روزهاي غيرعادي تحرير

خبرنگاران و گزارشگراني كه از اول ماه اكتبر راوي بي‌طرف اعتراض‌ها در عراق بودند، مي‌گويند آنچه از پنجشنبه در بغداد در حال وقوع است، بسيار عجيب‌تر از آن است كه بتوان آن را به‌درستي روايت كرد. به گفته آنان، نمي‌توان گفت چه گروه‌هايی در پشت اتفاقات اخير هستند و اعتراض مسالمت‌آميز عراقي‌ها كه حتي استعفاي عادل عبدالمهدي، نخست‌وزير عراق را به دنبال داشت، چه فرجامي خواهد داشت.
به گفته شاهدان عيني، پس از آنكه پنجشنبه گذشته افرادي كه خود را هوادار گروه حشدالشعبي مي‌خوانند با سلاح سرد به معترضان عراقي در ميدان التحرير حمله كردند و كنترل اين ميدان را در دست گرفتند، معترضان كه مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین مقر خود را ازدست‌رفته مي‌ديدند، در پارکینگی هفت طبقه در حوالی «پل سنک» در بغداد دست به تجمع زدند كه با حمله مرگ‌باري مواجه شدند.
آن‌طور كه شاهدان عيني روايت مي‌كنند، پس از آنکه شماری از معترضان عراقی در ساختمان پارکینگ اقدام به تجمع کردند، عده‌ای مسلح که سوار بر وانت بودند وارد ساختمان شده و پس از به‌آتش‌کشیدن راه‌های ورود و خروج ساختمان با کوکتل‌مولوتف، با مسلسل‌های خود به روی معترضان آتش گشودند. طبق گزارش تلویزیون دولتی عراق، ساختمان پارکینگی که محل تجمع معترضان در بغداد بوده، به طور کامل در آتش سوخته است و یکی از خونین‌ترین حملات به معترضان از زمان آغاز دور تازه اعتراض‌ها رقم خورده است؛ حداقل 20 كشته و بيش از 130 مجروح.
اتفاقات پنجشنبه و جمعه گذشته شگفتي مقامات عراقي را به دنبال داشت. سخنگوی فرماندهی نیروهای مسلح عراق بدون اشاره به هویت افراد مسلح ناشناس مي‌گويد این درگیری بین بخشی از تظاهرکنندگان که پارکینگ چند طبقه پل سنک را در اختیار داشتند و گروه مسلح ناشناس اتفاق افتاد. به گفته او، در این درگیری از شیشه‌های دست‌ساز آتش‌زا استفاده شد اما نیروهای امنیتی اکنون اوضاع را در پل سنک زیر نظر دارند. هم‌زمان برخی رسانه‌ها از حرکت نیروهایی از «سُرایا السلام»، شاخه نظامی جریان صدر، به منطقه میدان تحریر و پل سنک به بهانه حفاظت از تظاهرکنندگان خبر داده‌اند.
حمله به مقر صدر در نجف
البته اين تنها رويداد عجيب اين روزهاي عراق نيست. به گزارش رسانه‌هاي عراقي، صبح روز گذشته مقر مقتدي صدر، رهبر جريان صدر و از روحانيون پرنفوذ عراقي، در نجف اشرف از سوی یک هواپیمای بدون سرنشین مورد هدف قرار گرفت. محمد صالح العراقی، يكي از کاربران نزدیک به مقتدي صدر، با انتشار بیانیه‌ای نوشت در پاسخ به دستورات صدر در شب گذشته (جمعه) به کلاه‌آبی‌ها (نیروهای سرایا السلام) برای حمایت از تظاهرکنندگان در بغداد، یک هواپیمای بدون سرنشین بامداد شنبه مسجد حنانه را هدف قرار داد. او درباره خسارات احتمالی حمله به مسجد حنانه حرفي نزد، اما در ادامه هشتگ «#الشعب_القائد_فی_خطر» (ملت عراق و مقتدي صدر در خطرند) را برای اعلام حمایت از صدر ایجاد کرد. اين در حالي است كه طبق گزارش‌ها، مقتدي صدر در حال حاضر در داخل عراق حضور ندارد.
بازپس‌گيري تحرير
با ورود نیروهای سرایا السلام، افراد مسلح ناشناس منطقه را ترك كردند. المحمداوی، فرمانده عملیات بغداد وابسته به ارتش، به خبرگزاری عراق گفت به یگان‌های ارتش دستور داده شده است در میدان حضور داشته باشند و از جان تظاهرکنندگان حفاظت كنند. پس از اين سخنان، تظاهرکنندگان از طریق شبکه‌های اجتماعی خواستار حضور دوباره شدند و هزاران عراقي معترض دوباره در اين ميدان تجمع كردند.
اعتراضات در عراق از دو ماه پیش با شعارهایی علیه فساد، بی‌کاری، ناکارآمدی دولت و نفوذ كشورهاي خارجي در عراق و درخواست استعفای عادل عبدالمهدی آغاز شد و گفته می‌شود دست‌کم ۴۳۰ نفر در این اعتراضات کشته و بیش از ۲۰ هزار نفر زخمی شده‌اند. آیت‌الله علی سیستانی، مرجع تقلید شیعه در عراق، در پیامی در نماز جمعه خواستار استعفای عادل عبدالمهدی شد و عبدالمهدی هم بلافاصله پس از این پیام اعلام کرد از سمت خود کناره‌گیری می‌کند.
پس از اين استعفا نه تنها اوضاع سياسي عراق بهبود نيافت، بلكه با اتفاقات اخير، اوضاع پيچيده‌تر از گذشته شده است. اعتراضات در عراق گسترده است و گستره جغرافیایی، نسلی، سیاسی و عقیدتی پردامنه‌ای دارد و بعید است به اين زودي‌ها فروکش کند. اعتراضات و تحولات چند روز گذشته به‌خوبي نشان داد عراق بعد از گذشت ۱۶ سال از سقوط صدام، با اینکه برخی از شاخص‌های دموکراسی را دارد، اما دموکراسی در آن ناقص بوده و در گام‌های ابتدایی متوقف مانده است. به گفته كارشناسان، اگر مقامات سياسي نتوانند راهکار مناسبی برای حل اختلافات و تحقق خواسته معترضان پیدا کنند، آن‌گاه پسامد ماجرا با حضور بیشتر نیروهای تندرو فقط از‌بين‌رفتن دموكراسي نيم‌بند در اين كشور خواهد بود یا ممکن است جنگ داخلی با آینده نامعلوم به وقوع بپیوندد. البته سرکوب حرکت مردمي در اين ابعاد دشوار است اما تجمیع قدرت برای تحقق خواست‌های معترضان بدون اینکه ثبات عراق به هم بخورد، نیز کاری صعب و پرچالش است.

خبرنگاران و گزارشگراني كه از اول ماه اكتبر راوي بي‌طرف اعتراض‌ها در عراق بودند، مي‌گويند آنچه از پنجشنبه در بغداد در حال وقوع است، بسيار عجيب‌تر از آن است كه بتوان آن را به‌درستي روايت كرد. به گفته آنان، نمي‌توان گفت چه گروه‌هايی در پشت اتفاقات اخير هستند و اعتراض مسالمت‌آميز عراقي‌ها كه حتي استعفاي عادل عبدالمهدي، نخست‌وزير عراق را به دنبال داشت، چه فرجامي خواهد داشت.
به گفته شاهدان عيني، پس از آنكه پنجشنبه گذشته افرادي كه خود را هوادار گروه حشدالشعبي مي‌خوانند با سلاح سرد به معترضان عراقي در ميدان التحرير حمله كردند و كنترل اين ميدان را در دست گرفتند، معترضان كه مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین مقر خود را ازدست‌رفته مي‌ديدند، در پارکینگی هفت طبقه در حوالی «پل سنک» در بغداد دست به تجمع زدند كه با حمله مرگ‌باري مواجه شدند.
آن‌طور كه شاهدان عيني روايت مي‌كنند، پس از آنکه شماری از معترضان عراقی در ساختمان پارکینگ اقدام به تجمع کردند، عده‌ای مسلح که سوار بر وانت بودند وارد ساختمان شده و پس از به‌آتش‌کشیدن راه‌های ورود و خروج ساختمان با کوکتل‌مولوتف، با مسلسل‌های خود به روی معترضان آتش گشودند. طبق گزارش تلویزیون دولتی عراق، ساختمان پارکینگی که محل تجمع معترضان در بغداد بوده، به طور کامل در آتش سوخته است و یکی از خونین‌ترین حملات به معترضان از زمان آغاز دور تازه اعتراض‌ها رقم خورده است؛ حداقل 20 كشته و بيش از 130 مجروح.
اتفاقات پنجشنبه و جمعه گذشته شگفتي مقامات عراقي را به دنبال داشت. سخنگوی فرماندهی نیروهای مسلح عراق بدون اشاره به هویت افراد مسلح ناشناس مي‌گويد این درگیری بین بخشی از تظاهرکنندگان که پارکینگ چند طبقه پل سنک را در اختیار داشتند و گروه مسلح ناشناس اتفاق افتاد. به گفته او، در این درگیری از شیشه‌های دست‌ساز آتش‌زا استفاده شد اما نیروهای امنیتی اکنون اوضاع را در پل سنک زیر نظر دارند. هم‌زمان برخی رسانه‌ها از حرکت نیروهایی از «سُرایا السلام»، شاخه نظامی جریان صدر، به منطقه میدان تحریر و پل سنک به بهانه حفاظت از تظاهرکنندگان خبر داده‌اند.
حمله به مقر صدر در نجف
البته اين تنها رويداد عجيب اين روزهاي عراق نيست. به گزارش رسانه‌هاي عراقي، صبح روز گذشته مقر مقتدي صدر، رهبر جريان صدر و از روحانيون پرنفوذ عراقي، در نجف اشرف از سوی یک هواپیمای بدون سرنشین مورد هدف قرار گرفت. محمد صالح العراقی، يكي از کاربران نزدیک به مقتدي صدر، با انتشار بیانیه‌ای نوشت در پاسخ به دستورات صدر در شب گذشته (جمعه) به کلاه‌آبی‌ها (نیروهای سرایا السلام) برای حمایت از تظاهرکنندگان در بغداد، یک هواپیمای بدون سرنشین بامداد شنبه مسجد حنانه را هدف قرار داد. او درباره خسارات احتمالی حمله به مسجد حنانه حرفي نزد، اما در ادامه هشتگ «#الشعب_القائد_فی_خطر» (ملت عراق و مقتدي صدر در خطرند) را برای اعلام حمایت از صدر ایجاد کرد. اين در حالي است كه طبق گزارش‌ها، مقتدي صدر در حال حاضر در داخل عراق حضور ندارد.
بازپس‌گيري تحرير
با ورود نیروهای سرایا السلام، افراد مسلح ناشناس منطقه را ترك كردند. المحمداوی، فرمانده عملیات بغداد وابسته به ارتش، به خبرگزاری عراق گفت به یگان‌های ارتش دستور داده شده است در میدان حضور داشته باشند و از جان تظاهرکنندگان حفاظت كنند. پس از اين سخنان، تظاهرکنندگان از طریق شبکه‌های اجتماعی خواستار حضور دوباره شدند و هزاران عراقي معترض دوباره در اين ميدان تجمع كردند.
اعتراضات در عراق از دو ماه پیش با شعارهایی علیه فساد، بی‌کاری، ناکارآمدی دولت و نفوذ كشورهاي خارجي در عراق و درخواست استعفای عادل عبدالمهدی آغاز شد و گفته می‌شود دست‌کم ۴۳۰ نفر در این اعتراضات کشته و بیش از ۲۰ هزار نفر زخمی شده‌اند. آیت‌الله علی سیستانی، مرجع تقلید شیعه در عراق، در پیامی در نماز جمعه خواستار استعفای عادل عبدالمهدی شد و عبدالمهدی هم بلافاصله پس از این پیام اعلام کرد از سمت خود کناره‌گیری می‌کند.
پس از اين استعفا نه تنها اوضاع سياسي عراق بهبود نيافت، بلكه با اتفاقات اخير، اوضاع پيچيده‌تر از گذشته شده است. اعتراضات در عراق گسترده است و گستره جغرافیایی، نسلی، سیاسی و عقیدتی پردامنه‌ای دارد و بعید است به اين زودي‌ها فروکش کند. اعتراضات و تحولات چند روز گذشته به‌خوبي نشان داد عراق بعد از گذشت ۱۶ سال از سقوط صدام، با اینکه برخی از شاخص‌های دموکراسی را دارد، اما دموکراسی در آن ناقص بوده و در گام‌های ابتدایی متوقف مانده است. به گفته كارشناسان، اگر مقامات سياسي نتوانند راهکار مناسبی برای حل اختلافات و تحقق خواسته معترضان پیدا کنند، آن‌گاه پسامد ماجرا با حضور بیشتر نیروهای تندرو فقط از‌بين‌رفتن دموكراسي نيم‌بند در اين كشور خواهد بود یا ممکن است جنگ داخلی با آینده نامعلوم به وقوع بپیوندد. البته سرکوب حرکت مردمي در اين ابعاد دشوار است اما تجمیع قدرت برای تحقق خواست‌های معترضان بدون اینکه ثبات عراق به هم بخورد، نیز کاری صعب و پرچالش است.