تأثیر گفت‌وگو در رشد مغز کودکان
زری آقاجانی. پژوهشگر مؤسسه مطالعات کودکی مدرس
اکثر والدین می‌دانند که صحبت‌کردن با فرزندشان به رشد آنها کمک می‌کند؛ اما اینکه چگونه صحبت بکنیم تا برای رشد مغز آنها مفید باشد، بسیار مهم است. برخی والدین از کلمات قلمبه‌سلمبه و پیچیده استفاده می‌کنند و برخی از فلش‌کارت‌ها برای غنی‌سازی دایره واژگان کودک کمک می‌گیرند، غافل از اینکه بهترین، ساده‌ترین و البته بدون هزینه‌ترین راهکار این است که کودکتان را در مکالمات یا گفت‌وگوهای روزمره دخیل کنید و با آنان «چرخش مکالمه» داشته باشید؛ به‌عبارت‌دیگر با آنان گفت‌وگوی دوطرفه انجام دهید. چنین مکالماتی به‌طور خاص می‌توانند باعث رشد مغز و مهارت‌های زبانی کودک شوند. البته لازم به یادآوری است که هدف از این کار گفت‌وگو با کودک است و نه صحبت و سخنرانی برای کودک! مطالعات نشان داده است که کودکان با دایره واژگان غنی، مسیر رشد بهتری را طی کرده و آینده درخشانی خواهند داشت. این بدان معنا نیست که کودکان را با هزاران واژه بمباران کنید، فقط با آنان گفت‌وگو کنید زیرا این گفت‌وگو است که ذهن کودک را درگیر و بارور می‌کند و نه تعداد واژگان. شما در مقام والد یا مربی سعی کنید در این میان بیشتر شنونده باشید.
نتایج تحقیقات روی مغز اطفال نشان می‌دهد کودکانی که در معرض گفت‌وگو با والدین و بزرگ‌سالان بودند نسبت به کودکانی که فقط دایره واژگان آنان تقویت می‌شد در ناحیه بروکای مغز که درگیر تولید گفتار و پردازش زبان است، فعالیت بیشتری داشتند. جان گابریلی، استاد علوم مغز و شناختی در مرکز اِم‌آی‌تی می‌گوید: «مطالعات ما نشان داد که گفت‌وگوی والدین با کودکان در خانه آثار شگفت‌انگیز و جادویی روی رشد بیولوژیکی
مغز کودکان دارد».
همچنین مطالعات نشان دادند که اگرچه در خانواده‌های مرفه کودکان برای یادگیری زبان شرایط بهتری دارند اما در خانواده‌هایی که عادت به گفت‌وگو و حرف‌زدن با کودک خود را داشتند در وضعیت مشابه بودند. دانشمندان حتی توصیه می‌کنند که این ارتباط را با نوزادان نیز در حد شکلک‌درآوردن و تولید صدا برقرار کنید. گفت‌وگو با کودک امکان رشد چند مهارت را به او می‌دهد: درک هم‌زمان مطلب، گوش‌دادن و ارائه پاسخ مناسب. به همین دلیل محققان آموزش نیز بر این باورند که سهم گفت‌وگو با کودک در توسعه زبان بیش از پر‌کردن مغز او با کلمات صرف است. متأسفانه گاهی والدین برای کودک خیلی صحبت می‌کنند اما چنانچه آنان علاقه‌مند به گفت‌وگو نباشند و درگیر صحبت و جواب‌های مناسب نشوند، تأثیری در پردازش زبان آنان ندارد. لازم به یادآوری است که کودکان با تعامل اجتماعی و ایجاد پیوندهای عاطفی با بزرگ‌سالان و تقلید از آنان بیشتر و بهتر یاد می‌گیرند، بنابراین این فرصت‌ها را برای رشد مناسب کودکان با استفاده صرف از ابزارهای آموزشی و دیجیتالی دریغ نکنید.
اکثر والدین می‌دانند که صحبت‌کردن با فرزندشان به رشد آنها کمک می‌کند؛ اما اینکه چگونه صحبت بکنیم تا برای رشد مغز آنها مفید باشد، بسیار مهم است. برخی والدین از کلمات قلمبه‌سلمبه و پیچیده استفاده می‌کنند و برخی از فلش‌کارت‌ها برای غنی‌سازی دایره واژگان کودک کمک می‌گیرند، غافل از اینکه بهترین، ساده‌ترین و البته بدون هزینه‌ترین راهکار این است که کودکتان را در مکالمات یا گفت‌وگوهای روزمره دخیل کنید و با آنان «چرخش مکالمه» داشته باشید؛ به‌عبارت‌دیگر با آنان گفت‌وگوی دوطرفه انجام دهید. چنین مکالماتی به‌طور خاص می‌توانند باعث رشد مغز و مهارت‌های زبانی کودک شوند. البته لازم به یادآوری است که هدف از این کار گفت‌وگو با کودک است و نه صحبت و سخنرانی برای کودک! مطالعات نشان داده است که کودکان با دایره واژگان غنی، مسیر رشد بهتری را طی کرده و آینده درخشانی خواهند داشت. این بدان معنا نیست که کودکان را با هزاران واژه بمباران کنید، فقط با آنان گفت‌وگو کنید زیرا این گفت‌وگو است که ذهن کودک را درگیر و بارور می‌کند و نه تعداد واژگان. شما در مقام والد یا مربی سعی کنید در این میان بیشتر شنونده باشید.
نتایج تحقیقات روی مغز اطفال نشان می‌دهد کودکانی که در معرض گفت‌وگو با والدین و بزرگ‌سالان بودند نسبت به کودکانی که فقط دایره واژگان آنان تقویت می‌شد در ناحیه بروکای مغز که درگیر تولید گفتار و پردازش زبان است، فعالیت بیشتری داشتند. جان گابریلی، استاد علوم مغز و شناختی در مرکز اِم‌آی‌تی می‌گوید: «مطالعات ما نشان داد که گفت‌وگوی والدین با کودکان در خانه آثار شگفت‌انگیز و جادویی روی رشد بیولوژیکی
مغز کودکان دارد».
همچنین مطالعات نشان دادند که اگرچه در خانواده‌های مرفه کودکان برای یادگیری زبان شرایط بهتری دارند اما در خانواده‌هایی که عادت به گفت‌وگو و حرف‌زدن با کودک خود را داشتند در وضعیت مشابه بودند. دانشمندان حتی توصیه می‌کنند که این ارتباط را با نوزادان نیز در حد شکلک‌درآوردن و تولید صدا برقرار کنید. گفت‌وگو با کودک امکان رشد چند مهارت را به او می‌دهد: درک هم‌زمان مطلب، گوش‌دادن و ارائه پاسخ مناسب. به همین دلیل محققان آموزش نیز بر این باورند که سهم گفت‌وگو با کودک در توسعه زبان بیش از پر‌کردن مغز او با کلمات صرف است. متأسفانه گاهی والدین برای کودک خیلی صحبت می‌کنند اما چنانچه آنان علاقه‌مند به گفت‌وگو نباشند و درگیر صحبت و جواب‌های مناسب نشوند، تأثیری در پردازش زبان آنان ندارد. لازم به یادآوری است که کودکان با تعامل اجتماعی و ایجاد پیوندهای عاطفی با بزرگ‌سالان و تقلید از آنان بیشتر و بهتر یاد می‌گیرند، بنابراین این فرصت‌ها را برای رشد مناسب کودکان با استفاده صرف از ابزارهای آموزشی و دیجیتالی دریغ نکنید.