|

شروع مجدد جنگ قیمتی در بازار نفت میان ایران و عربستان

میثم کاکاوند.کارشناس ارشد و تحلیلگر اقتصادی

از بیش از یک سال قبل که به دنبال توافق فریز نفتی، اعضای اوپک بر سر لزوم افزایش قیمت‌های نفت در بازار به اجماع رسیده بودند، اعضا دیگر از تخفیفات نفتی رایج برای ترغیب مشتریان خود استفاده نمی‌کردند.

این هم‌گرایی به نوبه خود از جنگ قیمتی میان تولیدکنندگان جلوگیری کرد. با‌این‌همه نتیجه مثبت توافق فریز نفت که قیمت نفت را به بالاترین سطح ممکن از سال ۲۰۱۴ میلادی به این‌سو افزایش داد، سبب شد که کشورها دیگر آن حساسیت ویژه را برای جلوگیری از کاهش قیمت نداشته باشند.
آژانس بین‌المللی انرژی نیز می‌گوید که تقاضای جهانی برای نفت می‌تواند به نزدیک صد میلیون بشکه در روز در سال جاری افزایش یابد؛ بنابراین اگرچه در گذشته تولیدکنندگان نگران حجم بالای تولید بودند؛ اما اکنون هراس آنان از این موضوع است که تقاضا از عرضه پیشی گیرد و درحالی‌که قیمت‌ها رو به افزایش است، نتوانند تقاضای ایجادشده را برای خود جذب کرده و سهم خود را از بازار حفظ کنند. اکنون اعضای اوپک با تهدید تولید فزاینده از سوی کشورهای غیراوپک مواجه شده‌اند و تلاش می‌کنند جای پای خود را در بازارهای بزرگ از‌جمله در چین و هند به واسطه تخفیفات نفتی مستحکم کنند. ایران نیز تخفیفاتی را به‌ویژه به مشتریان آسیایی خود داده است؛ از‌جمله تخفیف یک‌دلاری برای هندی‌ها که به‌تازگی اعمال شده است.
از سوی دیگر ایران با مسئله تحریم‌ها و زمزمه‌های خروج آمریکا از برجام نیز روبه‌رو است که اهمیت حفظ بازارهای نفت را برایش دوچندان می‌کند. بر‌اساس‌این وزیر نفت ایران اعلام کرد هر کاری لازم باشد برای مقابله با تهدیدات ترامپ خواهیم کرد و ممکن است قیمت‌های سیاسی را نیز اعمال کنیم. با این شرایط به نظر می‌رسد شاید با برهم‌خوردن برجام و اعمال تحریم‌های نفتی ایران برای افزایش صادرات نفت خود، تخفیف‌های بیشتری نیز به مشتریان خود ارائه کند.
عربستان نیز تسهیلات و تخفیفاتی را به مشتریان خود داده است. شرکت آرامکو قیمت فروش رسمی برای نفت «عرب لایت» تحویل در آوریل را به میزان ۵۵ سنت کاهش داد و به 1.10 دلار در هر بشکه بالای قیمت پایه خاورمیانه رساند. این نخستین کاهش قیمت از سوی این شرکت دولتی از آگوست سال گذشته به شمار می‌رود.
همچنین آرامکو قیمت نفت برای منطقه اروپای شمال غربی و مدیترانه را کاهش داد و قیمت گریدهای لایت و اکسترا لایت برای آمریکا را کمتر کرد. بنابراین هرچند بازار نفت اکنون به تعادل نسبی رسیده است؛ اما مسئله نگران‌کننده این است که جنگ قیمتی که در سال‌های قبل از سال 2014 میان تولیدکنندگان به راه افتاده بود، دوباره بالا بگیرد. در آن مقطع زمانی قیمت‌های نفت عموما بالای صد دلار بود و همه تولیدکنندگان نفت با آسودگی‌ خاطر به خاطر وجود سطح بالای قیمتی در بازار، برای افزایش سهم خود از بازار تخفیفات نفتی به مشتریان نفت خود را افزایش داده و در این زمینه جنگ قیمتی به راه افتاد. اکنون نیز این نگرانی پیش آمده است که شرایطی مشابه سال‌های منتهی به سال 2014 تکرار شود. در مجموع به نظر می‌رسد اصلاح قیمت‌ها که از سال گذشته کلید خورده، انگیزه ایران و عربستان را برای از‌سرگیری تخفیفات نفتی بیشتر کرده است. این می‌تواند در بدبینانه‌ترین حالت به دلیل اختلافات سیاسی دو طرف جنگ قیمتی را که در سال 2014 بود، درباره بازگرداند؛ اتفاقی که هرچند به طور مقطعی شاید منافع هریک از طرفین را تأمین کند؛ اما مطمئنا در پایان، هر دو طرف از آن آسیب خواهند دید. بنابراین به نظر می‌رسد بهترین راهکار این است که قبل از آنکه اختلافات دو طرف زیاد شود، طرفین به سازوکار توافق در چارچوب اوپک بازگردند و پنجره گفت‌وگوهای دوجانبه نفتی را‌نبندند.

از بیش از یک سال قبل که به دنبال توافق فریز نفتی، اعضای اوپک بر سر لزوم افزایش قیمت‌های نفت در بازار به اجماع رسیده بودند، اعضا دیگر از تخفیفات نفتی رایج برای ترغیب مشتریان خود استفاده نمی‌کردند.

این هم‌گرایی به نوبه خود از جنگ قیمتی میان تولیدکنندگان جلوگیری کرد. با‌این‌همه نتیجه مثبت توافق فریز نفت که قیمت نفت را به بالاترین سطح ممکن از سال ۲۰۱۴ میلادی به این‌سو افزایش داد، سبب شد که کشورها دیگر آن حساسیت ویژه را برای جلوگیری از کاهش قیمت نداشته باشند.
آژانس بین‌المللی انرژی نیز می‌گوید که تقاضای جهانی برای نفت می‌تواند به نزدیک صد میلیون بشکه در روز در سال جاری افزایش یابد؛ بنابراین اگرچه در گذشته تولیدکنندگان نگران حجم بالای تولید بودند؛ اما اکنون هراس آنان از این موضوع است که تقاضا از عرضه پیشی گیرد و درحالی‌که قیمت‌ها رو به افزایش است، نتوانند تقاضای ایجادشده را برای خود جذب کرده و سهم خود را از بازار حفظ کنند. اکنون اعضای اوپک با تهدید تولید فزاینده از سوی کشورهای غیراوپک مواجه شده‌اند و تلاش می‌کنند جای پای خود را در بازارهای بزرگ از‌جمله در چین و هند به واسطه تخفیفات نفتی مستحکم کنند. ایران نیز تخفیفاتی را به‌ویژه به مشتریان آسیایی خود داده است؛ از‌جمله تخفیف یک‌دلاری برای هندی‌ها که به‌تازگی اعمال شده است.
از سوی دیگر ایران با مسئله تحریم‌ها و زمزمه‌های خروج آمریکا از برجام نیز روبه‌رو است که اهمیت حفظ بازارهای نفت را برایش دوچندان می‌کند. بر‌اساس‌این وزیر نفت ایران اعلام کرد هر کاری لازم باشد برای مقابله با تهدیدات ترامپ خواهیم کرد و ممکن است قیمت‌های سیاسی را نیز اعمال کنیم. با این شرایط به نظر می‌رسد شاید با برهم‌خوردن برجام و اعمال تحریم‌های نفتی ایران برای افزایش صادرات نفت خود، تخفیف‌های بیشتری نیز به مشتریان خود ارائه کند.
عربستان نیز تسهیلات و تخفیفاتی را به مشتریان خود داده است. شرکت آرامکو قیمت فروش رسمی برای نفت «عرب لایت» تحویل در آوریل را به میزان ۵۵ سنت کاهش داد و به 1.10 دلار در هر بشکه بالای قیمت پایه خاورمیانه رساند. این نخستین کاهش قیمت از سوی این شرکت دولتی از آگوست سال گذشته به شمار می‌رود.
همچنین آرامکو قیمت نفت برای منطقه اروپای شمال غربی و مدیترانه را کاهش داد و قیمت گریدهای لایت و اکسترا لایت برای آمریکا را کمتر کرد. بنابراین هرچند بازار نفت اکنون به تعادل نسبی رسیده است؛ اما مسئله نگران‌کننده این است که جنگ قیمتی که در سال‌های قبل از سال 2014 میان تولیدکنندگان به راه افتاده بود، دوباره بالا بگیرد. در آن مقطع زمانی قیمت‌های نفت عموما بالای صد دلار بود و همه تولیدکنندگان نفت با آسودگی‌ خاطر به خاطر وجود سطح بالای قیمتی در بازار، برای افزایش سهم خود از بازار تخفیفات نفتی به مشتریان نفت خود را افزایش داده و در این زمینه جنگ قیمتی به راه افتاد. اکنون نیز این نگرانی پیش آمده است که شرایطی مشابه سال‌های منتهی به سال 2014 تکرار شود. در مجموع به نظر می‌رسد اصلاح قیمت‌ها که از سال گذشته کلید خورده، انگیزه ایران و عربستان را برای از‌سرگیری تخفیفات نفتی بیشتر کرده است. این می‌تواند در بدبینانه‌ترین حالت به دلیل اختلافات سیاسی دو طرف جنگ قیمتی را که در سال 2014 بود، درباره بازگرداند؛ اتفاقی که هرچند به طور مقطعی شاید منافع هریک از طرفین را تأمین کند؛ اما مطمئنا در پایان، هر دو طرف از آن آسیب خواهند دید. بنابراین به نظر می‌رسد بهترین راهکار این است که قبل از آنکه اختلافات دو طرف زیاد شود، طرفین به سازوکار توافق در چارچوب اوپک بازگردند و پنجره گفت‌وگوهای دوجانبه نفتی را‌نبندند.

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها