آینده ونزوئلا در دست چین
روز 23 ژانویه، وقتی خوان گوایدو، رهبر مخالفان ونزوئلا که تحت حمایت آمریکاست، خود را رئیس‌جمهوری موقت این کشور اعلام کرد، فکر می‌کرد سرنگونی نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا، آسان خواهد بود. او یک برنامه ساده سه‌مرحله‌ای داشت: با معیوب‌خواندن انتخاباتی که مادورو را به قدرت رساند، رئیس‌جمهوری او را نامشروع بخواند، دولت گذار تأسیس کند و انتخابات جدیدی برگزار کند که مخالفان را به قدرت برساند.با این‌حال، هفت ماه از آن زمان گذشته و گوایدو نتوانسته به هدف خود که برکناری مادورو از قدرت است، نزدیک شود. دلیل اصلی شکست رهبر 35 ساله مخالفان در برکناری مادورو به حمایت برخی قدرت‌های برجسته بین‌المللی از دولت ونزوئلا بازمی‌گردد که مهم‌ترین آنها چین است.
چین، یکی از قدرت‌های جهانی که کمک‌های مالی و نظامی چشمگیری به ونزوئلا می‌کند، از به‌رسمیت‌شناختن ریاست‌جمهوری گوایدو خودداری کرده و دلیل خود را اجتناب از مداخله در امور داخلی و تمامیت ارضی این کشور بیان کرده است.
حامیان خارجی گوایدو و سرآمد آنها ایالات متحده، موضع چین درباره این موضوع را حمایت از مادورو و دولت او تعبیر کردند و حتی به‌طور سربسته گفتند که چین مسئول بحران جاری ونزوئلا است. برای مثال، در 13 آوریل، مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، در سفر خود به شیلی گفت که به باور او «کمک مالی چین به رژیم مادورو موجب تسریع و طولانی‌شدن بحران این کشور شد».
اخیرا نیز کریگ فالر، رئیس ستاد فرماندهی جنوبی ایالات متحده آمریکا، مدعی شد که حمایت چین از ونزوئلا در قالب تکنولوژی نظارتی برای نظارت و سرکوب مردم ونزوئلا مورد استفاده قرار گرفته است.
در این میان، گوایدو که متوجه اهمیت نقش چین در بحران جاری شده کمپینی را آغاز کرده است تا پکن را متقاعد کند که از حمایت خود از دولت چاویستی دست بکشد.
فقط یک روز بعد از انتقاد پمپئو از چین، گوایدو یادداشتی در بلومبرگ منتشر کرد با عنوان «چرا چین باید موضعش را در ونزوئلا تغییر دهد». گوایدو در این یادداشت این‌طور استدلال می‌کرد که دولت تحت رهبری مخالفان از منافع و سرمایه‌گذاری چین در ونزوئلا بهتر از چاویست‌ها محافظت خواهد کرد و قول داد درصورتی‌که چین از حمایت دولت کنونی دست بردارد، دولت مخالفان مشوق‌های مالی جدیدی به چین اختصاص دهد.مطلب گوایدو و اظهارات پمپئو تنها چیزی را تأیید کرد که بسیاری از ونزوئلایی‌ها دیرزمانی بود آن را می‌دانستند: موضع سیاسی چین عاملی کلیدی است که آینده ونزوئلا را تعیین می‌کند.
چرا ونزوئلا برای چین مهم است؟
پکن شریک سیاسی و اقتصادی جدایی‌ناپذیر کاراکاس است ولی در‌عین‌حال آمریکای لاتین هم برای چین بسیار اهمیت دارد. چین این کشور نفت‌خیر را شریک تجاری مهم و متحد ژئوپلیتیکی خود در حیاط‌خلوت ایالات‌متحده می‌داند که مهم‌ترین رقیب سیاسی و اقتصادی چین است. علاوه بر این، سرمایه‌گذاری‌های چند دهه اخیر پکن در این کشور، ونزوئلا را به بخش مهم چشم‌انداز اقتصادی و امنیت انرژی آینده چین بدل کرده است.
همکاری‌های چین و ونزوئلا از زمان به‌قدرت‌رسیدن هوگو چاوز در سال 1999 شروع به رشد کرد. در‌پی مرگ چاوز در سال 2003، روابط خوب دو کشور در دوران ریاست‌جمهوری مادورو ادامه پیدا کرد. از سال 2000 تا 2018، تجارت میان دو کشور 20 برابر شد و ارزش سرمایه‌گذاری مستقیم چین در این کشور به شش میلیارد دلار رسید. در عین حال، ارزش کلی وام‌های چین به ونزوئلا از 60 میلیارد دلار عبور کرده است.
اکثر سرمایه‌گذاری‌های چین در ونزوئلا و وام‌های این کشور به بخش نفت مربوط است. در سال 2007، پکن یک صندوق مشترک چین- ونزوئلا ایجاد کرد که به ونزوئلا این اجازه را داد که در چندین بخش تا ارزش پنج میلیون دلار از چین وام بگیرد و آن را از طریق محموله‌های نفت خام بازپرداخت کند. این صندوق همچنین به دولت چین اجازه می‌داد که در تولید نفت کمربند نفتی اورینوکو ونزوئلا مشارکت کند که بزرگ‌ترین ذخیره نفت خام در جهان به شمار می‌رود.
چرا چین همچنان در کنار مادورو ایستاده است؟
در دو دهه گذشته میزان زیادی از بدهی‌های ونزوئلا روی هم انباشته شده و همزمان با کاهش تولید نفت ونزوئلا به‌دلیل بحران جاری، این کشور در بازپرداخت بدهی‌های خود به چین با چالش روبه‌رو شده است. این موضوع امنیت انرژی و اقتصاد چین را با خطر مواجه می‌کند. همزمان، اکثر سرمایه‌گذاری‌های مستقیم چین در ونزوئلا به‌دلیل شرایط نامطلوب تجاری این کشور یا به حالت تعلیق درآمده یا کاملا متوقف شده است.
باوجود این چالش‌ها و خطر شکست‌های اقتصادی بالقوه، پکن دست‌کم تاکنون به حمایت از دولت مادورو ادامه داده است. دلیل رسمی این موضع این است که دولت چین تمایلی به مداخله در مسائل داخلی یک کشور دیگر ندارد. هرچند، این موضوع نمی‌تواند توضیح‌دهنده انگیزه این کشور برای ادامه حمایت از رئیس‌جمهوری ونزوئلا به قیمت اقتصاد خودش باشد. به طور غیررسمی، دلایل دیگری در کار است. پکن همچنان به حمایت خود از دولت ونزوئلا ادامه می‌دهد چون بر این باور است که داشتن متحدی سوسیالیست در حیاط‌خلوت آمریکا مهم‌تر از هرگونه هزینه‌ای است. علاوه بر این، باوجود تلاش‌های گوایدو، چین هنوز دلیلی برای اعتماد به مخالفان ونزوئلا ندارد. روابط نزدیک مخالفان ونزوئلا با دولت ترامپ یکی‌دیگر از دلایل ادامه حمایت چین از مادورو است.
با این حال، موضع چین غیرقابل‌تغییر نیست. گوایدو و حامیانش می‌توانند با فاصله‌گرفتن از دولت ترامپ و دادن تضمین‌هایی مبنی‌بر پذیرش تعهدات مالی ونزوئلا به چین، نظر پکن را تغییر دهند.
منبع: الجزیره
روز 23 ژانویه، وقتی خوان گوایدو، رهبر مخالفان ونزوئلا که تحت حمایت آمریکاست، خود را رئیس‌جمهوری موقت این کشور اعلام کرد، فکر می‌کرد سرنگونی نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا، آسان خواهد بود. او یک برنامه ساده سه‌مرحله‌ای داشت: با معیوب‌خواندن انتخاباتی که مادورو را به قدرت رساند، رئیس‌جمهوری او را نامشروع بخواند، دولت گذار تأسیس کند و انتخابات جدیدی برگزار کند که مخالفان را به قدرت برساند.با این‌حال، هفت ماه از آن زمان گذشته و گوایدو نتوانسته به هدف خود که برکناری مادورو از قدرت است، نزدیک شود. دلیل اصلی شکست رهبر 35 ساله مخالفان در برکناری مادورو به حمایت برخی قدرت‌های برجسته بین‌المللی از دولت ونزوئلا بازمی‌گردد که مهم‌ترین آنها چین است.
چین، یکی از قدرت‌های جهانی که کمک‌های مالی و نظامی چشمگیری به ونزوئلا می‌کند، از به‌رسمیت‌شناختن ریاست‌جمهوری گوایدو خودداری کرده و دلیل خود را اجتناب از مداخله در امور داخلی و تمامیت ارضی این کشور بیان کرده است.
حامیان خارجی گوایدو و سرآمد آنها ایالات متحده، موضع چین درباره این موضوع را حمایت از مادورو و دولت او تعبیر کردند و حتی به‌طور سربسته گفتند که چین مسئول بحران جاری ونزوئلا است. برای مثال، در 13 آوریل، مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، در سفر خود به شیلی گفت که به باور او «کمک مالی چین به رژیم مادورو موجب تسریع و طولانی‌شدن بحران این کشور شد».
اخیرا نیز کریگ فالر، رئیس ستاد فرماندهی جنوبی ایالات متحده آمریکا، مدعی شد که حمایت چین از ونزوئلا در قالب تکنولوژی نظارتی برای نظارت و سرکوب مردم ونزوئلا مورد استفاده قرار گرفته است.
در این میان، گوایدو که متوجه اهمیت نقش چین در بحران جاری شده کمپینی را آغاز کرده است تا پکن را متقاعد کند که از حمایت خود از دولت چاویستی دست بکشد.
فقط یک روز بعد از انتقاد پمپئو از چین، گوایدو یادداشتی در بلومبرگ منتشر کرد با عنوان «چرا چین باید موضعش را در ونزوئلا تغییر دهد». گوایدو در این یادداشت این‌طور استدلال می‌کرد که دولت تحت رهبری مخالفان از منافع و سرمایه‌گذاری چین در ونزوئلا بهتر از چاویست‌ها محافظت خواهد کرد و قول داد درصورتی‌که چین از حمایت دولت کنونی دست بردارد، دولت مخالفان مشوق‌های مالی جدیدی به چین اختصاص دهد.مطلب گوایدو و اظهارات پمپئو تنها چیزی را تأیید کرد که بسیاری از ونزوئلایی‌ها دیرزمانی بود آن را می‌دانستند: موضع سیاسی چین عاملی کلیدی است که آینده ونزوئلا را تعیین می‌کند.
چرا ونزوئلا برای چین مهم است؟
پکن شریک سیاسی و اقتصادی جدایی‌ناپذیر کاراکاس است ولی در‌عین‌حال آمریکای لاتین هم برای چین بسیار اهمیت دارد. چین این کشور نفت‌خیر را شریک تجاری مهم و متحد ژئوپلیتیکی خود در حیاط‌خلوت ایالات‌متحده می‌داند که مهم‌ترین رقیب سیاسی و اقتصادی چین است. علاوه بر این، سرمایه‌گذاری‌های چند دهه اخیر پکن در این کشور، ونزوئلا را به بخش مهم چشم‌انداز اقتصادی و امنیت انرژی آینده چین بدل کرده است.
همکاری‌های چین و ونزوئلا از زمان به‌قدرت‌رسیدن هوگو چاوز در سال 1999 شروع به رشد کرد. در‌پی مرگ چاوز در سال 2003، روابط خوب دو کشور در دوران ریاست‌جمهوری مادورو ادامه پیدا کرد. از سال 2000 تا 2018، تجارت میان دو کشور 20 برابر شد و ارزش سرمایه‌گذاری مستقیم چین در این کشور به شش میلیارد دلار رسید. در عین حال، ارزش کلی وام‌های چین به ونزوئلا از 60 میلیارد دلار عبور کرده است.
اکثر سرمایه‌گذاری‌های چین در ونزوئلا و وام‌های این کشور به بخش نفت مربوط است. در سال 2007، پکن یک صندوق مشترک چین- ونزوئلا ایجاد کرد که به ونزوئلا این اجازه را داد که در چندین بخش تا ارزش پنج میلیون دلار از چین وام بگیرد و آن را از طریق محموله‌های نفت خام بازپرداخت کند. این صندوق همچنین به دولت چین اجازه می‌داد که در تولید نفت کمربند نفتی اورینوکو ونزوئلا مشارکت کند که بزرگ‌ترین ذخیره نفت خام در جهان به شمار می‌رود.
چرا چین همچنان در کنار مادورو ایستاده است؟
در دو دهه گذشته میزان زیادی از بدهی‌های ونزوئلا روی هم انباشته شده و همزمان با کاهش تولید نفت ونزوئلا به‌دلیل بحران جاری، این کشور در بازپرداخت بدهی‌های خود به چین با چالش روبه‌رو شده است. این موضوع امنیت انرژی و اقتصاد چین را با خطر مواجه می‌کند. همزمان، اکثر سرمایه‌گذاری‌های مستقیم چین در ونزوئلا به‌دلیل شرایط نامطلوب تجاری این کشور یا به حالت تعلیق درآمده یا کاملا متوقف شده است.
باوجود این چالش‌ها و خطر شکست‌های اقتصادی بالقوه، پکن دست‌کم تاکنون به حمایت از دولت مادورو ادامه داده است. دلیل رسمی این موضع این است که دولت چین تمایلی به مداخله در مسائل داخلی یک کشور دیگر ندارد. هرچند، این موضوع نمی‌تواند توضیح‌دهنده انگیزه این کشور برای ادامه حمایت از رئیس‌جمهوری ونزوئلا به قیمت اقتصاد خودش باشد. به طور غیررسمی، دلایل دیگری در کار است. پکن همچنان به حمایت خود از دولت ونزوئلا ادامه می‌دهد چون بر این باور است که داشتن متحدی سوسیالیست در حیاط‌خلوت آمریکا مهم‌تر از هرگونه هزینه‌ای است. علاوه بر این، باوجود تلاش‌های گوایدو، چین هنوز دلیلی برای اعتماد به مخالفان ونزوئلا ندارد. روابط نزدیک مخالفان ونزوئلا با دولت ترامپ یکی‌دیگر از دلایل ادامه حمایت چین از مادورو است.
با این حال، موضع چین غیرقابل‌تغییر نیست. گوایدو و حامیانش می‌توانند با فاصله‌گرفتن از دولت ترامپ و دادن تضمین‌هایی مبنی‌بر پذیرش تعهدات مالی ونزوئلا به چین، نظر پکن را تغییر دهند.
منبع: الجزیره