كنترل آلودگي مواد غذايي را جدي بگيريم
ترجمه: عبدالله مصطفایی
در بحث بهداشت جوامع، آلودگی مواد غذایی از موضوعات مهمی است که همواره توجه دولتها را به خود معطوف داشته است و به همین سبب است که اخبار مربوط به آن همواره دولتها و مردم را به چالش میکشد. عناوینی مانند آلودگی برنج، گوشت، سبزی، شیر خشک و دیگر مواد غذایی عناويني هستند که هرچند وقت یکبار موضوع آنها در رسانهها و متن جامعه داغ میشود و پس از مدتی فروکش میکند. در مقاله «نگاهی به شیوههای مقابله با آلودگی گوشت در کشورهای پیشرفته» اشاره شده که باید برای پیگیری اینگونه موضوعات یک نهاد خاصی وجود داشته باشد که فارغ از منافع اقتصادی و سیاسی گروههای مختلف اجتماع، مشغول رصد ریسکهای خطرآفرین برای سلامتی آحاد اجتماع باشد و خوشبختانه با تأسیس سازمان غذا و دارو در وزارت بهداشت، این نهاد متولی آن شده است. در سالهای گذشته آلودگی برنج به آرسنیک و فلزات سنگین از مواردی بوده که بازخوردهای متفاوتی را در جامعه ایران در پی داشته است. گروهی معتقد بودند که این نوع آلودگی فقط مختص برنجهای وارداتی است. در مقابل افرادی بودند که بيان ميداشتند که گیاه برنج استعدادی خاص برای جذب آرسنیک و فلزات سنگین موجود در خاک و آب دارد و باید برنجهای داخلی نیز مورد رصد قرار گیرند. گروهی نیز عنوانکردنِ این موضوع را یک بازی سیاسی میدانستند که هدف آنها تحت فشار قراردادن واردکنندگان برنج است. با تمام این مسائل باید توجه داشت که ریسک وجود آرسنیک در بدن انسان زیاد بوده و به هر نحو ممکن باید از ورود این ماده به بدن جلوگیری كرد؛ چون باعث بروز سرطان و بیماریهای مختلف بهویژه در ناحیه ریه و مثانه خواهد شد. در ادامه نحوه مقابله با آلودگی آرسنیک در گوشت مرغ در کشور آمریکا توضیح داده میشود تا در صورت لزوم بتوان برای کشورمان ایران نیز الگوبرداری كرد.
محققان دانشگاه جان هاپکینز دریافتهاند میزان آرسنیک در گوشت مرغ از مقادیر طبیعی آن فراتر رفته است و متذکر شدهاند که این موضوع میتواند در طول زندگی افراد، ریسک ابتلا به سرطان را اندکی افزایش دهد. هرچند میزان آرسنیک در گوشت مرغ کمتر از استانداردهای مربوط به ایمنی است ولي این محققان به این موضوع نيز اشاره دارند که این استانداردهای فدرال مربوط به دهه ۱۹۴۰ است. انتقاد دیگری که درباره این تحقیق وجود دارد، آن است که این تحقیق مربوط به سالهای ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ است و در آن زمان هنوز فروش داروی Roxarsone به حالت تعلیق درنیامده بود و اساسا این دارو میتواند علت افزایش آرسنیک بوده باشد. در این ارتباط سخنگوی صنایع گوشت مرغ معتقد است که میزان آرسنیک در گوشت مرغ کم است ولی محققان اصرار دارند که افزایش این پارامتر بااهمیت است و میخواهند که سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از این دارو را ممنوع کند؛ چون هنوز این دارو به کشورهای خارجی فروخته میشود. موضوع وجود آرسنیک در مواد غذایی هنگامی مورد توجه عامه مردم قرار گرفت که تحقیق انجامشده در سال ۲۰۱۲ توسط Consumer Reports نشان داد که در برنج، مقادیر قابلتوجهی آرسنیک وجود دارد.
گفته میشود منبع آرسنیک باقیمانده در برنج از آب کشاورزی بوده است.
دارو يا سم؟
آقای ناچمن دانشمندی است که در مرکزی برای آینده قابل زیست در دانشگاه جان هاپکینز کار میکند و از محققان اصلی در بررسی گوشت مرغ بهشمار میرود. او میگوید هرچند میزان آرسنیک معدنی در گوشت مرغ بسیار کمتر از آرسنیک موجود در برنج است، ولی این مسائل، میزان ریسک در بهداشت عمومی جامعه را افزایش میدهد. او به دو داروی Roxarsone و Nitarsone اشاره میکند که حاوی آرسنیک بوده و هنوز برای استفاده در صنایع غذایی دارای موافقت فدرال هستند. داروی Roxarsone برای نابودی انگلهای رودهای، بهبود رشد مرغ و صورتیرنگتر شدن گوشت مرغ به حیوان تزریق میشود. این دارو حاوی آرسنیک آلی است که سمی بودن آن کمتر از آرسنیک معدنی است، باوجوداین مشاهدات گویای آن است که امکان تبدیل آرسنیک آلی به آرسنیک معدنی و افزایش ریسک سرطانزایی آن در بدن وجود دارد. در تحقیق دانشگاه جان هاپکینز میزان آرسنیک معدنی در گوشت مرغ اندازهگیری شد که در نیمی از نمونهها، وجود داروی Roxarsone به اثبات رسید. محققان اين گوشتها را از دسامبر ۲۰۱۰ تا ژوئن ۲۰۱۱ و پیش از تعلیق استفاده از این دارو گردآوری کرده بودند و هدف آنها نیز بررسی دخالت این دارو در افزایش میزان
آرسنیک معدنی بود. در آمریکا این دارو توسط شرکت Zoetis به فروش میرسد. سخنگوی این شرکت میگوید: «ما تا زمانی که تحقیقات علمی مربوط به استفاده از این دارو در مرغداریها کامل شود، به تعلیق آن پایبند هستیم». او میافزاید شرکت آنها دیگر این دارو را توليد نمیکند، ولي این داروها هنوز در انبارهای کشورهایی که اجازه فروش دارند (مثل كشورهاي آمریکای لاتین) وجود داشته و به فروش میرسد. سخنگوی سازمان غذا و داروی آمریکا نیز بیان کرده است: «این شرکت سازمان ما را مطمئن كرده است تا زمانی که با این سازمان مشاوره نكند، اقدام به بازاریابی جدید این دارو در کشور آمریکا نخواهد کرد». در این تحقیق، 140 نمونه از گوشت مرغ از سطح خردهفروشیها در ۱۰ شهر آمریکا تهیه شده است. محققان دریافتند میزان آرسنیک معدنی حدود دو پیپیبي (قسمت در میلیارد) است.
آلي يا معدني؟
البته میزان آرسنیک آلي نیز اندازهگیری شد که در حدود نيم پیپیبي (قسمت در میلیارد) بوده است؛ هرچند استانداردهای فدرال کل آرسنیک تا زیر ۵۰۰ پیپیبی را مجاز دانستهاند. در این تحقیق برآورد شده است که اگر از این دارو برای تمامی مرغها استفاده شود، سالانه حدود ۱۲۷ مورد به میزان مرگومیر ناشی از سرطان ریه و مثانه اضافه میشود. شورای ملی مرغ معتقد است که این یافتهها مؤکدا بیانگر میزان کم آرسنیک بوده و نباید موجب ناراحتی مردم شود. آقای پیترسون، معاون امور علمی و مقررات این شوراست. او میگوید: «این نمونهها در زمانی که هنوز داروی مزبور از بازار تعلیق نشده بود، تهیه شدهاند و نتیجهگیریهای آنها میتواند مصرفکنندگان را به اشتباه بیندازد». فروش این دارو در سال ۲۰۱۱ و پس از انتشار گزارشی از سازمان غذا و داروی آمریکا به حالت تعلیق درآمد. این گزارش بیان میکرد در جگر مرغها آرسنیک معدنی کشف شده است. با وجود این، این سازمان این دارو را ممنوع نکرد. در این گزارش آمده بود که هر داروی جدیدی که باعث افزایش آرسنیک معدنی شود، نگرانکننده است. در مقابل گروههای طرفدار حقوق مصرفکنندگان معتقدند این دارو میبایست همان موقع
ممنوع میشد. باید توجه داشت که طبق آمار این شورا، میزان مصرف گوشت مرغ از دهه ۱۹۶۰ تاکنون حدود سه برابر شده است که این باعث افزایش ریسک اینگونه داروها میشود. در سال ۲۰۱۱ هر آمریکایی سالانه حدود 83 پوند (حدود 38 کیلوگرم) گوشت مرغ مصرف کرده است که این رقم در سال ۱۹۶۵ حدود 30 پوند (حدود ۱۴ کیلوگرم) بوده است. دکتر ناچمن میگوید zoetis در حال حاضر داروی دیگری را میفروشد که برای مرغ و بوقلمون کاربرد داشته و حاوی آرسنیک است. نام این دارو Nitarsone است. خانم وایت سخنگوی این شرکت بيان کرده است كه این دارو بهعنوان جایگزینی برای داروی قبلی نبوده و نتایج علمی مؤيد ایمنی این دارو است که مورد موافقت سازمان غذا و داروی آمریکا نیز هست. در مقابل سخنگوی غذا و دارو میگوید: «سازمان ما بهطور مداوم در حال بررسی تمام داروهای حیوانی حاوی آرسنیک است و برای حفظ سلامت عمومی مردم، اقدام مختلفی را انجام خواهد داد».
www.NewYorkTimes.com
در بحث بهداشت جوامع، آلودگی مواد غذایی از موضوعات مهمی است که همواره توجه دولتها را به خود معطوف داشته است و به همین سبب است که اخبار مربوط به آن همواره دولتها و مردم را به چالش میکشد. عناوینی مانند آلودگی برنج، گوشت، سبزی، شیر خشک و دیگر مواد غذایی عناويني هستند که هرچند وقت یکبار موضوع آنها در رسانهها و متن جامعه داغ میشود و پس از مدتی فروکش میکند. در مقاله «نگاهی به شیوههای مقابله با آلودگی گوشت در کشورهای پیشرفته» اشاره شده که باید برای پیگیری اینگونه موضوعات یک نهاد خاصی وجود داشته باشد که فارغ از منافع اقتصادی و سیاسی گروههای مختلف اجتماع، مشغول رصد ریسکهای خطرآفرین برای سلامتی آحاد اجتماع باشد و خوشبختانه با تأسیس سازمان غذا و دارو در وزارت بهداشت، این نهاد متولی آن شده است. در سالهای گذشته آلودگی برنج به آرسنیک و فلزات سنگین از مواردی بوده که بازخوردهای متفاوتی را در جامعه ایران در پی داشته است. گروهی معتقد بودند که این نوع آلودگی فقط مختص برنجهای وارداتی است. در مقابل افرادی بودند که بيان ميداشتند که گیاه برنج استعدادی خاص برای جذب آرسنیک و فلزات سنگین موجود در خاک و آب دارد و باید برنجهای داخلی نیز مورد رصد قرار گیرند. گروهی نیز عنوانکردنِ این موضوع را یک بازی سیاسی میدانستند که هدف آنها تحت فشار قراردادن واردکنندگان برنج است. با تمام این مسائل باید توجه داشت که ریسک وجود آرسنیک در بدن انسان زیاد بوده و به هر نحو ممکن باید از ورود این ماده به بدن جلوگیری كرد؛ چون باعث بروز سرطان و بیماریهای مختلف بهویژه در ناحیه ریه و مثانه خواهد شد. در ادامه نحوه مقابله با آلودگی آرسنیک در گوشت مرغ در کشور آمریکا توضیح داده میشود تا در صورت لزوم بتوان برای کشورمان ایران نیز الگوبرداری كرد.
محققان دانشگاه جان هاپکینز دریافتهاند میزان آرسنیک در گوشت مرغ از مقادیر طبیعی آن فراتر رفته است و متذکر شدهاند که این موضوع میتواند در طول زندگی افراد، ریسک ابتلا به سرطان را اندکی افزایش دهد. هرچند میزان آرسنیک در گوشت مرغ کمتر از استانداردهای مربوط به ایمنی است ولي این محققان به این موضوع نيز اشاره دارند که این استانداردهای فدرال مربوط به دهه ۱۹۴۰ است. انتقاد دیگری که درباره این تحقیق وجود دارد، آن است که این تحقیق مربوط به سالهای ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ است و در آن زمان هنوز فروش داروی Roxarsone به حالت تعلیق درنیامده بود و اساسا این دارو میتواند علت افزایش آرسنیک بوده باشد. در این ارتباط سخنگوی صنایع گوشت مرغ معتقد است که میزان آرسنیک در گوشت مرغ کم است ولی محققان اصرار دارند که افزایش این پارامتر بااهمیت است و میخواهند که سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از این دارو را ممنوع کند؛ چون هنوز این دارو به کشورهای خارجی فروخته میشود. موضوع وجود آرسنیک در مواد غذایی هنگامی مورد توجه عامه مردم قرار گرفت که تحقیق انجامشده در سال ۲۰۱۲ توسط Consumer Reports نشان داد که در برنج، مقادیر قابلتوجهی آرسنیک وجود دارد.
گفته میشود منبع آرسنیک باقیمانده در برنج از آب کشاورزی بوده است.
دارو يا سم؟
آقای ناچمن دانشمندی است که در مرکزی برای آینده قابل زیست در دانشگاه جان هاپکینز کار میکند و از محققان اصلی در بررسی گوشت مرغ بهشمار میرود. او میگوید هرچند میزان آرسنیک معدنی در گوشت مرغ بسیار کمتر از آرسنیک موجود در برنج است، ولی این مسائل، میزان ریسک در بهداشت عمومی جامعه را افزایش میدهد. او به دو داروی Roxarsone و Nitarsone اشاره میکند که حاوی آرسنیک بوده و هنوز برای استفاده در صنایع غذایی دارای موافقت فدرال هستند. داروی Roxarsone برای نابودی انگلهای رودهای، بهبود رشد مرغ و صورتیرنگتر شدن گوشت مرغ به حیوان تزریق میشود. این دارو حاوی آرسنیک آلی است که سمی بودن آن کمتر از آرسنیک معدنی است، باوجوداین مشاهدات گویای آن است که امکان تبدیل آرسنیک آلی به آرسنیک معدنی و افزایش ریسک سرطانزایی آن در بدن وجود دارد. در تحقیق دانشگاه جان هاپکینز میزان آرسنیک معدنی در گوشت مرغ اندازهگیری شد که در نیمی از نمونهها، وجود داروی Roxarsone به اثبات رسید. محققان اين گوشتها را از دسامبر ۲۰۱۰ تا ژوئن ۲۰۱۱ و پیش از تعلیق استفاده از این دارو گردآوری کرده بودند و هدف آنها نیز بررسی دخالت این دارو در افزایش میزان
آرسنیک معدنی بود. در آمریکا این دارو توسط شرکت Zoetis به فروش میرسد. سخنگوی این شرکت میگوید: «ما تا زمانی که تحقیقات علمی مربوط به استفاده از این دارو در مرغداریها کامل شود، به تعلیق آن پایبند هستیم». او میافزاید شرکت آنها دیگر این دارو را توليد نمیکند، ولي این داروها هنوز در انبارهای کشورهایی که اجازه فروش دارند (مثل كشورهاي آمریکای لاتین) وجود داشته و به فروش میرسد. سخنگوی سازمان غذا و داروی آمریکا نیز بیان کرده است: «این شرکت سازمان ما را مطمئن كرده است تا زمانی که با این سازمان مشاوره نكند، اقدام به بازاریابی جدید این دارو در کشور آمریکا نخواهد کرد». در این تحقیق، 140 نمونه از گوشت مرغ از سطح خردهفروشیها در ۱۰ شهر آمریکا تهیه شده است. محققان دریافتند میزان آرسنیک معدنی حدود دو پیپیبي (قسمت در میلیارد) است.
آلي يا معدني؟
البته میزان آرسنیک آلي نیز اندازهگیری شد که در حدود نيم پیپیبي (قسمت در میلیارد) بوده است؛ هرچند استانداردهای فدرال کل آرسنیک تا زیر ۵۰۰ پیپیبی را مجاز دانستهاند. در این تحقیق برآورد شده است که اگر از این دارو برای تمامی مرغها استفاده شود، سالانه حدود ۱۲۷ مورد به میزان مرگومیر ناشی از سرطان ریه و مثانه اضافه میشود. شورای ملی مرغ معتقد است که این یافتهها مؤکدا بیانگر میزان کم آرسنیک بوده و نباید موجب ناراحتی مردم شود. آقای پیترسون، معاون امور علمی و مقررات این شوراست. او میگوید: «این نمونهها در زمانی که هنوز داروی مزبور از بازار تعلیق نشده بود، تهیه شدهاند و نتیجهگیریهای آنها میتواند مصرفکنندگان را به اشتباه بیندازد». فروش این دارو در سال ۲۰۱۱ و پس از انتشار گزارشی از سازمان غذا و داروی آمریکا به حالت تعلیق درآمد. این گزارش بیان میکرد در جگر مرغها آرسنیک معدنی کشف شده است. با وجود این، این سازمان این دارو را ممنوع نکرد. در این گزارش آمده بود که هر داروی جدیدی که باعث افزایش آرسنیک معدنی شود، نگرانکننده است. در مقابل گروههای طرفدار حقوق مصرفکنندگان معتقدند این دارو میبایست همان موقع
ممنوع میشد. باید توجه داشت که طبق آمار این شورا، میزان مصرف گوشت مرغ از دهه ۱۹۶۰ تاکنون حدود سه برابر شده است که این باعث افزایش ریسک اینگونه داروها میشود. در سال ۲۰۱۱ هر آمریکایی سالانه حدود 83 پوند (حدود 38 کیلوگرم) گوشت مرغ مصرف کرده است که این رقم در سال ۱۹۶۵ حدود 30 پوند (حدود ۱۴ کیلوگرم) بوده است. دکتر ناچمن میگوید zoetis در حال حاضر داروی دیگری را میفروشد که برای مرغ و بوقلمون کاربرد داشته و حاوی آرسنیک است. نام این دارو Nitarsone است. خانم وایت سخنگوی این شرکت بيان کرده است كه این دارو بهعنوان جایگزینی برای داروی قبلی نبوده و نتایج علمی مؤيد ایمنی این دارو است که مورد موافقت سازمان غذا و داروی آمریکا نیز هست. در مقابل سخنگوی غذا و دارو میگوید: «سازمان ما بهطور مداوم در حال بررسی تمام داروهای حیوانی حاوی آرسنیک است و برای حفظ سلامت عمومی مردم، اقدام مختلفی را انجام خواهد داد».
www.NewYorkTimes.com