|

آغاز بهره‌وری از اقدامات کوچک

تجربه کشورهای درحال‌توسعه نمایانگر این است که بهره‌وری آن‌قدر که از برایند انجام کارهای کوچک متأثر بوده، از کارهای بزرگ و کم‌اثر بهبود نمی‌یابد، از طرفی در شرایطی که سنگ بزرگ نشانه نزدن است و امکان سرمایه‌گذاری نیز در این خصوص کم بوده پس مناسب به‌نظر می‌رسد كه با انجام کارهای کوچک و مهم به تعداد زیاد، دین خود را برای میهن عزیزمان ادا کنیم. در این ارتباط، مثال‌هایی به شرح ذیل ارائه می‌شود: 1. در کشورهای توسعه‌یافته و در‌حال‌توسعه چندین سال است که برنامه‌های کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی را به اجرا گذاشته‌اند، به‌طور مثال در ترکیه 50 درصد کاهش و در استرالیا 80 درصد مصرف کاهش یافته است. در فرانسه ممنوعیت استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در دو مرحله صورت گرفت؛ ابتدا در سال ۲۰۱۶ کیسه‌های سبک خریدهای معمولی ممنوع شد و از ابتدای سال ۲۰۱۷ میلادی نیز استفاده از کیسه‌های ضخیم‌تر که برای خرید سبزیجات و میوه مورد استفاده قرار می‌گرفت، ممنوع شد. همچنین در ایتالیا استفاده از کیسه‌های پلاستیکی یک‌بارمصرف از سال ۲۰۱۲ میلادی ممنوع شد. بخشی از این ممنوعیت‌ها به دلیل مشکلات زیست‌محیطی و بخشی نیز به دلایل اقتصادی بوده است. یک خودرو می‌تواند حدود ۱۱ متر با نفتی که برای تولید یک کیسه پلاستیکی مصرف می‌شود، حرکت کند. در ایران با وجود اینکه روز 21 تیرماه به‌عنوان روز بدون پلاستیک تعریف شده ولی به‌نظر می‌رسد باید یک عزم همگانی، چه از طرف دولتمردان و چه از طرف مردم در این ‌خصوص صورت گيرد.
راه‌های جایگزین: به‌نظر می‌رسد در کنار آگاه‌سازی مردم یکی از کارهایی که می‌تواند بیشترین اثر را در رعایت مصرف‌نكردن کیسه پلاستیکی داشته باشد، دریافت وجه کیسه در فروشگاه‌ها باشد که باعث می‌شود مردم مانند قدیم به زنبیل خرید رو بیاورند. اکثر کیسه‌های پلاستیکی یک‌بارمصرف از پلی‌اتیلن فشرده
(high density polyethylene) یا HDPE تولید می‌شوند. یک راه‌حل دیگر جایگزین‌کردن استفاده از پلی‌اتیلن با چگالی پایین (low density polyethylene) یا LDPE است. این کیسه‌ها ضخیم‌تر و قابل استفاده مجدد هستند. مشکل در گران‌تربودن کیسه‌های LDPE است. راه‌حل دیگر استفاده از مواد تجزیه‌پذیر یا biodegradable است که عموما در طبیعت زودتر از HDPE تجزیه می‌شوند. یک نمونه مشهور از این موارد نشاسته ذرت (cornstarch)است و به‌نظر می‌رسد از همه سهل‌تر خرید در پاکت‌های کاغذی است. 2. نکاتی که در مصرف وسایل خانگی مناسب است مورد توجه قرار دهیم: الف) وسایل برقی و شارژر دستگاه‌های الکترونیکی در صورت اتصال به پریز برق حتی هنگامی که خاموش هستند یا در حال شارژکردن نیستند هم مقداری برق مصرف می‌کنند. بنابراین دوشاخه برق همه دستگاه‌های الکترونیکی را در زمان‌هایی که استفاده نمی‌کنید، از پریز بکشید تا ضمن کاهش مصرف برق بر طول عمر آنها افزوده شود. ب) باتری دارای مواد شیمیایی بسیار خطرناکی است که در طبیعت آثار مخرب و جبران‌ناپذیری ایجاد می‌کند به همین دلیل این علامت را روی آن درج کرده‌اند تا به سطل زباله انداخته نشود بنابراین بايد باتری‌های خراب و مصرف‌شده را جمع‌آوری كرد و فقط به مراکز بازیافت تحویل داد. ج) جداسازی پسماندهای خانگی به‌صورت خشک و تر، ساده‌ترین کاری است که مردم می‌توانند در منازل انجام دهند. فواید بازیافت زباله می‌تواند به میزان زیادی بر استفاده دوباره از زباله و چرخه بهبود شرایط محیط زیست تأثیر بگذارد. با استفاده مجدد از زباله‌ها کم‌کم هدف آن درک شده و به حفظ محیط زیست کمک شایانی خواهد شد. برای اجرای این اقدام مهم هر فرد باید تفکیک زباله را بسیار جدی تلقی کرده و آن را اجرا کند. 3. متأسفانه اکثر مواقع دیده می‌شود كه در ایستگاه‌های اتوبوس، مینی‌بوس، تاکسی‌ها و همین‌طور خودروهای شخصی در ابتدای روز برای گرم‌شدن موتور خودرو درجا کار می‌کنند که به دلایل زیر بهتر است از این کار خودداری شود: موتور خودروهای امروزی دارای یک سیستم واحد کنترل موتور یا ECU هستند و حتي در دمای زیر صفر درجه هم به سرعت موتور را آماده حرکت می‌کند. به گفته مهندسان خودرو در مقایسه با شروع حرکت، بی‌کارگذاشتن موتور هیچ کمکی به عملکرد بهتر موتور نخواهد کرد. آسیبی که این موضوع به موتور وارد می‌کند در هوای سرد و زمستانی بیشتر بوده و یکی از ضررهای پنهان درجاکارکردن خودرو در زمستان رقیق‌شدگی روغن موتور است. مشخص شده درجاکارکردن خودرو باعث نفوذ سوخت به روغن و کاهش خواص روان‌کاری روغن و افزایش سایش آن می‌شود. علاوه بر این سوخت بیشتری هم به دلیل درجاکارکردن موتور به هدر خواهد رفت. 4. نکات قابل توجه برای بالابردن بهره‌وری تشکیل جلسات : تاکنون آموخته‌ایم برای اینکه جلسات موفقیت‌آمیزی داشته باشیم، بهتر است 1- دستورجلسه را از قبل در اختیار همه قرار دهیم 2- هدف جلسه را مشخص کنیم 3- افراد مرتبط را دعوت کنیم و... ولی پیشنهاد جدیدی که به‌نظر می‌رسد با آن بتوانیم بهره‌وری جلسات را در کشور خودمان بالا ببریم، این است که در جلسات کمتر از دو ساعت از هر گونه پذیرایی (به‌جز آب) ممانعت به‌عمل آید. افرادی که به کشور ژاپن به‌منظور مأموریت، برنامه‌های آموزشی و... مسافرت كرده‌اند، ملاحظه کرده‌اند كه معمولا در جلسات هیچ پذیرایی‌اي انجام نمی‌شود و همین‌طور در جلسات کاری و اداری در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته نیز این امر صدق می‌کند ولی متأسفانه در ایران ملاحظه مي‌شود هنگامی که قرار است جلسه‌ای در یک سازمان، اداره و... برگزار شود، افراد، منابع و زمان قابل توجهی به امر تدارک و انجام پذیرایی اختصاص می‌یابد و از آن جالب‌تر این است که در بسیاری از جلسات روتین دولتی بعضا به‌جای اینکه افراد متمرکز بر دستور جلسات باشند، متمرکز بر استفاده از خوردنی‌های جذاب تهیه‌شده هستند بنابراین اگر کلا بساط پذیرایی در جلسات برچیده شود، بعضی از افراد «متخصص حضور در جلسات» از حضور مکرر و تکراری خود امتناع ورزیده و افرادی که تخصص آنها بیشتر مرتبط با موضوع جلسه بوده یا علاقه به فعالیت مورد نظر دارند، در آن حضور می‌یابند و قطعا بهره‌وری جلسات افزایش پیدا خواهد كرد. پدیده دیگر که جالب‌تر از پذیرایی در جلسات بوده این است که ملاحظه مي‌شود در تمام سطوح کاری؛ از مدیران ارشد سازمان‌ها تا کارشناسان همه در جلسات مکررا از تلفن همراه استفاده می‌کنند و درحالی‌که ارائه‌کننده موضوعی در جلسه با شور و اشتیاق در حال ارائه مطلب مهمی است، بعضی از حضار سرشان در گوشی‌های خود بوده و توجهی به مطلب ارائه‌شده نمی‌کنند، بعضا یا معاملات دیگری صورت می‌گیرد یا قرارهایی تنظیم می‌شود، یا جوک‌ها، مطالب خواندنی، اخبار و... قرائت می‌شود یا شدیدا درگیر بازی و... .هستند آیا با این منوال می‌توانیم بهره مناسبی از جلسه‌ها ببریم؟ قطعا پاسخ خیر است زیرا حتی افرادی که در نظر دارند بر موضوع ارائه‌شده تمرکز داشته باشند، با وجود این شرایط نمی‌توانند دقت لازم را درباره موضوع داشته باشند. بنابراین به‌نظر می‌رسد وقت آن رسیده که خیلی جدی از ورود تلفن همراه به جلسات رسمی جلوگیری شود.

تجربه کشورهای درحال‌توسعه نمایانگر این است که بهره‌وری آن‌قدر که از برایند انجام کارهای کوچک متأثر بوده، از کارهای بزرگ و کم‌اثر بهبود نمی‌یابد، از طرفی در شرایطی که سنگ بزرگ نشانه نزدن است و امکان سرمایه‌گذاری نیز در این خصوص کم بوده پس مناسب به‌نظر می‌رسد كه با انجام کارهای کوچک و مهم به تعداد زیاد، دین خود را برای میهن عزیزمان ادا کنیم. در این ارتباط، مثال‌هایی به شرح ذیل ارائه می‌شود: 1. در کشورهای توسعه‌یافته و در‌حال‌توسعه چندین سال است که برنامه‌های کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی را به اجرا گذاشته‌اند، به‌طور مثال در ترکیه 50 درصد کاهش و در استرالیا 80 درصد مصرف کاهش یافته است. در فرانسه ممنوعیت استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در دو مرحله صورت گرفت؛ ابتدا در سال ۲۰۱۶ کیسه‌های سبک خریدهای معمولی ممنوع شد و از ابتدای سال ۲۰۱۷ میلادی نیز استفاده از کیسه‌های ضخیم‌تر که برای خرید سبزیجات و میوه مورد استفاده قرار می‌گرفت، ممنوع شد. همچنین در ایتالیا استفاده از کیسه‌های پلاستیکی یک‌بارمصرف از سال ۲۰۱۲ میلادی ممنوع شد. بخشی از این ممنوعیت‌ها به دلیل مشکلات زیست‌محیطی و بخشی نیز به دلایل اقتصادی بوده است. یک خودرو می‌تواند حدود ۱۱ متر با نفتی که برای تولید یک کیسه پلاستیکی مصرف می‌شود، حرکت کند. در ایران با وجود اینکه روز 21 تیرماه به‌عنوان روز بدون پلاستیک تعریف شده ولی به‌نظر می‌رسد باید یک عزم همگانی، چه از طرف دولتمردان و چه از طرف مردم در این ‌خصوص صورت گيرد.
راه‌های جایگزین: به‌نظر می‌رسد در کنار آگاه‌سازی مردم یکی از کارهایی که می‌تواند بیشترین اثر را در رعایت مصرف‌نكردن کیسه پلاستیکی داشته باشد، دریافت وجه کیسه در فروشگاه‌ها باشد که باعث می‌شود مردم مانند قدیم به زنبیل خرید رو بیاورند. اکثر کیسه‌های پلاستیکی یک‌بارمصرف از پلی‌اتیلن فشرده
(high density polyethylene) یا HDPE تولید می‌شوند. یک راه‌حل دیگر جایگزین‌کردن استفاده از پلی‌اتیلن با چگالی پایین (low density polyethylene) یا LDPE است. این کیسه‌ها ضخیم‌تر و قابل استفاده مجدد هستند. مشکل در گران‌تربودن کیسه‌های LDPE است. راه‌حل دیگر استفاده از مواد تجزیه‌پذیر یا biodegradable است که عموما در طبیعت زودتر از HDPE تجزیه می‌شوند. یک نمونه مشهور از این موارد نشاسته ذرت (cornstarch)است و به‌نظر می‌رسد از همه سهل‌تر خرید در پاکت‌های کاغذی است. 2. نکاتی که در مصرف وسایل خانگی مناسب است مورد توجه قرار دهیم: الف) وسایل برقی و شارژر دستگاه‌های الکترونیکی در صورت اتصال به پریز برق حتی هنگامی که خاموش هستند یا در حال شارژکردن نیستند هم مقداری برق مصرف می‌کنند. بنابراین دوشاخه برق همه دستگاه‌های الکترونیکی را در زمان‌هایی که استفاده نمی‌کنید، از پریز بکشید تا ضمن کاهش مصرف برق بر طول عمر آنها افزوده شود. ب) باتری دارای مواد شیمیایی بسیار خطرناکی است که در طبیعت آثار مخرب و جبران‌ناپذیری ایجاد می‌کند به همین دلیل این علامت را روی آن درج کرده‌اند تا به سطل زباله انداخته نشود بنابراین بايد باتری‌های خراب و مصرف‌شده را جمع‌آوری كرد و فقط به مراکز بازیافت تحویل داد. ج) جداسازی پسماندهای خانگی به‌صورت خشک و تر، ساده‌ترین کاری است که مردم می‌توانند در منازل انجام دهند. فواید بازیافت زباله می‌تواند به میزان زیادی بر استفاده دوباره از زباله و چرخه بهبود شرایط محیط زیست تأثیر بگذارد. با استفاده مجدد از زباله‌ها کم‌کم هدف آن درک شده و به حفظ محیط زیست کمک شایانی خواهد شد. برای اجرای این اقدام مهم هر فرد باید تفکیک زباله را بسیار جدی تلقی کرده و آن را اجرا کند. 3. متأسفانه اکثر مواقع دیده می‌شود كه در ایستگاه‌های اتوبوس، مینی‌بوس، تاکسی‌ها و همین‌طور خودروهای شخصی در ابتدای روز برای گرم‌شدن موتور خودرو درجا کار می‌کنند که به دلایل زیر بهتر است از این کار خودداری شود: موتور خودروهای امروزی دارای یک سیستم واحد کنترل موتور یا ECU هستند و حتي در دمای زیر صفر درجه هم به سرعت موتور را آماده حرکت می‌کند. به گفته مهندسان خودرو در مقایسه با شروع حرکت، بی‌کارگذاشتن موتور هیچ کمکی به عملکرد بهتر موتور نخواهد کرد. آسیبی که این موضوع به موتور وارد می‌کند در هوای سرد و زمستانی بیشتر بوده و یکی از ضررهای پنهان درجاکارکردن خودرو در زمستان رقیق‌شدگی روغن موتور است. مشخص شده درجاکارکردن خودرو باعث نفوذ سوخت به روغن و کاهش خواص روان‌کاری روغن و افزایش سایش آن می‌شود. علاوه بر این سوخت بیشتری هم به دلیل درجاکارکردن موتور به هدر خواهد رفت. 4. نکات قابل توجه برای بالابردن بهره‌وری تشکیل جلسات : تاکنون آموخته‌ایم برای اینکه جلسات موفقیت‌آمیزی داشته باشیم، بهتر است 1- دستورجلسه را از قبل در اختیار همه قرار دهیم 2- هدف جلسه را مشخص کنیم 3- افراد مرتبط را دعوت کنیم و... ولی پیشنهاد جدیدی که به‌نظر می‌رسد با آن بتوانیم بهره‌وری جلسات را در کشور خودمان بالا ببریم، این است که در جلسات کمتر از دو ساعت از هر گونه پذیرایی (به‌جز آب) ممانعت به‌عمل آید. افرادی که به کشور ژاپن به‌منظور مأموریت، برنامه‌های آموزشی و... مسافرت كرده‌اند، ملاحظه کرده‌اند كه معمولا در جلسات هیچ پذیرایی‌اي انجام نمی‌شود و همین‌طور در جلسات کاری و اداری در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته نیز این امر صدق می‌کند ولی متأسفانه در ایران ملاحظه مي‌شود هنگامی که قرار است جلسه‌ای در یک سازمان، اداره و... برگزار شود، افراد، منابع و زمان قابل توجهی به امر تدارک و انجام پذیرایی اختصاص می‌یابد و از آن جالب‌تر این است که در بسیاری از جلسات روتین دولتی بعضا به‌جای اینکه افراد متمرکز بر دستور جلسات باشند، متمرکز بر استفاده از خوردنی‌های جذاب تهیه‌شده هستند بنابراین اگر کلا بساط پذیرایی در جلسات برچیده شود، بعضی از افراد «متخصص حضور در جلسات» از حضور مکرر و تکراری خود امتناع ورزیده و افرادی که تخصص آنها بیشتر مرتبط با موضوع جلسه بوده یا علاقه به فعالیت مورد نظر دارند، در آن حضور می‌یابند و قطعا بهره‌وری جلسات افزایش پیدا خواهد كرد. پدیده دیگر که جالب‌تر از پذیرایی در جلسات بوده این است که ملاحظه مي‌شود در تمام سطوح کاری؛ از مدیران ارشد سازمان‌ها تا کارشناسان همه در جلسات مکررا از تلفن همراه استفاده می‌کنند و درحالی‌که ارائه‌کننده موضوعی در جلسه با شور و اشتیاق در حال ارائه مطلب مهمی است، بعضی از حضار سرشان در گوشی‌های خود بوده و توجهی به مطلب ارائه‌شده نمی‌کنند، بعضا یا معاملات دیگری صورت می‌گیرد یا قرارهایی تنظیم می‌شود، یا جوک‌ها، مطالب خواندنی، اخبار و... قرائت می‌شود یا شدیدا درگیر بازی و... .هستند آیا با این منوال می‌توانیم بهره مناسبی از جلسه‌ها ببریم؟ قطعا پاسخ خیر است زیرا حتی افرادی که در نظر دارند بر موضوع ارائه‌شده تمرکز داشته باشند، با وجود این شرایط نمی‌توانند دقت لازم را درباره موضوع داشته باشند. بنابراین به‌نظر می‌رسد وقت آن رسیده که خیلی جدی از ورود تلفن همراه به جلسات رسمی جلوگیری شود.

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها