معاون حقوقی وزارت خارجه:
تحقیقات تمام شده حاضریم جعبه‌سیاه را بدهیم
معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت خارجه خبر داده «هم‌اکنون طبق گزارش‌های دریافت‌شده، تحقیقات فنی سازمان هواپیمایی کشوری در ایران تقریبا رو به اتمام و کاملا مشخص و روشن است که چه اتفاقی در ایران رخ داده است». محسن بهاروند با بیان اینکه سقوط هواپیمای اوکراینی فاجعه‌ای برای کشور ما بود و بسیار متأسفیم، گفت: «حاضر هستیم جعبه سیاه را به کشور یا شرکت ثالثی بدهیم تا خوانش جعبه سیاه را انجام دهد».
این اظهارت مقام رسمی وزارت خارجه بعد از گذشت پنج ماه از سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی است که صبحگاه 18 دی 1398، در جریان حمله تلافی‌جویانه سپاه پاسداران در ترور سردار سلیمانی رخ داد. بعد از ماه‌ها که موضوع خوانش جعبه سیاه به بحثی بین ایران، اوکراین و کانادا تبدیل شده بود، روز گذشته معاون حقوقی وزارت خارجه در دو گفت‌وگوی رسانه‌‌ای جداگانه تأکید کرده که ایران حاضر است جعبه سیاه را برای خوانش به کشور یا شرکت ثالثی بدهد. این تصمیم بعد از آن گرفته شده که بارها اوکراین و کانادا در این مورد معترض بودند. هواپیمای ساقط‌شده متعلق به هواپیمایی بین‌المللی اوکراین بوده و مقصد بخش زیادی از 176 سرنشین متوفی این سانحه بعد از کیف، تورنتو بود. دانشجویان و تحصیل‌کردگانی که بعد از سقوط هواپیما مشخص شد بخش بزرگی از جامعه نخبه ایرانی مهاجرت‌کرده به کانادا بودند.
خوانش جعبه سیاه
محسن بهاروند که از دیپلمات‌های باسابقه وزارت خارجه است، روز گذشته در مصاحبه با ایرنا گفته «تحقیقات سازمان هواپیمایی کشوری از سقوط هواپیمای اوکراینی تقریبا تمام شده است و هیچ ابهامی در‌این‌باره وجود ندارد و ما می‌دانیم چه اتفاقی افتاده است. البته یک مرحله از تحقیقات فنی باقی مانده و آن، خوانش جعبه سیاه هواپیماست که انجام نشده اما هر روز و هر ثانیه آمادگی خوانش آن را داریم». او با تأکید بر اینکه مراحل مختلف پیگیری‌ها باید به نحوی با یکدیگر مرتبط باشند یا موازی با یکدیگر انجام شوند، تحقیقات فنی، پرداخت خسارات و بررسی دعوای مدنی و رسیدگی کیفری مقصران یا قصورکنندگان این ماجرا را سه مرحله پیگیری در این زمینه عنوان کرد.
معاون بین‌المللی و امور حقوقی وزارت امور خارجه با بیان اینکه براساس بررسی‌ها، نه ایران و نه اوکراین توان خوانش جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی را ندارند، خاطرنشان کرد: «هرچند تحقیقات تقریبا پایان یافته و آنچه در جعبه سیاه قرار دارد، ممکن است کمک مؤثری به روند بررسی‌ها نکند، ولی حاضر هستیم جعبه سیاه را به کشور یا شرکت ثالثی بدهیم تا خوانش جعبه سیاه را انجام دهد». او در مصاحبه دیگری که آن هم روز گذشته و با خبرگزاری صداوسیما انجام داده، اضافه کرده که «ایران آمادگی دارد جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی را برای خوانش تحویل دهد تا این پرونده با مشارکت سایر کشور‌ها به پایان برسد».
بعید می‌دانم اطلاعات مهمی در جعبه سیاه باشد
بهاروند ادامه داد: بررسی و بازخوانی جعبه سیاه هواپیما آخرین قدم در تحقیقات فنی است و فکر نمی‌کنیم جعبه سیاه حاوی اطلاعاتی باشد که کمک شایانی به تحقیقات به‌عمل‌آمده ما بکند و بعید می‌دانیم اطلاعات مهمی در آن باشد، چراکه همه تحقیقاتمان به پایان رسیده و می‌دانیم که چه اتفاقی افتاده است. وی تأکید کرد: با کشور اوکراین به‌عنوان کشوری که هواپیما متعلق به آن است، در حال مذاکرات دوجانبه‌ای هستیم و اعلام آمادگی می‌کنیم با کشور‌های دیگر از جمله کانادا و باقی کشور‌ها مذاکراتی درباره دو موضوع داشته باشیم. این دو موضوع شامل تحویل و خوانش جعبه سیاه است که اینکه ما اطلاعات آنها را ببینیم و تحقیقات ما تکمیل و نهایی و به سازمان هواپیمایی بین‌المللی ایکائو ارائه شود. بهاروند گفت: طبق بررسی‌های ما در ایران و اوکراین و بسیاری از کشور‌های دیگر به‌دلیل اینکه هواپیما از نوع جدیدی است امکان خوانش این جعبه‌های سیاه وجود ندارد و می‌توان به هر طریقی اعم از مستقیم یا غیرمستقیم آن را در اختیار شرکت‌های فرانسوی یا مانند آن که توانایی بررسی این جعبه‌ها را دارند قرار داد، ضمن اینکه باید مطمئن شویم سوءاستفاده‌هایی از این جعبه‌های سیاه
نخواهد شد. او با اشاره به اینکه ایران تجربیات بدی در این‌گونه موارد دارد، افزود: اطلاعاتی را در اختیار کشور‌ها قرار دادیم و آنها اطلاعات را تغییر و در معرض افکار عمومی قرار دادند و این باعث شده ما به‌دنبال مذاکرات مستقیمی به‌‌ویژه با همکارانمان در اوکراین باشیم که احتمالا به‌زودی مذاکراتمان را با آنها شروع و جعبه‌های سیاه را به مکانی برای خواندن منتقل خواهیم کرد تا تحقیقاتمان هرچه‌سریع‌تر به اتمام برسد. البته او درباره خوانش جعبه سیاه و توافق درباره پرداخت خسارت‌ها و رسیدگی کیفری گفت که «باید این اطمینان را پیدا کنیم بررسی‌های انجام‌شده، تحقیقات صورت‌گرفته و محتوای مذاکرات و رایزنی به بیرون درز پیدا نکند و باید اطمینان داشته باشیم که مطابق کنوانسیون‌های بین‌المللی از جمله ضمیمه ۱۳ کنوانسیون شیکاگو با این موضوع برخورد شود».
صلاحیت انحصاری در برخورد با مقصران سقوط
در همین راستا مباحث دیگری مانند وضعیت مقصران شلیک به هواپیما مطرح بود و پرداخت غرامت نیز جزء مباحث باقی‌مانده بعدی است.
معاون وزیر خارجه گفته که «ایران صلاحیت انحصاری درباره برخورد کیفری با مقصران یا قصورکنندگان این موضوع را دارد و رسیدگی کیفری این مسئله هم در حال انجام است؛ بنابراین با شرایطی آمادگی داریم هر‌چه سریع‌تر در کمترین زمان این توافق‌ها را انجام دهیم و تحقیقات به پایان برسد و پرونده مربوط به هواپیمای اوکراینی با مشارکت سایر کشور‌ها مختومه شود. بهاروند درباره نحوه رسیدگی کیفری به مقصران یا قصورکنندگان ماجرا هم گفت: این کار در سازمان قضائی نیروهای مسلح در حال انجام است. دادستان دقیقی هم مسئول رسیدگی به این موضوع شده و خانواده آسیب‌دیدگان هم می‌توانند با مراجعه، هم از آخرین روند بررسی‌ها مطلع شوند و هم اگر شکایتی دارند، از این طریق پیگیری کنند. او با بیان اینکه خواسته ایران برخورد غیرسیاسی و مبتنی بر حقوق بین‌المللی با موضوع است، یادآور شد: ایران چیزی فراتر از برخورد حقوقی و بررسی در چارچوب کنوانسیون‌های بین‌المللی نمی‌خواهد.
این دیپلمات ارشد کشورمان خاطرنشان کرد: در مجموع اگر درباره این مسائل، توافق انجام شود، مشکلی برای ارسال جعبه سیاه هم نخواهیم داشت و اگر معیار پرداخت خسارت هم مشخص شود، بلافاصله این کار انجام می‌شود.
منتظر نهایی‌شدن متن مذاکره با اوکراین
معاون وزیر امور خارجه درباره مذاکره با طرف اوکراینی و سایر کشورهایی که اتباعشان در این هواپیما حضور داشته‌اند، گفت: از ابتدای تحقیقات درخواست‌هایی را برای گفت‌وگو داشته‌ایم و اخیرا هم متنی را به طرف اوکراینی که طرف اصلی در این ماجراست، داده‌ایم، چراکه هواپیما در ایرلاین اوکراین مشغول به فعالیت و پرواز بوده است. درخواست ما این است که این متن نهایی شود، اما هنوز نهایی نشده چراکه به نظر می‌رسد آنها آمادگی این کار را ندارند. بهاروند ادامه داد: ممکن است مذاکرات نهایی درباره متن در آینده انجام شود که اگر این کار صورت گیرد، جعبه سیاه را به کشور خارجی ارسال خواهیم کرد و بحث پرداخت خسارت‌ها هم انجام می‌شود. او درباره عدد و رقم‌هایی که درباره پرداخت خسارت مطرح می‌شود هم اظهار کرد: هنوز ما به هیچ عدد و رقمی نرسیده و توافقی هم نکرده‌ایم، چراکه روش‌های مختلفی در‌این‌باره وجود دارد. باید بیمه هواپیما و مسافران هم لحاظ شود. این دیپلمات ارشد کشورمان گفت: ما دو منبع برای پرداخت خسارت‌ها داریم که کنوانسیون‌های بین‌المللی هستند؛ اما در نظر داریم یک مبلغ عادلانه و منصفانه به خانواده آسیب‌دیدگان پرداخت شود. او همچنین توضیح
داد که «همان ساعات اولیه سقوط این هواپیما همکاری جامعی را با کشورهایی که اتباعشان در این هواپیما دچار سانحه شدند، شروع کردیم. ما چیزی برای پنهان‌کردن نداشتیم و از سایر کشور‌ها برای کل روند تحقیقات دعوت به عمل آوردیم؛ از جمله این کشور‌ها اوکراین بود که هواپیما متعلق به آنهاست و نیز کانادا و سایر کشور‌ها که کارشناسان آنها در محل سانحه حضور یافتند و قطعات و لاشه هواپیما را دیدند و نوع تشخیص هویت افراد را حتی در پزشکی قانونی ملاحظه کردند. او اضافه کرد: تیم بزرگی از سایر کشور‌ها بودند و فقط از اوکراین بیش از ۵۰ نفر در زمینه بررسی این پرونده با جمهوری اسلامی ایران همکاری کردند. همچنین سازمان هواپیمایی کشوری ایران به شکل حرفه‌ای تاکنون با این موضوع برخورد کرده و هیچ مسئله سیاسی‌ای نداشته‌ایم. این مقام مسئول اضافه کرد: برای جبران خسارت کسانی که آسیب دیده‌اند، آمادگی پرداخت این خسارت را داریم و قبلا نیز اعلام شده است.
معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت خارجه خبر داده «هم‌اکنون طبق گزارش‌های دریافت‌شده، تحقیقات فنی سازمان هواپیمایی کشوری در ایران تقریبا رو به اتمام و کاملا مشخص و روشن است که چه اتفاقی در ایران رخ داده است». محسن بهاروند با بیان اینکه سقوط هواپیمای اوکراینی فاجعه‌ای برای کشور ما بود و بسیار متأسفیم، گفت: «حاضر هستیم جعبه سیاه را به کشور یا شرکت ثالثی بدهیم تا خوانش جعبه سیاه را انجام دهد».
این اظهارت مقام رسمی وزارت خارجه بعد از گذشت پنج ماه از سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی است که صبحگاه 18 دی 1398، در جریان حمله تلافی‌جویانه سپاه پاسداران در ترور سردار سلیمانی رخ داد. بعد از ماه‌ها که موضوع خوانش جعبه سیاه به بحثی بین ایران، اوکراین و کانادا تبدیل شده بود، روز گذشته معاون حقوقی وزارت خارجه در دو گفت‌وگوی رسانه‌‌ای جداگانه تأکید کرده که ایران حاضر است جعبه سیاه را برای خوانش به کشور یا شرکت ثالثی بدهد. این تصمیم بعد از آن گرفته شده که بارها اوکراین و کانادا در این مورد معترض بودند. هواپیمای ساقط‌شده متعلق به هواپیمایی بین‌المللی اوکراین بوده و مقصد بخش زیادی از 176 سرنشین متوفی این سانحه بعد از کیف، تورنتو بود. دانشجویان و تحصیل‌کردگانی که بعد از سقوط هواپیما مشخص شد بخش بزرگی از جامعه نخبه ایرانی مهاجرت‌کرده به کانادا بودند.
خوانش جعبه سیاه
محسن بهاروند که از دیپلمات‌های باسابقه وزارت خارجه است، روز گذشته در مصاحبه با ایرنا گفته «تحقیقات سازمان هواپیمایی کشوری از سقوط هواپیمای اوکراینی تقریبا تمام شده است و هیچ ابهامی در‌این‌باره وجود ندارد و ما می‌دانیم چه اتفاقی افتاده است. البته یک مرحله از تحقیقات فنی باقی مانده و آن، خوانش جعبه سیاه هواپیماست که انجام نشده اما هر روز و هر ثانیه آمادگی خوانش آن را داریم». او با تأکید بر اینکه مراحل مختلف پیگیری‌ها باید به نحوی با یکدیگر مرتبط باشند یا موازی با یکدیگر انجام شوند، تحقیقات فنی، پرداخت خسارات و بررسی دعوای مدنی و رسیدگی کیفری مقصران یا قصورکنندگان این ماجرا را سه مرحله پیگیری در این زمینه عنوان کرد.
معاون بین‌المللی و امور حقوقی وزارت امور خارجه با بیان اینکه براساس بررسی‌ها، نه ایران و نه اوکراین توان خوانش جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی را ندارند، خاطرنشان کرد: «هرچند تحقیقات تقریبا پایان یافته و آنچه در جعبه سیاه قرار دارد، ممکن است کمک مؤثری به روند بررسی‌ها نکند، ولی حاضر هستیم جعبه سیاه را به کشور یا شرکت ثالثی بدهیم تا خوانش جعبه سیاه را انجام دهد». او در مصاحبه دیگری که آن هم روز گذشته و با خبرگزاری صداوسیما انجام داده، اضافه کرده که «ایران آمادگی دارد جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی را برای خوانش تحویل دهد تا این پرونده با مشارکت سایر کشور‌ها به پایان برسد».
بعید می‌دانم اطلاعات مهمی در جعبه سیاه باشد
بهاروند ادامه داد: بررسی و بازخوانی جعبه سیاه هواپیما آخرین قدم در تحقیقات فنی است و فکر نمی‌کنیم جعبه سیاه حاوی اطلاعاتی باشد که کمک شایانی به تحقیقات به‌عمل‌آمده ما بکند و بعید می‌دانیم اطلاعات مهمی در آن باشد، چراکه همه تحقیقاتمان به پایان رسیده و می‌دانیم که چه اتفاقی افتاده است. وی تأکید کرد: با کشور اوکراین به‌عنوان کشوری که هواپیما متعلق به آن است، در حال مذاکرات دوجانبه‌ای هستیم و اعلام آمادگی می‌کنیم با کشور‌های دیگر از جمله کانادا و باقی کشور‌ها مذاکراتی درباره دو موضوع داشته باشیم. این دو موضوع شامل تحویل و خوانش جعبه سیاه است که اینکه ما اطلاعات آنها را ببینیم و تحقیقات ما تکمیل و نهایی و به سازمان هواپیمایی بین‌المللی ایکائو ارائه شود. بهاروند گفت: طبق بررسی‌های ما در ایران و اوکراین و بسیاری از کشور‌های دیگر به‌دلیل اینکه هواپیما از نوع جدیدی است امکان خوانش این جعبه‌های سیاه وجود ندارد و می‌توان به هر طریقی اعم از مستقیم یا غیرمستقیم آن را در اختیار شرکت‌های فرانسوی یا مانند آن که توانایی بررسی این جعبه‌ها را دارند قرار داد، ضمن اینکه باید مطمئن شویم سوءاستفاده‌هایی از این جعبه‌های سیاه
نخواهد شد. او با اشاره به اینکه ایران تجربیات بدی در این‌گونه موارد دارد، افزود: اطلاعاتی را در اختیار کشور‌ها قرار دادیم و آنها اطلاعات را تغییر و در معرض افکار عمومی قرار دادند و این باعث شده ما به‌دنبال مذاکرات مستقیمی به‌‌ویژه با همکارانمان در اوکراین باشیم که احتمالا به‌زودی مذاکراتمان را با آنها شروع و جعبه‌های سیاه را به مکانی برای خواندن منتقل خواهیم کرد تا تحقیقاتمان هرچه‌سریع‌تر به اتمام برسد. البته او درباره خوانش جعبه سیاه و توافق درباره پرداخت خسارت‌ها و رسیدگی کیفری گفت که «باید این اطمینان را پیدا کنیم بررسی‌های انجام‌شده، تحقیقات صورت‌گرفته و محتوای مذاکرات و رایزنی به بیرون درز پیدا نکند و باید اطمینان داشته باشیم که مطابق کنوانسیون‌های بین‌المللی از جمله ضمیمه ۱۳ کنوانسیون شیکاگو با این موضوع برخورد شود».
صلاحیت انحصاری در برخورد با مقصران سقوط
در همین راستا مباحث دیگری مانند وضعیت مقصران شلیک به هواپیما مطرح بود و پرداخت غرامت نیز جزء مباحث باقی‌مانده بعدی است.
معاون وزیر خارجه گفته که «ایران صلاحیت انحصاری درباره برخورد کیفری با مقصران یا قصورکنندگان این موضوع را دارد و رسیدگی کیفری این مسئله هم در حال انجام است؛ بنابراین با شرایطی آمادگی داریم هر‌چه سریع‌تر در کمترین زمان این توافق‌ها را انجام دهیم و تحقیقات به پایان برسد و پرونده مربوط به هواپیمای اوکراینی با مشارکت سایر کشور‌ها مختومه شود. بهاروند درباره نحوه رسیدگی کیفری به مقصران یا قصورکنندگان ماجرا هم گفت: این کار در سازمان قضائی نیروهای مسلح در حال انجام است. دادستان دقیقی هم مسئول رسیدگی به این موضوع شده و خانواده آسیب‌دیدگان هم می‌توانند با مراجعه، هم از آخرین روند بررسی‌ها مطلع شوند و هم اگر شکایتی دارند، از این طریق پیگیری کنند. او با بیان اینکه خواسته ایران برخورد غیرسیاسی و مبتنی بر حقوق بین‌المللی با موضوع است، یادآور شد: ایران چیزی فراتر از برخورد حقوقی و بررسی در چارچوب کنوانسیون‌های بین‌المللی نمی‌خواهد.
این دیپلمات ارشد کشورمان خاطرنشان کرد: در مجموع اگر درباره این مسائل، توافق انجام شود، مشکلی برای ارسال جعبه سیاه هم نخواهیم داشت و اگر معیار پرداخت خسارت هم مشخص شود، بلافاصله این کار انجام می‌شود.
منتظر نهایی‌شدن متن مذاکره با اوکراین
معاون وزیر امور خارجه درباره مذاکره با طرف اوکراینی و سایر کشورهایی که اتباعشان در این هواپیما حضور داشته‌اند، گفت: از ابتدای تحقیقات درخواست‌هایی را برای گفت‌وگو داشته‌ایم و اخیرا هم متنی را به طرف اوکراینی که طرف اصلی در این ماجراست، داده‌ایم، چراکه هواپیما در ایرلاین اوکراین مشغول به فعالیت و پرواز بوده است. درخواست ما این است که این متن نهایی شود، اما هنوز نهایی نشده چراکه به نظر می‌رسد آنها آمادگی این کار را ندارند. بهاروند ادامه داد: ممکن است مذاکرات نهایی درباره متن در آینده انجام شود که اگر این کار صورت گیرد، جعبه سیاه را به کشور خارجی ارسال خواهیم کرد و بحث پرداخت خسارت‌ها هم انجام می‌شود. او درباره عدد و رقم‌هایی که درباره پرداخت خسارت مطرح می‌شود هم اظهار کرد: هنوز ما به هیچ عدد و رقمی نرسیده و توافقی هم نکرده‌ایم، چراکه روش‌های مختلفی در‌این‌باره وجود دارد. باید بیمه هواپیما و مسافران هم لحاظ شود. این دیپلمات ارشد کشورمان گفت: ما دو منبع برای پرداخت خسارت‌ها داریم که کنوانسیون‌های بین‌المللی هستند؛ اما در نظر داریم یک مبلغ عادلانه و منصفانه به خانواده آسیب‌دیدگان پرداخت شود. او همچنین توضیح
داد که «همان ساعات اولیه سقوط این هواپیما همکاری جامعی را با کشورهایی که اتباعشان در این هواپیما دچار سانحه شدند، شروع کردیم. ما چیزی برای پنهان‌کردن نداشتیم و از سایر کشور‌ها برای کل روند تحقیقات دعوت به عمل آوردیم؛ از جمله این کشور‌ها اوکراین بود که هواپیما متعلق به آنهاست و نیز کانادا و سایر کشور‌ها که کارشناسان آنها در محل سانحه حضور یافتند و قطعات و لاشه هواپیما را دیدند و نوع تشخیص هویت افراد را حتی در پزشکی قانونی ملاحظه کردند. او اضافه کرد: تیم بزرگی از سایر کشور‌ها بودند و فقط از اوکراین بیش از ۵۰ نفر در زمینه بررسی این پرونده با جمهوری اسلامی ایران همکاری کردند. همچنین سازمان هواپیمایی کشوری ایران به شکل حرفه‌ای تاکنون با این موضوع برخورد کرده و هیچ مسئله سیاسی‌ای نداشته‌ایم. این مقام مسئول اضافه کرد: برای جبران خسارت کسانی که آسیب دیده‌اند، آمادگی پرداخت این خسارت را داریم و قبلا نیز اعلام شده است.