وزیر دفاع درباره استفاده روسیه از پایگاه هوایی نوژه:
تصميم نظام است
گروه سياست: نشست خبری سردار حسین دهقان، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در این وزارتخانه برگزار شد. هرچند بیان گزارشی از عملکرد این وزارتخانه و برنامههای پیش روی آن محور سخنان دهقان بود، سؤالات خبرنگاران بیشتر معطوف به حضور هواپیماهای روسی در پایگاه هوایی نوژه و انتقاداتی بود که به این اقدام بیان شده بود. انتقاداتی که وزیر دفاع به آنها پاسخهای عجیبی داد. پاسخهایی نظیر اینکه «تصمیم نظام بوده و به نمایندگان مجلس ربطی ندارد!» هرچند این سخنان دهقان بلافاصله در فضای مجازی با واکنشهایی از سوی برخی نمایندگان نظیر محمود صادقی مواجه شد، همچنان جدیترین اقدام در این باره، نامهای است که 20 نماینده مجلس خطاب به علي لاریجانی، رئیس مجلس نوشتهاند تا مسئولان شورای عالی امنیت ملی با حضور در جلسه غیرعلنی در اینباره به مجلس پاسخگو باشند.
به گزارش خبرگزاری فارس، سردار دهقان، دیروز در نشست خبری خود و در توضیح ابتدایی درباره استفاده روسها از پایگاه هوایی ایران گفت: «ارتباط ایران با روسیه به منظور ارتقای همکاری در سطوح راهبردی است و پذیرش هواپیماهای روس هم در همین راستا بود... که به خواست دولت سوریه و همکاری دوجانبه ایران و روسیه صورت گرفت». اما عجیبترین واکنش وزیر دفاع در نشست خبری دیروز جایی بود که در پاسخ به سؤالی درباره اعتراض نمایندگان مجلس و اینکه حضور هواپیماهای روسی در ایران باید در مجلس بررسی شود، گفت: «این موضوع ارتباطی به مجلس ندارد. این کار تصمیم نظام برای مقابله با داعش و تروریستها در سوریه بوده است». او در ادامه افزود: «ما به هیچ عنوان پایگاهی در اختیار روسها نگذاشتهایم و طرح این موضوع نوعی مغلطه است، بلکه ما تسهیلاتی برای عملیات مورد توافق طرفین علیه داعش در سوریه در اختیار آنها قرار دادهایم».
تا هر زمان که لازم باشد، روسیه از پایگاه هوایی ما استفاده میکند
دهقان در ادامه این نشست خبری و در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا در راستای همکاریهای استراتژیک با روسیه امکان گسترش این همکاریها به پایگاههای نظامی دیگر در داخل کشور وجود دارد یا خیر، گفت: «فعلا استفاده از پایگاههای دیگر در برنامه نیست، اما اگر شرایط عملیاتی اقتضا کند بررسی و تصمیمگیریهای لازم انجام خواهد شد». او همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا استفاده روسیه از پایگاه همدان برای مدت مشخصی انجام میشود، گفت: «تا هر زمان که لازم باشد این اتفاق میافتد». وزیر دفاع در ادامه در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه آیا بر اساس گفته برخی، روسیه صرفا برای سوختگیری هواپیماهای جنگی خود از فرودگاه همدان استفاده میکند هم گفت: «ممکن است براساس نیاز برخی از تعمیرات جزئی و حتی تسلیح هواپیماها نیز انجام شود. این هواپیماها از فرودگاه همدان نشست و برخاست میکنند، اما به این معنی مستقر نیستند که پایگاه هوایی داشته باشند». او برخی اخبار درباره نصب اس- 400 توسط روسها در همدان را تکذیب کرد.
به تسلیح کرانه باختری کمک میکنیم
وزیر دفاع همچنین در بخش دیگری از نشست خبری خود از مذاکره ایران با روسیه و چین برای برگزاری رزمایشهای مشترک نظامی و امداد دریایی خبر داد و درباره کمک ایران به مقاومت نیز گفت: «هر جا، هرکسی برای مقابله با اسرائیل از ما کمک بخواهد، این کار را بیدریغ انجام خواهیم داد». سردار دهقان درباره تسلیح کرانه باختری تصریح کرد: «این کار را باید خود فلسطینیها انجام دهند و هر جریانی را که در این مسیر قدم بردارد، کمک خواهیم کرد».
شکایت از روسها را پس گرفتیم
دهقان درباره خرید سیستم دفاع موشکی اس- 300 هم با بیان اینکه «بنا بود زمانی که طرف مقابل قرارداد را به طور کامل اجرا کرد، شکایت پس گرفته شود و ما هم این کار را کردیم»، افزود: «البته اگر در ادامه مسیر روسها این قرارداد را اجرا نکنند، حق شکایت خواهیم داشت». وزیر دفاع گفت: «روسها میخواستند بهجای اس-300، سامانه اس- 400 و آنتی 2500 بدهند که ما قبول نکردیم». دهقان افزود: «بخش عمدهای از سامانه اس-300 تحویل داده شده و باقی آن نیز در حال بارگیری است که ماه آینده به ایران منتقل خواهد شد».
سخنان متفاوت رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس
درحالیکه وزیر دفاع در سخنان روز گذشته خود گفته بود که سطح استفاده روسیه از پایگاه هوایی ما، کارهایی نظیر تسلیح هواپیماهای روسی در ایران است، همزمان علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در گفتوگو با ایسنا، روایتی دیگر بیان کرده و گفته که روسها فقط برای عبور هواپیما و سوختگیری از پایگاه هوایی نوژه استفاده میکنند. او تأکید کرده که این نوع استفاده روسیه از حریم هوایی ایران و سوختگیری هواپیمای روسی در ایران، با اصل 146 قانون اساسی مغایرتی ندارد. بروجردی گفت که اینجا بحثی برای دادن پایگاه و استقرار مطرح نیست؛ بلکه موضوع در حد سوختدادن، آنهم در چارچوب همکاریهای چهارجانبه جمهوری اسلامی ایران، عراق، روسیه و سوریه است؛ توافقی که مبتنی بر منافع و امنیت جمهوری اسلامی است.
ماجرا سابقه داشته، تازه علنی شده
اما بروجردی در ادامه توضیح خود درباره ماجرای حضور هواپیماهای روسی در پایگاه هوایی ایران، به سابقه قرارداد چهارجانبه بین ایران و عراق و روسیه و سوریه اشاره کرده و گفت که استفاده هواپیماهای روسی از پایگاه ایران، در یک سال گذشته باز هم سابقه داشته است. او در اینباره گفته: «در یک سال گذشته، سند همکاری چهارجانبه بین چهار کشور منعقد شد، به همین دلیل ما اتاق مشورت مشترکی در دمشق و بغداد داریم و در این چارچوب توافقات متعددی اجرا شده که یکی از اینها استفاده از حریم هوایی پایگاه نوژه است. استفاده از حریم هوایی و پایگاه نوژه مدتی است که انجام میشود، اما اخیرا علنی شده است». بروجردی در پاسخ به انتقاداتی در مورد استفاده روسیه از پایگاه نوژه همدان و وجود این تضمین که درصورت لزوم روسیه نیز حریم هواییاش را در اختیار ایران قرار دهد، گفت: «ما طبیعتا آن طرف روسیه کاری نداریم که بخواهیم بجنگیم. این توافق چهارجانبه است و براساس آن روسیه با سرمایهگذاری انجامشده نیرو و هواپیما و هلیکوپتر از دست داده است».
فلاحتپیشه: وزیر دفاع به جای توضیحدادن، به دغدغهها اضافه میکند
درحالیکه رئیس کمیسیون امنیت ملی از حضور هواپیماهای روسی در نوژه حمایت کرده بود، حشمتالله فلاحتپیشه، نماینده اسلامآباد غرب که هفته گذشته هم در صحن علنی مجلس درباره حضور روسها در پایگاه نوژه اخطار قانون اساسی داده بود، در گفتوگو با ایسنا به سخنان وزیر دفاع واکنش نشان داد. فلاحتپیشه با بیان اینکه در مجلس دغدغههایی وجود دارد، تصریح کرد: «دوستان وزارت دفاع و مسئولان مربوطه به جای اینکه این دغدغهها را برطرف کنند به آن اضافه میکنند». او به بخش دیگری از سخنان وزیر دفاع هم پاسخ داد و گفت: «صحبتهای اخیر وزیر دفاع که ممکن است پایگاههای دیگری را هم در اختیار روسها قرار دهیم، در شرایطی که هنوز راجع به موضوع اول توضیح داده نشده است، به دغدغههای ما اضافه میکند». این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد: «نوع رابطهای که الان ایران با روسیه در حوزه نظامی شکل میدهد، بیشتر در مقوله راهبردی میگنجد؛ منوط به اینکه دوجانبه باشد؛ یعنی روسیه هم در شرایط خاص پایگاه در اختیار ایران قرار دهد. ولی من معتقدم روسها هنوز ابا دارند از این که رابطه با ایران را راهبردی بخوانند و به هر حال نوع نگاهشان به
این رابطه متفاوت است». او با بیان اینکه دغدغههایی در این زمینه در مجلس وجود دارد، گفت: «جمعی از نمایندگان برای تشکیل جلسه محرمانهای در این زمینه امضا جمع کردهاند، اینها دغدغههایی است که مسئولان میتوانند به آن پاسخ بدهند، نه اینکه در مصاحبههای مطبوعاتی خود به این دغدغهها اضافه کنند». فلاحتپیشه همچنین گفت: «من نماینده شهری هستم که هزار بمب و موشک به آن خورد که 80 درصد آنها روسی بود. روسها بهطور معمول نگاهشان به روابط مختلف، نگاه سیاسی است؛ یعنی محاسبه سود و زیان میکنند و اگر زمانی در محاسبات سود و زیان آنها شرایط بهگونهای شکل بگیرد که بخشی از اطلاعات آسمان ایران در اختیار دشمنان ما قرار گیرد آیا آن موقع مسئولان مربوط پاسخی دارند به مردم بدهند؟». نماینده مردم اسلامآباد غرب با اشاره به دغدغههای خود درباره امنیت ملی کشور گفت: «به طور طبیعی، این موضوع در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مطرح خواهد شد و من امیدوارم دراینباره پاسخ دقیقتری دریافت کنیم».
توضیح وزارت دفاع
پس از این واکنشها، سردار رضا طلایینیک معاون حقوقی و امور مجلس وزارت دفاع هم دستبهکار شد تا برای جلوگیری از گستردهترشدن واکنش نمایندگان درباره سخنان وزیر توضیح دهد. او در اینباره گفت: «منظور وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح این است که اینگونه پشتیبانیهای عملیاتی، نیاز به مصوبه مجلس ندارد و توسط مراجع مسئول در چارچوب قوانین و مقررات، هماهنگ و اجرا میشود». این در حالی است که در سخنان نمایندگان مجلس، درخواستی برای تصویب این همکاری در مجلس مطرح نبود و درباره مغایرت این کار با قانون اساسی خواستار توضیح بودند.
اظهارنظر نخستوزیر ترکیه درباره آینده اسد
همزمان با این اختلاف نظرهای داخلی درباره استفاده روسیه از پایگاه هوایی ایران، روز گذشته ایسنا به نقل از خبرگزاری رویترز گزارش داد که بنعلی ییلدیریم، نخستوزیر ترکیه هم در جمع خبرنگاران در استانبول از مشارکت با ایران، کشورهای حوزه خلیج فارس، آمریکا و روسیه، برای حل بحران سوریه خبر داده، اما در ادامه بر نکتهای قابل تأمل تأکید کرده و گفته است: «بشار اسد، رئیسجمهور سوریه میتواند شریکی در مرحله انتقالی باشد، بشار اسد یکی از طرفهای کارآمد در نزاع سوریه است و میتوان با او در مرحله انتقالی گفتوگو کرد، اما نمیتواند در آینده سوریه باقی بماند». او همچنین گفته که کشورش اجازه تقسیم سوریه را براساس تقسیمات نژادی نخواهد داد.
گروه سياست: نشست خبری سردار حسین دهقان، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در این وزارتخانه برگزار شد. هرچند بیان گزارشی از عملکرد این وزارتخانه و برنامههای پیش روی آن محور سخنان دهقان بود، سؤالات خبرنگاران بیشتر معطوف به حضور هواپیماهای روسی در پایگاه هوایی نوژه و انتقاداتی بود که به این اقدام بیان شده بود. انتقاداتی که وزیر دفاع به آنها پاسخهای عجیبی داد. پاسخهایی نظیر اینکه «تصمیم نظام بوده و به نمایندگان مجلس ربطی ندارد!» هرچند این سخنان دهقان بلافاصله در فضای مجازی با واکنشهایی از سوی برخی نمایندگان نظیر محمود صادقی مواجه شد، همچنان جدیترین اقدام در این باره، نامهای است که 20 نماینده مجلس خطاب به علي لاریجانی، رئیس مجلس نوشتهاند تا مسئولان شورای عالی امنیت ملی با حضور در جلسه غیرعلنی در اینباره به مجلس پاسخگو باشند.
به گزارش خبرگزاری فارس، سردار دهقان، دیروز در نشست خبری خود و در توضیح ابتدایی درباره استفاده روسها از پایگاه هوایی ایران گفت: «ارتباط ایران با روسیه به منظور ارتقای همکاری در سطوح راهبردی است و پذیرش هواپیماهای روس هم در همین راستا بود... که به خواست دولت سوریه و همکاری دوجانبه ایران و روسیه صورت گرفت». اما عجیبترین واکنش وزیر دفاع در نشست خبری دیروز جایی بود که در پاسخ به سؤالی درباره اعتراض نمایندگان مجلس و اینکه حضور هواپیماهای روسی در ایران باید در مجلس بررسی شود، گفت: «این موضوع ارتباطی به مجلس ندارد. این کار تصمیم نظام برای مقابله با داعش و تروریستها در سوریه بوده است». او در ادامه افزود: «ما به هیچ عنوان پایگاهی در اختیار روسها نگذاشتهایم و طرح این موضوع نوعی مغلطه است، بلکه ما تسهیلاتی برای عملیات مورد توافق طرفین علیه داعش در سوریه در اختیار آنها قرار دادهایم».
تا هر زمان که لازم باشد، روسیه از پایگاه هوایی ما استفاده میکند
دهقان در ادامه این نشست خبری و در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا در راستای همکاریهای استراتژیک با روسیه امکان گسترش این همکاریها به پایگاههای نظامی دیگر در داخل کشور وجود دارد یا خیر، گفت: «فعلا استفاده از پایگاههای دیگر در برنامه نیست، اما اگر شرایط عملیاتی اقتضا کند بررسی و تصمیمگیریهای لازم انجام خواهد شد». او همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا استفاده روسیه از پایگاه همدان برای مدت مشخصی انجام میشود، گفت: «تا هر زمان که لازم باشد این اتفاق میافتد». وزیر دفاع در ادامه در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه آیا بر اساس گفته برخی، روسیه صرفا برای سوختگیری هواپیماهای جنگی خود از فرودگاه همدان استفاده میکند هم گفت: «ممکن است براساس نیاز برخی از تعمیرات جزئی و حتی تسلیح هواپیماها نیز انجام شود. این هواپیماها از فرودگاه همدان نشست و برخاست میکنند، اما به این معنی مستقر نیستند که پایگاه هوایی داشته باشند». او برخی اخبار درباره نصب اس- 400 توسط روسها در همدان را تکذیب کرد.
به تسلیح کرانه باختری کمک میکنیم
وزیر دفاع همچنین در بخش دیگری از نشست خبری خود از مذاکره ایران با روسیه و چین برای برگزاری رزمایشهای مشترک نظامی و امداد دریایی خبر داد و درباره کمک ایران به مقاومت نیز گفت: «هر جا، هرکسی برای مقابله با اسرائیل از ما کمک بخواهد، این کار را بیدریغ انجام خواهیم داد». سردار دهقان درباره تسلیح کرانه باختری تصریح کرد: «این کار را باید خود فلسطینیها انجام دهند و هر جریانی را که در این مسیر قدم بردارد، کمک خواهیم کرد».
شکایت از روسها را پس گرفتیم
دهقان درباره خرید سیستم دفاع موشکی اس- 300 هم با بیان اینکه «بنا بود زمانی که طرف مقابل قرارداد را به طور کامل اجرا کرد، شکایت پس گرفته شود و ما هم این کار را کردیم»، افزود: «البته اگر در ادامه مسیر روسها این قرارداد را اجرا نکنند، حق شکایت خواهیم داشت». وزیر دفاع گفت: «روسها میخواستند بهجای اس-300، سامانه اس- 400 و آنتی 2500 بدهند که ما قبول نکردیم». دهقان افزود: «بخش عمدهای از سامانه اس-300 تحویل داده شده و باقی آن نیز در حال بارگیری است که ماه آینده به ایران منتقل خواهد شد».
سخنان متفاوت رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس
درحالیکه وزیر دفاع در سخنان روز گذشته خود گفته بود که سطح استفاده روسیه از پایگاه هوایی ما، کارهایی نظیر تسلیح هواپیماهای روسی در ایران است، همزمان علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در گفتوگو با ایسنا، روایتی دیگر بیان کرده و گفته که روسها فقط برای عبور هواپیما و سوختگیری از پایگاه هوایی نوژه استفاده میکنند. او تأکید کرده که این نوع استفاده روسیه از حریم هوایی ایران و سوختگیری هواپیمای روسی در ایران، با اصل 146 قانون اساسی مغایرتی ندارد. بروجردی گفت که اینجا بحثی برای دادن پایگاه و استقرار مطرح نیست؛ بلکه موضوع در حد سوختدادن، آنهم در چارچوب همکاریهای چهارجانبه جمهوری اسلامی ایران، عراق، روسیه و سوریه است؛ توافقی که مبتنی بر منافع و امنیت جمهوری اسلامی است.
ماجرا سابقه داشته، تازه علنی شده
اما بروجردی در ادامه توضیح خود درباره ماجرای حضور هواپیماهای روسی در پایگاه هوایی ایران، به سابقه قرارداد چهارجانبه بین ایران و عراق و روسیه و سوریه اشاره کرده و گفت که استفاده هواپیماهای روسی از پایگاه ایران، در یک سال گذشته باز هم سابقه داشته است. او در اینباره گفته: «در یک سال گذشته، سند همکاری چهارجانبه بین چهار کشور منعقد شد، به همین دلیل ما اتاق مشورت مشترکی در دمشق و بغداد داریم و در این چارچوب توافقات متعددی اجرا شده که یکی از اینها استفاده از حریم هوایی پایگاه نوژه است. استفاده از حریم هوایی و پایگاه نوژه مدتی است که انجام میشود، اما اخیرا علنی شده است». بروجردی در پاسخ به انتقاداتی در مورد استفاده روسیه از پایگاه نوژه همدان و وجود این تضمین که درصورت لزوم روسیه نیز حریم هواییاش را در اختیار ایران قرار دهد، گفت: «ما طبیعتا آن طرف روسیه کاری نداریم که بخواهیم بجنگیم. این توافق چهارجانبه است و براساس آن روسیه با سرمایهگذاری انجامشده نیرو و هواپیما و هلیکوپتر از دست داده است».
فلاحتپیشه: وزیر دفاع به جای توضیحدادن، به دغدغهها اضافه میکند
درحالیکه رئیس کمیسیون امنیت ملی از حضور هواپیماهای روسی در نوژه حمایت کرده بود، حشمتالله فلاحتپیشه، نماینده اسلامآباد غرب که هفته گذشته هم در صحن علنی مجلس درباره حضور روسها در پایگاه نوژه اخطار قانون اساسی داده بود، در گفتوگو با ایسنا به سخنان وزیر دفاع واکنش نشان داد. فلاحتپیشه با بیان اینکه در مجلس دغدغههایی وجود دارد، تصریح کرد: «دوستان وزارت دفاع و مسئولان مربوطه به جای اینکه این دغدغهها را برطرف کنند به آن اضافه میکنند». او به بخش دیگری از سخنان وزیر دفاع هم پاسخ داد و گفت: «صحبتهای اخیر وزیر دفاع که ممکن است پایگاههای دیگری را هم در اختیار روسها قرار دهیم، در شرایطی که هنوز راجع به موضوع اول توضیح داده نشده است، به دغدغههای ما اضافه میکند». این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد: «نوع رابطهای که الان ایران با روسیه در حوزه نظامی شکل میدهد، بیشتر در مقوله راهبردی میگنجد؛ منوط به اینکه دوجانبه باشد؛ یعنی روسیه هم در شرایط خاص پایگاه در اختیار ایران قرار دهد. ولی من معتقدم روسها هنوز ابا دارند از این که رابطه با ایران را راهبردی بخوانند و به هر حال نوع نگاهشان به
این رابطه متفاوت است». او با بیان اینکه دغدغههایی در این زمینه در مجلس وجود دارد، گفت: «جمعی از نمایندگان برای تشکیل جلسه محرمانهای در این زمینه امضا جمع کردهاند، اینها دغدغههایی است که مسئولان میتوانند به آن پاسخ بدهند، نه اینکه در مصاحبههای مطبوعاتی خود به این دغدغهها اضافه کنند». فلاحتپیشه همچنین گفت: «من نماینده شهری هستم که هزار بمب و موشک به آن خورد که 80 درصد آنها روسی بود. روسها بهطور معمول نگاهشان به روابط مختلف، نگاه سیاسی است؛ یعنی محاسبه سود و زیان میکنند و اگر زمانی در محاسبات سود و زیان آنها شرایط بهگونهای شکل بگیرد که بخشی از اطلاعات آسمان ایران در اختیار دشمنان ما قرار گیرد آیا آن موقع مسئولان مربوط پاسخی دارند به مردم بدهند؟». نماینده مردم اسلامآباد غرب با اشاره به دغدغههای خود درباره امنیت ملی کشور گفت: «به طور طبیعی، این موضوع در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مطرح خواهد شد و من امیدوارم دراینباره پاسخ دقیقتری دریافت کنیم».
توضیح وزارت دفاع
پس از این واکنشها، سردار رضا طلایینیک معاون حقوقی و امور مجلس وزارت دفاع هم دستبهکار شد تا برای جلوگیری از گستردهترشدن واکنش نمایندگان درباره سخنان وزیر توضیح دهد. او در اینباره گفت: «منظور وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح این است که اینگونه پشتیبانیهای عملیاتی، نیاز به مصوبه مجلس ندارد و توسط مراجع مسئول در چارچوب قوانین و مقررات، هماهنگ و اجرا میشود». این در حالی است که در سخنان نمایندگان مجلس، درخواستی برای تصویب این همکاری در مجلس مطرح نبود و درباره مغایرت این کار با قانون اساسی خواستار توضیح بودند.
اظهارنظر نخستوزیر ترکیه درباره آینده اسد
همزمان با این اختلاف نظرهای داخلی درباره استفاده روسیه از پایگاه هوایی ایران، روز گذشته ایسنا به نقل از خبرگزاری رویترز گزارش داد که بنعلی ییلدیریم، نخستوزیر ترکیه هم در جمع خبرنگاران در استانبول از مشارکت با ایران، کشورهای حوزه خلیج فارس، آمریکا و روسیه، برای حل بحران سوریه خبر داده، اما در ادامه بر نکتهای قابل تأمل تأکید کرده و گفته است: «بشار اسد، رئیسجمهور سوریه میتواند شریکی در مرحله انتقالی باشد، بشار اسد یکی از طرفهای کارآمد در نزاع سوریه است و میتوان با او در مرحله انتقالی گفتوگو کرد، اما نمیتواند در آینده سوریه باقی بماند». او همچنین گفته که کشورش اجازه تقسیم سوریه را براساس تقسیمات نژادی نخواهد داد.