسیار سنجیده باید عمل کرد. درعینحال که باور بسیاری از صاحبنظران بر این است که ایران از برجام خارج نخواهد شد و سطح غنیسازی را نیز به بیش از پنج درصد نخواهد رساند، اما نباید نگاه تیز دشمنانی مانند رژیم صهیونیستی را که چشم به افروختن جنگ در منطقه دوختهاند، نادیده گرفت. عاقبت برجام روشن است؛ برجام میماند و در آن شکوشبههای نیست و آمریکا هم دیر یا زود به برجام باز خواهد گشت؛ فقط تا آنموقع باید سعهصدر داشت و از اقدامات عجولانه و ناهماهنگ پرهیز کرد. مدیریت واحد در پیشبرد مقابله با تحریمها و حفظ برجام از اصولی اساسی است که همه باید به آن توجه ویژه داشته باشند. برجام پاشنه آشیل صلح جهانی است و این را همه دریافتهاند. اکنون برجام موضوعی مختص ایران نیست، بلکه تبدیل به امتحانی سخت برای همه کشورهای قدرتمند و سازمانهای بینالمللی شده است و ردشدن در این امتحان، یعنی ردشدن در شعار حفظ صلح بینالمللی و به عبارت دیگر، گشودهشدن همه راهها برای جنگ فراگیر جهانی. درست به همین دلیل محکم، همه کشورها نهایت تلاش خود را میکنند تا برجام حفظ شود و در صورت نقض آن از سوی هر قدرت و کشوری، بهویژه ایران که طرف اصلی و موجد این ماجرا بوده، با آن مقابله شده و در صورت امکاننداشتن مذاکره و نجات برجام، با اجماع نظامی برای صیانت از این تصمیم بینالمللی اقدام خواهد شد.