نخستین دیدار مکرون و ظریف در کاخ الیزه
آزمون فرانسوی
روحاله نخعی : گفتوگوهای پاریس و تهران جدیتر شدند. دیروز محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در سفری به پاریس با رئیسجمهور فرانسه و نیز با همتای فرانسوی خود دیدار و گفتوگو کرد. ظریف که سفر از پیش اعلامشدهاش به اروپا به مقصد سه کشور اسکاندیناوی را پنجشنبه در نروژ به پایان رسانده بود، عصر به دعوت دولت فرانسه به پاریس رفت. او اواسط هفته گذشته، بعد از گفتوگوی رؤسایجمهور روسیه و فرانسه در پاریس به این پایتخت فراخوانده شد. ظریف پنجشنبه در نروژ درباره این دیدار گفته بود «به دستور رئیسجمهور» به پاریس میرود.
ظریف در اولین گفتوگو با رسانهها بعد از دیدار با مکرون، مذاکرات خود را با رئیسجمهور فرانسه سازنده و خوب عنوان کرد و گفت ایران و فرانسه به گفتوگوهای خود ادامه خواهند داد و تماسها بین آقایان مکرون و روحانی ادامه خواهد داشت. محمدجواد ظریف در توضیح گفتوگوهای انجامشده گفت: «گفتوگوهای روز جمعه با آقای مکرون در ادامه گفتوگوها و تماسهای تلفنی است که بین آقای روحانی و مکرون صورت گرفته است، فرانسه پیشنهادی را ارائه داده ما هم پیشنهادهایی را داشتیم که همه آنها درباره نحوه اجرای برجام و گامهایی است که نیاز است از سوی طرفین برای اجرای برجام برداشته شود».
ظریف در مصاحبهای که بعد از این دیدار با یورونیوز داشت، با اشاره به «سازوکار نقض برجام در این توافق آمده است» تأکیدی دوباره روی بازگشتپذیربودن اقدامات ایران در کاهش تعهد به برجام کرد: «اگر اتحادیه اروپا همراه با آمریکا یا بدون آمریکا تصمیم بگیرند تعهدات خود در برجام را اجرا کنند، ما میتوانیم در عرض چند ساعت به اجرای کامل برجام بازگردیم». وی افزود: «با رئیسجمهور مکرون درباره راه بازگشت آمریکا به برجام یا اجرای تعهدات اتحادیه اروپا و جامعه جهانی در قبال برجام گفتوگو کردیم».
فرانسه پیش از این هفته در چند نوبت دیگر نیز گفتوگوهایی با ایران داشته است که برخی گزارشها آن را شامل پیشنهاداتی در راستای کاهش یا توقف تنشها بین ایران و ایالات متحده میدانند. در مراحل قبلی، مکرون شخصا چند تماس تلفنی با حسن روحانی، رئیسجمهور ایران، داشت و در یک نوبت نیز، امانوئل بون، مشاور ارشد رئیسجمهور فرانسه در سیاست خارجی به ایران آمد، در حالی که تأکید داشت حامل پیام آمریکا نیست تا مشخص شود به نمایندگی از رئیس دولت متبوع خود به تهران آمده است. در واکنش به سفر بون و احتمالا در راستای پاسخگویی به پیامی که بون به تهران آورده بود، سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی ظریف، با پیامی مکتوب از سوی رئیسجمهور ایران به پاریس رفت.
تعهدات برجامی اروپا؛ همچنان در مرکز بحث
وزیر امور خارجه ایران با بیان اینکه گفتوگوهای صورتگرفته بین وی و رئیسجمهور فرانسه در روز جمعه گفتوگوهای خوب و سازندهای بوده است، ادامه داد: «البته این موضوع بستگی به این دارد که اتحادیه اروپا چگونه بتواند به تعهدات برجامی خود و تعهداتی که بعد از خروج آمریکا از برجام داده است، عمل کند».
اشاره ظریف به «تعهدات برجامی اروپا» به عنوان شرط موفقیت گفتوگوها در ادامه تأکید تهران بر این مسئله بهعنوان شرطی به عقبنشستن ایران از راهبرد کاهش تعهدات به برجام مطرح میشود. ایران بعد از گذشت یک سال از خروج ایالات متحده از برجام، روندی گامبهگام در کاهش تعهدات به برجام را طبق مفاد این توافق کلید زده و گفته است تا زمانی که اروپا عمل به تعهدات خود در قبال برجام، بهویژه در مسائل اقتصادی را جدیتر نگیرد، به این روند ادامه خواهد داد. فعالیت جدی اینستکس به نظر محک اصلی جدیت اروپا در این زمینه است و برخی گمانهزنیها حاکی است موضوع گفتوگوهای تازه پاریس نیز به همین مسئله برمیگردد. گزارشها و گمانهزنیها حاکی است احتمالا اینستکس و تقویت آن در بسته پیشنهادی فرانسه برای ایران نقشی مرکزی داشته باشد. ذکر این نکته خالی از لطف نیست که برخلاف صحبتهای مقامات ایرانی در بزنگاههای پیشین، این بار و پس از گفتوگوها با مکرون و ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه، ظریف اشارهای به ادامه برنامه «گام سوم»
کاهش تعهدات نکرد.
روزهای شلوغ مکرون در آستانه جی۷
ظریف همچنین با اشاره به اینکه این گفتوگو در آستانه برگزاری اجلاس «جی ۷» انجام شده است، خاطرنشان کرد: «این اجلاس فرصتی را برای آقای مکرون فراهم میکند که با سایر اعضای اروپایی برجام و دیگر اعضای گروه جی۷ دراینباره رایزنی
و گفتوگو کند».
اشاره ظریف به اجلاس جی۷ در حالی است که فرانسه شنبه، یک روز بعد از سفر ظریف، میزبان جی۷ است. دیدار ظریف با مکرون، بهسرعت و به شکلی تنظیم شد که پیش از جی۷ باشد و از اینرو بسیاری از کارشناسان چنین نتیجه گرفتند که گفتوگوی فرانسه با ظریف برای بررسی ایدهای است که شنبه با دیگر امضاکنندگان برجام، شاید شامل آمریکا، به بحث گذاشته خواهد شد.
در اینباره، لورا روزن، خبرنگار برجسته حوزه غرب آسیا، در گزارشی در المانیتور نوشت مکرون قصد دارد در اجلاس جی۷ ترامپ را نسبت به ایده خود مجاب کند. به نوشته روزن، ترامپ قصد دارد به ترامپ فشار بیاورد تا اقدامات محدود انگیزشی اقتصادی نسبت به ایران داشته باشد. او همچنین در این گفتوگو به دنبال بازگشت به تعهد کامل به توافق هستهای ۲۰۱۵ و نیز توقف اقدامات تحریکآمیز در خلیج فارس خواهد بود. البته روزن اشاره میکند در رفتار ترامپ نشانهای از تمایل به انعطاف در کارزار «فشار حداکثری» یا پذیرابودن نسبت به کلیدزدن هر گونه فرایند دیپلماتیک جدی در قبال ایران دیده نشده است.
فرانسه بهدنبال ارزیابی فضای گفتوگو
در این گزارش همچنین اشاره شده است که مکرون، دو روز پیش از دیدار با ظریف به خبرنگاران گفته بود: «ما پیشنهادهایی داشتهایم که یا تحریمها کاهش پیدا کند یا سازوکاری جبرانی ایجاد شود که اجازه دهد مردم ایران بهتر زندگی کنند. در ساعات آینده خواهیم دید که واکنش ایرانیها چه خواهد بود و نیز خواهیم دید که آمریکاییها چقدر آماده حرکت روبهجلو هستند». مکرون همچنین گفت در صدر مباحث و گفتوگوها با پوتین در دوشنبه گذشته، درباره ایران با او صحبت کرده است: «ما در هفتههای اخیر سخت تلاش کردهایم، دقیقا برای اینکه از هرگونه اوجگیری تنش جلوگیری کنیم. پیشنهادهای متعددی هم دادهایم. همچنین بحثهایی با رئیسجمهور ترامپ و رئیسجمهور روحانی و چندین نفر دیگر داشتهام. البته هر دو [مکرون و پوتین] هم به پایبندی کامل به برنامه جامع اقدام مشترک ۲۰۱۵ متعهدیم و نیز به برنامه گستردهتری برای ثبات و امنیت در سراسر منطقه».
المانیتور همچنین به نقل از مقامی اروپایی گفته بود فرانسه بهدنبال گرفتن تأیید ترامپ در بازگرداندن معافیتهای صادرات نفت ایران به بعضی از خریداران، به مقداری محدود و برای زمانی محدود است تا مذاکرات بتواند پی گرفته شود. این مقام اروپایی گفته است در این ایده بناست در زمانی محدود، مذاکراتی محدود با اقدامات انگیزشی محدود شکل داده شود تا استعداد فضا برای گفتوگو آزمایش شود. او همچنین گفته است که این باور وجود ندارد که فشار بر ایران بهخودیخود، تسلیمشدن ایران را به همراه داشته باشد.
ظریف نیز در نروژ، روز قبل از دیدار با مکرون گفته بود: «پیشنهادهایی روی میز هستند، هم از طرف فرانسوی و هم از طرف ایرانی. فردا هم روی آن پیشنهادها کار خواهیم کرد».
مذاکره دوباره روی برجام، خط قرمز ایران
وزیر خارجه ایران در ادامه صحبتهای خود بعد از دیدار با مکرون افزود: «ما گفتوگوهای خود را با فرانسه ادامه میدهیم و تماسها بین آقایان مکرون و روحانی نیز ادامه خواهد داشت». وزیر امورخارجه ایران با بیان اینکه دیدگاه ایران درباره برجام کاملا مشخص است، افزود: «ما برجام را غیرقابل مذاکره مجدد میدانیم، اما برای اجرای برجام همانطور که در کمیسیون مشترک برجام گفتوگو میکردیم، آمادگی داریم که در سطوح مختلف گفتوگو کنیم».
در اظهارات مقامات آمریکایی و نیز در برخی از ایدههای میانجیگرانه در هفتههای اخیر، تغییر ضربالاجلهای پایان محدودیتهای ایران در قالب افزایش مدتزمان یا همیشگیشدن آنها، مطرح شده بود اما ایران، همانطورکه ظریف بار دیگر اشاره کرد، تأکید کرده روی مفاد آنچه در سال ۲۰۱۵ مورد توافق همه طرفها قرار گرفت، دوباره مذاکره نخواهد کرد.
بریتانیا همراه شده است؟
روزهای پررفتوآمد مکرون در هفته منتهی به جی۷، یک دیدار با نخستوزیر تازه بهکرسینشسته بریتانیا را نیز در خود داشت. پنجشنبه، مکرون دیداری با بوریس جانسون داشت که البته مسائل برگزیت در صدر موضوعات این گفتوگو بود؛ اما گزارش رویترز به نقل از یک دیپلمات بریتانیایی حاکی از جلب همراهی لندن توسط پاریس در قبال تهران است. به گزارش رویترز، فرانسه و بریتانیا در آستانه جی۷ توافق کردهاند که باهم و در واقع در کنار آلمان، موضع متحدی در قبال ایران اتخاذ کنند. این دیپلمات بریتانیایی گفته است باوجود دیدار بوریس جانسون با رئیسجمهور ایالات متحده، بعید است بریتانیا رویکرد خود نسبت به ایران را تغییر دهد. او همچنین گفته بریتانیا بر این باور است که توافق ۲۰۱۵ همچنان بهترین راه برای اطمینان از عدمدسترسی تهران به سلاح هستهای است. یک مقام فرانسوی نیز گفته است سه قدرت اروپایی که به نام «ای۳» شناخته میشوند، به اتحاد در قبال ایران نیاز دارند: «مهم است که درباره ایران، ای۳ را کنار هم نگه داریم».
آزادی کشتیرانی برای همه
دیپلمات ارشد ایران در ادامه صحبتهایش در جمع خبرنگاران بعد از دیدار با مکرون با بیان اینکه یکی دیگر از موارد مورد بحث در این جلسه بحث آزادی کشتیرانی بود، تصریح کرد: «جمهوری اسلامی ایران کاملا شفاف گفته است که آزادی کشتیرانی باید برای همه باشد و ایران بهعنوان کشوری که سواحلی طولانی با دریای عمان و خلیج فارس دارد و بخش شمالی تنگه هرمز در اختیار اوست، مطمئنترین نیرو برای ایجاد امنیت در خلیج فارس و تنگه هرمز است و همواره علاقهمند به تأمین آزادی کشتیرانی در این منطقه بوده است». وزیر امور خارجه ایران افزود: «البته ضرورت دارد که این آزادی برای کشتیهای ایرانی که حامل کالا و نفت برای ایران نیز هستند، فراهم شود».
سفرهای احتمالی آینده
وزیر امور خارجه کشورمان در بخش دیگری از گفتوگوی خود در پاسخ به این سؤال که آیا درحالحاضر بحث سفر آقای مکرون به تهران مطرح است و در این دیدار بحثی در این ارتباط انجام شد؟ گفت: «بحث سفر آقای مکرون به تهران چندسالی است که مطرح است، ایشان از طرف آقای رئیسجمهور [روحانی] برای سفر به تهران دعوت دارند ولی این روزها بحث جدیدی برای سفر آقای مکرون به تهران مطرح نبوده است». ظریف همچنین درباره سفر آتی خود به چین و ژاپن و اینکه آیا در سفر به شرق آسیا به کره شمالی نیز سفر خواهد کرد، گفت: «آنچه ما فعلا در این مرحله طراحی کردیم، سفر به چین، ژاپن و چند کشور دیگر است. در این مرحله هنوز سفری برای کره شمالی طراحی نکردهایم ولی آمادگی سفر به کره شمالی را داریم».
روحاله نخعی : گفتوگوهای پاریس و تهران جدیتر شدند. دیروز محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در سفری به پاریس با رئیسجمهور فرانسه و نیز با همتای فرانسوی خود دیدار و گفتوگو کرد. ظریف که سفر از پیش اعلامشدهاش به اروپا به مقصد سه کشور اسکاندیناوی را پنجشنبه در نروژ به پایان رسانده بود، عصر به دعوت دولت فرانسه به پاریس رفت. او اواسط هفته گذشته، بعد از گفتوگوی رؤسایجمهور روسیه و فرانسه در پاریس به این پایتخت فراخوانده شد. ظریف پنجشنبه در نروژ درباره این دیدار گفته بود «به دستور رئیسجمهور» به پاریس میرود.
ظریف در اولین گفتوگو با رسانهها بعد از دیدار با مکرون، مذاکرات خود را با رئیسجمهور فرانسه سازنده و خوب عنوان کرد و گفت ایران و فرانسه به گفتوگوهای خود ادامه خواهند داد و تماسها بین آقایان مکرون و روحانی ادامه خواهد داشت. محمدجواد ظریف در توضیح گفتوگوهای انجامشده گفت: «گفتوگوهای روز جمعه با آقای مکرون در ادامه گفتوگوها و تماسهای تلفنی است که بین آقای روحانی و مکرون صورت گرفته است، فرانسه پیشنهادی را ارائه داده ما هم پیشنهادهایی را داشتیم که همه آنها درباره نحوه اجرای برجام و گامهایی است که نیاز است از سوی طرفین برای اجرای برجام برداشته شود».
ظریف در مصاحبهای که بعد از این دیدار با یورونیوز داشت، با اشاره به «سازوکار نقض برجام در این توافق آمده است» تأکیدی دوباره روی بازگشتپذیربودن اقدامات ایران در کاهش تعهد به برجام کرد: «اگر اتحادیه اروپا همراه با آمریکا یا بدون آمریکا تصمیم بگیرند تعهدات خود در برجام را اجرا کنند، ما میتوانیم در عرض چند ساعت به اجرای کامل برجام بازگردیم». وی افزود: «با رئیسجمهور مکرون درباره راه بازگشت آمریکا به برجام یا اجرای تعهدات اتحادیه اروپا و جامعه جهانی در قبال برجام گفتوگو کردیم».
فرانسه پیش از این هفته در چند نوبت دیگر نیز گفتوگوهایی با ایران داشته است که برخی گزارشها آن را شامل پیشنهاداتی در راستای کاهش یا توقف تنشها بین ایران و ایالات متحده میدانند. در مراحل قبلی، مکرون شخصا چند تماس تلفنی با حسن روحانی، رئیسجمهور ایران، داشت و در یک نوبت نیز، امانوئل بون، مشاور ارشد رئیسجمهور فرانسه در سیاست خارجی به ایران آمد، در حالی که تأکید داشت حامل پیام آمریکا نیست تا مشخص شود به نمایندگی از رئیس دولت متبوع خود به تهران آمده است. در واکنش به سفر بون و احتمالا در راستای پاسخگویی به پیامی که بون به تهران آورده بود، سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی ظریف، با پیامی مکتوب از سوی رئیسجمهور ایران به پاریس رفت.
تعهدات برجامی اروپا؛ همچنان در مرکز بحث
وزیر امور خارجه ایران با بیان اینکه گفتوگوهای صورتگرفته بین وی و رئیسجمهور فرانسه در روز جمعه گفتوگوهای خوب و سازندهای بوده است، ادامه داد: «البته این موضوع بستگی به این دارد که اتحادیه اروپا چگونه بتواند به تعهدات برجامی خود و تعهداتی که بعد از خروج آمریکا از برجام داده است، عمل کند».
اشاره ظریف به «تعهدات برجامی اروپا» به عنوان شرط موفقیت گفتوگوها در ادامه تأکید تهران بر این مسئله بهعنوان شرطی به عقبنشستن ایران از راهبرد کاهش تعهدات به برجام مطرح میشود. ایران بعد از گذشت یک سال از خروج ایالات متحده از برجام، روندی گامبهگام در کاهش تعهدات به برجام را طبق مفاد این توافق کلید زده و گفته است تا زمانی که اروپا عمل به تعهدات خود در قبال برجام، بهویژه در مسائل اقتصادی را جدیتر نگیرد، به این روند ادامه خواهد داد. فعالیت جدی اینستکس به نظر محک اصلی جدیت اروپا در این زمینه است و برخی گمانهزنیها حاکی است موضوع گفتوگوهای تازه پاریس نیز به همین مسئله برمیگردد. گزارشها و گمانهزنیها حاکی است احتمالا اینستکس و تقویت آن در بسته پیشنهادی فرانسه برای ایران نقشی مرکزی داشته باشد. ذکر این نکته خالی از لطف نیست که برخلاف صحبتهای مقامات ایرانی در بزنگاههای پیشین، این بار و پس از گفتوگوها با مکرون و ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه، ظریف اشارهای به ادامه برنامه «گام سوم»
کاهش تعهدات نکرد.
روزهای شلوغ مکرون در آستانه جی۷
ظریف همچنین با اشاره به اینکه این گفتوگو در آستانه برگزاری اجلاس «جی ۷» انجام شده است، خاطرنشان کرد: «این اجلاس فرصتی را برای آقای مکرون فراهم میکند که با سایر اعضای اروپایی برجام و دیگر اعضای گروه جی۷ دراینباره رایزنی
و گفتوگو کند».
اشاره ظریف به اجلاس جی۷ در حالی است که فرانسه شنبه، یک روز بعد از سفر ظریف، میزبان جی۷ است. دیدار ظریف با مکرون، بهسرعت و به شکلی تنظیم شد که پیش از جی۷ باشد و از اینرو بسیاری از کارشناسان چنین نتیجه گرفتند که گفتوگوی فرانسه با ظریف برای بررسی ایدهای است که شنبه با دیگر امضاکنندگان برجام، شاید شامل آمریکا، به بحث گذاشته خواهد شد.
در اینباره، لورا روزن، خبرنگار برجسته حوزه غرب آسیا، در گزارشی در المانیتور نوشت مکرون قصد دارد در اجلاس جی۷ ترامپ را نسبت به ایده خود مجاب کند. به نوشته روزن، ترامپ قصد دارد به ترامپ فشار بیاورد تا اقدامات محدود انگیزشی اقتصادی نسبت به ایران داشته باشد. او همچنین در این گفتوگو به دنبال بازگشت به تعهد کامل به توافق هستهای ۲۰۱۵ و نیز توقف اقدامات تحریکآمیز در خلیج فارس خواهد بود. البته روزن اشاره میکند در رفتار ترامپ نشانهای از تمایل به انعطاف در کارزار «فشار حداکثری» یا پذیرابودن نسبت به کلیدزدن هر گونه فرایند دیپلماتیک جدی در قبال ایران دیده نشده است.
فرانسه بهدنبال ارزیابی فضای گفتوگو
در این گزارش همچنین اشاره شده است که مکرون، دو روز پیش از دیدار با ظریف به خبرنگاران گفته بود: «ما پیشنهادهایی داشتهایم که یا تحریمها کاهش پیدا کند یا سازوکاری جبرانی ایجاد شود که اجازه دهد مردم ایران بهتر زندگی کنند. در ساعات آینده خواهیم دید که واکنش ایرانیها چه خواهد بود و نیز خواهیم دید که آمریکاییها چقدر آماده حرکت روبهجلو هستند». مکرون همچنین گفت در صدر مباحث و گفتوگوها با پوتین در دوشنبه گذشته، درباره ایران با او صحبت کرده است: «ما در هفتههای اخیر سخت تلاش کردهایم، دقیقا برای اینکه از هرگونه اوجگیری تنش جلوگیری کنیم. پیشنهادهای متعددی هم دادهایم. همچنین بحثهایی با رئیسجمهور ترامپ و رئیسجمهور روحانی و چندین نفر دیگر داشتهام. البته هر دو [مکرون و پوتین] هم به پایبندی کامل به برنامه جامع اقدام مشترک ۲۰۱۵ متعهدیم و نیز به برنامه گستردهتری برای ثبات و امنیت در سراسر منطقه».
المانیتور همچنین به نقل از مقامی اروپایی گفته بود فرانسه بهدنبال گرفتن تأیید ترامپ در بازگرداندن معافیتهای صادرات نفت ایران به بعضی از خریداران، به مقداری محدود و برای زمانی محدود است تا مذاکرات بتواند پی گرفته شود. این مقام اروپایی گفته است در این ایده بناست در زمانی محدود، مذاکراتی محدود با اقدامات انگیزشی محدود شکل داده شود تا استعداد فضا برای گفتوگو آزمایش شود. او همچنین گفته است که این باور وجود ندارد که فشار بر ایران بهخودیخود، تسلیمشدن ایران را به همراه داشته باشد.
ظریف نیز در نروژ، روز قبل از دیدار با مکرون گفته بود: «پیشنهادهایی روی میز هستند، هم از طرف فرانسوی و هم از طرف ایرانی. فردا هم روی آن پیشنهادها کار خواهیم کرد».
مذاکره دوباره روی برجام، خط قرمز ایران
وزیر خارجه ایران در ادامه صحبتهای خود بعد از دیدار با مکرون افزود: «ما گفتوگوهای خود را با فرانسه ادامه میدهیم و تماسها بین آقایان مکرون و روحانی نیز ادامه خواهد داشت». وزیر امورخارجه ایران با بیان اینکه دیدگاه ایران درباره برجام کاملا مشخص است، افزود: «ما برجام را غیرقابل مذاکره مجدد میدانیم، اما برای اجرای برجام همانطور که در کمیسیون مشترک برجام گفتوگو میکردیم، آمادگی داریم که در سطوح مختلف گفتوگو کنیم».
در اظهارات مقامات آمریکایی و نیز در برخی از ایدههای میانجیگرانه در هفتههای اخیر، تغییر ضربالاجلهای پایان محدودیتهای ایران در قالب افزایش مدتزمان یا همیشگیشدن آنها، مطرح شده بود اما ایران، همانطورکه ظریف بار دیگر اشاره کرد، تأکید کرده روی مفاد آنچه در سال ۲۰۱۵ مورد توافق همه طرفها قرار گرفت، دوباره مذاکره نخواهد کرد.
بریتانیا همراه شده است؟
روزهای پررفتوآمد مکرون در هفته منتهی به جی۷، یک دیدار با نخستوزیر تازه بهکرسینشسته بریتانیا را نیز در خود داشت. پنجشنبه، مکرون دیداری با بوریس جانسون داشت که البته مسائل برگزیت در صدر موضوعات این گفتوگو بود؛ اما گزارش رویترز به نقل از یک دیپلمات بریتانیایی حاکی از جلب همراهی لندن توسط پاریس در قبال تهران است. به گزارش رویترز، فرانسه و بریتانیا در آستانه جی۷ توافق کردهاند که باهم و در واقع در کنار آلمان، موضع متحدی در قبال ایران اتخاذ کنند. این دیپلمات بریتانیایی گفته است باوجود دیدار بوریس جانسون با رئیسجمهور ایالات متحده، بعید است بریتانیا رویکرد خود نسبت به ایران را تغییر دهد. او همچنین گفته بریتانیا بر این باور است که توافق ۲۰۱۵ همچنان بهترین راه برای اطمینان از عدمدسترسی تهران به سلاح هستهای است. یک مقام فرانسوی نیز گفته است سه قدرت اروپایی که به نام «ای۳» شناخته میشوند، به اتحاد در قبال ایران نیاز دارند: «مهم است که درباره ایران، ای۳ را کنار هم نگه داریم».
آزادی کشتیرانی برای همه
دیپلمات ارشد ایران در ادامه صحبتهایش در جمع خبرنگاران بعد از دیدار با مکرون با بیان اینکه یکی دیگر از موارد مورد بحث در این جلسه بحث آزادی کشتیرانی بود، تصریح کرد: «جمهوری اسلامی ایران کاملا شفاف گفته است که آزادی کشتیرانی باید برای همه باشد و ایران بهعنوان کشوری که سواحلی طولانی با دریای عمان و خلیج فارس دارد و بخش شمالی تنگه هرمز در اختیار اوست، مطمئنترین نیرو برای ایجاد امنیت در خلیج فارس و تنگه هرمز است و همواره علاقهمند به تأمین آزادی کشتیرانی در این منطقه بوده است». وزیر امور خارجه ایران افزود: «البته ضرورت دارد که این آزادی برای کشتیهای ایرانی که حامل کالا و نفت برای ایران نیز هستند، فراهم شود».
سفرهای احتمالی آینده
وزیر امور خارجه کشورمان در بخش دیگری از گفتوگوی خود در پاسخ به این سؤال که آیا درحالحاضر بحث سفر آقای مکرون به تهران مطرح است و در این دیدار بحثی در این ارتباط انجام شد؟ گفت: «بحث سفر آقای مکرون به تهران چندسالی است که مطرح است، ایشان از طرف آقای رئیسجمهور [روحانی] برای سفر به تهران دعوت دارند ولی این روزها بحث جدیدی برای سفر آقای مکرون به تهران مطرح نبوده است». ظریف همچنین درباره سفر آتی خود به چین و ژاپن و اینکه آیا در سفر به شرق آسیا به کره شمالی نیز سفر خواهد کرد، گفت: «آنچه ما فعلا در این مرحله طراحی کردیم، سفر به چین، ژاپن و چند کشور دیگر است. در این مرحله هنوز سفری برای کره شمالی طراحی نکردهایم ولی آمادگی سفر به کره شمالی را داریم».