آینه
کیهان
چرا هليم حواشي را هم ميزنند؟
محمد صرفي: عبيد زاکاني آورده است مردي ادعاي خدايي کرد. حاکم وقت فرمان داد حبسش کنند. فردي بر او گذر کرد و با ملامت گفت: جاي خدا در زندان باشد؟ مرد زنداني جواب داد: خدا همهجا باشد!
اين حکايت امروز دولت اعتدال و حاميان مدعي اصلاحات آن است. راهي که ميرفتند به بنبست خورده و وعدههايي که ميدادند به جايي نرسيده اما طوري حرف ميزنند و برخورد ميکنند که اگر کسي نداند گمان ميکند يا دو روز است که بر سرکار آمدهاند و يا تمام وعدههاي خود را عملي کردهاند. جناب آقاي رئيسجمهور در جلسه هفته پيش هيئت دولت گفته است «نبايد برخي از تندرويها و مسيرهاي غيردقيق که مردم را آزار ميدهد در جامعه اجازه بروز پيدا کند، چراکه مردم به اندازه کافي با غصه و سختي مواجه هستند و نبايد اجازه داد که براساس بيدقتيها غصه جديدي بر مردم وارد شود». مطرحکردن چنين سخناني هرچند عجيب اما دور از انتظار نيست. وقتي حرفي براي گفتن و کارنامهاي براي ارائه نباشد بايد به حاشيهها چنگ انداخت و پناه برد. يک روز ازدواج دختري کمسنوسال را به مسئله اول کشور و مردم تبديل ميکنند و فرياد وا اسفا سرميدهند و يک روز ديگر بر موج غائله «دختر آبي» سوار ميشوند و حضور زنان در ورزشگاه را مسئله اول کشور ميکنند.
دنیای اقتصاد
دهههاي گمشده اقتصاد ما
دکتر فرخ قبادي: در اواخر سال ۱۹۹۱ و اوايل سال ۱۹۹۲ ژاپن دچار بحراني شد که با ترکيدن حباب قيمت داراييها آغاز شد و بانکهاي اين کشور را که طي سالهاي قبل از آن، بيمحابا و به پشتوانه ارزش حبابي آن داراييها وامهاي کلان داده بودند، در معرض ورشکستگي قرار داد. دولت و بانک مرکزي ژاپن وارد ماجرا شدند و سرمايههاي هنگفتي به بانکها تزريق کردند تا از ورشکستگي آنها جلوگيري شود و سرنوشت محتوم آنها به تعويق افتد. در حقيقت بانکها به «بانکهاي زامبي» (مردههاي متحرک) تبديل شدند که فقط با کمک بانک مرکزي ميتوانستند به حيات خود ادامه دهند. در همان زمان «بلومبرگ» نوشت که يکي از دلايل تداوم رکود و کسادي طولاني اقتصاد ژاپن همين بانکهاي زامبي بودند؛ از جمله به اين دليل که همچنان به شرکتهاي شديدا بدهکار وام دادند و به نوبه خود «بنگاههاي زامبي» را زنده نگه داشتند. رکود و کسادي بيش از ۱۰ سال ادامه يافت و عبارت «دهه گمشده» ژاپن از آن زمان بر سر زبانها افتاد. در حقيقت ۱۲ سال طول کشيد تا توليد ناخالص داخلي اين کشور به سطح سال ۱۹۹۵ برسد. اما پايههاي مستحکم صنعت ژاپن سرانجام اوضاع را کموبيش به روال عادي بازگرداند، هرچند
ترکشهاي آن بحران هنوز هم نظام مالي اين کشور را آزار ميدهد.
اعتماد
طرح اصلاح ازدواج كودكان
طيبه سياوشي: فقر اقتصادي، آموزشي و فرهنگي موجب شده پديده ازدواج كودكان در برخي مناطق كشور به يك مسئله اجتماعي مهم تبديل شود و چنانكه روشن است تا وقتي هم براي رفع فقر آموزشي، فرهنگي و اقتصادي كار جدي صورت نگيرد اين پديده به قوت خود باقي خواهد ماند. كمتر از دو سال پيش براي همفكري در اين زمينه خدمت خيلي از علما رفتيم. يكي از علمايي كه بهصراحت ازدواج كودكان را مورد نقد قرار دادند، آيتالله مكارم شيرازي بودند. البته برخي از آقايان ديگر هم دراينباره مخالفت كردند و اين مخالفت را شفاها اعلام كردند. مثلا يكي از روحانيان ازدواج كودكان را مشمئزكننده خواندند كه البته به دليل شفاهيبودن اظهارنظر ايشان از ذكر نامشان خودداري ميكنم، اما بههرحال آقاي مكارمشيرازي بهصراحت فتوايشان را مكتوب كردند و ازدواج زير 13 سال را باطل اعلام كردند. فتواي آيتالله مكارم شيرازي برمبناي فقه پوياي شيعه ارائه شده است، يعني شرايط زمان و مكان را در اين رابطه لحاظ كردهاند. ما هم براساس نظر ايشان طرحي را كه دنبال ميكرديم كه ازدواج كودكان زير 13 سال بهطور كامل ممنوع شود. الان براساس قانون ازدواج دختران زير 13 سال ممنوع است مگر با
اجازه ولي قهري و دادگاه صالحه. تمام تلاش ما اين بود كه همين قيد «مگر» حذف شود و ازدواج براي دختران كمتر از 13 سال و پسران كمتر از 15 سال ممنوع شود. براساس آن طرح پيشنهادي ازدواج دختران بين 13 تا 16 و پسران 15 تا 18 سال به شرط اجازه ولي قهري و دادگاه صالحه مجاز شمرده ميشد، اما متأسفانه مخالفان طرح با اتهامات بيپايه و اساس ما را به ضديت با موازين مذهبي و تأثير از سبك زندگي غربي متهم كردند. مخالفان هر روز عليه ما نوشتند. بحث را سياسي كردند و آنقدر حاشيه درست كردند كه استدلالهاي طراحان شنيده نشد.
کیهان
چرا هليم حواشي را هم ميزنند؟
محمد صرفي: عبيد زاکاني آورده است مردي ادعاي خدايي کرد. حاکم وقت فرمان داد حبسش کنند. فردي بر او گذر کرد و با ملامت گفت: جاي خدا در زندان باشد؟ مرد زنداني جواب داد: خدا همهجا باشد!
اين حکايت امروز دولت اعتدال و حاميان مدعي اصلاحات آن است. راهي که ميرفتند به بنبست خورده و وعدههايي که ميدادند به جايي نرسيده اما طوري حرف ميزنند و برخورد ميکنند که اگر کسي نداند گمان ميکند يا دو روز است که بر سرکار آمدهاند و يا تمام وعدههاي خود را عملي کردهاند. جناب آقاي رئيسجمهور در جلسه هفته پيش هيئت دولت گفته است «نبايد برخي از تندرويها و مسيرهاي غيردقيق که مردم را آزار ميدهد در جامعه اجازه بروز پيدا کند، چراکه مردم به اندازه کافي با غصه و سختي مواجه هستند و نبايد اجازه داد که براساس بيدقتيها غصه جديدي بر مردم وارد شود». مطرحکردن چنين سخناني هرچند عجيب اما دور از انتظار نيست. وقتي حرفي براي گفتن و کارنامهاي براي ارائه نباشد بايد به حاشيهها چنگ انداخت و پناه برد. يک روز ازدواج دختري کمسنوسال را به مسئله اول کشور و مردم تبديل ميکنند و فرياد وا اسفا سرميدهند و يک روز ديگر بر موج غائله «دختر آبي» سوار ميشوند و حضور زنان در ورزشگاه را مسئله اول کشور ميکنند.
دنیای اقتصاد
دهههاي گمشده اقتصاد ما
دکتر فرخ قبادي: در اواخر سال ۱۹۹۱ و اوايل سال ۱۹۹۲ ژاپن دچار بحراني شد که با ترکيدن حباب قيمت داراييها آغاز شد و بانکهاي اين کشور را که طي سالهاي قبل از آن، بيمحابا و به پشتوانه ارزش حبابي آن داراييها وامهاي کلان داده بودند، در معرض ورشکستگي قرار داد. دولت و بانک مرکزي ژاپن وارد ماجرا شدند و سرمايههاي هنگفتي به بانکها تزريق کردند تا از ورشکستگي آنها جلوگيري شود و سرنوشت محتوم آنها به تعويق افتد. در حقيقت بانکها به «بانکهاي زامبي» (مردههاي متحرک) تبديل شدند که فقط با کمک بانک مرکزي ميتوانستند به حيات خود ادامه دهند. در همان زمان «بلومبرگ» نوشت که يکي از دلايل تداوم رکود و کسادي طولاني اقتصاد ژاپن همين بانکهاي زامبي بودند؛ از جمله به اين دليل که همچنان به شرکتهاي شديدا بدهکار وام دادند و به نوبه خود «بنگاههاي زامبي» را زنده نگه داشتند. رکود و کسادي بيش از ۱۰ سال ادامه يافت و عبارت «دهه گمشده» ژاپن از آن زمان بر سر زبانها افتاد. در حقيقت ۱۲ سال طول کشيد تا توليد ناخالص داخلي اين کشور به سطح سال ۱۹۹۵ برسد. اما پايههاي مستحکم صنعت ژاپن سرانجام اوضاع را کموبيش به روال عادي بازگرداند، هرچند
ترکشهاي آن بحران هنوز هم نظام مالي اين کشور را آزار ميدهد.
اعتماد
طرح اصلاح ازدواج كودكان
طيبه سياوشي: فقر اقتصادي، آموزشي و فرهنگي موجب شده پديده ازدواج كودكان در برخي مناطق كشور به يك مسئله اجتماعي مهم تبديل شود و چنانكه روشن است تا وقتي هم براي رفع فقر آموزشي، فرهنگي و اقتصادي كار جدي صورت نگيرد اين پديده به قوت خود باقي خواهد ماند. كمتر از دو سال پيش براي همفكري در اين زمينه خدمت خيلي از علما رفتيم. يكي از علمايي كه بهصراحت ازدواج كودكان را مورد نقد قرار دادند، آيتالله مكارم شيرازي بودند. البته برخي از آقايان ديگر هم دراينباره مخالفت كردند و اين مخالفت را شفاها اعلام كردند. مثلا يكي از روحانيان ازدواج كودكان را مشمئزكننده خواندند كه البته به دليل شفاهيبودن اظهارنظر ايشان از ذكر نامشان خودداري ميكنم، اما بههرحال آقاي مكارمشيرازي بهصراحت فتوايشان را مكتوب كردند و ازدواج زير 13 سال را باطل اعلام كردند. فتواي آيتالله مكارم شيرازي برمبناي فقه پوياي شيعه ارائه شده است، يعني شرايط زمان و مكان را در اين رابطه لحاظ كردهاند. ما هم براساس نظر ايشان طرحي را كه دنبال ميكرديم كه ازدواج كودكان زير 13 سال بهطور كامل ممنوع شود. الان براساس قانون ازدواج دختران زير 13 سال ممنوع است مگر با
اجازه ولي قهري و دادگاه صالحه. تمام تلاش ما اين بود كه همين قيد «مگر» حذف شود و ازدواج براي دختران كمتر از 13 سال و پسران كمتر از 15 سال ممنوع شود. براساس آن طرح پيشنهادي ازدواج دختران بين 13 تا 16 و پسران 15 تا 18 سال به شرط اجازه ولي قهري و دادگاه صالحه مجاز شمرده ميشد، اما متأسفانه مخالفان طرح با اتهامات بيپايه و اساس ما را به ضديت با موازين مذهبي و تأثير از سبك زندگي غربي متهم كردند. مخالفان هر روز عليه ما نوشتند. بحث را سياسي كردند و آنقدر حاشيه درست كردند كه استدلالهاي طراحان شنيده نشد.