پرونده توقيف و لغو مجوز يك نمايش پس از 20 روز همچنان باز است
«عاشقانه‌هاي خيابان» آخري نخواهد بود
عسل عباسيان: نمايش «عاشقانه‌هاي خيابان»، به کارگرداني «شهرام گيل‌آبادي» از 26 خرداد در تماشاخانه ايرانشهر روي صحنه رفته بود و نزديک به 20 اجرا با ظرفيت کامل داشت، به ناگهان روز دوشنبه 17 تيرماه، به دلايلي نامعلوم توقيف و بليت‌فروشي آن متوقف شد. در ابتدا از کارگردان اين نمايش شرح ماجرا را جويا شديم و او اعلام کرد که از دليل اين توقف خبر رسمي نداريم و نمي‌دانيم به چه علت بليت‌فروشي ما متوقف شده است و بعد مدير روابط عمومي مرکز هنرهاي نمايشي در گفت‌وگويي با خبرگزاري‌ها اعلام کرد برخلاف بازبيني‌هاي اوليه يک‌سري اتفاقات غيرقابل پيش‌بيني در نمايش رخ داده و همين باعث اين توقيف شده است و پس از اصلاح و رعايت موارد، گروه مي‌تواند اين نمايش را روي صحنه ببرد و اما چند روز بعد اين کارگردان اعلام کرد که مجوز اين نمايش لغو شده است.
شهرام گيل‌آبادي در اين باره به خبرگزاري‌ها گفت: تاکنون در زمينه توقيف آن، هيچ‌گونه اطلاع‌رساني رسمي نشده است و پيش از اينکه به ما اطلاع دهند، فروش آنلاين بليت آن را متوقف کرده‌اند.
گيل‌آبادي در مورد مشکلات احتمالي پيش‌آمده گفت: من واقعا هيچ تصور و اطلاعي در اين مورد ندارم. برخي اصلاحات بود که به ما اعلام شد و ما آنها را اعمال کرديم اما نمي‌دانم که آيا اين توقيف بر اساس يک حکم قضائي يا دستور مرکز هنرهاي نمايشي بوده يا نه.
وي در ادامه اظهار كرد: روش درست اين بود که به ما دليل توقيف را اطلاع دهند و ما هنوز هم منتظر تماس آنها هستيم. اما در هر صورت من به احترام تماشاگر رأس ساعت هشت امشب به سالن تماشاخانه ايرانشهر خواهم رفت، حتي اگر اجرا نداشته باشيم و اميدوارم کار به جايي نرسد که در پارک اجرا کنيم.
در خلاصه اين نمايش که به صورت مشترک توسط محمد چرمشير و بهمن عباسپور نوشته شده، آمده است: «عاشقانه‌هاي خيابان» روايتي خاص از زندگي پيچيده و دشوار زنان دست‌فروش در خيابان‌ها و مترو است و رضا يزداني، سيما تيرانداز، الهام پاوه‌نژاد و ژاله صامتي بازيگران اين نمايش بودند.
نامه سرگشاده گيل‌آبادي به سران كشور
اما روز بعد از توقيف، اعلام شد كه اين نمايش لغو مجوز شده است. پس از توقيف و لغو مجوز بدون توضيح اين نمايش، شهرام گيل‌آبادي کارگردان نمايش «عاشقانه‌هاي خيابان»، نامه اعتراض خود به اين اتفاق ناپسند را در فضاي تئاتر کشور به ابراهيم رئيسي؛ رئيس قوه قضائيه، حجت‌الاسلام‌والمسلمين علوي؛ وزير اطلاعات، سيدعباس صالحي؛ وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و شوراي داوري خانه تئاتر ارائه کرد. در متن اين نامه اعتراضي آمده بود:
با سلام و احترام
تئاتر «عاشقانه‌هاي خيابان» نمايشي اجتماعي بر اساس قصهي پژوهشي از زندگي زنان دست‌فروش مترو است که از تاريخ 27 خردادماه 1398 در تماشاخانه ايرانشهر سالن استاد سمندريان روي صحنه رفت و بر اساس قرارداد و مجوز اجراء، تا تاريخ 26 تيرماه 1398 بايد اجراء خود را ادامه ميداد. امّا بهناگاه و بدون اطلاع قبلي پس از نوزده اجراء پروانهي نمايش لغو و تاکنون هيچ دليلي براي آن ذکر نشده است. اين نمايش که حاصل تلاش يکونيم سالهي گروهي چهل‌نفره از هنرمندان حرفه‌اي کشور است بر اساس شنيدههايي که به ما منتقل شده با توصيه جناب آقاي قطبي؛ رئيس محترم مجتمع قضائي فرهنگ و رسانه و دستور جناب آقاي خورشيدي؛ رئيس محترم مرکز حراست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي با نامه ادارهکل هنرهاي نمايشي لغو مجوز شده است. جناب آقاي وزير به نمايندگي از سوي گروه چهلنفرهي نمايش «عاشقانه‌هاي خيابان» از شما درخواست ميکنم اين موضوع را که باعث لطمات جبرانناپذير معنوي، مادي و روحي به گروه و جامعهي هنري کشور شده است رسيدگي و پس از دادخواهي ما را از نتيجه مطلع فرمايند.
اعتراض انجمن بازيگران خانه‌تئاتر
انجمن بازيگران خانه تئاتر با محکوم‌کردن توقيف نمايش «عاشقانه‌هاي خيابان»، توقيف، تهديد و محدوديت را از امور روزمره تئاتر دانست و تأکيد کرد که هيچ‌کس پاسخ‌گوي امنيت حرفه‌اي و رواني گروهي که با کار نمايش اجرا مي‌کنند، نيست. انجمن بازيگران خانه تئاتر در اعتراض به توقيف نمايش «عاشقانه‌هاي خيابان» بيانيه‌اي را منتشر کرد.
متن بيانيه انجمن به اين شرح بود: «توقيف و تهديد و محدوديت، ديگر از امور روزمره تئاتر شده است و در اين ميان کسي پاسخ‌گوي امنيت حرفه‌اي و رواني گروهي که با کاري جان‌فرسا نمايشي را اجرا مي‌کنند، نيست. در شرايط دشوار و پراضطراب کنوني که به‌صحنه‌بردن يک نمايش خود جسارت و همتي بيش از پيش مي‌طلبد، توقيف هر نمايش نه تنها باعث خسارت اقتصادي، بلکه لطمات روحي به بازيگران و کارگردان و عوامل نمايش مي‌شود.
دم به دم دايره حيات تئاتر محدودتر مي‌شود. فشارهاي بيروني که در ابتدا با حملات رسانه‌اي آغاز مي‌شود، به تحميل نظرات به مسئولان محتاط تئاتر منجر و دست آخر حتی با دخالت مستقيم نهادهاي غيرمسئول مواجه مي‌شود.
به‌تازگي بهانه بديعي نيز برساخته شده است و آن عدم تطابق اجرا با تصاوير ضبط‌شده بازبيني است. گويي مديران مربوطه نمي‌دانند (و شايد مي‌دانند) که تئاتر موجودي زنده است و تفاوت اجراي هر روز با روز ديگر از ويژگي‌هاي هنر نمايش است. در اين ميان تکليف نمايش‌هاي تعاملي چه مي‌شود؟ با چنين محافظه‌کاري تحميلي تکليف خلاقيت زنده تئاتر چه مي‌شود؟
انجمن بازيگران خانه تئاتر ضمن اعتراض به توقيف و محدوديت و مميزي رو‌به‌گسترش در حوزه تئاتر، موارد زير را خواستار است:
قطع فشار نهادهاي غيرمسئول بر تئاتر
حمايت مسئولان مربوطه از کليه نمايش‌هاي درحال اجرا و فعالان تئاتر
پايان‌دادن به توقيف نمايش‌هاي داراي مجوز
نشست مسئولان اداره کل هنرهاي نمايشي با هيئت‌مديره خانه تئاتر براي يافتن راهي براي برون‌رفت از وضعيت کنوني توقيف و سانسور تئاتر».
اجراي نمايش «عاشقانه‌هاي خيابان» از روز دوشنبه ۱۷ تير متوقف شد، اداره کل هنرهاي نمايشي علت اين تصميم را تخطي از نسخه بازبيني‌شده اعلام و تأکيد کرد اجراي اين نمايش منوط به انجام اصلاحات است. شهرام گيل‌آبادي، کارگردان نمايش، در گفت‌وگو با خبرآنلاين، اما فهم نادرست برخي از مسائل اجتماعي را عامل توقف اجراي «عاشقانه‌هاي خيابان» دانسته بود.
اين در حالي است که روابط عمومي نمايش تخطي از نسخه بازبيني‌شده نمايش را تکذيب و توقف نمايش را محکوم کرده است، با اين حال، آن‌طور که از اخبار پيداست مجوز اجراي اين نمايش لغو شده است.
همچنان بي‌خبري از علت توقيف
در حالي كه بيست‌وچند روز از توقيف نمايش «عاشقانه‌هاي خيابان» مي‌گذرد، همچنان هيچ توضيحي به عوامل اين نمايش در باب چرايي اين توقيف و لغو مجوز ارائه نشده است. به‌دنبال پيگيري‌هاي «شرق» از شهرام گيل‌آبادي، او گفت: «هنوز هيچ علتي بابت توقيف نابهنگام نمايشمان به ما اعلام نشده است. اما ما بي‌اعتنا به اين وضعيت، داريم كار بعدي را شروع مي‌كنيم».
اما چنانكه به نظر مي‌رسد وقتي بي‌هيچ توضيحي نمايشي كه 20 شب روي صحنه رفته است، توقيف و سپس لغو مجوز مي‌شود، آن هم در شرايطي كه حتي همه بليت‌هاي آن، تا آخرين شب اجرا پيش‌فروش شده‌اند و اين مشخصا توهين به مخاطب و افكار عمومي تلقي مي‌شود، در‌صورتي‌كه جامعه مخاطبان تئاتر و همچنين خانواده تئاتر، پرسشگري را در خصوص چرايي اين اتفاق، ادامه ندهند، قطعا «عاشقانه‌هاي خيابان» آخرين قرباني نخواهد بود و چنين اتفاقاتي گريبان ديگر نمايش‌ها را نيز خواهد گرفت.
عسل عباسيان: نمايش «عاشقانه‌هاي خيابان»، به کارگرداني «شهرام گيل‌آبادي» از 26 خرداد در تماشاخانه ايرانشهر روي صحنه رفته بود و نزديک به 20 اجرا با ظرفيت کامل داشت، به ناگهان روز دوشنبه 17 تيرماه، به دلايلي نامعلوم توقيف و بليت‌فروشي آن متوقف شد. در ابتدا از کارگردان اين نمايش شرح ماجرا را جويا شديم و او اعلام کرد که از دليل اين توقف خبر رسمي نداريم و نمي‌دانيم به چه علت بليت‌فروشي ما متوقف شده است و بعد مدير روابط عمومي مرکز هنرهاي نمايشي در گفت‌وگويي با خبرگزاري‌ها اعلام کرد برخلاف بازبيني‌هاي اوليه يک‌سري اتفاقات غيرقابل پيش‌بيني در نمايش رخ داده و همين باعث اين توقيف شده است و پس از اصلاح و رعايت موارد، گروه مي‌تواند اين نمايش را روي صحنه ببرد و اما چند روز بعد اين کارگردان اعلام کرد که مجوز اين نمايش لغو شده است.
شهرام گيل‌آبادي در اين باره به خبرگزاري‌ها گفت: تاکنون در زمينه توقيف آن، هيچ‌گونه اطلاع‌رساني رسمي نشده است و پيش از اينکه به ما اطلاع دهند، فروش آنلاين بليت آن را متوقف کرده‌اند.
گيل‌آبادي در مورد مشکلات احتمالي پيش‌آمده گفت: من واقعا هيچ تصور و اطلاعي در اين مورد ندارم. برخي اصلاحات بود که به ما اعلام شد و ما آنها را اعمال کرديم اما نمي‌دانم که آيا اين توقيف بر اساس يک حکم قضائي يا دستور مرکز هنرهاي نمايشي بوده يا نه.
وي در ادامه اظهار كرد: روش درست اين بود که به ما دليل توقيف را اطلاع دهند و ما هنوز هم منتظر تماس آنها هستيم. اما در هر صورت من به احترام تماشاگر رأس ساعت هشت امشب به سالن تماشاخانه ايرانشهر خواهم رفت، حتي اگر اجرا نداشته باشيم و اميدوارم کار به جايي نرسد که در پارک اجرا کنيم.
در خلاصه اين نمايش که به صورت مشترک توسط محمد چرمشير و بهمن عباسپور نوشته شده، آمده است: «عاشقانه‌هاي خيابان» روايتي خاص از زندگي پيچيده و دشوار زنان دست‌فروش در خيابان‌ها و مترو است و رضا يزداني، سيما تيرانداز، الهام پاوه‌نژاد و ژاله صامتي بازيگران اين نمايش بودند.
نامه سرگشاده گيل‌آبادي به سران كشور
اما روز بعد از توقيف، اعلام شد كه اين نمايش لغو مجوز شده است. پس از توقيف و لغو مجوز بدون توضيح اين نمايش، شهرام گيل‌آبادي کارگردان نمايش «عاشقانه‌هاي خيابان»، نامه اعتراض خود به اين اتفاق ناپسند را در فضاي تئاتر کشور به ابراهيم رئيسي؛ رئيس قوه قضائيه، حجت‌الاسلام‌والمسلمين علوي؛ وزير اطلاعات، سيدعباس صالحي؛ وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و شوراي داوري خانه تئاتر ارائه کرد. در متن اين نامه اعتراضي آمده بود:
با سلام و احترام
تئاتر «عاشقانه‌هاي خيابان» نمايشي اجتماعي بر اساس قصهي پژوهشي از زندگي زنان دست‌فروش مترو است که از تاريخ 27 خردادماه 1398 در تماشاخانه ايرانشهر سالن استاد سمندريان روي صحنه رفت و بر اساس قرارداد و مجوز اجراء، تا تاريخ 26 تيرماه 1398 بايد اجراء خود را ادامه ميداد. امّا بهناگاه و بدون اطلاع قبلي پس از نوزده اجراء پروانهي نمايش لغو و تاکنون هيچ دليلي براي آن ذکر نشده است. اين نمايش که حاصل تلاش يکونيم سالهي گروهي چهل‌نفره از هنرمندان حرفه‌اي کشور است بر اساس شنيدههايي که به ما منتقل شده با توصيه جناب آقاي قطبي؛ رئيس محترم مجتمع قضائي فرهنگ و رسانه و دستور جناب آقاي خورشيدي؛ رئيس محترم مرکز حراست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي با نامه ادارهکل هنرهاي نمايشي لغو مجوز شده است. جناب آقاي وزير به نمايندگي از سوي گروه چهلنفرهي نمايش «عاشقانه‌هاي خيابان» از شما درخواست ميکنم اين موضوع را که باعث لطمات جبرانناپذير معنوي، مادي و روحي به گروه و جامعهي هنري کشور شده است رسيدگي و پس از دادخواهي ما را از نتيجه مطلع فرمايند.
اعتراض انجمن بازيگران خانه‌تئاتر
انجمن بازيگران خانه تئاتر با محکوم‌کردن توقيف نمايش «عاشقانه‌هاي خيابان»، توقيف، تهديد و محدوديت را از امور روزمره تئاتر دانست و تأکيد کرد که هيچ‌کس پاسخ‌گوي امنيت حرفه‌اي و رواني گروهي که با کار نمايش اجرا مي‌کنند، نيست. انجمن بازيگران خانه تئاتر در اعتراض به توقيف نمايش «عاشقانه‌هاي خيابان» بيانيه‌اي را منتشر کرد.
متن بيانيه انجمن به اين شرح بود: «توقيف و تهديد و محدوديت، ديگر از امور روزمره تئاتر شده است و در اين ميان کسي پاسخ‌گوي امنيت حرفه‌اي و رواني گروهي که با کاري جان‌فرسا نمايشي را اجرا مي‌کنند، نيست. در شرايط دشوار و پراضطراب کنوني که به‌صحنه‌بردن يک نمايش خود جسارت و همتي بيش از پيش مي‌طلبد، توقيف هر نمايش نه تنها باعث خسارت اقتصادي، بلکه لطمات روحي به بازيگران و کارگردان و عوامل نمايش مي‌شود.
دم به دم دايره حيات تئاتر محدودتر مي‌شود. فشارهاي بيروني که در ابتدا با حملات رسانه‌اي آغاز مي‌شود، به تحميل نظرات به مسئولان محتاط تئاتر منجر و دست آخر حتی با دخالت مستقيم نهادهاي غيرمسئول مواجه مي‌شود.
به‌تازگي بهانه بديعي نيز برساخته شده است و آن عدم تطابق اجرا با تصاوير ضبط‌شده بازبيني است. گويي مديران مربوطه نمي‌دانند (و شايد مي‌دانند) که تئاتر موجودي زنده است و تفاوت اجراي هر روز با روز ديگر از ويژگي‌هاي هنر نمايش است. در اين ميان تکليف نمايش‌هاي تعاملي چه مي‌شود؟ با چنين محافظه‌کاري تحميلي تکليف خلاقيت زنده تئاتر چه مي‌شود؟
انجمن بازيگران خانه تئاتر ضمن اعتراض به توقيف و محدوديت و مميزي رو‌به‌گسترش در حوزه تئاتر، موارد زير را خواستار است:
قطع فشار نهادهاي غيرمسئول بر تئاتر
حمايت مسئولان مربوطه از کليه نمايش‌هاي درحال اجرا و فعالان تئاتر
پايان‌دادن به توقيف نمايش‌هاي داراي مجوز
نشست مسئولان اداره کل هنرهاي نمايشي با هيئت‌مديره خانه تئاتر براي يافتن راهي براي برون‌رفت از وضعيت کنوني توقيف و سانسور تئاتر».
اجراي نمايش «عاشقانه‌هاي خيابان» از روز دوشنبه ۱۷ تير متوقف شد، اداره کل هنرهاي نمايشي علت اين تصميم را تخطي از نسخه بازبيني‌شده اعلام و تأکيد کرد اجراي اين نمايش منوط به انجام اصلاحات است. شهرام گيل‌آبادي، کارگردان نمايش، در گفت‌وگو با خبرآنلاين، اما فهم نادرست برخي از مسائل اجتماعي را عامل توقف اجراي «عاشقانه‌هاي خيابان» دانسته بود.
اين در حالي است که روابط عمومي نمايش تخطي از نسخه بازبيني‌شده نمايش را تکذيب و توقف نمايش را محکوم کرده است، با اين حال، آن‌طور که از اخبار پيداست مجوز اجراي اين نمايش لغو شده است.
همچنان بي‌خبري از علت توقيف
در حالي كه بيست‌وچند روز از توقيف نمايش «عاشقانه‌هاي خيابان» مي‌گذرد، همچنان هيچ توضيحي به عوامل اين نمايش در باب چرايي اين توقيف و لغو مجوز ارائه نشده است. به‌دنبال پيگيري‌هاي «شرق» از شهرام گيل‌آبادي، او گفت: «هنوز هيچ علتي بابت توقيف نابهنگام نمايشمان به ما اعلام نشده است. اما ما بي‌اعتنا به اين وضعيت، داريم كار بعدي را شروع مي‌كنيم».
اما چنانكه به نظر مي‌رسد وقتي بي‌هيچ توضيحي نمايشي كه 20 شب روي صحنه رفته است، توقيف و سپس لغو مجوز مي‌شود، آن هم در شرايطي كه حتي همه بليت‌هاي آن، تا آخرين شب اجرا پيش‌فروش شده‌اند و اين مشخصا توهين به مخاطب و افكار عمومي تلقي مي‌شود، در‌صورتي‌كه جامعه مخاطبان تئاتر و همچنين خانواده تئاتر، پرسشگري را در خصوص چرايي اين اتفاق، ادامه ندهند، قطعا «عاشقانه‌هاي خيابان» آخرين قرباني نخواهد بود و چنين اتفاقاتي گريبان ديگر نمايش‌ها را نيز خواهد گرفت.