سنگ لق اولین طرح ترافیک
گیتی صفرزاده
حدودا 150 سال قبل ماجرای سنگ‌فرش‌کردن خیابان‌های تهران شروع شد. علت آن چیزی نبود جز حرکت بهتر و راحت‌تر کالسکه روی سنگ‌فرش. روشن و واضح است که این کار از مراکز اصلی شهر شروع شد و مراکز اصلی شهر هم جایی نبودند جز مکانی که بارگاه همایونی قرار داشت و به‌این‌ترتیب میدان ارگ سنگ‌فرش شد. چند‌سال بعد از این اتفاق فرخنده، میدان توپخانه فعلی بنا شد و بار‌و‌بندیل توپ و توپچی‌ها به آنجا انتقال پیدا کرد، در نتیجه دستی به ترکیب میدان ارگ کشیده شد و وسطش استخر و در کنار راه کالسکه‌رو باغچه و ستون‌های
سنگی ساختند.
به دنبال آن خندق شرقی میدان ارگ را با خاک پر کردند و یک خیابان پت‌و‌پهنی ساختند که میدان ارگ را به میدان توپخانه وصل کند که همین خیابان ناصرخسرو فعلی است. بعد دیدند حیف است که چهارپاهایی که بار حمل می‌کنند وارد این منطقه گل‌و‌بلبل شوند و همه‌چیز را خراب و راه کالسکه‌روها را سد کنند، به‌همین‌خاطر اعلام کردند که از فردا صبح ورود هرگونه چهارپایی به این منطقه ممنوع است و به‌این‌صورت اولین طرح ترافیک شهر تهران
شکل گرفت.
درست خبر ندارم که در اجرای این طرح چقدر چهارپایان همکاری کردند و چه جرائم یا موانعی برای صاحبان چهارپایان وضع شد، اما اطلاع مشهود دارم که از سال 1359 که طرح ترافیک به‌صورت مرحله‌ای در تهران اجرا شده تا همین امروز، بحث بر سر شکل اجرای آن، مقرراتش و سهمیه‌بندی‌اش از نیمه دوم سال که زمان ثبت‌نامش فرامی‌رسد فراوان بوده است تا همین امسال که در اردیبهشت‌ماه جلالی هستیم و نحوه اجرای جدید طرح ترافیک هنوز عده زیادی را سرگردان و نگران کرده است.
اینکه طرح ترافیک چقدر حل ترافیک است هنوز هم محل بحث بسیاری از صاحب‌نظران حوزه شهری است، اما به نظر می‌آید از همان روز اولی که سنگ بنای چنین ماجرایی در بلدیه تهران زده شد تا امروز نگاه غالب این است که چطور آن‌کس که سواره است راحت‌تر برود، نه‌اینکه پیاده هم سهمی از سواری راحت داشته باشد. عجیب هم نیست، از قدیم گفته‌‌اند سواره از پیاده خبر ندارد!
حدودا 150 سال قبل ماجرای سنگ‌فرش‌کردن خیابان‌های تهران شروع شد. علت آن چیزی نبود جز حرکت بهتر و راحت‌تر کالسکه روی سنگ‌فرش. روشن و واضح است که این کار از مراکز اصلی شهر شروع شد و مراکز اصلی شهر هم جایی نبودند جز مکانی که بارگاه همایونی قرار داشت و به‌این‌ترتیب میدان ارگ سنگ‌فرش شد. چند‌سال بعد از این اتفاق فرخنده، میدان توپخانه فعلی بنا شد و بار‌و‌بندیل توپ و توپچی‌ها به آنجا انتقال پیدا کرد، در نتیجه دستی به ترکیب میدان ارگ کشیده شد و وسطش استخر و در کنار راه کالسکه‌رو باغچه و ستون‌های
سنگی ساختند.
به دنبال آن خندق شرقی میدان ارگ را با خاک پر کردند و یک خیابان پت‌و‌پهنی ساختند که میدان ارگ را به میدان توپخانه وصل کند که همین خیابان ناصرخسرو فعلی است. بعد دیدند حیف است که چهارپاهایی که بار حمل می‌کنند وارد این منطقه گل‌و‌بلبل شوند و همه‌چیز را خراب و راه کالسکه‌روها را سد کنند، به‌همین‌خاطر اعلام کردند که از فردا صبح ورود هرگونه چهارپایی به این منطقه ممنوع است و به‌این‌صورت اولین طرح ترافیک شهر تهران
شکل گرفت.
درست خبر ندارم که در اجرای این طرح چقدر چهارپایان همکاری کردند و چه جرائم یا موانعی برای صاحبان چهارپایان وضع شد، اما اطلاع مشهود دارم که از سال 1359 که طرح ترافیک به‌صورت مرحله‌ای در تهران اجرا شده تا همین امروز، بحث بر سر شکل اجرای آن، مقرراتش و سهمیه‌بندی‌اش از نیمه دوم سال که زمان ثبت‌نامش فرامی‌رسد فراوان بوده است تا همین امسال که در اردیبهشت‌ماه جلالی هستیم و نحوه اجرای جدید طرح ترافیک هنوز عده زیادی را سرگردان و نگران کرده است.
اینکه طرح ترافیک چقدر حل ترافیک است هنوز هم محل بحث بسیاری از صاحب‌نظران حوزه شهری است، اما به نظر می‌آید از همان روز اولی که سنگ بنای چنین ماجرایی در بلدیه تهران زده شد تا امروز نگاه غالب این است که چطور آن‌کس که سواره است راحت‌تر برود، نه‌اینکه پیاده هم سهمی از سواری راحت داشته باشد. عجیب هم نیست، از قدیم گفته‌‌اند سواره از پیاده خبر ندارد!