بازتاب لغو توقیف گریس۱ در رسانه‌های جهان
آمریکا در تیتر
شرق: تصمیم دادگاه عالی جبل‌الطارق درباره گریس۱ و اعلام آن از سوی رئیس دولت محلی، به هر حال، به رسانه‌ها راه می‌یافت؛ احتمالا به عنوان خبر پایان یکی از فصل‌های داستان تقابل ایران و بریتانیا یا شاید پیروزی حقوقی ایران و تأیید محدودیت قلمروی تحریم‌های اتحادیه اروپا اما تلاش ناگهانی دقیقه‌نودی از سوی ایران باعث شد بیش از بریتانیا، این ایالات متحده باشد که به عنوان طرف ناکام ماجرا در سر‌خط خبرها قرار گیرد.
آخر هفته گذشته و با نزدیک‌شدن پایان دوره توقیف موقت ابرنفت‌کش حامل نفت ایران، زمزمه‌های رسمی و غیررسمی احتمال می‌دادند دادگاه عالی جبل‌الطارق، این بار این توقیف را تمدید نخواهد کرد و کشتی آزاد خواهد شد. ایالات متحده که بعد از درخواست اولیه توقیف گریس۱، تا حد زیادی از ماجرا خود را کنار کشیده بود و حتی در زمان توقیف نفت‌کش بریتانیایی به وسیله ایران گفته بود حفظ امنیت کشتی‌های بریتانیایی به خودشان مربوط است، ساعاتی پیش از اعلام تصمیم نهایی دادگاه از دولت محلی خواست این کشتی را آزاد نکند و به جای این کار آن را در اختیار ایالات متحده قرار دهد. این درخواست در آخرین لحظات حتی به مرحله بررسی جدی از سوی دادگاه نرسید و طبق پیش‌بینی‌ها، دادگاه پایان توقیف را اعلام کرد. این روند باعث شد این درخواست بی‌نتیجه اهمیتی بالاتر از مواضع تلطیف‌شده بریتانیایی‌ها درباره گریس۱ بیابد.
آسوشیتدپرس، تایم، نیویورک‌تایمز، فاکس‌نیوز، هاآرتص اسرائیل و ساوس چاینا مورنینگ‌پست چین در تیتر خبر به آزادی ابرنفت‌کش، «علی‌رغم درخواست آمریکا» یا «علی‌رغم تلاش آمریکا» پرداختند، یو‌اس‌اِی‌تودی و سی‌ان‌ان صریح‌تر از این، «سرپیچی جبل‌الطارق» از خواست آمریکا را به تیتر بردند، بلومبرگ در تیتر یک گزارش تحلیلی روی این اتفاق، آن را «مقاومت اروپا در مقابل فشار آمریکا» خواند و ایندیپندنت نوشت در این ماجرا همه برنده شدند غیر از «جان بولتون و جنگ‌طلبان ایالات متحده». البته این تیتر در ابتدای انتشار این تحلیل از برنده‌شدن همه «جز آمریکا» گفته بود، اما ساعتی بعد از انتشار تغییر کرد.
در ادامه بریده‌هایی از نوشته‌های ایندیپندنت، بلومبرگ و گاردین را در این‌باره می‌خوانید:
دعوای نفت‌کش ایرانی برای همه یک برد داشت، به جز جان بولتون
وقتی حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، اوایل این ماه انگشت تهدید به سمت بریتانیا گرفت و فریاد زد: «صلح در مقابل صلح، جنگ در مقابل جنگ و نفت در مقابل نفت»، مشخصا خیلی خوب از آسیب‌پذیری‌های همتایان بریتانیایی‌اش باخبر بود. او با طبقه سیاسی گردوخاک‌گرفته‌ای خسته از برگزیت طرف بود و تصمیم گرفت مثل سازی آنها را به میل خود بنوازد.
دولت ترزا می در اوایل جولای به توقیف نفت‌کش ایرانی کمک کرد، ظاهرا به دستور ایالات متحده. در اولین نگاه این کار مبتدیانه به نظر رسید و چندان غافلگیرکننده نیست که نتیجه عکس داد. ادعا این بود که کشتی توقیف شد تا جلوی نقض تحریم‌های اتحادیه اروپا در فروش نفت به سوریه گرفته شود، اما گمانه‌زنی بسیاری بود که بریتانیا می‌خواهد از حق ایران برای فروش نفتش به دیگران جلوگیری کند، صرفا برای اینکه ترامپ را آرام کند.
این هفته به نظر می‌رسد در پایان ماجرا ایران در موقعیت بهتری است. حالا می‌تواند نفتش را با قدرت قانونی حکم دادگاهی در یک دولت عضو اتحادیه اروپا بفروشد.
در عین حال و در لندن، بوریس جانسون، به اصطلاح «کابینه جنگش» را روی فقط یک هدف متمرکز کرده است: بیرون‌آوردن بریتانیا از اتحادیه اروپا تا ۳۱ اکتبر. برگزیت همه چیزهای دیگر را از مسیرش کنار می‌زند. به نظر می‌رسد توجه اندکی به سیاست خارجی باشد، در ایران، هنگ‌کنگ، روسیه یا کشمیر.
درگیری نفت‌کش در این زمینه به نظر یک حواس‌پرتی غیرضروری می‌رسد؛ دردسری که آماده است به فردا موکول شد و در نتیجه با فاصله‌گرفتن از این تقابل دنباله‌دار و انداختن توپ به دست دادگاه جبل‌الطارق، دولت لندن تلاش کرد از واکنش منفی دیپلماتیک واشنگتن اجتناب کند.
اروپا در مقابل فشار ایالات متحده مقاومت می‌کند
جبل‌الطارق نفت‌کش توقیف‌شده را تنها چند ساعت پس از آن آزاد کرد که وزارت دادگستری ایالات متحده سعی کرد آن را ضبط کند. با این کار، فاصله خود را از سیاست‌های تحریمی واشنگتن حفظ کرد.
هر چه درباره درست و غلط توقیف یک نفت‌كش در نزدیکي ساحل جبل‌الطارق، بابت حمل نفت خام ایران به سوریه فکر کنید، تصمیم قاضی جبل‌الطارقی به آزادی کشتی نشان می‌دهد که سیاست‌های اروپا در قبال ایران، مستقل از ایالات متحده می‌ماند.
مهم است که به خاطر داشته باشیم نیروهای بریتانیایی این کشتی را نه به خاطر اینکه نفت خام ایران را می‌برد، بلکه به خاطر اینکه داشت نفت خام را از هر کس که باشد، به سوریه می‌برد توقيف كرد و این تحریم‌های اتحادیه اروپا را نقض می‌کرد. ممکن است ایالات متحده بخواهد این نفت‌کش ضبط شود تا فشار بیشتری بر ایران وارد شود اما اتحادیه اروپا هیچ تحریمی علیه صادرات نفت این کشور حاشیه خلیج فارس ندارد.
دولت‌های اروپایی موافق نیستند که پاره‌کردن توافق هسته‌ای با ایران بهترین راه برای مواجهه با آنچه جاه‌طلبی‌های ایران خوانده می‌شود، باشد. این آنها را در تقابل آشکار با رئیس‌جمهور دونالد ترامپ قرار می‌دهد که همین کار را کرده است.
بریتانیا در میان جنگ قدرت ایالات متحده با ایران
بریتانیا در این میان گیر افتاده بود. ایران در واکنش یک نفت‌کش با پرچم بریتانیا را در خلیج فارس توقیف کرد، درست جلوی چشم نیروی دریایی تحت فشار سلطنتی. این باعث شد کشتی‌رانی تجاری بریتانیا در منطقه آسیب‌پذیر دیده شود، برخلاف ادعاهای بریتانیا جبل‌الطارق مستقل عمل کرده است.
بریتانیا در خلیج [فارس] به کمک نیاز داشت و تحت امر نخست‌وزیر تازه، بوریس جانسون، تصمیم گرفت به سمت ایالات متحده بچرخد، ایده‌ای که اولین بار توسط رقیب شکست‌خورده‌اش، جرمی هانت، رد شده بود. هانت می‌خواست یک نیروی دریایی حفاظتی به رهبری اروپا شکل دهد، در مشغول‌ترین خط حمل‌ونقل نفتی جهان.
هانت و نخست‌وزیر سابق، ترزا می، به‌خوبی از حساسیت‌های فرانسوی و آلمانی آگاه بودند. آنها نمی‌خواستند توان دریایی خود را در کنار ایالات متحده در آب‌هایی درست در جنوب ایران بفرستند، وقتی هر سه کشور اروپایی می‌خواستند تنش‌ها با تهران را پایین بیاورند و توافق هسته‌ای مذاکره‌شده در دوران دولت اوباما را زنده نگه دارند.
یک داستان دریایی دیگر؟
دیروز گاردین از احتمال آغاز یک ماجرای دریایی دیگر خبر داد. گاردین از دسترسی به ویدئویی گزارش داد که نشان می‌داد یک کشتی باری به نام سی‌اس فیوچر، در حال تخلیه کود ایرانی در بندر لیانیونگانگ در چین است. به گزارش گاردین این بار کود سپس به کشتی باری دیگری به نام بالک آکیلا منتقل می‌شود که بناست این محصول را از طرف یک شرکت استرالیایی به نام کوانتوم فرتیلایزر، به هند ببرد. گاردین در این گزارش اشاره کرده است شرکت‌های بین‌المللی با تخطی از تحریم‌هایی که ایالات متحده بر تجارت با ایران تحميل کرده است، در معرض خطر مجازات قرار می‌گیرند. شرکت کوانتوم در واکنش به این اخبار مدعی شده درباره منبع بار اطلاعات غلط دریافت کرده و به همین خاطر بعد از مطلع‌شدن از ماجرا بلافاصله بار را تخلیه کرده است.
شرق: تصمیم دادگاه عالی جبل‌الطارق درباره گریس۱ و اعلام آن از سوی رئیس دولت محلی، به هر حال، به رسانه‌ها راه می‌یافت؛ احتمالا به عنوان خبر پایان یکی از فصل‌های داستان تقابل ایران و بریتانیا یا شاید پیروزی حقوقی ایران و تأیید محدودیت قلمروی تحریم‌های اتحادیه اروپا اما تلاش ناگهانی دقیقه‌نودی از سوی ایران باعث شد بیش از بریتانیا، این ایالات متحده باشد که به عنوان طرف ناکام ماجرا در سر‌خط خبرها قرار گیرد.
آخر هفته گذشته و با نزدیک‌شدن پایان دوره توقیف موقت ابرنفت‌کش حامل نفت ایران، زمزمه‌های رسمی و غیررسمی احتمال می‌دادند دادگاه عالی جبل‌الطارق، این بار این توقیف را تمدید نخواهد کرد و کشتی آزاد خواهد شد. ایالات متحده که بعد از درخواست اولیه توقیف گریس۱، تا حد زیادی از ماجرا خود را کنار کشیده بود و حتی در زمان توقیف نفت‌کش بریتانیایی به وسیله ایران گفته بود حفظ امنیت کشتی‌های بریتانیایی به خودشان مربوط است، ساعاتی پیش از اعلام تصمیم نهایی دادگاه از دولت محلی خواست این کشتی را آزاد نکند و به جای این کار آن را در اختیار ایالات متحده قرار دهد. این درخواست در آخرین لحظات حتی به مرحله بررسی جدی از سوی دادگاه نرسید و طبق پیش‌بینی‌ها، دادگاه پایان توقیف را اعلام کرد. این روند باعث شد این درخواست بی‌نتیجه اهمیتی بالاتر از مواضع تلطیف‌شده بریتانیایی‌ها درباره گریس۱ بیابد.
آسوشیتدپرس، تایم، نیویورک‌تایمز، فاکس‌نیوز، هاآرتص اسرائیل و ساوس چاینا مورنینگ‌پست چین در تیتر خبر به آزادی ابرنفت‌کش، «علی‌رغم درخواست آمریکا» یا «علی‌رغم تلاش آمریکا» پرداختند، یو‌اس‌اِی‌تودی و سی‌ان‌ان صریح‌تر از این، «سرپیچی جبل‌الطارق» از خواست آمریکا را به تیتر بردند، بلومبرگ در تیتر یک گزارش تحلیلی روی این اتفاق، آن را «مقاومت اروپا در مقابل فشار آمریکا» خواند و ایندیپندنت نوشت در این ماجرا همه برنده شدند غیر از «جان بولتون و جنگ‌طلبان ایالات متحده». البته این تیتر در ابتدای انتشار این تحلیل از برنده‌شدن همه «جز آمریکا» گفته بود، اما ساعتی بعد از انتشار تغییر کرد.
در ادامه بریده‌هایی از نوشته‌های ایندیپندنت، بلومبرگ و گاردین را در این‌باره می‌خوانید:
دعوای نفت‌کش ایرانی برای همه یک برد داشت، به جز جان بولتون
وقتی حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، اوایل این ماه انگشت تهدید به سمت بریتانیا گرفت و فریاد زد: «صلح در مقابل صلح، جنگ در مقابل جنگ و نفت در مقابل نفت»، مشخصا خیلی خوب از آسیب‌پذیری‌های همتایان بریتانیایی‌اش باخبر بود. او با طبقه سیاسی گردوخاک‌گرفته‌ای خسته از برگزیت طرف بود و تصمیم گرفت مثل سازی آنها را به میل خود بنوازد.
دولت ترزا می در اوایل جولای به توقیف نفت‌کش ایرانی کمک کرد، ظاهرا به دستور ایالات متحده. در اولین نگاه این کار مبتدیانه به نظر رسید و چندان غافلگیرکننده نیست که نتیجه عکس داد. ادعا این بود که کشتی توقیف شد تا جلوی نقض تحریم‌های اتحادیه اروپا در فروش نفت به سوریه گرفته شود، اما گمانه‌زنی بسیاری بود که بریتانیا می‌خواهد از حق ایران برای فروش نفتش به دیگران جلوگیری کند، صرفا برای اینکه ترامپ را آرام کند.
این هفته به نظر می‌رسد در پایان ماجرا ایران در موقعیت بهتری است. حالا می‌تواند نفتش را با قدرت قانونی حکم دادگاهی در یک دولت عضو اتحادیه اروپا بفروشد.
در عین حال و در لندن، بوریس جانسون، به اصطلاح «کابینه جنگش» را روی فقط یک هدف متمرکز کرده است: بیرون‌آوردن بریتانیا از اتحادیه اروپا تا ۳۱ اکتبر. برگزیت همه چیزهای دیگر را از مسیرش کنار می‌زند. به نظر می‌رسد توجه اندکی به سیاست خارجی باشد، در ایران، هنگ‌کنگ، روسیه یا کشمیر.
درگیری نفت‌کش در این زمینه به نظر یک حواس‌پرتی غیرضروری می‌رسد؛ دردسری که آماده است به فردا موکول شد و در نتیجه با فاصله‌گرفتن از این تقابل دنباله‌دار و انداختن توپ به دست دادگاه جبل‌الطارق، دولت لندن تلاش کرد از واکنش منفی دیپلماتیک واشنگتن اجتناب کند.
اروپا در مقابل فشار ایالات متحده مقاومت می‌کند
جبل‌الطارق نفت‌کش توقیف‌شده را تنها چند ساعت پس از آن آزاد کرد که وزارت دادگستری ایالات متحده سعی کرد آن را ضبط کند. با این کار، فاصله خود را از سیاست‌های تحریمی واشنگتن حفظ کرد.
هر چه درباره درست و غلط توقیف یک نفت‌كش در نزدیکي ساحل جبل‌الطارق، بابت حمل نفت خام ایران به سوریه فکر کنید، تصمیم قاضی جبل‌الطارقی به آزادی کشتی نشان می‌دهد که سیاست‌های اروپا در قبال ایران، مستقل از ایالات متحده می‌ماند.
مهم است که به خاطر داشته باشیم نیروهای بریتانیایی این کشتی را نه به خاطر اینکه نفت خام ایران را می‌برد، بلکه به خاطر اینکه داشت نفت خام را از هر کس که باشد، به سوریه می‌برد توقيف كرد و این تحریم‌های اتحادیه اروپا را نقض می‌کرد. ممکن است ایالات متحده بخواهد این نفت‌کش ضبط شود تا فشار بیشتری بر ایران وارد شود اما اتحادیه اروپا هیچ تحریمی علیه صادرات نفت این کشور حاشیه خلیج فارس ندارد.
دولت‌های اروپایی موافق نیستند که پاره‌کردن توافق هسته‌ای با ایران بهترین راه برای مواجهه با آنچه جاه‌طلبی‌های ایران خوانده می‌شود، باشد. این آنها را در تقابل آشکار با رئیس‌جمهور دونالد ترامپ قرار می‌دهد که همین کار را کرده است.
بریتانیا در میان جنگ قدرت ایالات متحده با ایران
بریتانیا در این میان گیر افتاده بود. ایران در واکنش یک نفت‌کش با پرچم بریتانیا را در خلیج فارس توقیف کرد، درست جلوی چشم نیروی دریایی تحت فشار سلطنتی. این باعث شد کشتی‌رانی تجاری بریتانیا در منطقه آسیب‌پذیر دیده شود، برخلاف ادعاهای بریتانیا جبل‌الطارق مستقل عمل کرده است.
بریتانیا در خلیج [فارس] به کمک نیاز داشت و تحت امر نخست‌وزیر تازه، بوریس جانسون، تصمیم گرفت به سمت ایالات متحده بچرخد، ایده‌ای که اولین بار توسط رقیب شکست‌خورده‌اش، جرمی هانت، رد شده بود. هانت می‌خواست یک نیروی دریایی حفاظتی به رهبری اروپا شکل دهد، در مشغول‌ترین خط حمل‌ونقل نفتی جهان.
هانت و نخست‌وزیر سابق، ترزا می، به‌خوبی از حساسیت‌های فرانسوی و آلمانی آگاه بودند. آنها نمی‌خواستند توان دریایی خود را در کنار ایالات متحده در آب‌هایی درست در جنوب ایران بفرستند، وقتی هر سه کشور اروپایی می‌خواستند تنش‌ها با تهران را پایین بیاورند و توافق هسته‌ای مذاکره‌شده در دوران دولت اوباما را زنده نگه دارند.
یک داستان دریایی دیگر؟
دیروز گاردین از احتمال آغاز یک ماجرای دریایی دیگر خبر داد. گاردین از دسترسی به ویدئویی گزارش داد که نشان می‌داد یک کشتی باری به نام سی‌اس فیوچر، در حال تخلیه کود ایرانی در بندر لیانیونگانگ در چین است. به گزارش گاردین این بار کود سپس به کشتی باری دیگری به نام بالک آکیلا منتقل می‌شود که بناست این محصول را از طرف یک شرکت استرالیایی به نام کوانتوم فرتیلایزر، به هند ببرد. گاردین در این گزارش اشاره کرده است شرکت‌های بین‌المللی با تخطی از تحریم‌هایی که ایالات متحده بر تجارت با ایران تحميل کرده است، در معرض خطر مجازات قرار می‌گیرند. شرکت کوانتوم در واکنش به این اخبار مدعی شده درباره منبع بار اطلاعات غلط دریافت کرده و به همین خاطر بعد از مطلع‌شدن از ماجرا بلافاصله بار را تخلیه کرده است.