چشم‌انداز رابطه تهران- کاراکاس

جمهوری اسلامی ایران همواره در عرصه‌های بین‌المللی همکاری‌های سازنده‌ای با ونزوئلا داشته و در مجامع بین‌المللی فعالانه از مواضع ضد امپریالیستی آن کشور حمایت کرده است. قریب به هفت ماه از دور جدید تحرکات اپوزیسیون داخلی و فشارهای خارجی در ونزوئلا می‌گذرد و دولت مادورو توانسته است این وضعیت ناپایدار را به سامان برساند و هوشمندانه آن را مدیریت کند. سفر وزیر امور خارجه کشورمان به ونزوئلا و شرکت در اجلاس عدم تعهد، در چنین شرایطی حائز اهمیت است. این سومین سفر دکتر ظریف به ونزوئلا در سه سال گذشته است که نشانگر عمق روابط دو کشور است. حضور ایران در نشست‌های چندجانبه با موضوع ونزوئلا که با نمایندگان دولت‌های همسو برگزار می‌شود، گواه دیگری بر این مدعاست که سطح روابط دو کشور تا آستانه چشمگیری ارتقا پیدا کرده است. سمینار «اقدامات قهری یک‌جانبه و تأثیرات آن» را که به ابتکار ونزوئلا، ایران و کوبا در 27 ژوئن 2019 به‌منظور مخالفت با اقدامات یک‌جانبه آمریکا در وین برگزار شد، در همین راستا می‌توان ارزیابی کرد. هر دو کشور ایران و ونزوئلا تحت تحریم‌های شدید و یک‌جانبه و اقدامات مخرب ایالات متحده آمریکا قرار دارند و تهدید مشترک، دو کشور را به‌سوی اتخاذ مواضع یکسان و همگرایی در عرصه بین‌الملل سوق می‌دهد.
جنبش عدم تعهد که قرار است نشست آتی آن در ونزوئلا برگزار شود، ازجمله نهادهایی است که کماکان از ظرفیت بالایی برای اجماع‌سازی و بیان دیدگاه‌های کشورهای مستقل برخوردار است. جمهوری اسلامی ایران در تلاش است که با رایزنی‌های خود در عرصه بین‌الملل کشورهای بیشتری را در مخالفت با سیاست‌های یک‌جانبه‌گرایانه آمریکا با خود همراه کند و از همین جهت به نظر می‌رسد جنبش عدم تعهد محمل جریان‌ساز و قابل اعتنایی برای دستیابی به این مهم خواهد بود.
در روابط دوجانبه نیز عزم ایران برای تقویت روابط با ونزوئلا جدی و فراگیر بوده و فقط منحصر به عرصه سیاسی نیست. رایزنی‌های گسترده حکایت از آن دارد که دو طرف مایل هستند با تحرک‌بخشیدن به مناسبات اقتصادی، سطح آن را نیز به سطح تعاملات سیاسی برسانند. روابط اقتصادی دو کشور از پیشینه پرباری برخوردار بوده و کماکان مستلزم توجه ویژه و ابتکارات مؤثر برای تقویت بیش‌از‌پیش آن است. تقریبا هم‌زمان با سفر وزیر دفاع کشورمان به ونزوئلا برای شرکت در مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری مادورو (10 ژانویه 2019) زمینه‌سازی همکاری‌های جدید اقتصادی آغاز شد و بلافاصله هیئت‌های مختلف تبادل شدند.
صادرات خدمات نیز یکی از وجوه موردعلاقه طرفین است؛ از همین رو دولت ونزوئلا برای رفع مشکلات زیرساختی آماده همکاری است. جمهوری اسلامی ایران همواره آمادگی خود را برای همکاری در زمینه‌های گوناگون به ونزوئلا اعلام کرده است. با توجه به تفاهماتی که در زمینه دارو و تجهیزات پزشکی شده است، زمینه خوبی برای تأمین بخش مهمی از نیازهای مردم ونزوئلا در زمینه بهداشت و درمان فراهم شده است. البته نبود مکانیسم بانکی برای نقل‌و‌انتقال پولی یکی از موانع مهم در روابط اقتصادی دوجانبه است. در این زمینه امکان استفاده از ظرفیت «بانک مشترک ایران_ونزوئلا» با سرمایه‌ای 200 میلیون دلاری وجود دارد؛ این بانک طرح جدیدی مبنی بر افتتاح حسابی مشترک برای واریز و برداشت وجوه پیشنهاد داده است.جمهوری اسلامی ایران از زمان انتخاب مجدد نیکلاس مادورو به‌عنوان رئیس‌جمهور منتخب ونزوئلا همواره در کنار این کشور قرار داشته است و از همان ابتدای بحران با اعزام هیئت‌های سیاسی و اقتصادی به کاراکاس عملا حمایت خود را از این کشور نشان داده است. نمایندگی‌های ایران در سازمان ملل و سایر سازمان‌های بین‌المللی نیز به‌طور قاطع از مواضع ونزوئلا حمایت کرده‌اند. در هفت ماه گذشته هیئت‌های مختلفی از ایران به ونزوئلا عزیمت کرده‌اند و زمینه‌های همکاری را دنبال می‌کنند.ایران امیدوار است با سفر دکتر ظریف به کاراکاس زمینه عملیاتی‌شدن توافقات اولیه و پیش‌نویس‌های کارشناسی، تسریع شده و با نهایی‌شدن این توافقات و شروع همکاری‌ها، نهمین نشست کمیسیون مشترک دو کشور در سال جاری در تهران برگزار شود و به تبع آن فصل جدیدی از مناسبات سیاسی و اقتصادی دوجانبه با کشور ونزوئلا آغاز شود.

جمهوری اسلامی ایران همواره در عرصه‌های بین‌المللی همکاری‌های سازنده‌ای با ونزوئلا داشته و در مجامع بین‌المللی فعالانه از مواضع ضد امپریالیستی آن کشور حمایت کرده است. قریب به هفت ماه از دور جدید تحرکات اپوزیسیون داخلی و فشارهای خارجی در ونزوئلا می‌گذرد و دولت مادورو توانسته است این وضعیت ناپایدار را به سامان برساند و هوشمندانه آن را مدیریت کند. سفر وزیر امور خارجه کشورمان به ونزوئلا و شرکت در اجلاس عدم تعهد، در چنین شرایطی حائز اهمیت است. این سومین سفر دکتر ظریف به ونزوئلا در سه سال گذشته است که نشانگر عمق روابط دو کشور است. حضور ایران در نشست‌های چندجانبه با موضوع ونزوئلا که با نمایندگان دولت‌های همسو برگزار می‌شود، گواه دیگری بر این مدعاست که سطح روابط دو کشور تا آستانه چشمگیری ارتقا پیدا کرده است. سمینار «اقدامات قهری یک‌جانبه و تأثیرات آن» را که به ابتکار ونزوئلا، ایران و کوبا در 27 ژوئن 2019 به‌منظور مخالفت با اقدامات یک‌جانبه آمریکا در وین برگزار شد، در همین راستا می‌توان ارزیابی کرد. هر دو کشور ایران و ونزوئلا تحت تحریم‌های شدید و یک‌جانبه و اقدامات مخرب ایالات متحده آمریکا قرار دارند و تهدید مشترک، دو کشور را به‌سوی اتخاذ مواضع یکسان و همگرایی در عرصه بین‌الملل سوق می‌دهد.
جنبش عدم تعهد که قرار است نشست آتی آن در ونزوئلا برگزار شود، ازجمله نهادهایی است که کماکان از ظرفیت بالایی برای اجماع‌سازی و بیان دیدگاه‌های کشورهای مستقل برخوردار است. جمهوری اسلامی ایران در تلاش است که با رایزنی‌های خود در عرصه بین‌الملل کشورهای بیشتری را در مخالفت با سیاست‌های یک‌جانبه‌گرایانه آمریکا با خود همراه کند و از همین جهت به نظر می‌رسد جنبش عدم تعهد محمل جریان‌ساز و قابل اعتنایی برای دستیابی به این مهم خواهد بود.
در روابط دوجانبه نیز عزم ایران برای تقویت روابط با ونزوئلا جدی و فراگیر بوده و فقط منحصر به عرصه سیاسی نیست. رایزنی‌های گسترده حکایت از آن دارد که دو طرف مایل هستند با تحرک‌بخشیدن به مناسبات اقتصادی، سطح آن را نیز به سطح تعاملات سیاسی برسانند. روابط اقتصادی دو کشور از پیشینه پرباری برخوردار بوده و کماکان مستلزم توجه ویژه و ابتکارات مؤثر برای تقویت بیش‌از‌پیش آن است. تقریبا هم‌زمان با سفر وزیر دفاع کشورمان به ونزوئلا برای شرکت در مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری مادورو (10 ژانویه 2019) زمینه‌سازی همکاری‌های جدید اقتصادی آغاز شد و بلافاصله هیئت‌های مختلف تبادل شدند.
صادرات خدمات نیز یکی از وجوه موردعلاقه طرفین است؛ از همین رو دولت ونزوئلا برای رفع مشکلات زیرساختی آماده همکاری است. جمهوری اسلامی ایران همواره آمادگی خود را برای همکاری در زمینه‌های گوناگون به ونزوئلا اعلام کرده است. با توجه به تفاهماتی که در زمینه دارو و تجهیزات پزشکی شده است، زمینه خوبی برای تأمین بخش مهمی از نیازهای مردم ونزوئلا در زمینه بهداشت و درمان فراهم شده است. البته نبود مکانیسم بانکی برای نقل‌و‌انتقال پولی یکی از موانع مهم در روابط اقتصادی دوجانبه است. در این زمینه امکان استفاده از ظرفیت «بانک مشترک ایران_ونزوئلا» با سرمایه‌ای 200 میلیون دلاری وجود دارد؛ این بانک طرح جدیدی مبنی بر افتتاح حسابی مشترک برای واریز و برداشت وجوه پیشنهاد داده است.جمهوری اسلامی ایران از زمان انتخاب مجدد نیکلاس مادورو به‌عنوان رئیس‌جمهور منتخب ونزوئلا همواره در کنار این کشور قرار داشته است و از همان ابتدای بحران با اعزام هیئت‌های سیاسی و اقتصادی به کاراکاس عملا حمایت خود را از این کشور نشان داده است. نمایندگی‌های ایران در سازمان ملل و سایر سازمان‌های بین‌المللی نیز به‌طور قاطع از مواضع ونزوئلا حمایت کرده‌اند. در هفت ماه گذشته هیئت‌های مختلفی از ایران به ونزوئلا عزیمت کرده‌اند و زمینه‌های همکاری را دنبال می‌کنند.ایران امیدوار است با سفر دکتر ظریف به کاراکاس زمینه عملیاتی‌شدن توافقات اولیه و پیش‌نویس‌های کارشناسی، تسریع شده و با نهایی‌شدن این توافقات و شروع همکاری‌ها، نهمین نشست کمیسیون مشترک دو کشور در سال جاری در تهران برگزار شود و به تبع آن فصل جدیدی از مناسبات سیاسی و اقتصادی دوجانبه با کشور ونزوئلا آغاز شود.