به بهانه عکسی که در تاریخ شوروی ماندگار شد
سی‌ام آوریل ۷۹ سال پیش بود که رادیو شوروی خبری باورنکردنی را اعلام کرد: «پرچم شوروی بر فراز ساختمان رایشتاگ [پارلمان آلمان نازی] برافراشته شد»؛ اتفاقی که مانند مارش پیروزی ارتش سرخ بر نازی‌ها به صدا درآمد و اندکی بعد مجله آگونیک برای اولین بار تصویر آن را منتشر کرد که در تاریخ ماندگار شد؛ عکسی که دو سرباز را نشان می‌دهد که تلاش می‌کنند پرچم سرخ داس و چکش شوروی را بر فراز ساختمان مجلس آلمان نازی نصب کنند.
احمد وخشیته-استاد دانشگاه دوستی ملل روسیه: سی‌ام آوریل ۷۹ سال پیش بود که رادیو شوروی خبری باورنکردنی را اعلام کرد: «پرچم شوروی بر فراز ساختمان رایشتاگ [پارلمان آلمان نازی] برافراشته شد»؛ اتفاقی که مانند مارش پیروزی ارتش سرخ بر نازی‌ها به صدا درآمد و اندکی بعد مجله آگونیک برای اولین بار تصویر آن را منتشر کرد که در تاریخ ماندگار شد؛ عکسی که دو سرباز را نشان می‌دهد که تلاش می‌کنند پرچم سرخ داس و چکش شوروی را بر فراز ساختمان مجلس آلمان نازی نصب کنند.
ایده نصب پرچم شوروی بر پارلمان آلمان از کجا آمد؟
نهم آوریل ۱۹۴۵ جلسه رؤسای ادارات سیاسی جبهه اول ارتش‌های شوروی در بلاروس برگزار شد که در آن تصمیم گرفتند هر گروهی که پیشتاز ورود به این ساختمان شد، باید پرچم سرخ داس و چکش شوروی را بر فراز رایشتاگ به اهتزار درآورد تا نماد فروپاشی نهایی نازیسم باشد؛ تصمیمی که گفته می‌شود ایده آن از سوی استالین در یک جلسه تشریفاتی که در ششم نوامبر ۱۹۴۴ به مناسبت سالگرد انقلاب اکتبر برگزار شد، بیان شده است. اگرچه مأموریت تسخیر پارلمان آلمان از سوی اتاق جنگ شوروی به تفنگداران سپاه ۷۹ جبهه اول بلاروس سپرده شده بود، با وجود این ۹ پرچم به نمایندگان گروه‌های حاضر در این عملیات داده شد. نهایتا پرچم شماره ۵ به فرماندهی گروه ژنرال واسیلی شاتیلوف به بالای ساختمان مجلس نازی‌ها رسید و هشت پرچم دیگر در نقاط دیگری ازجمله اداره پلیس، زندان برلین، ساختمان گشتاپو (نیروهای پلیس مخفی نازی‌ها)، وزارت نیروی هوایی آلمان نازی، سفارت شوروی در آلمان و دروازه براندنبورگ برافراشته شدند.
ورود ارتش سرخ به رایشتاگ
در واپسین روزهای جنگ جهانی دوم (از ۲۹ آوریل تا دوم می ۱۹۴۵) به موجب عملیات برلین، درگیری شدیدی میان نیروهای شوروی و آلمان نازی برقرار بود و نیروهای ارتش سرخ تلاش داشتند ساختمان رایشتاگ (مجلس آلمان) را تسخیر کنند. اولین حمله به ساختمان رایشتاگ در ۲۹ آوریل آغاز شد که نتیجه‌ای نداشت و با شکست به پایان رسید؛ اما فردای آن روز یعنی ۳۰ آوریل، جنگ خونینی دوباره از سر گرفته شد و عصر آن روز پس از حملات مکرر، بخش‌هایی از نیروهای شوروی با غلبه بر مقاومت سرسختانه نازی‌ها موفق شدند به ساختمان پارلمان نفوذ کنند. در شب اول ماه می، درگیری بسیار شدیدی در داخل ساختمان رایشتاگ آغاز شد؛ رزمی تن به تن در راه‌پله که با جنگ در هر طبقه ادامه پیدا کرد و نیروهای شوروی متر به متر و اتاق به اتاق در مقابل نازی‌ها پیش می‌رفتند. درگیری‌های سنگین تا صبح روز یکم می ادامه پیدا کرد و تا روز دوم می نیز همچنان با افرادی که در زیرزمین‌ها پنهان شده بودند، ادامه داشت. نقل قول‌های متفاوتی از نصب پرچم و عکس گرفته‌شده وجود دارد؛ اما مشهور‌ترین آن این است که در جریان درگیری‌ها در شامگاه 30 آوریل تا اول می، چندین تلاش برای برافراشتن پرچم شوروی بر ساختمان رایشتاگ انجام می‌شود که ناکام می‌ماند. عکس‌هایی از ساختمان رایشتاگ که در حال سوختن است و پرچم شوروی بر فراز گنبد آن نصب شده، سوم می در روزنامه مسکو پراودا منتشر شد؛ در نهم می پرچم نصب‌شده که به پرچم پیروزی شهرت پیدا کرده بود، از روی پارلمان آلمان برداشته شد و در ۲۰ ژوئن با هواپیما به مسکو فرستاده شد و یک پرچم قرمزرنگ دیگر به جای قبلی نصب شد. با وجود این، باید توجه داشته باشیم که اگرچه حمله به ساختمان پارلمان آلمان در ۳۰ آوریل از طرف نیروهای شوروی چه در صبح و چه در مرحله بعدی یعنی ۱۳:۳۰ از سوی نیروهای نازی دفع شده بود و تا این لحظه پرچم به بالای ساختمان نرسیده بود، اما پیام‌های نادرستی ساعت ۱۴:۲۵ از سوی رادیو شوروی پخش می‌شود مبنی بر اینکه پرچم پیروزی شوروی بر فراز رایشتاگ آلمان نصب شده است که ظاهرا مبنای این خبر، گزارش‌های فرماندهان واحدهایی بوده است که به رایشتاگ حمله کرده بودند و در واقع در این زمان پرچم روی پله‌های ورودی نصب شده بود.
در گام بعد نیروهای ارتش سرخ پرچم را به پنجره طبقه دوم می‌رسانند و پس از تکان‌دادنش، آن را آنجا نصب می‌کنند، اما از آنجایی که دیدن آن دشوار بوده است، به دستور فرماندهی تصمیم می‌گیرند آن را بر فراز ساختمان ببرند و به مجسمه ویلهلم اول نصب کنند که نهایتا ساعت ۲۲:۴۰ این اتفاق می‌افتد. البته نقل دیگری هم وجود دارد که گفته می‌شود آن شب نیز توان حفظ پرچم بر فراز ساختمان امکان‌پذیر نبوده است و نهایتا در روز دوم ماه می این اتفاق می‌افتد و عکس آن از طریق یوگنی خالدی گرفته می‌شود. برخی معتقد هستند ایده فرستادن پرچم‌ها و دستور استالین برآمده از عکس برافراشتن پرچم از سوی نیروهای آمریکایی در ایووجیماست که دو ماه پیش‌تر یعنی در ۲۳ فوریه ۱۹۴۵ در جریان نبرد نیروی دریایی آمریکا با ژاپن در جزیره ایووجیما، پرچم ایالات متحده از طرف پنج سرباز در مرتفع‌ترین محل جزیره نصب شد.
