|

نسیم امید در تعاونی‌های پناه‌جویان

ترجمه: ساسان گلفر

پس از اینکه مراکش به پناه‌جویان اجازه برپاکردن تعاونی‌هایی را داد، گروهی از یمنی‌های پناهنده، کودکستانی را برای کودکان پناهنده و محلی افتتاح کردند. این مکان ساختمان سه‌طبقه‌ای است با نمایی به رنگ روشن در کنیترا، در 40‌کیلومتری شمال رباط، پایتخت مراکش که در میان همسایگانش با خانه‌هایی رنگارنگ متمایز است.این خانه اولین تعاونی پناهندگان در این کشور است؛ کودکستانی که «امید» نام دارد و گروهی از پناهندگان جنگ سه‌ساله یمن آن را اداره می‌کنند.داخل ساختمان کودکان مراکشی و یمنی در اتاق‌های تزیین‌شده با تصاویر شخصیت‌های کارتونی و نشانه‌هایی به ‌شکل برگ که معرف ماه‌های سال به زبان‌های عربی و فرانسوی هستند، بازی می‌کنند. در زمان‌هایی که والدین برای گرفتن بچه‌ها به مهدکودک می‌آیند، خانواده‌های پناهنده و محلی‌ها با کارکنان یمنی و مراکشی در مهد‌کودک گپ می‌زنند.یک دختر 16ساله مراکشی که برای گرفتن خواهرش به مهدکودک مراجعه کرده است، می‌گوید: «پدر و مادر من تصمیم گرفتند خواهر کوچولویم را در این مهد‌کودک ثبت‌نام کنند؛ چون تعاونی یمنی زبان عربی کلاسیک را از سن پایین به بچه‌ها یاد می‌دهد. در مهدکودک‌های مراکش، عموما به زبان داریا صحبت می‌کنند که لهجه محلی ماست».نزدیک به هفت‌ هزار پناهنده و پناه‌جو از بیش از 50 کشور در مراکش به سر می‌برند. بیش از سه‌ هزار نفر از آنها سوری هستند که بزرگ‌ترین گروه را تشکیل می‌دهند و بعد از آن حدود 530 یمنی هستند که از بزرگ‌ترین بحران انسانی در جهان در آنجا پناه گرفته‌اند.کشور مراکش برای بسیاری از پناه‌جویان صرفا مکانی برای عبور به کشورهای دیگر بوده است؛ اما در سال‌های اخیر، خود به مقصدی برای پناهندگان از کشورهای جنوب صحرای آفریقا و خاورمیانه بدل شده است.دولت مراکش با توجه به دستورالعمل پادشاه این کشور که در سپتامبر 2013 صادر شده است، سیاست جدید مهاجرت و پناهندگی را تصویب کرد. قوانین حمایتی جدیدی برای پناهندگان در مراکش، دسترسی به آموزش عمومی، خدمات بهداشتی و بازار کار را فراهم ‌آورد. در سال 2016 این کشور تغییرات بیشتری در قوانین پدید آورد که به پناهندگان امکان می‌داد تا تعاونی‌های خود را تأسیس کنند تا به پناهندگان برای دستیابی به امکانات معیشت پایدار کمک شود.ولید کوراک، مدیر برنامه انجمن حمایت از توسعه شرکت‌های کوچک مراکش (Amappe) می‌گوید: «تعاونی‌ها برای پناهندگان مفید هستند. قانون جدید، معافیت‌های مالیاتی فراهم می‌آورد که در مقایسه با دیگر انواع کسب‌وکار مزیت‌های رقابتی به ‌وجود می‌آورد. این قانون همچنین دسترسی به طرح‌های اعتباری کوچک را امکان‌پذیر می‌کند».سرپرست تعاونی مهد‌کودک «امید» عبدالله نام دارد، 45‌ساله است و اهل عمران در شمال غرب پایتخت یمن، صنعا. او در اوایل سال 2016 برای تحصیل در دوره دكترای اقتصاد به مراكش آمد و زمانی كه روشن شد قادر نخواهد بود در آینده‌ای نزدیک به وطن خود بازگردد، به‌عنوان پناهنده ثبت‌نام كرد.عبدالله که برای گذران زندگی به کسب‌وکار تازه‌ای نیاز داشت، ایده ایجاد یک تعاونی را به برخی از دوستان یمنی خود در کنیترا پیشنهاد داد تا آنها هم از زمینه‌های تحصیلی خود در این کار استفاده کنند.او می‌گوید: «به‌ نظرم رسید چرا پروژه‌ای را شروع نکنیم که همه ما را به نیازهای شغلی‌مان برساند و با تخصص تحصیلی ما مرتبط باشد؟». بالاخره مهد‌کودک «امید» پس از طی روال اداری با کمک Amappe در ماه آوریل 2017 افتتاح شد.در مجموع 25 کودک مراکشی و یمنی در مهد‌کودک حضور دارند و علاوه بر هشت نفر از کارکنان یمنی، هفت کارمند محلی نیز به‌عنوان معلم، دستیاران مهد‌کودک، کارکنان اداری و نگهبان استخدام شدند.عبدالله می‌گوید: «مدرسه ما از نظام آموزشی مراکش پیروی می‌کند و کارکنان ما ارزش‌های درستکاری، شفافیت، مهربانی و احترام را ترویج می‌کنند». او و همکارانش برنامه‌هایی برای گسترش تعاونی به یک مدرسه ابتدایی و متوسطه نیز دارند. می‌گوید: «ما منتظر صدور مجوز وزارت آموزش‌وپرورش هستیم. همچنین نیاز به بودجه بیشتری برای ابزارهای آموزشی مانند رایانه داریم».دو تعاونی دیگر پناهندگان در حال شکل‌گیری است که بخشی از پروژه مشترک UNHCR، Amappe و اداره توسعه همکاری‌های ملی تحت پوشش وزارت صنایع دستی مراکش است؛ با هدف کمک به پناهندگان در مراکش که سوئیس و موناکو نیز در آن نقش دارند. اولین تعاونی را 10 زن پناهنده یمنی تأسیس کرده‌اند که یک رستوران ویژه غذاهای سنتی یمن است و برای رویدادها و مناسبت‌ها نیز غذا تأمین خواهد کرد. دیگری را هشت پناه‌جوی یمنی برپا کرده‌اند و کارش عمدتا پروسس‌کردن گوشت مرغ خواهد بود.عبدالله می‌گوید گاهی اوقات در غم غربت فرو می‌رود: «دلم می‌خواهم به‌زودی به یمن باثبات که بار دیگر صلح در آن برقرار شده، برگردم».تا آن زمان برسد، تعاونی به او اطمینان خاطر می‌دهد که در تبعید می‌تواند خوب زندگی کند. می‌گوید: «ما پر از امید و خوش‌بینی هستیم».
منبع: سایت رسمی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR)

پس از اینکه مراکش به پناه‌جویان اجازه برپاکردن تعاونی‌هایی را داد، گروهی از یمنی‌های پناهنده، کودکستانی را برای کودکان پناهنده و محلی افتتاح کردند. این مکان ساختمان سه‌طبقه‌ای است با نمایی به رنگ روشن در کنیترا، در 40‌کیلومتری شمال رباط، پایتخت مراکش که در میان همسایگانش با خانه‌هایی رنگارنگ متمایز است.این خانه اولین تعاونی پناهندگان در این کشور است؛ کودکستانی که «امید» نام دارد و گروهی از پناهندگان جنگ سه‌ساله یمن آن را اداره می‌کنند.داخل ساختمان کودکان مراکشی و یمنی در اتاق‌های تزیین‌شده با تصاویر شخصیت‌های کارتونی و نشانه‌هایی به ‌شکل برگ که معرف ماه‌های سال به زبان‌های عربی و فرانسوی هستند، بازی می‌کنند. در زمان‌هایی که والدین برای گرفتن بچه‌ها به مهدکودک می‌آیند، خانواده‌های پناهنده و محلی‌ها با کارکنان یمنی و مراکشی در مهد‌کودک گپ می‌زنند.یک دختر 16ساله مراکشی که برای گرفتن خواهرش به مهدکودک مراجعه کرده است، می‌گوید: «پدر و مادر من تصمیم گرفتند خواهر کوچولویم را در این مهد‌کودک ثبت‌نام کنند؛ چون تعاونی یمنی زبان عربی کلاسیک را از سن پایین به بچه‌ها یاد می‌دهد. در مهدکودک‌های مراکش، عموما به زبان داریا صحبت می‌کنند که لهجه محلی ماست».نزدیک به هفت‌ هزار پناهنده و پناه‌جو از بیش از 50 کشور در مراکش به سر می‌برند. بیش از سه‌ هزار نفر از آنها سوری هستند که بزرگ‌ترین گروه را تشکیل می‌دهند و بعد از آن حدود 530 یمنی هستند که از بزرگ‌ترین بحران انسانی در جهان در آنجا پناه گرفته‌اند.کشور مراکش برای بسیاری از پناه‌جویان صرفا مکانی برای عبور به کشورهای دیگر بوده است؛ اما در سال‌های اخیر، خود به مقصدی برای پناهندگان از کشورهای جنوب صحرای آفریقا و خاورمیانه بدل شده است.دولت مراکش با توجه به دستورالعمل پادشاه این کشور که در سپتامبر 2013 صادر شده است، سیاست جدید مهاجرت و پناهندگی را تصویب کرد. قوانین حمایتی جدیدی برای پناهندگان در مراکش، دسترسی به آموزش عمومی، خدمات بهداشتی و بازار کار را فراهم ‌آورد. در سال 2016 این کشور تغییرات بیشتری در قوانین پدید آورد که به پناهندگان امکان می‌داد تا تعاونی‌های خود را تأسیس کنند تا به پناهندگان برای دستیابی به امکانات معیشت پایدار کمک شود.ولید کوراک، مدیر برنامه انجمن حمایت از توسعه شرکت‌های کوچک مراکش (Amappe) می‌گوید: «تعاونی‌ها برای پناهندگان مفید هستند. قانون جدید، معافیت‌های مالیاتی فراهم می‌آورد که در مقایسه با دیگر انواع کسب‌وکار مزیت‌های رقابتی به ‌وجود می‌آورد. این قانون همچنین دسترسی به طرح‌های اعتباری کوچک را امکان‌پذیر می‌کند».سرپرست تعاونی مهد‌کودک «امید» عبدالله نام دارد، 45‌ساله است و اهل عمران در شمال غرب پایتخت یمن، صنعا. او در اوایل سال 2016 برای تحصیل در دوره دكترای اقتصاد به مراكش آمد و زمانی كه روشن شد قادر نخواهد بود در آینده‌ای نزدیک به وطن خود بازگردد، به‌عنوان پناهنده ثبت‌نام كرد.عبدالله که برای گذران زندگی به کسب‌وکار تازه‌ای نیاز داشت، ایده ایجاد یک تعاونی را به برخی از دوستان یمنی خود در کنیترا پیشنهاد داد تا آنها هم از زمینه‌های تحصیلی خود در این کار استفاده کنند.او می‌گوید: «به‌ نظرم رسید چرا پروژه‌ای را شروع نکنیم که همه ما را به نیازهای شغلی‌مان برساند و با تخصص تحصیلی ما مرتبط باشد؟». بالاخره مهد‌کودک «امید» پس از طی روال اداری با کمک Amappe در ماه آوریل 2017 افتتاح شد.در مجموع 25 کودک مراکشی و یمنی در مهد‌کودک حضور دارند و علاوه بر هشت نفر از کارکنان یمنی، هفت کارمند محلی نیز به‌عنوان معلم، دستیاران مهد‌کودک، کارکنان اداری و نگهبان استخدام شدند.عبدالله می‌گوید: «مدرسه ما از نظام آموزشی مراکش پیروی می‌کند و کارکنان ما ارزش‌های درستکاری، شفافیت، مهربانی و احترام را ترویج می‌کنند». او و همکارانش برنامه‌هایی برای گسترش تعاونی به یک مدرسه ابتدایی و متوسطه نیز دارند. می‌گوید: «ما منتظر صدور مجوز وزارت آموزش‌وپرورش هستیم. همچنین نیاز به بودجه بیشتری برای ابزارهای آموزشی مانند رایانه داریم».دو تعاونی دیگر پناهندگان در حال شکل‌گیری است که بخشی از پروژه مشترک UNHCR، Amappe و اداره توسعه همکاری‌های ملی تحت پوشش وزارت صنایع دستی مراکش است؛ با هدف کمک به پناهندگان در مراکش که سوئیس و موناکو نیز در آن نقش دارند. اولین تعاونی را 10 زن پناهنده یمنی تأسیس کرده‌اند که یک رستوران ویژه غذاهای سنتی یمن است و برای رویدادها و مناسبت‌ها نیز غذا تأمین خواهد کرد. دیگری را هشت پناه‌جوی یمنی برپا کرده‌اند و کارش عمدتا پروسس‌کردن گوشت مرغ خواهد بود.عبدالله می‌گوید گاهی اوقات در غم غربت فرو می‌رود: «دلم می‌خواهم به‌زودی به یمن باثبات که بار دیگر صلح در آن برقرار شده، برگردم».تا آن زمان برسد، تعاونی به او اطمینان خاطر می‌دهد که در تبعید می‌تواند خوب زندگی کند. می‌گوید: «ما پر از امید و خوش‌بینی هستیم».
منبع: سایت رسمی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR)

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها