انجمن‌های علمی معلمان ظرفیت مغفول کیفیت‌بخشی در آموزش‌و‌پرورش

انجمن‌های علمی و آموزشی معلمان به منظور نهادینه‌سازی مشارکت معلمان شاغل و بازنشسته و بهره‌برداری از توانمندی‌ها و تجارب آنان در کیفیت‌بخشی فعالیت‌های آموزشی و تربیتی آموزش‌و‌پرورش تشکیل می‌شوند و بر مبنای شیوه‌نامه اجرائی که طی بخشنامه ۲۰۵۲۷۶ - ۹۳.۱۰.۱۳ ابلاغ شده، توسعه کمی و کیفی انجمن‌ها و حمایت‌های مادی و معنوی از آنها با اولویت ویژه در دستور کار آموزش‌وپرورش قرار گرفته؛ به‌نحوی‌که طی این سنوات، انجمن‌های منتخب کشوری و استانی و انجمن‌های تازه‌تأسیس از طریق ارائه تسهیلات مادی و ایجاد و تقویت زمینه‌های تعامل حمایت می‌شوند... حسب سیاست‌های دولت و تأکید وزارت آموزش‌وپرورش به برون‌سپاری امور تصدی‌گرانه به مؤسسات و انجمن‌های غیردولتی، مدیران می‌توانند با زمینه‌سازی مناسب، امکان بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های نهادی انجمن‌ها را در برنامه‌ریزی آموزش و توسعه منابع انسانی و بهینه‌سازی کیفیت فعالیت‌های آموزشی و تربیتی مدارس فراهم آورند؛ ولی بعضی از مدیران که تعدادشان هم کم نیست، با تساهل در توسعه انجمن‌ها و اکراه در استفاده از این ظرفیت نهادی معلمان برای انجام بعضی از فعالیت‌ها که فهرست بعضی از آنها به شرح ذیل است، نه‌تنها زمینه را برای پویایی و نشاط سازمانی، تشویق و ترغیب معلمان برای عضویت در انجمن‌ها و مشارکت انجمن‌ها در فرایند بهبود کیفیت طرح‌ها، برنامه‌ها و فعالیت‌های آموزش‌وپرورش فراهم نمی‌کنند، بلکه مانع انجام فعالیت‌های آنها هم می‌شوند. 1. بهره‌گیری از ظرفیت انجمن‌ها در برگزاری سمینارها و کنفرانس‌های علمی و آموزشی؛ ۲- زمینه‌سازی برای برگزاری نشست‌های علمی در مدارس و مناطق و نواحی آموزش‌وپرورش؛ ۳- واگذاری انجام نیازسنجی، اجرا و ارزشیابی دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت؛ ۴- همکاری در فرایند جذب و استخدام معلمان، مثل: انجام مصاحبه، برگزاری آزمون‌های علمی و حرفه‌ای و...؛ ۵- مشارکت در ارزیابی عملکرد سالانه، سنجش صلاحیت و رتبه‌بندی معلمان؛ ۶- انجام مسابقات و جشنواره‌های دانش‌آموزی و معلمی. بعضی از مدیران انجمن‌ها هم هنوز خود را به‌عنوان یک تشکل غیردولتی باور نکرده‌اند و در معرفی توانمندی‌های سازمانی خود به‌عنوان یک انجمن غیردولتی و متعهد به توسعه آموزش‌ و پرورش اهمال می‌کنند و به‌جای فتح باب تعامل با مدیران مدارس و ادارات و اثبات نقش اثربخش خود در مدیریت کیفیت، برخورداری از تسهیلات حمایتی و رانتی مدیران دولتی را انتظار دارند. فرض این نوشته این است که انجمن‌های معلمان، ظرفیت ارزشمندی است که مدیران آموزش‌وپرورش با اعتماد به شایستگی‌های نهادی آنها و توسعه کمی و کیفی آنها و ترغیب معلمان برای عضویت در آنها، می‌توانند بخش اعظم مشکلات و مسائل آموزشی و تربیتی مدارس، معلمان و متربیان را با کیفیت مطلوب‌تر و هزینه کمتر حل‌وفصل کنند و مدیران انجمن‌ها هم باید با معرفی و اثبات شایستگی‌های علمی و آموزشی انجمن و جلب اعتماد مدیران، آنها را به همکاری فعال و مستمر ترغیب کنند.

انجمن‌های علمی و آموزشی معلمان به منظور نهادینه‌سازی مشارکت معلمان شاغل و بازنشسته و بهره‌برداری از توانمندی‌ها و تجارب آنان در کیفیت‌بخشی فعالیت‌های آموزشی و تربیتی آموزش‌و‌پرورش تشکیل می‌شوند و بر مبنای شیوه‌نامه اجرائی که طی بخشنامه ۲۰۵۲۷۶ - ۹۳.۱۰.۱۳ ابلاغ شده، توسعه کمی و کیفی انجمن‌ها و حمایت‌های مادی و معنوی از آنها با اولویت ویژه در دستور کار آموزش‌وپرورش قرار گرفته؛ به‌نحوی‌که طی این سنوات، انجمن‌های منتخب کشوری و استانی و انجمن‌های تازه‌تأسیس از طریق ارائه تسهیلات مادی و ایجاد و تقویت زمینه‌های تعامل حمایت می‌شوند... حسب سیاست‌های دولت و تأکید وزارت آموزش‌وپرورش به برون‌سپاری امور تصدی‌گرانه به مؤسسات و انجمن‌های غیردولتی، مدیران می‌توانند با زمینه‌سازی مناسب، امکان بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های نهادی انجمن‌ها را در برنامه‌ریزی آموزش و توسعه منابع انسانی و بهینه‌سازی کیفیت فعالیت‌های آموزشی و تربیتی مدارس فراهم آورند؛ ولی بعضی از مدیران که تعدادشان هم کم نیست، با تساهل در توسعه انجمن‌ها و اکراه در استفاده از این ظرفیت نهادی معلمان برای انجام بعضی از فعالیت‌ها که فهرست بعضی از آنها به شرح ذیل است، نه‌تنها زمینه را برای پویایی و نشاط سازمانی، تشویق و ترغیب معلمان برای عضویت در انجمن‌ها و مشارکت انجمن‌ها در فرایند بهبود کیفیت طرح‌ها، برنامه‌ها و فعالیت‌های آموزش‌وپرورش فراهم نمی‌کنند، بلکه مانع انجام فعالیت‌های آنها هم می‌شوند. 1. بهره‌گیری از ظرفیت انجمن‌ها در برگزاری سمینارها و کنفرانس‌های علمی و آموزشی؛ ۲- زمینه‌سازی برای برگزاری نشست‌های علمی در مدارس و مناطق و نواحی آموزش‌وپرورش؛ ۳- واگذاری انجام نیازسنجی، اجرا و ارزشیابی دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت؛ ۴- همکاری در فرایند جذب و استخدام معلمان، مثل: انجام مصاحبه، برگزاری آزمون‌های علمی و حرفه‌ای و...؛ ۵- مشارکت در ارزیابی عملکرد سالانه، سنجش صلاحیت و رتبه‌بندی معلمان؛ ۶- انجام مسابقات و جشنواره‌های دانش‌آموزی و معلمی. بعضی از مدیران انجمن‌ها هم هنوز خود را به‌عنوان یک تشکل غیردولتی باور نکرده‌اند و در معرفی توانمندی‌های سازمانی خود به‌عنوان یک انجمن غیردولتی و متعهد به توسعه آموزش‌ و پرورش اهمال می‌کنند و به‌جای فتح باب تعامل با مدیران مدارس و ادارات و اثبات نقش اثربخش خود در مدیریت کیفیت، برخورداری از تسهیلات حمایتی و رانتی مدیران دولتی را انتظار دارند. فرض این نوشته این است که انجمن‌های معلمان، ظرفیت ارزشمندی است که مدیران آموزش‌وپرورش با اعتماد به شایستگی‌های نهادی آنها و توسعه کمی و کیفی آنها و ترغیب معلمان برای عضویت در آنها، می‌توانند بخش اعظم مشکلات و مسائل آموزشی و تربیتی مدارس، معلمان و متربیان را با کیفیت مطلوب‌تر و هزینه کمتر حل‌وفصل کنند و مدیران انجمن‌ها هم باید با معرفی و اثبات شایستگی‌های علمی و آموزشی انجمن و جلب اعتماد مدیران، آنها را به همکاری فعال و مستمر ترغیب کنند.