پخش گزينشي مصاحبه عرف است

شرق: همه‌چيز از پخش دوباره مستند «قائم‌مقام» شروع شد. شبکه سه صداوسيما در حالي اين مستند را روي آنتن خود برد که يکي، دو ماه قبل از آن، شبکه مستند تلويزيون، اين فيلم را پخش کرده و درباره آن نشست تحليلي هم برگزار کرد. احمد منتظري، فرزند آيت‌الله منتظري، همان‌موقع نسبت به پخش اين مستند که آن را مقطع و تحريف‌شده مي‌خواند، اعتراض کرده و در پيامي خواستار آنتن زنده شده بود تا از پدرش دفاع کند؛ فرصتي که ارائه نشد و با پخش دوباره قائم‌مقام از صداوسيما، احمد منتظري بار ديگر خواسته‌اش را تکرار کرد، اما اين اتفاق نيفتاد و شوراي نظارت بر صداوسيما درخواست منتظري را رد کرد، آن هم درست در زماني که تلويزيون در پربيننده‌ترين ساعات روز به «احسان عليخاني»، مجري خود، به‌خاطر گزارش روزنامه «شرق» فرصت دفاع روي آنتن زنده مي‌داد. همان‌وقت؛ يعني قبل از پخش برنامه «حالا خورشيد» با حضور عليخاني، مدير نورسيده شبکه سه در صفحه خود در اينستاگرام نوشته بود که دوران بزن دررو تمام شده است. به نظر مي‌رسيد علي فروغي خبر از رويکرد جديدي در صداوسيما برخلاف گذشته اين سازمان مي‌دهد، اما در مورد مستند قائم‌مقام اين‌چنين نبود؛ مستندي که همه‌جا در وصفش گفته شده بود: روايتي بدون سانسور از زندگي «آيت‌الله حسينعلي منتظري»، ولي فرزند آيت‌الله اين توصيف را در مورد صحبت‌هاي خود در مستند درست نمي‌دانست. غلامرضا کاتب، نماینده مجلس و عضو اين شورا، در اين زمينه به «شرق» گفت که صداوسيما وقتي مصاحبه‌اي مي‌گيرد تمام آن را پخش نمي‌کند و اين يک چيز طبيعي است.
در شوراي نظارت بر صداوسيما چه گذشت
محمود صادقي، نماينده تهران در مجلس، ابتدا از تشکيل شوراي نظارت بر صداوسيما خبر داد و از قول نمايندگاني که عضو اين شورا بودند در صفحه توييتر خود نوشت: «طبق اظهارنظر يکي از نمايندگان، شورا به‌ويژه نمايندگان دولت تدبير و اميد (آقايان علي جنتي و حسام آشنا) با درخواست او [احمد منتظري] موافقت نکرده‌‌اند و مقرر شده اين رويه در آينده تکرار نشود!» بعد از اين شورا اطلاعيه‌اي صادر و هرگونه مصوبه درباره مستند «قائم‌مقام» در شورا را تکذيب کرد. حالا غلامرضا کاتب، نماينده گرمسار در مجلس و عضو اين شورا، درباره موضوعات مطرح‌شده در شوراي نظارت به «شرق» توضيحاتي داده است. کاتب در پاسخ به اين سؤال که چرا مثل احسان عيلخاني به خانواده آيت‌الله منتظري فرصت دفاع داده نشد، گفت: «در بحث شوراي نظارت ما اين را پرسيديم و در جلسه هم بحث شد. در موضوع [مجري‌هاي تلويزيون] اگر روزنامه «شرق» فقط صرفا روي اين افراد سؤال مي‌کرد يا نظر مي‌داد طبيعي بود که صداوسيما نبايد اين کار را مي‌کرد و اجازه مي‌داد، اما برنامه صداوسيما را زير سؤال برده بودند. چون به موضوع پرداخته شده بود، صداوسيما حق خودش مي‌دانست که از برنامه خودش دفاع کند، نه از آدم‌ها». اين در حالي است که در گزارش «شرق» اشاره به هيچ برنامه خاصي نشده بود. در آن گزارش که با عنوان «دو مجري تلويزيون» منتشر شده بود، حتي نام‌هاي این مجریان نيز به صورت اختصاري به کار رفته بود. بااين‌حال يکي از مجريان تلويزيون براي دفاع از خود روي آنتن زنده آمد. کاتب درباره اينکه چرا مجري براي دفاع روي آنتن آمد، درحالي‌که مي‌توانست مدير شبکه سه بيايد، هم گفت: «چه کسي بايد مي‌آمد دفاع مي‌کرد؟ آن هم [مدير شبکه سه] در نوع خودش مي‌توانست [پاسخ‌گو] باشد. علت اينکه اين بحث شد صرفا به‌خاطر همين بود که اينها در روزنامه جدا از افراد به مباحث صداوسيما نيز پرداخته بودند».
پخش گزينشي مصاحبه طبيعي است
اما اينکه چرا هيچ واکنشي نسبت به مطالبه قانوني احمد منتظري در شوراي نظارت بر صداوسيما نشان داده نشد سؤال ديگری بود. کاتب در اين زمينه ادامه داد: «در مورد قائم‌مقام هم نامه‌اي که به شوراي نظارت دادند، ما ارائه کرديم تا بررسي کنند. آنها اگر موضوعي باشد که مثلا صداوسيما [در آن] نقش داشته باشد حق طرف است [که بيايد و دفاع کند]، اما يک موقع است که ارتباطي به صداوسيما ندارد». اما در ماده ۳۰ الحاقي سال ۱۳۸۸ اساسنامه سازمان صداوسيما به اينکه برنامه بايد توليد اين سازمان باشد اشاره نشده است. این همان ماده‌ای است که احمد منتظري در نامه خود به آن استناد کرده بود. این ماده تصريح کرده: «چنانچه در برنامه‌هاي پخش‌شده سازمان (اعم از خبري، گزارشي، توليدي در قالب‌هاي مختلف بياني، تصويري و نمايشي) از شبكه‌هاي محلي، سراسري و بين‌المللي يا در اطلاعيه‌هاي صادره از سوي آن سازمان مطالبي مشتمل بر توهين، افترا يا خلاف‌واقع نسبت به هر شخص (اعم از حقيقي يا حقوقي) باشد يا به هر نحوي اظهارات اشخاص تحريف گردد، مدعي مي‌تواند اعتراض خود را كتبا به سازمان صداوسيما منعكس نمايد. سازمان صداوسيما در صورت قبول اعتراض، ظرف 24 ساعت پاسخ وي را به صورت عادلانه، حداقل دوبرابر زمان اصل مطلب كه از پنج دقيقه كمتر نباشد، در همان برنامه و ساعت و در همان شبكه به طور رايگان پخش نمايد».
بااين‌همه کاتب در ادامه گفت که پخش گزينشي صحبت‌هاي مصاحبه‌شوندگان در تلويزيون امري عادي است: «آنها مي‌گويند که مصاحبه‌اي که با ما انجام شده کامل پخش نشده است. معمولا صداوسيما وقتي از من نماينده مصاحبه مي‌گيرد همه را پخش نمي‌کند. اين يک موضوع طبيعي است. از رئيس مجلس هم که مصاحبه مي‌گيرند همه را پخش نمي‌کنند و يک بخشي از آن پخش مي‌شود. يک زماني هست که طرفين توافق مي‌کنند بايد حتما همه مصاحبه را منتشر کنيد. اگر چنين توافقي وجود داشته باشد قابل رسيدگي در مجموعه ما هست. اگر چنين توافقي نبوده باشد، چون اين عرف بوده ديگر [قابل رسيدگي نيست]».
معلوم نيست که صداوسيما طبق قانون فرصتي در اختيار خانواده آيت‌الله منتظري قرار دهد. پیش‌تر چهره‌هاي ديگري مانند هاشمي‌رفسنجاني و ناطق‌نوري که اتهاماتي عليه آنها از تلويزيون مطرح شده بود، فرصتي براي دفاع پيدا نکردند. غلامرضا کاتب اما معتقد است: «اگر هاشمي‌رفسنجاني گزارش به ما مي‌داد، ما رسيدگي مي‌کرديم. الان هم هر نوع گزارشي طبق قانون به ما بدهند، ما رسيدگي مي‌کنيم».

شرق: همه‌چيز از پخش دوباره مستند «قائم‌مقام» شروع شد. شبکه سه صداوسيما در حالي اين مستند را روي آنتن خود برد که يکي، دو ماه قبل از آن، شبکه مستند تلويزيون، اين فيلم را پخش کرده و درباره آن نشست تحليلي هم برگزار کرد. احمد منتظري، فرزند آيت‌الله منتظري، همان‌موقع نسبت به پخش اين مستند که آن را مقطع و تحريف‌شده مي‌خواند، اعتراض کرده و در پيامي خواستار آنتن زنده شده بود تا از پدرش دفاع کند؛ فرصتي که ارائه نشد و با پخش دوباره قائم‌مقام از صداوسيما، احمد منتظري بار ديگر خواسته‌اش را تکرار کرد، اما اين اتفاق نيفتاد و شوراي نظارت بر صداوسيما درخواست منتظري را رد کرد، آن هم درست در زماني که تلويزيون در پربيننده‌ترين ساعات روز به «احسان عليخاني»، مجري خود، به‌خاطر گزارش روزنامه «شرق» فرصت دفاع روي آنتن زنده مي‌داد. همان‌وقت؛ يعني قبل از پخش برنامه «حالا خورشيد» با حضور عليخاني، مدير نورسيده شبکه سه در صفحه خود در اينستاگرام نوشته بود که دوران بزن دررو تمام شده است. به نظر مي‌رسيد علي فروغي خبر از رويکرد جديدي در صداوسيما برخلاف گذشته اين سازمان مي‌دهد، اما در مورد مستند قائم‌مقام اين‌چنين نبود؛ مستندي که همه‌جا در وصفش گفته شده بود: روايتي بدون سانسور از زندگي «آيت‌الله حسينعلي منتظري»، ولي فرزند آيت‌الله اين توصيف را در مورد صحبت‌هاي خود در مستند درست نمي‌دانست. غلامرضا کاتب، نماینده مجلس و عضو اين شورا، در اين زمينه به «شرق» گفت که صداوسيما وقتي مصاحبه‌اي مي‌گيرد تمام آن را پخش نمي‌کند و اين يک چيز طبيعي است.
در شوراي نظارت بر صداوسيما چه گذشت
محمود صادقي، نماينده تهران در مجلس، ابتدا از تشکيل شوراي نظارت بر صداوسيما خبر داد و از قول نمايندگاني که عضو اين شورا بودند در صفحه توييتر خود نوشت: «طبق اظهارنظر يکي از نمايندگان، شورا به‌ويژه نمايندگان دولت تدبير و اميد (آقايان علي جنتي و حسام آشنا) با درخواست او [احمد منتظري] موافقت نکرده‌‌اند و مقرر شده اين رويه در آينده تکرار نشود!» بعد از اين شورا اطلاعيه‌اي صادر و هرگونه مصوبه درباره مستند «قائم‌مقام» در شورا را تکذيب کرد. حالا غلامرضا کاتب، نماينده گرمسار در مجلس و عضو اين شورا، درباره موضوعات مطرح‌شده در شوراي نظارت به «شرق» توضيحاتي داده است. کاتب در پاسخ به اين سؤال که چرا مثل احسان عيلخاني به خانواده آيت‌الله منتظري فرصت دفاع داده نشد، گفت: «در بحث شوراي نظارت ما اين را پرسيديم و در جلسه هم بحث شد. در موضوع [مجري‌هاي تلويزيون] اگر روزنامه «شرق» فقط صرفا روي اين افراد سؤال مي‌کرد يا نظر مي‌داد طبيعي بود که صداوسيما نبايد اين کار را مي‌کرد و اجازه مي‌داد، اما برنامه صداوسيما را زير سؤال برده بودند. چون به موضوع پرداخته شده بود، صداوسيما حق خودش مي‌دانست که از برنامه خودش دفاع کند، نه از آدم‌ها». اين در حالي است که در گزارش «شرق» اشاره به هيچ برنامه خاصي نشده بود. در آن گزارش که با عنوان «دو مجري تلويزيون» منتشر شده بود، حتي نام‌هاي این مجریان نيز به صورت اختصاري به کار رفته بود. بااين‌حال يکي از مجريان تلويزيون براي دفاع از خود روي آنتن زنده آمد. کاتب درباره اينکه چرا مجري براي دفاع روي آنتن آمد، درحالي‌که مي‌توانست مدير شبکه سه بيايد، هم گفت: «چه کسي بايد مي‌آمد دفاع مي‌کرد؟ آن هم [مدير شبکه سه] در نوع خودش مي‌توانست [پاسخ‌گو] باشد. علت اينکه اين بحث شد صرفا به‌خاطر همين بود که اينها در روزنامه جدا از افراد به مباحث صداوسيما نيز پرداخته بودند».
پخش گزينشي مصاحبه طبيعي است
اما اينکه چرا هيچ واکنشي نسبت به مطالبه قانوني احمد منتظري در شوراي نظارت بر صداوسيما نشان داده نشد سؤال ديگری بود. کاتب در اين زمينه ادامه داد: «در مورد قائم‌مقام هم نامه‌اي که به شوراي نظارت دادند، ما ارائه کرديم تا بررسي کنند. آنها اگر موضوعي باشد که مثلا صداوسيما [در آن] نقش داشته باشد حق طرف است [که بيايد و دفاع کند]، اما يک موقع است که ارتباطي به صداوسيما ندارد». اما در ماده ۳۰ الحاقي سال ۱۳۸۸ اساسنامه سازمان صداوسيما به اينکه برنامه بايد توليد اين سازمان باشد اشاره نشده است. این همان ماده‌ای است که احمد منتظري در نامه خود به آن استناد کرده بود. این ماده تصريح کرده: «چنانچه در برنامه‌هاي پخش‌شده سازمان (اعم از خبري، گزارشي، توليدي در قالب‌هاي مختلف بياني، تصويري و نمايشي) از شبكه‌هاي محلي، سراسري و بين‌المللي يا در اطلاعيه‌هاي صادره از سوي آن سازمان مطالبي مشتمل بر توهين، افترا يا خلاف‌واقع نسبت به هر شخص (اعم از حقيقي يا حقوقي) باشد يا به هر نحوي اظهارات اشخاص تحريف گردد، مدعي مي‌تواند اعتراض خود را كتبا به سازمان صداوسيما منعكس نمايد. سازمان صداوسيما در صورت قبول اعتراض، ظرف 24 ساعت پاسخ وي را به صورت عادلانه، حداقل دوبرابر زمان اصل مطلب كه از پنج دقيقه كمتر نباشد، در همان برنامه و ساعت و در همان شبكه به طور رايگان پخش نمايد».
بااين‌همه کاتب در ادامه گفت که پخش گزينشي صحبت‌هاي مصاحبه‌شوندگان در تلويزيون امري عادي است: «آنها مي‌گويند که مصاحبه‌اي که با ما انجام شده کامل پخش نشده است. معمولا صداوسيما وقتي از من نماينده مصاحبه مي‌گيرد همه را پخش نمي‌کند. اين يک موضوع طبيعي است. از رئيس مجلس هم که مصاحبه مي‌گيرند همه را پخش نمي‌کنند و يک بخشي از آن پخش مي‌شود. يک زماني هست که طرفين توافق مي‌کنند بايد حتما همه مصاحبه را منتشر کنيد. اگر چنين توافقي وجود داشته باشد قابل رسيدگي در مجموعه ما هست. اگر چنين توافقي نبوده باشد، چون اين عرف بوده ديگر [قابل رسيدگي نيست]».
معلوم نيست که صداوسيما طبق قانون فرصتي در اختيار خانواده آيت‌الله منتظري قرار دهد. پیش‌تر چهره‌هاي ديگري مانند هاشمي‌رفسنجاني و ناطق‌نوري که اتهاماتي عليه آنها از تلويزيون مطرح شده بود، فرصتي براي دفاع پيدا نکردند. غلامرضا کاتب اما معتقد است: «اگر هاشمي‌رفسنجاني گزارش به ما مي‌داد، ما رسيدگي مي‌کرديم. الان هم هر نوع گزارشي طبق قانون به ما بدهند، ما رسيدگي مي‌کنيم».