گمانه‌زني‌ها از برخورد روحاني با مجلس
روحاني گفت که بيشتر از آنکه دولتي باشد، مجلسي است؛ اين واکنشي بود به طرح سؤال نمايندگان از او. طرحي که امضا و اعلام وصل شد و رئيس‌جمهوري يک ماه براي ارائه پاسخ به نمايندگان در مجلس زمان دارد. او با نامه‌اي به علي لاريجاني براي حضور در بهارستان اعلام آمادگي کرد و خيلي‌ها لحن رئيس‌جمهوري در آن نامه را تهديدکننده خواندند. خيلي‌ها هم گفتند که آن لحن تهديدآميز نبوده است. حسينعلي اميري، معاون پارلماني رئيس‌جمهوري، در گفت‌وگوي خود با مهر توضيح داد که «رئيس‌جمهور براي جلوگيري از سوءاستفاده‌هايي که ممکن است از موضوع سؤال از رئيس‌جمهور در فضاي سياسي پيش بيايد و براي جلوگيري از مخابره‌شدن پيام اختلافات داخلي به دشمنان و جلوگيري از اختلاف بلافاصله در نامه‌اي به رئيس محترم مجلس شوراي اسلامي اعلام کردند که در موعد قانوني در مجلس حاضر خواهند شد».
او گفته که «واژگان و ادبياتي که نمايندگان سؤال‌کننده استفاده خواهند کرد و فضايي که آن روز در مجلس ايجاد خواهد شد، همه اينها مي‌تواند مؤثر باشد. نبايد نوع ادبيات و واژگاني که سؤال‌کننده‌ها استفاده ميکنند، به نحوي باشد که ايجاد اختلاف کند و پيام ناکارآمدي و انشقاق بين مسئولان جمهوري اسلامي ايران را مخابره کند. امروز به پيام انسجام، اتحاد و کارآمدي نظام نياز داريم».
اميري از گمانه‌هايش درباره آن روز چنين گفت: «من نمي‌دانم فضاي آن روز به چه شکلي خواهد بود؛ اما طبيعتا پاسخ‌هاي آقاي رئيس‌جمهور متناسب با واژگان و ادبياتي خواهد بود که سؤال‌کنندگان استفاده خواهند کرد و فضايي است که در مجلس شکل مي‌گيرد. وقتي سؤالي مطرح مي‌شود، رئيس‌جمهور حق قانوني دارد که از خود و عملکرد دولتش دفاع کند. بخش درخور توجهي از پاسخ‌هاي آقاي رئيس‌جمهور بستگي دارد به اينکه نحوه سؤال و ادبيات و واژگاني که سؤال‌کنندگان خواهند داشت، چه باشد».
احمدي‌نژاد چه گفت
اولين باري که طرح سؤال از رئيس‌جمهوري در مجلس مطرح شد، به دوره احمدي‌نژاد بازمي‌گردد، وقتي که پارلمانتاريست‌هاي مجلس هشتم مصرانه طرح سؤال از رئيس‌جمهور را امضا کردند و او را به مجلس کشاندند؛ اما پاسخ‌هايي که شنيدند، مسائلي نبود که برايش چند ماه زحمت کشيده بودند. احمدي‌نژاد به همه آن سؤال‌ها پاسخ‌هاي کوتاه و عجيب داد و گفت که شب عيد است و مي‌خواهيم با هم صفا کنيم.
اما حالا کنشگران سياسي و اجتماعي از روحاني توقع دارند که وقتي به مجلس مي‌رود، به مردم روراست حقايق را از شرايط موجود بگويد. هرکسي هم تزي دراينباره مي‌دهد. دست‌کم خواسته آنها اين است که روحاني به جاي پاسخ‌گويي با آنها شوخي نکند. اگرچه روحاني نشان داده اهل شوخي‌کردن نيست.
طراح سؤال احمدي‌نژاد هم باشد، بايد جواب داد
غلامحسين کرباسچي دراينباره به اعتماد‌آنلاين گفته است: «به نظر من بايد واقعي و شفاف و بدون توجيه سياسي يا تبليغاتي براي افکار عمومي مسائل را توضيح دهند. بحث اينکه بخواهند به گردن کسي بيندازند يا موانع را خيلي بزرگ کنند، درست نيست. اگر جاهايي نقايصي هم در کار دولت است، بايد ذکر شود و اراده خود را براي رفع اين نقايص به کار گيرند. منهاي فشار و سؤال مجلس اين عملکردهاي ضعيفي را که در برخي از دستگاه‌ها‌ي اجرائي همه به آن معترف هستند، خود رئيس‌جمهور بايد بيش از همه مورد توجه قرار دهد و سعي کند تا برطرف شوند. گمان کنم برخورد صادقانه و جداي از فضاي تبليغاتي و جوسازي ضرورتي جدي است که در اين شرايط کشور لازم دارد».
کرباسچي گفته که «الان برخي از مطبوعات و روزنامه‌ها هستند که رابطه نزديکي با آقاي روحاني داشته و دارند و خيلي هم به ايشان علاقه‌مند هستند، اما سؤالات و نقدهايي جدي نسبت به برخي از دستگاه‌ها و کارها در مورد ايشان دارند، اينکه ديگر جبهه پايداري نيست؛ حتي اگر جبهه پايداري يا آقاي احمدي‌نژاد هم باشد، بايد پاسخ داد. به هر صورت اين حق مجلس است. چه جبهه پايداري، چه هر گروه ديگري که اختلاف‌نظر و اختلاف‌سليقه دارند پيگير آن باشند، قانون اين حق را براي مجلس در نظر گرفته که توضيح بخواهد. بستگي به برخورد با آن دارد، به‌هرحال نمي‌توانيم بگوييم که يک مجلس يکپارچه داريم که همه از يک حزب و جبهه واحد هستند. بالاخره اين حق براي مجلسي که در آن سليقه‌هاي مختلف وجود دارد طبيعي است. مهم اين است که دست ما پر باشد، از سؤال نترسيم، فرصت را غنيمت بشماريم و مسائل را مطرح کنيم. به نظر من اصل موضوع مهم نيست که از جبهه پايداري يا گروه‌هاي ديگر باشد، بلکه مهم اين است که ما اين حق را در کشور قائل باشيم».
روحاني سبک‌وسياق خودش را دارد
احمد مازني، نماينده مجلس، هم دراينباره به ايلنا گفته است: «اعتقاد دارم ارتباط رئيس‌جمهور با نمايندگان کم است. رؤساي گذشته مانند مقام معظم رهبري، مرحوم آيت‌الله هاشمي، سيدمحمد خاتمي، محمود احمدي‌نژاد و ميرحسين موسوي که نخست‌وزير بود در زمان خود بيشترین ارتباط را با مجلس شوراي اسلامي داشتند. البته روحاني سبک‌وسياق مديرتي خاص خودش را دارد. ممکن است رئيس‌جمهور هر روز به مجلس بيايد، اما سؤالي مطرح نشود، همان‌گونه که وزرا به مجلس مي‌آيند و با نمايندگان ديدار ميکنند. بسيار خوب است که آقاي روحاني با سؤال و بي‌سؤال سرزده به خانه ملت بيايد».
او در پاسخ به اين سؤال که آيا رئيس‌جمهور مي‌تواند از فرصت حضور در مجلس استفاده کند و از آن دست‌هاي پشت‌پرده که در بسياري از سخنراني‌هاي خود به زبان مي‌آورد صحبت کند، عنوان کرد: آقاي روحاني از لحاظ شخصيتي انساني صريح‌اللهجه است و با صراحت مسائل را بيان مي‌کند. رئيس‌جمهور مشهور به عقلانيت است و جزء نمايندگاني در مجلس بود که مجمع عقلا تشکيل مي‌داد، پس اگر احساس کند سخناني که از پشت تريبون مجلس مي‌گويد به ضرر کشور است، قطعا با عقلانيتي که دارد آنها را مطرح نخواهد کرد. ملت از رئيس‌جمهور انتظار دارد در پاسخ به سؤالات در قدوقامت رئيس دولت سخن بگويد و مسائل و مشکلات پشت و روي پرده را بازگو و نمايندگان را قانع کند.
البته بايد واقعا نقد، حرف درست و سؤال جدي باشد نه‌اينکه شعار بدهند و خودشان هم بدانند که شعارهايشان، شعارهاي بي‌محتوايي است. دولت بايد در مجلس صادقانه مسائل را توضيح دهد. اين خاصيت دموکراسي است، نبايد هم تضعيف شود. اگر ما سابقه اين را نداشته‌ايم که از رئيس‌جمهور در برابر عملکردش سؤال جدي شود، ضعف بوده است؛ يعني به‌گونه‌اي بوده که يک رئيس‌جمهور برخورد مناسبي نداشته و مي‌رفته در صحن علني مجلس رئيس‌مجلس، رئيس قوه قضائيه و... را به فحش مي‌کشيده که کسي جرئت نکند از او سؤالي بپرسد يا حرفي بزند. اگر سؤالي مطرح شد فارغ از اينکه در کدام جناح و گروه است بايد برويم و جواب سؤال را توضيح دهيم. اين کار مي‌تواند به گسترش دموکراسي و تحکيم جايگاه مجلس و رأي مردم کمک کند. مهم نيست که جبهه مخالف ما سؤالي مطرح کند، به‌هرحال نقطه‌ضعف يا نقطه ابهام بايد هر دو را توضيح داد و از اين فرصت استفاده کرد. اين در کل به نفع نظام و کشور است که اين حالت مصونيت از سؤال و در جايگاه پاسخ‌گويي قرارنگرفتن را در کشور به حداقل برسانيم. حداقل مقام‌هاي انتخابي که در کشور هستند آن‌قدر خود را تقديس نکنند که کسي جرئت نکند از آنها سؤال بپرسد. اينها
بايد حداقل، در معرض افکار عمومي و مجلس قرار بگيرند ولو بدترين مخالفان بيايند و صحبت کنند.
روحاني گفت که بيشتر از آنکه دولتي باشد، مجلسي است؛ اين واکنشي بود به طرح سؤال نمايندگان از او. طرحي که امضا و اعلام وصل شد و رئيس‌جمهوري يک ماه براي ارائه پاسخ به نمايندگان در مجلس زمان دارد. او با نامه‌اي به علي لاريجاني براي حضور در بهارستان اعلام آمادگي کرد و خيلي‌ها لحن رئيس‌جمهوري در آن نامه را تهديدکننده خواندند. خيلي‌ها هم گفتند که آن لحن تهديدآميز نبوده است. حسينعلي اميري، معاون پارلماني رئيس‌جمهوري، در گفت‌وگوي خود با مهر توضيح داد که «رئيس‌جمهور براي جلوگيري از سوءاستفاده‌هايي که ممکن است از موضوع سؤال از رئيس‌جمهور در فضاي سياسي پيش بيايد و براي جلوگيري از مخابره‌شدن پيام اختلافات داخلي به دشمنان و جلوگيري از اختلاف بلافاصله در نامه‌اي به رئيس محترم مجلس شوراي اسلامي اعلام کردند که در موعد قانوني در مجلس حاضر خواهند شد».
او گفته که «واژگان و ادبياتي که نمايندگان سؤال‌کننده استفاده خواهند کرد و فضايي که آن روز در مجلس ايجاد خواهد شد، همه اينها مي‌تواند مؤثر باشد. نبايد نوع ادبيات و واژگاني که سؤال‌کننده‌ها استفاده ميکنند، به نحوي باشد که ايجاد اختلاف کند و پيام ناکارآمدي و انشقاق بين مسئولان جمهوري اسلامي ايران را مخابره کند. امروز به پيام انسجام، اتحاد و کارآمدي نظام نياز داريم».
اميري از گمانه‌هايش درباره آن روز چنين گفت: «من نمي‌دانم فضاي آن روز به چه شکلي خواهد بود؛ اما طبيعتا پاسخ‌هاي آقاي رئيس‌جمهور متناسب با واژگان و ادبياتي خواهد بود که سؤال‌کنندگان استفاده خواهند کرد و فضايي است که در مجلس شکل مي‌گيرد. وقتي سؤالي مطرح مي‌شود، رئيس‌جمهور حق قانوني دارد که از خود و عملکرد دولتش دفاع کند. بخش درخور توجهي از پاسخ‌هاي آقاي رئيس‌جمهور بستگي دارد به اينکه نحوه سؤال و ادبيات و واژگاني که سؤال‌کنندگان خواهند داشت، چه باشد».
احمدي‌نژاد چه گفت
اولين باري که طرح سؤال از رئيس‌جمهوري در مجلس مطرح شد، به دوره احمدي‌نژاد بازمي‌گردد، وقتي که پارلمانتاريست‌هاي مجلس هشتم مصرانه طرح سؤال از رئيس‌جمهور را امضا کردند و او را به مجلس کشاندند؛ اما پاسخ‌هايي که شنيدند، مسائلي نبود که برايش چند ماه زحمت کشيده بودند. احمدي‌نژاد به همه آن سؤال‌ها پاسخ‌هاي کوتاه و عجيب داد و گفت که شب عيد است و مي‌خواهيم با هم صفا کنيم.
اما حالا کنشگران سياسي و اجتماعي از روحاني توقع دارند که وقتي به مجلس مي‌رود، به مردم روراست حقايق را از شرايط موجود بگويد. هرکسي هم تزي دراينباره مي‌دهد. دست‌کم خواسته آنها اين است که روحاني به جاي پاسخ‌گويي با آنها شوخي نکند. اگرچه روحاني نشان داده اهل شوخي‌کردن نيست.
طراح سؤال احمدي‌نژاد هم باشد، بايد جواب داد
غلامحسين کرباسچي دراينباره به اعتماد‌آنلاين گفته است: «به نظر من بايد واقعي و شفاف و بدون توجيه سياسي يا تبليغاتي براي افکار عمومي مسائل را توضيح دهند. بحث اينکه بخواهند به گردن کسي بيندازند يا موانع را خيلي بزرگ کنند، درست نيست. اگر جاهايي نقايصي هم در کار دولت است، بايد ذکر شود و اراده خود را براي رفع اين نقايص به کار گيرند. منهاي فشار و سؤال مجلس اين عملکردهاي ضعيفي را که در برخي از دستگاه‌ها‌ي اجرائي همه به آن معترف هستند، خود رئيس‌جمهور بايد بيش از همه مورد توجه قرار دهد و سعي کند تا برطرف شوند. گمان کنم برخورد صادقانه و جداي از فضاي تبليغاتي و جوسازي ضرورتي جدي است که در اين شرايط کشور لازم دارد».
کرباسچي گفته که «الان برخي از مطبوعات و روزنامه‌ها هستند که رابطه نزديکي با آقاي روحاني داشته و دارند و خيلي هم به ايشان علاقه‌مند هستند، اما سؤالات و نقدهايي جدي نسبت به برخي از دستگاه‌ها و کارها در مورد ايشان دارند، اينکه ديگر جبهه پايداري نيست؛ حتي اگر جبهه پايداري يا آقاي احمدي‌نژاد هم باشد، بايد پاسخ داد. به هر صورت اين حق مجلس است. چه جبهه پايداري، چه هر گروه ديگري که اختلاف‌نظر و اختلاف‌سليقه دارند پيگير آن باشند، قانون اين حق را براي مجلس در نظر گرفته که توضيح بخواهد. بستگي به برخورد با آن دارد، به‌هرحال نمي‌توانيم بگوييم که يک مجلس يکپارچه داريم که همه از يک حزب و جبهه واحد هستند. بالاخره اين حق براي مجلسي که در آن سليقه‌هاي مختلف وجود دارد طبيعي است. مهم اين است که دست ما پر باشد، از سؤال نترسيم، فرصت را غنيمت بشماريم و مسائل را مطرح کنيم. به نظر من اصل موضوع مهم نيست که از جبهه پايداري يا گروه‌هاي ديگر باشد، بلکه مهم اين است که ما اين حق را در کشور قائل باشيم».
روحاني سبک‌وسياق خودش را دارد
احمد مازني، نماينده مجلس، هم دراينباره به ايلنا گفته است: «اعتقاد دارم ارتباط رئيس‌جمهور با نمايندگان کم است. رؤساي گذشته مانند مقام معظم رهبري، مرحوم آيت‌الله هاشمي، سيدمحمد خاتمي، محمود احمدي‌نژاد و ميرحسين موسوي که نخست‌وزير بود در زمان خود بيشترین ارتباط را با مجلس شوراي اسلامي داشتند. البته روحاني سبک‌وسياق مديرتي خاص خودش را دارد. ممکن است رئيس‌جمهور هر روز به مجلس بيايد، اما سؤالي مطرح نشود، همان‌گونه که وزرا به مجلس مي‌آيند و با نمايندگان ديدار ميکنند. بسيار خوب است که آقاي روحاني با سؤال و بي‌سؤال سرزده به خانه ملت بيايد».
او در پاسخ به اين سؤال که آيا رئيس‌جمهور مي‌تواند از فرصت حضور در مجلس استفاده کند و از آن دست‌هاي پشت‌پرده که در بسياري از سخنراني‌هاي خود به زبان مي‌آورد صحبت کند، عنوان کرد: آقاي روحاني از لحاظ شخصيتي انساني صريح‌اللهجه است و با صراحت مسائل را بيان مي‌کند. رئيس‌جمهور مشهور به عقلانيت است و جزء نمايندگاني در مجلس بود که مجمع عقلا تشکيل مي‌داد، پس اگر احساس کند سخناني که از پشت تريبون مجلس مي‌گويد به ضرر کشور است، قطعا با عقلانيتي که دارد آنها را مطرح نخواهد کرد. ملت از رئيس‌جمهور انتظار دارد در پاسخ به سؤالات در قدوقامت رئيس دولت سخن بگويد و مسائل و مشکلات پشت و روي پرده را بازگو و نمايندگان را قانع کند.
البته بايد واقعا نقد، حرف درست و سؤال جدي باشد نه‌اينکه شعار بدهند و خودشان هم بدانند که شعارهايشان، شعارهاي بي‌محتوايي است. دولت بايد در مجلس صادقانه مسائل را توضيح دهد. اين خاصيت دموکراسي است، نبايد هم تضعيف شود. اگر ما سابقه اين را نداشته‌ايم که از رئيس‌جمهور در برابر عملکردش سؤال جدي شود، ضعف بوده است؛ يعني به‌گونه‌اي بوده که يک رئيس‌جمهور برخورد مناسبي نداشته و مي‌رفته در صحن علني مجلس رئيس‌مجلس، رئيس قوه قضائيه و... را به فحش مي‌کشيده که کسي جرئت نکند از او سؤالي بپرسد يا حرفي بزند. اگر سؤالي مطرح شد فارغ از اينکه در کدام جناح و گروه است بايد برويم و جواب سؤال را توضيح دهيم. اين کار مي‌تواند به گسترش دموکراسي و تحکيم جايگاه مجلس و رأي مردم کمک کند. مهم نيست که جبهه مخالف ما سؤالي مطرح کند، به‌هرحال نقطه‌ضعف يا نقطه ابهام بايد هر دو را توضيح داد و از اين فرصت استفاده کرد. اين در کل به نفع نظام و کشور است که اين حالت مصونيت از سؤال و در جايگاه پاسخ‌گويي قرارنگرفتن را در کشور به حداقل برسانيم. حداقل مقام‌هاي انتخابي که در کشور هستند آن‌قدر خود را تقديس نکنند که کسي جرئت نکند از آنها سؤال بپرسد. اينها
بايد حداقل، در معرض افکار عمومي و مجلس قرار بگيرند ولو بدترين مخالفان بيايند و صحبت کنند.