|

پیشکش پوتين از جیب طبیعت

صدرا محقق : دو «باز» شکاري بومي منطقه کامچاتکا، يکي براي پادشاه عربستان و يکي براي وليعهد امارات متحده عربي؛ اين هداياي ولادیمير پوتين، رئيس‌جمهوري روسيه در سفر اخيرش به اين دو کشور عربي براي رهبران آنها بود. او قبل‌تر هم هدايايي زنده به رهبران برخي ديگر کشورها اهدا کرده بود؛ ازجمله يک شاهين شکاري به پادشاه قطر اهدا کرد و يک اسب مسابقه هم به شاه بحرين داده بود.
رهبران کشورها معمولا حين ديدارهاي متقابل به رسم يادبود به یکديگر هدايايي مي‌دهند. اما در ميان آنها هميشه پيشکش‌هاي ولادیمير پوتين با ديگران متفاوت است و حتي جنس هدايايي که مي‌گيرد، نيز کمي با ديگران فرق مي‌کند.
مثلا چندي پيش «سارانباي جين بيک اف» رئيس‌جمهور قرقيزستان، در جريان سفر پوتين به اين کشور به او يک اسب از نژاد اورلوف و سگي از نژادهاي قرقيزي به نام شيرخان هديه داد.
براساس گزارش رسانه‌ها درباره پرنده‌هايي که پوتين در سفر اخيرش به کشورهاي عربستان و امارات هديه داد، اين پرنده شکاري از گونه باز کامچاتکايي است و به طور خاص انتخاب شده؛ به‌گونه‌اي که از نظر ظاهري، يکي از زيباترين باز‌هاي روسيه به حساب مي‌آيد که روس‌ها پيش‌تر نام «آلفا» را روي آن گذاشته بودند.
دليل هديه‌دادن پرندگان شکاري به پادشاهان کشورهاي عربي نيز ريشه در يک رسم محبوب و قديمي و البته ضدمحيط‌زيستي رايج در اين کشورها به نام «قوش‌بازي» دارد. در «قوش‌بازي» که بين افراد پولدار و صاحب قدرت عرب رواج بسياري دارد، آنها با هدف تفريح به‌وسيله پرندگان شکاري آموزش‌ديده مختلف اقدام به صيد انواع ديگر پرندگان و به‌‌ویژه هوبره مي‌کنند. همين موضوع نيز باعث شده است شکار غيرقانوني و قاچاق انواع گونه‌هاي پرنده، به‌ویژه پرندگان شکاري و همچنين هوبره براي فروش به افراد متمول ساکن در کشورهاي عرب جنوب خليج فارس در برخي کشورها ازجمله ايران، فراگير شود. اين موضوع را ايمان معماريان، دامپزشک شناخته‌شده و رئيس باغ‌وحش ارم در گفت‌وگو با «شرق» مطرح کرد و به‌صورت مشخص درباره هديه‌دادن اين جانوران از سوي پوتين نيز اين‌طور توضيح داد: «به‌طورکلي شخص پوتين علاقه‌مند به حيات ‌وحش است و سال‌ها پيش در ماجراي پرونده تبادل پلنگ ايراني و ببر سيبري هم نقش مستقيم داشت. براساس اطلاعات و تصاويري که تاکنون از او منتشر شده نيز هم خودش حيوانات مختلفي را نگهداري مي‌کند و هم به انواع گونه‌هاي جانوري علاقه‌مند است اما اين علاقه کسي مثل او و هديه‌دادن و هديه‌گرفتن گونه‌هاي مختلف جانوري اگرچه ممکن است تا حدي اثرات مثبتي در زمينه افزايش شناخت عمومي و احترام به حيوانات داشته باشد اما از سويي ديگر مي‌تواند براي حيات‌ وحش و محيط زيست نيز
به شکلي مخرب عمل کند و اثرات منفي زيادي داشته باشد. برای مثال همين هديه‌دادن شاهين يا باز شکاري به رهبران کشورهاي عربي به نوعي کمک به رواج اين رسم شکار و قاچاق پرنده‌هاي شکاري و حفاظت‌شده است که تاکنون به حيات‌ وحش کشورهاي زيادي ازجمله ايران آسيب فراواني وارد کرده است».
معماريان همچنين در ادامه مي‌گويد: «اين شکل از علاقه‌مندي به حيوانات خاص يا هديه‌دادن پرنده‌هاي شکاري بيشتر از جنس علاقه‌مندي مجموعه‌داران حيوانات است که اغلب جزء افراد صاحب قدرت و متمول هستند و در نتيجه همين علاقه بازار قاچاق حيات ‌وحش رونق فراواني گرفته است. در کشورهاي عربي نيز به همين دليل مبالغ بسيار کلاني به شکارچيان بومي، مثلا در جنوب ايران، داده مي‌شود تا اين پرنده‌ها را شکار کنند و به آنها بفروشند. به‌صورت مشخص همين ماجرا باعث شده است نسل برخي گونه‌هاي پرندگان شکاري بومي ايران مانند «بالابان»، «بحري» و «شاهين» در خطر انقراض قرار بگيرد؛ چون اين پرندگان سال‌هاست در حجم بسیار زياد به کشورهاي عربي همسايه قاچاق مي‌شوند. ديدن پرندگان شکاري در دست رهبران جهان شايد براي مردم عادي براي لحظاتي جذاب و هيجان‌انگيز باشد اما تأثير کارشان تبليغ قاچاق حيات ‌وحش و دستي‌کردن پرنده‌هاي شکاري است و باعث مي‌شود افراد پولدار و صاحب نفوذ و قدرت، علاقه‌مندي بيشتري به اين موضوع پيدا کنند. به همين دليل از ديد قوانين حفاظت از حيات ‌وحش اين کار اصلا درست نيست؛ مگر زماني که اين هديه‌دادن و هديه‌گرفتن با هدف رهاکردن گونه‌هاي جانوري در زيستگاه خود باشد».
موضوعي که اين دامپزشک و کارشناس حيات‌ وحش به آن اشاره کرد، سال‌هاست به معضلي براي محيط زيست ايران بدل شده و گاهی خبرهايي مبني بر بازداشت قاچاقچيان با محموله‌هاي کوچک و بزرگ پرندگان شکاري يا هوبره منتشر مي‌شود. بازار خريد و فروش اين گونه‌هاي پرنده‌هاي وحشي با وجود نرخ‌هاي هنگفتي که افراد متمول در کشورهاي عربي براي آنها مي‌پردازند، منجر به آن شده است که سيل قاچاقچيان و شکارچيان را راهي زيستگاه‌هاي اين جانوران کند، کاري که آسيب زيادي به نسل اين پرندگان زده و آنها را در معرض خطر انقراض قرار داده است.
بعد ديگر ماجراي هديه‌دادن و هديه‌گرفتن بين رهبران کشورها، به تشريفات و قوانين و آداب رايج در ارتباط ميان کشورها برمي‌گردد، در همين رابطه با علي‌محمد بيدارمغز، کارشناس ارشد تشريفات و رئيس سابق تشريفات نمايندگي جمهوري اسلامي ايران در سازمان ملل متحد در نيويورک نيز گفت‌وگويي کردم و از او درباره اين رسم‌و‌رسوم پرسيدم. اين توضيحات او دراين‌باره است: «هديه‌دادن و هديه‌گرفتن از رسوم قديمي ديپلماتيک بين کشورهاست و رهبران کشورها و ديپلمات‌ها آن را به انحای مختلف اجرا و رعايت مي‌کنند، البته در اين رابطه حسب قوانين داخلي هر کشور حد و حدودي نيز براي اين کار تعيين شده است؛ مثلا به‌صورت کلي گفته مي‌شود هديه‌ها به‌هيچ‌وجه ‌نبايد با هدف تطميع و رشوه‌دادن باشد، بر همين اساس برخي کشورها مبلغ مشخصي -300 دلار - براي سقف هديه‌هايي که گرفته يا داده مي‌شود، تعيين کردند و به همين شکل هديه‌اي که قرار است از سوي آنها به ديگر کشورها داده شود نيز قيمتي در همين حد بايد داشته باشد. طبق همين قوانين اگر در ديداري هديه‌اي گران‌تر از اين مبلغ گرفته شد، از آن با عنوان سرمايه ملي ياد مي‌شود و بايد به بخش مخصوص نگهداري اين‌گونه هدايا که متعلق به دولت است، داده شود».
بيدارمغز با اشاره به همين موضوع مي‌گويد مثلا در ديدار خاتمي در هنگام رياست‌جمهوري با پاپ فقيد ژان پل دوم، به او مجموعه سي‌دي‌هاي سريال مردان آنجلس هديه داده شد. او همچنين درباره هديه‌دادن گونه‌هاي جانوري و هديه‌اي که پوتين به رهبران کشورهاي عربي اهدا کرد نيز گفت:«اهداي گونه‌هاي جانوري معمولا تابع قوانين حمايت از حيوانات است و با رعايت اين نکات انجام مي‌شود يا بايد بشود. گاهي برخي رهبران حيوانات خاص کشور خود را به ميهمان يا ميزبانشان اهدا مي‌کنند، هديه پوتين به شاه عربستان و وليعهد امارات نيز يک گونه خاص و نادر و جذاب از پرندگان شکاري بومي شرق روسيه است».
او درباره ديگر تشريفات رايج در اين رابطه نيز افزود: «برخي کشورها وقتي مي‌خواهند هديه بدهند - به‌خصوص ژاپني‌ها - علاقه‌مند هستند از قبل مطلع باشند که متقابلا هديه‌اي در همان حد و اندازه به‌صورت متقابل اهدا کنند. يا در کشورهاي عرب مرسوم است که معمولا هدايايي بسيار گران‌قيمت و خاص مي‌دهند؛ اما اين به معناي آن نيست که طرف مقابل نيز بايد چيزي در همان حد به آنها هديه بدهد».

صدرا محقق : دو «باز» شکاري بومي منطقه کامچاتکا، يکي براي پادشاه عربستان و يکي براي وليعهد امارات متحده عربي؛ اين هداياي ولادیمير پوتين، رئيس‌جمهوري روسيه در سفر اخيرش به اين دو کشور عربي براي رهبران آنها بود. او قبل‌تر هم هدايايي زنده به رهبران برخي ديگر کشورها اهدا کرده بود؛ ازجمله يک شاهين شکاري به پادشاه قطر اهدا کرد و يک اسب مسابقه هم به شاه بحرين داده بود.
رهبران کشورها معمولا حين ديدارهاي متقابل به رسم يادبود به یکديگر هدايايي مي‌دهند. اما در ميان آنها هميشه پيشکش‌هاي ولادیمير پوتين با ديگران متفاوت است و حتي جنس هدايايي که مي‌گيرد، نيز کمي با ديگران فرق مي‌کند.
مثلا چندي پيش «سارانباي جين بيک اف» رئيس‌جمهور قرقيزستان، در جريان سفر پوتين به اين کشور به او يک اسب از نژاد اورلوف و سگي از نژادهاي قرقيزي به نام شيرخان هديه داد.
براساس گزارش رسانه‌ها درباره پرنده‌هايي که پوتين در سفر اخيرش به کشورهاي عربستان و امارات هديه داد، اين پرنده شکاري از گونه باز کامچاتکايي است و به طور خاص انتخاب شده؛ به‌گونه‌اي که از نظر ظاهري، يکي از زيباترين باز‌هاي روسيه به حساب مي‌آيد که روس‌ها پيش‌تر نام «آلفا» را روي آن گذاشته بودند.
دليل هديه‌دادن پرندگان شکاري به پادشاهان کشورهاي عربي نيز ريشه در يک رسم محبوب و قديمي و البته ضدمحيط‌زيستي رايج در اين کشورها به نام «قوش‌بازي» دارد. در «قوش‌بازي» که بين افراد پولدار و صاحب قدرت عرب رواج بسياري دارد، آنها با هدف تفريح به‌وسيله پرندگان شکاري آموزش‌ديده مختلف اقدام به صيد انواع ديگر پرندگان و به‌‌ویژه هوبره مي‌کنند. همين موضوع نيز باعث شده است شکار غيرقانوني و قاچاق انواع گونه‌هاي پرنده، به‌ویژه پرندگان شکاري و همچنين هوبره براي فروش به افراد متمول ساکن در کشورهاي عرب جنوب خليج فارس در برخي کشورها ازجمله ايران، فراگير شود. اين موضوع را ايمان معماريان، دامپزشک شناخته‌شده و رئيس باغ‌وحش ارم در گفت‌وگو با «شرق» مطرح کرد و به‌صورت مشخص درباره هديه‌دادن اين جانوران از سوي پوتين نيز اين‌طور توضيح داد: «به‌طورکلي شخص پوتين علاقه‌مند به حيات ‌وحش است و سال‌ها پيش در ماجراي پرونده تبادل پلنگ ايراني و ببر سيبري هم نقش مستقيم داشت. براساس اطلاعات و تصاويري که تاکنون از او منتشر شده نيز هم خودش حيوانات مختلفي را نگهداري مي‌کند و هم به انواع گونه‌هاي جانوري علاقه‌مند است اما اين علاقه کسي مثل او و هديه‌دادن و هديه‌گرفتن گونه‌هاي مختلف جانوري اگرچه ممکن است تا حدي اثرات مثبتي در زمينه افزايش شناخت عمومي و احترام به حيوانات داشته باشد اما از سويي ديگر مي‌تواند براي حيات‌ وحش و محيط زيست نيز
به شکلي مخرب عمل کند و اثرات منفي زيادي داشته باشد. برای مثال همين هديه‌دادن شاهين يا باز شکاري به رهبران کشورهاي عربي به نوعي کمک به رواج اين رسم شکار و قاچاق پرنده‌هاي شکاري و حفاظت‌شده است که تاکنون به حيات‌ وحش کشورهاي زيادي ازجمله ايران آسيب فراواني وارد کرده است».
معماريان همچنين در ادامه مي‌گويد: «اين شکل از علاقه‌مندي به حيوانات خاص يا هديه‌دادن پرنده‌هاي شکاري بيشتر از جنس علاقه‌مندي مجموعه‌داران حيوانات است که اغلب جزء افراد صاحب قدرت و متمول هستند و در نتيجه همين علاقه بازار قاچاق حيات ‌وحش رونق فراواني گرفته است. در کشورهاي عربي نيز به همين دليل مبالغ بسيار کلاني به شکارچيان بومي، مثلا در جنوب ايران، داده مي‌شود تا اين پرنده‌ها را شکار کنند و به آنها بفروشند. به‌صورت مشخص همين ماجرا باعث شده است نسل برخي گونه‌هاي پرندگان شکاري بومي ايران مانند «بالابان»، «بحري» و «شاهين» در خطر انقراض قرار بگيرد؛ چون اين پرندگان سال‌هاست در حجم بسیار زياد به کشورهاي عربي همسايه قاچاق مي‌شوند. ديدن پرندگان شکاري در دست رهبران جهان شايد براي مردم عادي براي لحظاتي جذاب و هيجان‌انگيز باشد اما تأثير کارشان تبليغ قاچاق حيات ‌وحش و دستي‌کردن پرنده‌هاي شکاري است و باعث مي‌شود افراد پولدار و صاحب نفوذ و قدرت، علاقه‌مندي بيشتري به اين موضوع پيدا کنند. به همين دليل از ديد قوانين حفاظت از حيات ‌وحش اين کار اصلا درست نيست؛ مگر زماني که اين هديه‌دادن و هديه‌گرفتن با هدف رهاکردن گونه‌هاي جانوري در زيستگاه خود باشد».
موضوعي که اين دامپزشک و کارشناس حيات‌ وحش به آن اشاره کرد، سال‌هاست به معضلي براي محيط زيست ايران بدل شده و گاهی خبرهايي مبني بر بازداشت قاچاقچيان با محموله‌هاي کوچک و بزرگ پرندگان شکاري يا هوبره منتشر مي‌شود. بازار خريد و فروش اين گونه‌هاي پرنده‌هاي وحشي با وجود نرخ‌هاي هنگفتي که افراد متمول در کشورهاي عربي براي آنها مي‌پردازند، منجر به آن شده است که سيل قاچاقچيان و شکارچيان را راهي زيستگاه‌هاي اين جانوران کند، کاري که آسيب زيادي به نسل اين پرندگان زده و آنها را در معرض خطر انقراض قرار داده است.
بعد ديگر ماجراي هديه‌دادن و هديه‌گرفتن بين رهبران کشورها، به تشريفات و قوانين و آداب رايج در ارتباط ميان کشورها برمي‌گردد، در همين رابطه با علي‌محمد بيدارمغز، کارشناس ارشد تشريفات و رئيس سابق تشريفات نمايندگي جمهوري اسلامي ايران در سازمان ملل متحد در نيويورک نيز گفت‌وگويي کردم و از او درباره اين رسم‌و‌رسوم پرسيدم. اين توضيحات او دراين‌باره است: «هديه‌دادن و هديه‌گرفتن از رسوم قديمي ديپلماتيک بين کشورهاست و رهبران کشورها و ديپلمات‌ها آن را به انحای مختلف اجرا و رعايت مي‌کنند، البته در اين رابطه حسب قوانين داخلي هر کشور حد و حدودي نيز براي اين کار تعيين شده است؛ مثلا به‌صورت کلي گفته مي‌شود هديه‌ها به‌هيچ‌وجه ‌نبايد با هدف تطميع و رشوه‌دادن باشد، بر همين اساس برخي کشورها مبلغ مشخصي -300 دلار - براي سقف هديه‌هايي که گرفته يا داده مي‌شود، تعيين کردند و به همين شکل هديه‌اي که قرار است از سوي آنها به ديگر کشورها داده شود نيز قيمتي در همين حد بايد داشته باشد. طبق همين قوانين اگر در ديداري هديه‌اي گران‌تر از اين مبلغ گرفته شد، از آن با عنوان سرمايه ملي ياد مي‌شود و بايد به بخش مخصوص نگهداري اين‌گونه هدايا که متعلق به دولت است، داده شود».
بيدارمغز با اشاره به همين موضوع مي‌گويد مثلا در ديدار خاتمي در هنگام رياست‌جمهوري با پاپ فقيد ژان پل دوم، به او مجموعه سي‌دي‌هاي سريال مردان آنجلس هديه داده شد. او همچنين درباره هديه‌دادن گونه‌هاي جانوري و هديه‌اي که پوتين به رهبران کشورهاي عربي اهدا کرد نيز گفت:«اهداي گونه‌هاي جانوري معمولا تابع قوانين حمايت از حيوانات است و با رعايت اين نکات انجام مي‌شود يا بايد بشود. گاهي برخي رهبران حيوانات خاص کشور خود را به ميهمان يا ميزبانشان اهدا مي‌کنند، هديه پوتين به شاه عربستان و وليعهد امارات نيز يک گونه خاص و نادر و جذاب از پرندگان شکاري بومي شرق روسيه است».
او درباره ديگر تشريفات رايج در اين رابطه نيز افزود: «برخي کشورها وقتي مي‌خواهند هديه بدهند - به‌خصوص ژاپني‌ها - علاقه‌مند هستند از قبل مطلع باشند که متقابلا هديه‌اي در همان حد و اندازه به‌صورت متقابل اهدا کنند. يا در کشورهاي عرب مرسوم است که معمولا هدايايي بسيار گران‌قيمت و خاص مي‌دهند؛ اما اين به معناي آن نيست که طرف مقابل نيز بايد چيزي در همان حد به آنها هديه بدهد».

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها